جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مطابق آموزه های شیعی، رابط بین خدا و مردم پس از پیامبر خدا6از طریق امامان معصوم:تأمین می گردد و غیر معصوم صلاحیت چنین مقامی را ندارد، در این راستا "الغدیر فی الکتاب و السنه و الأدب" اثر علامه امینی به منظور اثبات ولایت امام علی7از کتب و منابع اهل سنت بهره برده است. صاحب الغدیر با استناد به قرآن، حدیث، تاریخ و شعر به اثبات حقانیت علی7 به عنوان نخستین جانشین بر حق پیامبر6پرداخته است، وی همچنین به نقد شبهه ها و مطالب محرَّف، مصحَّف و مجعولی پرداختهکه از سوی برخی از افراد مغرض در جهت پوشاندن فضایل حضرت علی7 و کوچک جلوه دادن واقعه غدیر مطرح شده است، ارجاع به آراء علمای اهل سنت، تبیین تناقض در گفتار و تنافی آن با قرآن و روایات، تعارض با اجماع علمای اهل سنت و نیز بهره گیری از شیوه های نقضی و حلّی از مهمترین روش های علامه در نقد و رد این مطالب است. صاحب الغدیر به منظور ابطال تفکر ولایت غیر معصوم در جامعه و شایسته نبودن این گروه برای تصدی مقام جانشینی پیامبر6زمینه های لغزش خلفای اول تا سوم را در عرصه حکومت همچون ناتوانی در اداره حکومت و ملاک قرار ندادن شایسته سالاری در انتخاب افراد را مطرح کرده که لغزش در صدور حکم نیز مزید بر آن قابل ملاحظه است. لازم به ذکر است که منش و ویژگی های رفتاری خلفا همچون عملکردهای ناقض سنت نبوی ، عملکردهای ناقض فحوای آیات قرآنی و بذل و بخششهای بی مورد در تأیید مقصود علامه امینی راه گشا بوده است.

بر اساس گزارش قرآن کریم، جامعه اسلامی عصر رسالت، با وجود روح اسلام و نَفَس ملکوتی پیامبراکرم (ص)شاهد نابه‌هنجاری‌ها وکژرفتاری‌هایی چون بدحجابی، تعرض به زنان و ایذاء آنان، روابط پنهانی با جنس مخالف، چشم‌چرانی و زنا و... بوده است. پیامبر اکرم(ص) با فعالیت‌های فرهنگی و تربیتی و ارائه راهکارهای دفعی و تدریجی، نسبت به نابه-هنجاری‌های جنسی زمان خود واکنش نشان داده و با اجرای برنامه‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، راه‌های صحیح تعامل با این غریزه را تبیین نمودند. قرآن کریم و پیامبراکرم نیرومندی این غریزهو ضعف انسان در برابر آن و جاذبه فوق العاده‌اش را یادآور شده و بر لزوم ارضاء آن، تأکید نموده‌اند. در دین مقدس اسلام، عزوبت و بی‌همسری نکوهش شده و از سرکوب این غریزه به شدت منع شده است. قرآن کریم و پیامبراکرم(ص)، تنهاروش صحیح ارضاء این نیاز را در قالب ازدواج دانسته و نسبت به این پیوند مبارک، تشویق فراوان به عمل آورده و برکات فراوانی را برای آن برشمرده‌اند. به فراهم آوردن اسباب و امکانات ازدواج برای بی‌همسران توجه خاص نموده و برای تسهیل هرچه بیشتر در انجام این امر، به حداقل‌ها در تشریع ازدواج اکتفا کرده و با آداب و سنن سخت و دست و پاگیر جاهلی مقابله و آنها را اصلاح و یا جایگزین نموده‌اند. جهت بالابردن کیفیت بهره‌مندی از لذت مشروعو حلال به آموزش مهارت‌های صحیح جنسی پرداخته و زوجین را به رعایت حقوق متقابل جنسی یکدیگر توجه داده و اجر و پاداش فراوانی را بر عمل زناشویی مقرر فرموده‌اند. برای افرادی که به هر دلیل امکان ارضاء مشروع و مطلوب برای آنان فراهم ‌نشده نیز راه‌هایی را، جهت تعدیل این غریزه، بیان نموده است. در راستای پیشگیری از نابه‌هنجاری‌ها و انحرافات جنسی نیز به همگان دستور داده نگاه خود را کنترل و از چشم‌چرانی دوری نمایند. پرورش فضایل اخلاقی مانند عفاف و پاکدامنی، حیاء و غیرت، تقویت روح ایمان، حجاب و پوشش مناسب، پرهیز از خودآرایی و خودنمایی و خلوت با نامحرم را به عنوان راه‌هایی برای جلوگیری از مفاسد جنسی مطرح کرده است. همچنین مجازات‌های سنگینی برای مجرمین جرائم جنسی قرار داده تا بزهکاری‌ها در این عرصهتکرار نشود و از اینگونه معضلات جلوگیری به عمل آید.

پس از آنکه خلافت امویان با کمک ایرانیان به پایان رسید و منقرض شد از سال 132 هـ. ق خلفای عباسی روی کار آمدند و پایه‌های حکومت خود را تحکیم کردند. آنان مدعی بودند که بعد از به قدرت رسیدن، امور را به خاندان پیامبر(ص) یعنی ائمه‌معصومین(ع) زمان خود می‌سپاریم. امّا وقتی در رأس امور قرار گرفتند دشمنی با آل‌علی(ع) را آغاز کرده و اقدام به حبس و شکنجه و قتل شیعیان نمودند. آنان با اخذ مالیات‌های گزاف از علویان به آزار آنان می‌پرداختند. شیعیان همدر پیروی از امامان عصر خود به امر به معروف و نهی از منکر پرداخته و در بعضی مواقع اقدام به اعتراضات و جنبش‌هایی می کردند که با مقابله‌ی حاکمان عباسی مواجه می‌شد. اوضاع سیاسی اجتماعی نابسامانی به‌وجود آورده امّا با وجود فشارها و موانع بسیار، افکار و عقاید شیعه با تلاش امامان معصوم و یاران واقعی آنان منتشر می‌شد. امام کاظم(ع) از جمله امامانی بود که در فضایی آکنده از خفقان و اختناق و سرکوب شیعیان دست‌وپنجه نرم می‌کرد. وی با اتخاذ سیاست تقیه و با صبر و بردباری و استقامتی وصف‌ناپذیر به مبارزه خود علیه حاکمان عباسی قدم گذاشت و با بیدار کردن وجدان‌های خفته و رسوا نمودن حاکمان عباسی باطن آنان را به توده مردم نشان داد. نوع سیاست عباسیان و عدم توجه آنان به مردم و سبک زندگی عموم و اعتراضات آنان باعث شده بود فاصله طبقاتی فاحشی به‌وجود آید و مردم نیز به دلیل وجود این مشکلات از آموزه‌های دینی دور شده بودند. امام کاظم(ع) با استراتژی هدفمند و زیرکانه و با اتخاذ روش تقیه ظاهری سعی نمود تا شیعه را در مسیری درست هدایت کند و در این راه امام و شیعیانش متحمل رنج‌ها و مشکلات فراوانی شدند. دستگاه خلافت عباسی که امام را زیرک و مصمم در هدایت علویان می‌دید چاره‌ای جز به شهادت رساندن ایشان ندید.

پس از قرآن کریم،سنّت معصومین (علیهم السّلام) اساسی ترین منبع تبیین معارف الهی و دینی است و مجموعه‌های مدوّن حدیثی که اکنون به دست ما رسیده است به دلایل مختلف از گزند حوادث در امان نبوده و گاه با مشکلاتی از قبیل تحریف ، تصحیف و حتی جعل و وضع مواجه بوده اند از این رو می طلبد که جهت بهره برداری کامل از این روایات ، ابتدا به تحلیل و تفسیر آنها توسط دانش های حدیثی بپردازیم ؛ زیرا نقد و بررسی روایاتهمواره مورد پذیرش دانشمندان اسلامی بوده است امّا با این وجود درباره یروایات طبّی و بحث و بررسی آنها از دیدگاه علوم حدیث ، کتاب مستقلی به رشته تحریر در نیامده است تا معیاری برای پذیرش صحیح از سقیم آنها باشد . بدین خاطر این پایان نامه به بحث و بررسی درباره ی روایات طبّی از منظر دو علم روایه الحدیث و درایه الحدیث پرداخته تا آشکار شود که بکارگیری هر روایت طبّی جایز نمی باشد . چرا که پذیرش یک روایت طبّی بدون بهره گیری از دانش های حدیثیمی تواند نتایج بسیار ناخوشایند و حتی حوادث ناگواری را بدنبال داشته باشد . هدف این پایان نامه ارائه ینقش دانشهای حدیثی در فهم درست روایات طبّی با استفاده از مثال هایی است که از مجموعه های حدیثی شیعه و سنّی و نیز کتب طب اسلامی گرفته شده است تا علاقه مندان به نشر و تولید این گونه آثار متوجّه اهمیّت و دقّت موضوع گشته و با حساسیّت بیشتری به پژوهش و تحقیق در بیانات طبّی معصومین (علیهم السّلام) بپردازند ، نویسنده امیدوار است پس از تلاشهای بسیاری که با همکاری اساتید گروه الهیّات و پژوهشگران این عرصه انجام یافته است مجموعه ای را فراهم آورده باشد که هم مرضی ارواح طیّبه ی معصومین(علیهم السّلام) باشد و هم مورد استفاده ی همگان قرار گیرد – ان شاء الله- .

پژوهش حاضر، به منظور بررسی دلایل تجربی حیات پس از مرگ، انجام گرفته است.بر اساس دیدگاه برخی از اندیشمندان، پذیرش اصلِ حیات پس از مرگ، منوط به اثباتِ بُعدی غیر مادی، در وجود انسان است. با توجه به اهمیتِ مسئله‏ ی حیات پس از مرگ، پژوهش حاضر، در نظر دارد که به بررسی دلایلِ تجربی(پسینی) حیات پس از مرگ بپردازد. پدیده‏ هایی که عموما، به عنوان دلایلِ تجربی حیات پس از مرگ معرفی می ‏شوند عبارتند از: پدیده‏ های فراروان‏شناختی، تجربه‏ ی نزدیک به مرگ و رویدادهای دینی- تاریخى. پژوهش‏ گران حوزه‏ ی دلایلِ تجربی حیات پس از مرگ ادعا می‏کنند که پدیده‏های مذکور، قادرند به صورت تجربی، وجود روح و حیات پس از مرگ را اثبات نمایند. علاوه بر سه پدیده‏ ی فوق، می‏توان استدلال تجربی«انسان معلق در فضا»ی ابن‏سینا و حکایات عرفا از تجربه ‏ی «خلع از بدن» در سنت دینی- عرفانی را، به عنوان دو نمونه ‏ی دیگر دانست. در پژوهش حاضر، ابتدا، به بحث و بررسی، در مورد پنج شاهدِ تجربی یاد شده پرداخته شده است. سپس اشکالات منتقدان، پاسخ‏ های پژوهش‏ گران و نیز، نظریاتی که حقیقت پدیده ‏های مورد بحث را تأیید می‏کند، مورد بررسی قرار گرفت. در خاتمه‏ ی هر فصل، بحثی پیرامون میزانِ تواناییِ دلیل تجربی مورد بحث، جهت اثبات وجودروح و حیات پس از مرگ ارائه شده است. در نهایت با بررسی و مطالعه‏ ی دلایلِ تجربی حیات پس از مرگ، به این نتیجه می‏ رسیم که، پدیده‏ های فراروان‏شناختی، تجربه‏ ی نزدیک به مرگ، رویدادهای دینی- تاریخى، استدلال تجربی «انسان معلق در فضا» و تجربه‏ ی خلع از بدن، هر یک قادرند به صورت تجربی، وجود روح و خاصیت فرامادی آن، و نیز، مسئله‏ ی حیات از پس مرگ را، به صورت نسبی، اثبات نمایند. لازم به ذکر است، در مطالعه ‏ی دلایلِ تجربی، توجه به چند نکته ضروری است: الف- منظور از لفظ «تجربی» که درباره‏ ی پدیده‏ های مورد مطالعه، به کار می‏ رود، به معنای «پسینی» است نه، معنای تجربه هایی که در علوم طبیعی و آزمایشگاهی مورد استفاده قرار می‏گیرد. ب- مسئله‏ ی روح و حیات پس از مرگ، مسائلِ فرامادی هستند. لذا حقیقت این مسائل، به صورت تجربی، تنها تا حدی که ضوابطِ علوم طبیعی اجازه دهند، تبیین می ‏شوند. لذا برای اثبات کامل روح و حیات پس از مرگ، استفاده از برخی پیش فرض‏ های فلسفی و کلامی، لازم است. ج- پدیده‏ های مورد بحث، در شرایط متفاوت رخ می ‏دهند. لذا آزمون‏ های تجربی، معیارِ مناسبی برای سنجش میزان اعتبارِ شواهدِ تجربی و نتایج حاصل از آن نیستند. شایسته است با توجه به متغیر بودن شرایط وقوع پدیده‏ های مذکور، از روش پدیدارشناختی استفاده شود.د- جهت بررسی مسائل مربوط به حیات پس از مرگ و معاد، نداشتن دیدگاه ماتریالیستی از ضروریات است. کلید واژه: معاد، حیات پس از مرگ، دلایل تجربی حیاتِ پس از مرگ، فراروان‏شناسی، تجربه‏ ی نزدیک به مرگ.

آگاهی از معارف ناب ائمه ی معصومین علیهم السلام تنها با دست یابی به روایت های صحیح و معتبر امکان پذیر است که آن نیز به شناسایی منابع معتبر و موثق بستگی دارد . از این رو، شایسته است، پیش از پرداختن به مباحث مهدویت و بررسی حدیث های موجود در این باره، منابع موجود در این زمینه را بشناسیم. ما در این تحقیق به نقد و بررسی منابع مهممهدویت که علماء فریقین در چهار قرن نخست تألیف نموده اند، پرداخته ایم.و سیر تحقیق در سه محور اصلی ارزش واعتبار مولفین و ارزش واعتبار کتب و همچنین اعتبار سنجی راویات و تعدادى روایات ذکر شده در منابع و اینکه به چه موضوعاتی پرداخته اند. صورت گرفته است. و اینکه در این منابع به چه میزان و موضوعاتی از مهدویت پرداخته شده است. نوشته حاضر ، در سه بخش اصلی سامان یافته ، که در بخش اول منابع شیعه که در قرون اولیه به موضوعات مهدویت پرداخته اند نقد وبررسی می شوند.در بخش دوم به منابع اهل سنت پرداخته می شود.ودر بخش پایانی به مشترکات فریقینپرداخته می شود.

موضوع رساله حاضر سیره حکومتی پیامبر اسلام? درمواجهه با اهل کتاب وبه طور عمده یهودیان ونصرانیان است. پس از بیان مسأله، ضرورت وپیشینه تحقیق؛به تعریف لغوی واصطلاحی واژگان مرتبط شده است .دربرخورد با کفار غیر حربی?اهل ذمّه? رفتار وتعاملی بر اساس آیات «انک لعلی خلق عظیم» و«رحمه للعالمین» به کار رفته وآیات وروایات مرتبط بررسی شده است. از سوی دیگر دربرخورد با کفار حربی که با مسلمین سر جنگ دارند، برای اجرای عدالت بر اساس «اشداء علی الکفار»رفتار شده وبرای شناخت بیشتر جرمهای آنان، آیات وروایات مرتبط بررسی شده است.درگام بعد به پراکندگی اهل کتاب درجهان پیش از اسلام پرداخته وسپس پیشینه جغرافیایی وتاریخی آنان به ویژه علل مهاجرت اهل کتاب به حجاز، اتحاد واختلافات آنان با یکدیگر را، مورد بررسی قرار داده است. سپس به بیان وبررسی معاهدات وپیمانهای رسول خدا ? با اهل کتاب می‌پردازد. ودربرخی موارد به پیمان شکنی آنان پرداخته وکیفیت برخورد آن حضرت?ص? با آنان را بیانمی‌کند. درپی این بحث اهداف، آثار ونتایج این قراردادها، مورد بررسی قرار می‌گیرد.آنگاه سیره قضایی رسول خدا ?، جایگاه قضایی وحقوق شهر وندی اهل کتاب درجامعه مسلمین، قضاوت پیامبر? بر مبنای عدل وداد دراختلافات آنان، واگذاری قضاوت به دیگران ویا خود آنان را تبیین نموده است. علاوه بر این، موضوعاتی همچون : چگونگی روابط اقتصادی رسول الله? با اهل کتاب؛دادن هدیه وقرض، معامله وتجارت آزاد اهل کتاب ذمّی با مسلمین، کیفیت وکمیت دریافت جزیه وخراج از آنان؛چگونگی تعامل آن حضرت? با اهل کتاب حربی، زنان، فرزندان، منازل، مزارع واموال آنان؛توجّه خاص به سیره نظامی رسول خدا?، اصول سیاست خارجی آن حضرت? با اهل کتاب؛از اهم مطالب این رساله است.

مفهوم بازاریابی عرفاً در حوزه اقتصاد و تجارت مطرح می شود که به موجب آن یک شرکت و سازمان، محصولات و خدمات خود را به فروش می رساند ولی واژه بازاریابی عقیده که در این پژوهش مورد تاکید قرار می گیرد در واقع کلیه روش ها و استراتژی ها و تاکتیک هایی است که فرد از آن، جهت نفوذ در اذهان و قلوب افراد استفاده می کند و گروه های هدف خود را به سمت اهداف خود سوق می دهد. به بیان دیگر بازاریابی عقیده تمامی حوزه های اقتصادی و اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و .... را در بر می گیرد. با توجه به اینکه الگوهای حاکم بر این نوع بازاریابی در جامعه جهانی و حتی در جامعه ی ما براساس مدل های توسعه یافته نظام کاپیتالیستی است لذا نمی تواند با نرم افزار اداره ی جامعه اسلامی سازگاری داشته باشد.از این رو تبیینمولفه های بازاریابی بر اساس مفاهیم پایه قرآنی ضرورت پیدا می کند. با توجه به اینکه تاثیرگذاری بر دیگران و تسخیر قلوب و اذهان افراد در حوزه ی اعمال نرم قدرت می باشد، لذا بازایابی عقیده، در حوزه ی نرم قرار می گیرد. در شکلاعمال قدرت نرم، فرد به « اختیار»، تحمیل اراده ی دیگری را بر خود می پذیرد. حوزه ی اختیار به دو بخش «ارشاد» و «اغوا» تقسیم می شود. از این رو با توجه به اینکه در فرایند بازاریابی، کدام بخش وجودی انسان و اینکه به چه صورتی مورد هدف قرار گیرد، می توان بازاریابی را در دو بخش «بازاریابی ارشادی» و «بازاریابی اغوایی» تعریف و تبیین نمود.

چکیدهاستنباط ملاک و علت در کنار استنباط حکم، یکی از وظایف دانش فقه است و شناخت علل احکام مشعلی فروزان برای فهم نصوص شرعی و دستیابی به احکام شرع است. لازمه‌ی این امر مهم، شناخت دقیق و صحیح علت و حکمت احکام شرعی بوده که در عین حال کار دشواری است. عدم توجه به این مسأله منشأ اختلاف نظر فقها در ابواب مختلف فقهی می‌باشد؛ بنابراین لازم است معیارهایی قانونمند در جهت بازشناسی علت یا حکمت احکام وجود داشته باشد تا از تشتت آرای فقها جلوگیری شود. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- اسنادی به بررسیاین موضوع پرداخته است. به این ترتیب که پس از بررسی روایات فقهی مربوط به بخش عقود، اسلوب‌های تعلیل در آن‌ها مشخص گردیده، سپسبا تبیین شیوه‌ی فقها در استنباط احکام عقود، به تحلیل نظرات آنان درباره‌ی تعلیل‌های مذکور و تسری یا عدم تسری آن‌ها در موارد مشابه پرداخته شده است.در این پژوهش، پس از تبیین مفهوم علت و تعلیل و دیگر واژگان مرتبط با موضوع، به بررسی اختلاف نظر اصولیان شیعه و اهل سنت در مسأله‌ی تعلیل و همچنین قیاس و راه‌های کشف و استنباط علت از دیدگاه دو مذهب پرداخته شد و مشخص گردید سابقه‌ی تعلیل در شیعه بیشتر از اهل سنت است وقیاس که از دیدگاه اهل سنت حجت است، از دیدگاه شیعه حجت نبوده و شیعه تنها بعضی از موارد قیاس را، آن هم از باب عمل به ظاهر نصوص پذیرفته است.با بررسی‌های به عمل آمده مشخص گردید بیشترین ادات به کار رفته در روایات حرف (لام) و (فاء) و همچنین جمله‌ی اسمیه بوده که ائمه علیهم السلام برای بیان علل احکام از آن‌ها کمک گرفته‌اند. همچنین بیشتر تعلیل‌های بیان شده در روایات ائمه اهل بیت علیهم السلام در روایات، در ابواب نکاح و طلاق و بیع ذکر شده و شاید این امر به این دلیل باشد که مردم جامعه با این ابواب سر و کار بیشتری دارند واحتمال اختلاف نظر و درگیری نیز، در این ابواب بیشتر است. قابل ذکر است اختلاف نظر فقها در بعضی احکام شرعی، زائیده برداشت متفاوت آنان از علت یا حکمت حکم است؛ به این ترتیب که بعضی وصف ذکر شده در روایت را از باب علت و قابل تسری به موارد مشابه دانسته و گروهی دیگر قائل به حکمت بودن و عدم تسری هستند.

هدف کلی این تحقیق بررسی مهمترین ویژگیهای اجتماعی مدینه قبل از ورود اسلام به این شهر و تاثیر آن در گسترش اسلام است؛ که با تاکید بر اختلافات داخلی بین قبایل یثرب جاهلی و نقشی که وجود این اختلافات در پذیرش اسلام در این منطقه داشته ، صورت گرفته است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر تاریخی – جامعه‌شناختی با تکیه بر نقد تاریخی متون است. برای بررسی عوامل طبیعی موثر بر قبایل و مناسباتشان با یکدیگر و روشن شدن عرصه بحث، نخست جغرافیای طبیعی، جمعیتی و سیاسی یثرب بررسی شد. برای شناسایی بافت اجتماعی یثرب و تاثیر آن در گسترش دین مبین اسلام در این شهر ، طوایف و قبایل ساکن یثرب شناسایی شده و با ردیابی منابع تاریخی، اطلاعات مورد نیاز از دوره قبل از ورود اسلام به این شهر استخراج و روابط و مناسبات شکل گرفته میان طوایف گوناگون یثرب مشخص گردید. در ادامه پس از شناسایی بافت اجتماعی یثرب، تاثیر آن بر گسترش دین اسلام در این شهر مشخص شد. از بررسی اوضاع و احوال جغرافیایی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جزیره العرب پیش از بعثت پیامبر (ص) به وضوح پیداست که برخی از شرایط آمده فوق یا به کلی در عربستان وجود نداشت و یا به حدی ضعیف بود که امکان ایجاد تمدن در آن فراهم نبود. در عصر جاهلیت جزیره العرب فاقد دولت مرکزی بود و هرج و مرج و بی نظمی آن را فرا گرفته بود. تنها سازمان سیاسی اجتماعی در آن قبیله بود و هر قبیله فرهنگ، آداب و رسوم خاص خود را داشت و جنگ های بین قبایلی به دلیل واگرایی حاکم بر این جامعه بصورت مستمر ادامه داشت. ویژگی‌های جمعیتی یثرب نیز قبل از ورود پیامبر اسلام (ص) به این منطقه و پذیرش اسلام توسط یثربیان از ویژگی‌های جمعیتی سایر مناطق عربستان جاهلی پیروی می‌کرد. یکی از نزاعهای ساختاری جامعه یثرب دعوای سافله و عالیه بود که عمدتا میان قبایل اوسی و خزرجی صورت می‌گرفت که معروفترین آنها هم جنگ بعاث بود که با پیروزی اوسی‌ها بر خزرجی‌ها به پایان رسید و عمق اختلافات قبیله‌ای را در این منطقه به حداکثر خود رساند. از سوی دیگر استقلال قبایل یثرب، به طور ساختاری بر دو رکن اساسی استوار بود: اُطم و رَبعه. این دو مفهوم آگاهی‎ های سودمندی نسبت به شرایط تاریخی و الزامات ساختاری دولت پیامبر(ص) ارائه می‌کردند. قبایل یثرب، با حفظ استقلال داخلی از حیث ربعه (آداب و رسوم) و محلّه / اُطم (قلعه)، بنا به ضرورت‎ های جغرافیایی (موقعیت محلّه‎ ها) و اجتماعی (مناسبات قومی) وارد پیمان‎ های بین قبایلی می‌شدند و بدین ترتیب، همواره سبکه‎ای از پیمان‎ های هر چند نااستوار در میان اعراب، یا اعراب و یهود شکل می‌گرفت. در حقیقت، عامل بوجود آمدن این گونه پیمان ‎های نااستوار از هم گسیختگی درونی یهودیان و جداشدن عرب‎ های یثرب از یکدیگر بوده است. این دوری و جدایی ‎ها، که روز به روز بر دامنه آن افزوده می‌شد، تأثیر فراوانی در از میان رفتن موازنه سیاسی آن دوران و گسترش بیم و هراس و از میان رفتن امنیت قبایل داشته است. با توجه به این اشارات،مشخص گردید که یثربیان اسلام را برای بهبود اوضاع داخلی خود، امنیت اجتماعی و آرامش روحی پذیرفتند؛ چیزی که سرشت عرب یثرب نیازمند آن بود.