جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه پژوهشی است درباره رابطه روح و جسم در آثار مولانا و عطار نیشابوری. از آن جایی که موضوع روح و حقیقت آن و رابطه آن با بدن یکی از موضوعات مهم انسان شناسی عرفانی بوده و اینکه این بحث به صورت گسترده در آثار این دو عارف بزرگ مطرح شده است. در این پایان نامه فصل اول تحت عنوان مبادی تحقیق و فصل دوم آن تحت عنوان روح و نفس در متون عرفانی که در آن نظر عرفا، فلاسفه و برخی از آیات قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم زندگی نامه و آثار مولانا، فصل چهارم به بررسی رابطه جسم و روح از منظر مولانا و فصل پنجم زندگی نامه وآثار عطار و فصل ششم به رابطه جسم و روح از نگاه عطار نیشابوری اختصاص یافته است ونتیجه ی حاصله چنین است که از نظر این دو عارف بزرگ روح جوهری است ملکوتی و از عالم قدس که در تن خاکی انسان به مصلحتی هبوط نموده و در پی بازگشت به مأمن اصلی خود و سرمنزل مقصود ،لذا این جهان مادی را به منزله قفسی میداندکه در آن زندانی و غریب بوده و غم فراق و عشق به وصال او را دردمند نموده است . روح از امر پروردگار است و باقی و اصل است و ارتباط آن با بدن خاکی بیشتر از نوع مقابله و تضاد و مخالفت است و گاهی در تعامل با هم ، و همچنین با وجود تضادی که با یکدیگر دارند پیوند و اشتراکاتی نیز میانشان وجود دارد و از یکدیگر متأثر می شوند و مکمل و نیازمند یکدیگرند.و مقصود نهائی این دو عارف بزرگ از طرح موضوعات فوق در قالب تمثیل و حکایت بر جنبه ی هدایتگری و دستگیری انسان و نتیجه گیری های عرفانی و اخلاقی استوار است.

"زمان" و مصاديق آن، جزء پرکاربردترين و اساسي ترين مفاهيم؛ هم درحوزه ادبيات هم درحوزه دين و هم در حوزه عرفان است؛ بطوريکه در ميان گنجينه های عرفاني و ادبي بزرگاني همچون حافظ، مولانا، سعدی و... بارها از اهميت آن سخن به ميان رفته است.جناب مولانا به دو نوع مرحله درخصوص زمان اشاره مي کند: اولين مرحله، در اين جهان اتفاق افتاده است که در آن، زماني از جنس ويژگي های جرمفيزيکي جاری است؛ اکنون ما اصطلاحاً آن را بعد سوم مي ناميم. و دومين مرحله، مرحله ايست که بعد از اتمام زمان کنوني آغاز مي شود و مي توان آن را "فرازماني" يا "لازماني" ناميد.نکته قابل توجه در ميان دريای عميق ابيات مولانا اينجاست که يک سالک، در مسير عرفان، با مدد عشق، مي تواند از حصار زمان جاری در اين جهان فراتر رود و لازماني را ادراک کرده و درمورد چون وچند آگاهي کسب نمايد؛ همان کاری که خود او نيز بارها از لذت آن سخنگفته است. عقل گويد شش جهت حد است و بيرون راه نيست عشق گويد راه هست و رفته ام من بارها در اين پايان نامه مصاديق زماني، از جهت کاربرد دستوری، مفهومي، ديني، فيزيکي، فلسفي، استعاری و همچنين از ديدگاه تصوف، عرفان قديم، عرفان جديد، عرفان ويژه و مختص مولانا، و نيز حوزه علم کلام و همچنين از ديدگاه جهان های ما بعد )لازماني( مورد بررسي قرار گرفته است. در ميان مآخذ به دست آمده، روز و شب، از جمله پر بسامدترين مصاديق به کار رفته در کليات شمس هستند که مجرايي برای انتقال معاني با عظمت عرفاني گشته اند.

چکیده ندارد.

دین اسلام را می‌توان از ابعاد گوناگونی مورد بحث و بررسی قرار داد. یکی از مهمترین ابعاد دین، شناخت مبانی آن است. اصول و مبانی دین، مجموعه‌ای از اعتقادات دینی را دربرمی‌گیرد که قابل تقلید نیست و هر انسانی برای رسیدن به درک درستی از اصول دین، باید تحقیق کند؛ در این راستا عامّۀ مردم، بحثها و مباحثه‌های اندیشمندان و علماء دینی را الگوی اعتقادی خود قرار داده و آنها را پذیرفته‌اند. مولانا جلال‌الدّین محمّد بلخی نیز به عنوان اسلام شناسی عارف، تعریف خاصّی از مبانی دین دارد. او با درک عمیق از رابطۀ ناگسستنی بین دین و عرفان و با الهام از رحمانیّت الهی، اثر عظیم خود، مثنوی معنوی، را سرود؛ چرا که مثنوی چکیدۀ تمام معارف نظری و تجربه‌های دینی و عرفانی او را شامل می‌شود. مبانی دین از نظر مولانا در اصولی چون توحید، اسلام، عشق، عمل صالح، صلات، ایمان و مبدأ و معاد تجلّی یافته است که آنها را می‌توان در دو اصل اسلام و عشق خلاصه کرد. تا زمانی که انسان به درک درستی از عشق نایل نشود، مفهوم درست اسلام را درک نخواهد کرد. لذا با مطالعه و تحقیق در مثنوی معنوی و با عنایت به نگاه خاص و عارفانۀ مولانا به دین، می‌توان به این نتیجه رسید که همسویی دین و عرفان برای نیل به حقّ و حقیقت، در حد چشمگیری قابل مطالعه و بررسی است.

دیوان شمس به عنوان یکی از مهمترین کتب ادب فارسی است که نه تنها از نظر ادبی حائز اهمیّت فراوان می باشد بلکه از نظر عرفانی نیز قابل تأمّل و بررسی است. با نظر به اینکه آثار محدودی در مورد دیوان شمس تهیّه و تدوین شده است، و این اثر عظیم را تا حدّی مبهم و ناشناخته باقی گذاشته است، بنابراین نباید این نکته را فراموش کرد که ناآگاهی خواننده از اصطلاحات عرفانی آن موجب می‌شود که او فقط از خواندن این اثر به لذّت ادبی دست بیابد، ولی از درک اندیشه و عرفان آن تا حدود زیادی بی‌نصیب ماند. از این‌رو بررسی کلمات عرفانی و فهم عمیق معنا و مفهوم آنها، نقشی اساسی در شناخت غزلیّات شمس برعهده دارد.هدف اصلی کشف و شناخت این واژه‌ها و بررسی دیدگاه مولانا نسبت به آنهاست، که از میان اصطلاحات موجود، شاید نزدیک به 200 واژه برای نخستین بار مورد بحث و بررسی قرار گرفته، تا با این پژوهش، گامی به سوی درک معانی اشعار برداشته شود و موجبات فهم درست از اندیشه وی در غزلیّات شمس فراهم آید. شایان ذکر است مهمترین واژگانی که مولانا دیوان شمس را حول محور آنها بگردش درآورده است عبارت‌اند: از عشق، معشوق، خاموشی و سکوت، تجلّی، جوشش و حرکت، فنا و در نهایت وصال به بارگاه ملکوتی حضرت حق.

یکی از موضوعات عمده‌ی شعر فارسی، عرفان است که از دیرباز ، میان شاعران این مرز و بوم جلوه‌ای خاص داشته است و آن‌ها با بهره گیری از افکار ناب عرفانی ، اشعاری زیبا و دلنشین سروده‌اند .اگرچه در دوره‌ی معاصر، آموزه‌های عرفانی شاعران عارف مسلک گذشته نظیر حافظ و مولانا دیگر نمود پیدا نمی‌کند؛ اما از آن‌جا که عرفان با جان و دل مردم ایران آمیخته است و شعر بهترین حوزه برای نمودار کردن عواطف و افکار درونی شاعر است، می‌توان جلوه‌هایی از این اندیشه‌ های ناب را در اشعار این دوره هم مشاهده کرد .در میان شاعران معاصر، محمدرضا شفیعی کدکنی ( م . سرشک )،قیصر امین پور و سید حسن حسینی از شاعرانی هستند که به دلیل تحصیل در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی و انس و پیوند با متون صوفیّه و اشعار عرفانی، در سروده‌های خود از مباحث عرفانی بهره گرفته‌اند و می‌توان انعکاس عرفان آزاد اندیش و پویای خراسان را در شعر آن ها مشاهده کرد.این سه شاعر با توجه به دیدگاه‌های نزدیکشان، از عرفانی مشابه برخوردارند و طرز تلقی آن‌ها نسبت به مباحث هستی شناسی و معرفتی و تأملات سیاسی- اجتماعی و فرهنگی و عرفانی ، تقریباً مشابه است .البته میزان بهره گیری این سه شاعر نام آشنا، از موضوعات عرفانی به یک مقدار نیست و در این میان م.سرشک از اهمیّت بیشتری برخوردار است و در مجموعه-ی « هزاره‌ی دوم آهوی کوهی» عمّده ترین تأملات فلسفی و عرفانی خود را نمایان ساخته است .جایگاه قیصر امین پور ، بعد از م . سرشک می باشد و بیشترین اندیشه‌های عرفانی خود را در واپسین دفترهای خود ( گل‌ها همه آفتابگردانند و دستور زبان عشق ) نمودار ساخته است .سید حسن حسینی نیز ، در دفترهای شعر و نثر خود ، این اندیشه‌ها را بصورت پراکنده به‌کار برده است.در این جستار، به بررسی بازتاب اندیشه های عرفان ایـرانی، در سـروده های این سه شاعرمی پردازیم و مباحث هستی شناسی و معرفتی و تأملات سیاسی- اجتماعی و فرهنگی مرتبط با اندیشه‌های عرفانی را در سروده‌های آن ها بررسی می‌نماییم.

عبهرالعاشقین، متنی عرفانی و سرشار از مفاهیم انتزاعی است. در پژوهش حاضر این مفاهیم با توجّه به رویکرد جدید «لیکاف» و «جانسون» به استعاره مورد بررسی قرار گرفته اند. این پژوهش در سه فصل تنظیم شده است. در فصل نخست، ضمن بیان سیر مطالعۀ استعاره در غرب، ساختار نظریّۀ معاصر استعاره نیز بیان شده است. در فصل دوّم، در ابتدا استعاره‌های شناختی عبهرالعاشقین در قالب دسته‌بندی ارائه شده از سوی «لیکاف» و «جانسون» معرّفی شده، و سپساین استعاره‌ها با توجّه به اصول ارائه شده از سوی «یاکل» توصیف شده است. در فصل سوّم، به ارتباط میان این استعاره ها اشاره شده و نیز نظام استعاری متن مورد بررسی قرار گرفته است.یافته‌های ما نشان می-دهد که در این متن با سه دسته استعارۀ هستی شناختی، جهتی و ساختاری مواجه هستیم. این استعاره‌ها بر اساس انسجام معنایی موجود در عبهرالعاشقین در ارتباط با یکدیگر قرار گرفته، مجموعه‌ای از شبکه‌های استعاری را به وجود می‌آورند که بر اساس مدل‌های شناختی نظام‌مند و منسجمی شکل یافته اند.

پایان نامه حاضر به روش اسنادی و کتابخانه ای و با استفاده از منطق تحلیلی سعی در تبیین وجود و ماهیت اقتصاد اسلامی دارد. جهت دستیابی به این هدف سه گام پژوهشی به ترتیب زیر انجام پذیرفته است.گام اول : چگونگی تبیین وجود و ماهیت علوم در فلسفه علمگام دوم : تاریخ و ادبیات توصیفی اقتصاد اسلامیگام سوم : تجزیه و تحلیل و نتیجه گیریدر نهایت آنچه به عنوان تعریفی کامل برای بیان ماهیت اقتصاد اسلامی ارائه می شود شامل مباحث وجود شناسی اقتصاد اسلامی نیز می شود و به صورت زیر است : « اقتصاد اسلامی مجموعه ای از دانش ها درباره هر موضوع حقیقی یا اعتباری است که نسبتی با اقتصاد و اسلام داشته باشد، به طوری که اگر جنس برخی از موضوعات در اقتصاد اسلامی حوزه ای از علوم اسلامی مانند فقه در نظر گرفته شود فصل قریب آن، اقتصاد است و اگر جنس برخی موضوعات در اقتصاد اسلامی حوزه ای از علوم اقتصادی در نظر گرفته شود، فصل قریب آن استفاده از مبانی معرفتی و روش شناسی و اهداف مبتنی به مکتب اسلام یا جغرافیای انسانی اسلام است. قسمت اعظم ادبیات توصیفی اقتصاد اسلامی در حال حاضر اعتباری است. روش بررسی در موضوعات مختلف اقتصاد اسلامی بستگی به موضوع دارد و اعم از روش عقلی، اجتهاد دینی، تاریخی، تجربی و روش تحلیل عددی و ریاضی می باشد. اقتصاد اسلامی مبتنی بر مکتب مبناگرایی کلاسیک در فلسفه علم است و مبادی آن یافته های علوم اسلامی و علوم اقتصادی متعارف می باشد و منطقا با این علوم نسبت اشتراک یا تساوی موضوعی دارد، اما به علت استفاده از مبانی معرفتشناسی و روش و هدف متمایز، از آنها استقلال یافته است. علاوه بر استقلال یاد شده، علت فلسفی حدوث اقتصاد اسلامی را می توان مسئله زایی ناشی از درک روابط اقتصاد و اسلام در همه ابعاد ممکن آن دانست. هدف نهایی و کاربردی اقتصاد اسلامی تحقق نظام اقتصادی مورد نظر اسلام در جامعه است. پیگیری این هدف به علت نیازهای مکتبی و فکری مسلمانان، موجبات عرضه و تقاضای موضوعات مختلف در اقتصاد اسلامی را در جوامع اسلامی فراهم کرده است.»

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.