جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور مجلات > ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی
  • تعداد رکورد ها : 454
نویسنده:
خدیجه بهرامی رهنما ,محمود طاووسی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
یکی از رویکردهای مهم نقد آثار ادبی، نقد کهن الگویی است که ریشه در نقد روان شناسی ژرفانگر دارد. این رویکرد که بر پایه اندیشه های کارل گوستاو یونگ شکل گرفته است، به بررسی انواع کهن الگوها در ضمیر ناخودآگاه بشر اختصاص دارد. به اعتقاد یونگ، علت تکرار مضمون های اسطوره ای را باید در نوعی تجربه همگانی جست وجو کرد که در همه نسل ها تکرار شده است. منظومه بانوگشسب نامه سرشار از کهن الگوهای مختلف است. بانوگشسب الگوی صورت مادر مثالی است که برای رسیدن به فردیت، مراحل و موانع بسیاری را پشت سر می گذارد. وی به نبرد با سایه های درون خود در قالب نخچیر کردن و مبارزه با خواستگاران انیرانی می پردازد تا به خودیابی و یکپارچگی شخصیت دست یابد. هدف نگارندگان این پژوهش تحلیل شخصیت بانوگشسب بر اساس آرای یونگ و بررسی کهن الگوهایی چون فرآیند فردیت یافتن، سایه و ماندالا در آن است.
صفحات :
از صفحه 135 تا 164
مشخصات اثر
نویسنده:
سعید بزرگ بیگدلی ,احسان پورابریشم
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
از منظر نقد کهن الگویی، حکایت شیخ صنعان، داستان برخورد خودآگاه پیری زاهد و عناصر فراموش شده ای از ضمیر ناخودآگاه اوست، که با نمادهایی از تابوشکنی آشکار می شود. چالش پیش آمده، با ایجاد دگرگونی در نگرش و زندگی پیر صنعان، سبب می شود که او به بازشناسی و پذیرش این جنبه های واپس زده بپردازد. جلوه کهن الگوهای آنیما، پیر دانا، قهرمان، و نیز مفاهیم مرتبط با آن همچون سایه، سفر و ولادت مجدد، حکایت شیخ صنعان را از ظرفیت بالای تاویل بر مبنای نظریات روان کاوانه یونگ برخوردار نموده است.در پژوهش پیش رو بر اساس نظریه فرآیند فردیت - فرآیندی که به توصیف سیر تکامل شخصیت می پردازد - حوادث داستان بررسی و نشان داده می شود که چگونه پیر صنعان از این رهگذر، به بازشناسی بخشی از غرایز فراموش شده و تمایلات پنهان در ضمیر ناخودآگاه می پردازد. گذشته از طرح این نظریه، تاویل های متناسب با منظومه فکری عطار، بیان و به موارد تمایز و هماهنگی توجه می شود.
صفحات :
از صفحه 9 تا 38
مشخصات اثر
نویسنده:
غلامحسین غلامحسین زاده ,سیدجلال موسوی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
کرامت عمل خارق عادتی است که از اولیا سر می زند. مباحث مربوط به این اعمال در کتاب های عرفانی از جنبه های مختلفی مطرح شده است. با بررسی علل پیدایش و رواج کرامات می توان کارکردهای گوناگونی برای آنها قایل شد. مشرب و موقعیت اجتماعی صاحب کرامت، اوضاع عصر او و چگونگی ارتباط وی با اقشار گوناگون اجتماع، از نوع کرامت و درون مایه آن قابل استنباط است. در این مقاله کرامات خواجه عبیداله احرار بررسی شده است. بیشتر کرامات او حاوی کنش و واکنش است. نقد و بررسی این اعمال نشان می دهد که احرار بر اساس ویژگی های شخصیتی، اصول طریقت نقشبندیه و اوضاع عصر، در امور سیاسی اجتماعی و اقتصادی فعالیت گسترده داشته و از این راه موقعیت ویژه ای به دست آورده است. بنابراین، حفظ موقعیتِ یادشده، از راه تنبیه و مجازات متجاوزان، کارکرد عمده کرامات اوست.
صفحات :
از صفحه 113 تا 146
مشخصات اثر
نویسنده:
مریم شایگان
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
فرهنگ لغت از جمله منابعی است که در طول روزگاران نگاه دارنده زبان، فرهنگ و دانش یک ملت به شمار می آید. روابط دینی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی ملت ها با یکدیگر، همواره تاثیر بسزایی در به وجود آمدن این گونه آثار داشته است. به همین دلیل می بینیم که از یک سو ایرانیان، پس از ظهور اسلام، رفته رفته به تالیف کتاب های لغت عربی همت گماشتند و از سوی دیگر، مردمی که در دیار هندوستان به سر می بردند، به تالیف فرهنگ لغات فارسی و واژگان دخیل پرداختند که از بین آنها، فرهنگ موید الفضلا که در سال 925 ﻫ. ق. به وسیله «محمدبن لاد دهلوی» با در نظر گرفتن حرف اول که واژه «کتاب» نامیده شده و نیز حرف آخر با عنوان «باب» و در سه فصل عربی، فارسی، ترکی تالیف شده، از اهمیت ویژه ای برخوردار است.این فرهنگ ارزشمند تنها دوبار در کشور هند، در دو جلد منتشر شده که متاسفانه این نسخه، در بسیاری جاها از دقت و امانت داری خالی است؛ بنابراین در این جا بر آن شدیم تا ضمن تصحیح فصول عربی و ترکی، با روشی التقاطی بین سه نسخه خطی مجلس، دانشگاه تهران، آستان قدس و نیز چاپ هندی، پاره ای از اشکالات و اشتباهات چاپ هند را خاطر نشان سازیم.
صفحات :
از صفحه 113 تا 137
مشخصات اثر
نویسنده:
محمدعلی محمودی ,کمال الدین آرخی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,
چکیده :
در مقاله حاضر به بررسی اسطوره شناختی نمایشنامه دلی بای و آهو، اثر عباس معروفی پرداخته ایم. گمان ما بر این است که معروفی برای نیل به شناختی عمیق تر از فرهنگ و ارزش های قوم ترکمن، این نمایشنامه را بر بنیاد اسطوره های این قوم پدید آورده است و بدون کشف و تحلیل این اسطوره ها توفیقی در ورود به ژرفای اثر نخواهیم داشت؛ لذا مساله اصلی ما در این مقاله این است که این نمایشنامه تا چه اندازه و چگونه از اسطوره های ترکمنی برای انتقال پیام خود بهره برده است. از این رو پس از معرفی اجمالی اسطوره ها و نمایشنامه دلی بای و آهو به استخراج، بررسی و تحلیل اسطوره های موجود در نمایشنامه پرداخته ایم. نتایج به دست آمده نشان می دهد که نویسنده، طرح این نمایشنامه را با استفاده از اساطیر، باورها و آداب و رسوم ترکمنی پی ریزی کرده است. بیشتر اساطیر این نمایشنامه مربوط به دوران قبل از اسلام ترکمن ها است؛ دورانی که آنها معتقد به آیین شامانیسم بودند. اندیشه اساسی که در سراسر اثر بازتاب دارد، باور اساطیری مربوط به روح مرده و تاثیر آن در زندگی بشر است؛ از دیگر اسطوره ها و باورهای اساطیری موجود در اثر می توان به باورهای شامانیستی، نظیر اعتقاد به آسمان، پرستش ارواح نیاکان و پرستش طبیعت (کوه، ماه و ...) اشاره کرد. روش این پژوهش توصیفی - تحلیلی و متکی بر مطالعات کتابخانه ای است.
صفحات :
از صفحه 279 تا 302
مشخصات اثر
نویسنده:
عبدالعلی اويسی، عبداله واثق عباسی، اسماعیل علی پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
قبض و بسط عرفاني، منشأ قرآني دارد و تا قرن هشتم هجري قمري در متون آموزشي صوفيه محل بحث بوده است. غالب مولفان اين منابع معتقدند که قبض و بسط از جانب حق بر قلب سالک وارد مي شود و از جمله احوال به شمار مي رود. در اين پژوهش، سعي شده است تا ضمن نشان دادن سير تحول تاريخي قبض و بسط در متون آموزشي صوفيه به بررسي موارد تشابه، اختلاف و مساله تاثير و تاثر و طرح ديدگاه هاي ممتاز و شاخص راجع به قبض و بسط بر پايه روش شناسي عرفان تطبيقي پرداخته شود. پرسش اصلي تحقيق اين است که قبض و بسط در سير تحول تاريخي شان در متون آموزشي صوفيه، چقدر از معاني قاموسي خود فاصله گرفته و زمينه هاي معنايي و دلالت هاي مفهومي آن ها چگونه گسترش و تغيير يافته است؟ با توجه به بسامد بالاي کاربرد اصطلاحات قبض و بسط در ادبيات عرفاني فارسي، پژوهش حاضر موجب خواهد شد تا هنگام خوانش متون عرفاني، تاويل ها و تحليل هاي درستي از ديدگاه ها و سخنان موجود در آن ها انجام گيرد.
صفحات :
از صفحه 13 تا 47
مشخصات اثر
نویسنده:
رقیه وهابی درياكناری، مریم حسينی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
آيين قرباني از کهن ترين آيين هايي است که در ميان اديان و ملل مختلف مورد توجه بوده است. انسان ها در تمامي اعصار تلاش کرده اند تا با دادن هديه و قرباني به پيشگاه خدايان، خشنودي شان را جلب نموده، از خشم شان در امان باشند. هدف پژوهش حاضر، تحليل «اسطوره قرباني» در فيلم نامه ها و نمايشنامه هاي «بهرام بيضايي» است. وي با شناخت گسترده اي که از اسطوره ها دارد، در نگارش آثار ادبي خود از انواع آن ها بهره مي برد. او در نگاشته هايش، به دو شيوه از «اسطوره قرباني» استفاده مي کند. نخست، در خلال داستان به شکل صريح به اجراي اين آيين، آن هم به اشکال گوناگون و براي اهداف مختلف پرداخته است. دوم، نمايشنامه ها يا فيلم نامه هايي آفريده که در دل روايت، «قهرمان ـ قرباني» را جاي داده اند. البته اين نويسنده خلاق گاهي از هر دو شيوه، استفاده مي کند. در اين بررسي، نمايشنامه «فتح نامه کلات» و فيلم نامه هاي «قصه هاي ميرکفن پوش»، «زمين»، «طلحک و ديگران» و «طومار شيخ شرزين» تحليل شده اند. نتيجه اين بررسي نشان مي دهد «بيضايي» از انواع قرباني، در بخش «مناسک قرباني» استفاده کرده است: پيشکش هاي «خوني ـ انساني»، پيشکش هاي «خوني ـ حيواني» و پيشکش هاي «غيرخوني»، از نوع آشاميدني ها. بيضايي از سه نوع «هدف قرباني» در روايت هايش بهره برده است: «کفاره اي»، «توسلي» و «شکرگزاري». شيوه دوم يعني «قهرمان ـ قرباني» نيز در آثار او چشمگير است.
صفحات :
از صفحه 299 تا 337
مشخصات اثر
نویسنده:
لقمان حمودپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
«علت و معلول» و «اسباب و مسببات» از مباحث اعتقادي و کلامي صوفيه است. استنباط کلي از موضوع تاکنون اين بوده که صوفيه عليت را انکار مي کنند و تنها حق تعالي را موثر و فاعل حقيقي مي دانند. هدف اين مقاله بررسي اين موضوع و تبيين چگونگي اعتقاد صوفيه به آن است. اين موضوع در متون مختلف صوفيه اعم از فارسي و عربي، نثر و نظم و نيز در کتب کلامي مرتبط با موضوع مورد مطالعه قرار گرفته و آنچه که مورد اعتقاد عموم صوفيه بوده از آن ها استخراج و استنباط شده است. نتيجه آنکه در اعتقاد صوفيه «علت و معلول» چيزي است غير از «اسباب و مسببات». کل جهان و پديده هاي آن معلول يک علت است و آن «فعل خداوند» است که بي علت است و غير از اين علت و معلولي در جهان وجود ندارد. آنچه در اين جهان وجود دارد و اصطلاحا «علت و معلول» ناميده مي شود صوفيه آن را «اسباب و مسببات» و در اصطلاح خود «عالم حکمت» ناميده و به آن معتقد بوده اند و علت و معلول به اين معني را انکار نکرده اند. در اعتقاد صوفيه اسباب و مسببات بر اساس سنت هاي الهي عمل مي کنند. آن ها مي گويند خداوند قادر است بدون اسباب هم مسببات را پديد بياورد که به آن «عالم قدرت» گفته اند.
صفحات :
از صفحه 203 تا 233
مشخصات اثر
نویسنده:
علیرضا شعبانلو
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
اساطير از ديدگاهي، روايت هايي مقدس درباره مبدأ و مقصد جهان و توجيه امور مهم هستي اند. در اساطير ملل با آنکه ديدگاه هاي ظاهرا متفاوتي درباره چگونگي و مبدأ و ماده آفرينش وجود دارد اما اين ديدگاه ها در ژرف ساخت، بسيار مشابه و حتي يکسان اند. اين داستان ها بر مبناي الگويي کهن پرداخته شده اند، بدين گونه که قبل از آفرينش، فقط آشوب و نابساماني است و ديگر هيچ. از دل اين آشوب، نخستين موجود پيدا مي شود و ديگر چيزها نيز از آن آفريده مي شوند. چرخه پيدايش آشوب و تبديل آن به نظم همواره در زندگي عيني و ذهني بشر در جريان است و در داستان ها به صورت اژدها يا ديو، نمادينه شده است. با پيدايش ديو و اژدها سامان هستي از ميان مي رود اما با کشته شدن آن، موانع برقراري نظم بر طرف مي شود و اوضاع نخستين يعني آرامش باز مي آيد. در پژوهش تطبيقي و تحليلي اساطير برخي ملل، مشخص شد که فرايند پيدايش آشوب و انتقال از آن به نظم، عملي رواني و شناختي است و به دليل اشتراک قواي شناختي انسان ها، اسطوره هاي بسياري در ميان ملل گوناگون يافت مي شود که از لحاظ بن مايه و هدف و کارکرد يکسان و تنها از لحاظ بيان متفاوتاند از جمله اسطوره آشوب.
صفحات :
از صفحه 147 تا 172
مشخصات اثر
نویسنده:
مالک شعاعی، محمدرضا حسینی نیا، مهری پاکزاد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
چکیده :
منطق‌الطیر و گلشن‌راز با فاصله زمانی تقریباً یک قرن، مبتنی بر سیر و سلوک هستند. نویسندگان، طریقت را راهی دشوار می‌دانند؛ و از طریقت با عنوان وادی و مانع یاد کرده‌اند؛ چنان‌که در گلشن‌راز موانع سلوک آمده، و در منطق‌الطیر به هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا) اشاره شده است. اگر مراتب سلوک این دو عارف با تکیه بر هفت وادی منطق‌الطیر و مقامات اربعین تحلیل شود، در برابر وادی طلب با اندکی تسامح، برخی مقام توبه را برای شبستری به ‌عنوان اولین وادی اتخاذ کرده‌اند. شبستری بر خلاف عطار برای وادی عشق و توحید مفاهیمی بیان داشته که توأم با شطح و طامات است، و آن را نهایت تفکر می‌پندارد؛ اما عطار حیرت را لازمة توحید می‌داند. وادی چهارم در سیر و سلوک عطار (استغنا) همچون مقامات محبت، صبر، جهد، عبادت و تسلیم در شعر شبستری به کار نرفته، همان‌گونه که نهایت، ورع، اخلاص و ولایت در شعر شبستری آمده، اما در منطق‌الطیر نیامده است. این دو شاعر 27 مقام مشترک دارند که البته برخی مقامات نیز در شعر هر دو به کار نرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا هفت وادی عطار و مقامات اربعین، به‌ عنوان مبانی تحقیق، در گلشن‌راز و منطق‌الطیر بررسی شده و مفاهیم، الفاظ مشترک و متباین در این دو، مشخص گردیده است.
صفحات :
از صفحه 169 تا 205
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 454