جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شب موعد دیدار با معبود است. از هر طریقی می شود به قرب الهی راه پیدا کرد چه با ذکر و تفکر و چه با شب زنده داری، ما با دعا و مناجات در این زمان می توانیم توشه ی اعمالمان را سنگین تر کرده و قدم به ملک ملکوت بگذاریم. در قرآن مجید هفت بار به شب سوگند یاد شده است و این خود نشانه ی اهمیت شب است در آیات قرآن، کمتر عمل مستحبی را می توان یافت که همچون نماز شب، آیات متعددی درباره ی آن نازل شده باشد. بیش از ده آیه ی قرآن به طور صریح یا ضمنی پیرامون این امر مستحب است. سحرها بهترین زمان برای پیدا کردن خود است و بهترین وقت برای فکر کردن و خواستن از خداوند و قوی کردن توکل ها، از طرفی دیگر، سجده های شبانه یکی از نشانه های بندگان صالح خداست و سحرخیزی و مناجات در شب در سیره ی معصومین وجود داشته چنان که امام علی ( ع) نسبت به شب و تاریکی وحشت انگیز آن دلبستگی و انس و علاقه ای بس شدید اظهار می داشت. همچنین اغلب افراد سحرخیز با نشاط هستند و روحیه ای قوی دارند. پس یاد خدا یکی از سرچشمه های آرامش دل است و این آرامش جز با شب زنده داری و سحرخیزی به دست نمی آید.

هدف از انجام این پروژه آن است که با تفکر و تعمق در آیات نورانی وحی و استفاده از سایر منابع معتبر اسلامی موجبات آشنایی بیشتر و عمیق نسبت به زندگانی حضرت مریم (ع) ، تولد حضرت عیسی (ع) ، تثلیث بعنوان بزرگترین انحراف جامعه مسیحیت ، پیامبری حضرت مسیح ، معجزه های آن حضرت ، حواریون حضرت مسیح ، برخورد یهود با حضرت و عروج آن حضرت و نزول حضرت عیسی از آسمان و شخصیت ایشان از دیدگاه بزرگان فراهم آید . در فصل اول ، ضمن پرسشهای ذیل مسأله بودن موضوع و اهمیت آن از جهت اخلاقی و مذهبی تحلیل شده است . 1- فضایل و ویژگیهای حضرت مریم از دیدگاه قرآن کدامند ؟ 2- علت اینکه حضرت عیسی بی پدر خلق شده از دیدگاه قرآن کریم چیست ؟ 3- معنا و مفهوم تثلیث از دیدگاه قرآن کریم چیست ؟ 4- پیامبری حضرت عیسی از دیدگاه قرآن کریم در چه سنی بوده است ؟ 5- معجزه های حضرت عیسی که نشانه پیامبری ایشان بودند از دیدگاه قرآن کریم و انجیل کدامند ؟ 6- یاران حضرت عیسی از دیدگاه قرآن کریم و انجیل چه کسانی بودند و به آنها چه می گفتند ؟ 7- علت کشته نشدن حضرت عیسی و افسانه صلیب از دیدگاه قرآن کریم چیست ؟ 8- نزول حضرت عیسی از آسمان از دیدگاه قرآن کریم چگونه خواهد بود ؟ در فصل دوم ، مرور مطالعاتی که مبنای نظری موضوع و نقد و بررسی تعدادی از آثار کتب مرتبط با آن از قبیل « درآمدی بر تاریخ ادیان در قرآن » اثر عبدالکریم گواهی و « آشنایی با ادیان بزرگ » اثر حسین توفیق و « ادیان زنده جهان » تألیف رابرت هیوم و « تاریخ جامع ادیان » تألیف جان بی ناس و « تحقیقی در دین مسیحیت » اثر جلال الدین آشتیانی پرداخته شده است تا در راستای پیشینه و زمینه مذکور ، تحقیق حاضر شکل گیرد . در فصل سوم با توجه به ماهیت و اهداف موضوع روش تحقیق توصیفی – تحلیلی برای موضوع انتخاب گردیده است . فصل چهارم ، شامل هشت بخش است که در بخش اول به مقدمه ای بر زندگانی حضرت مریم و فضایل ایشان با توجه به اینکه ایشان مادر حضرت عیسی و یکی از چهار زن برگزیده خداوند است پرداخته شده ، در بخش دوم تولد حضرت عیسی (ع) مورد بررسی قرار گرفته ، در بخش سوم تثلیث که اعتقاد مسیحیان است مورد تحلیل قرار گرفته و در بخش چهارم رسالت حضرت مسیح و در بخش پنجم معجزه های حضرت عیسی مورد بررسی قرار گرفته در بخش ششم حواریون و پندهای حضرت مسیح و در بخش هقتم مبارزه حضرت عیسی با رجال دینی یهود و جریان عروج و توفی عیسای مسیح مورد تحلیل قرار گرفته و بخش هشتم نزول حضرت عیسی و شخصیت ایشان از دیدگاه بزرگان دین مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است . فصل پنجم : پس از بحث و بررسی موضوع نتایج ذیل حاصل گردید : 1- حضرت عیسی (ع) بنده و پیامبر خداست و بدون پدر متولد شدنش دلیلی بر فرزند بودن خدا ندارد زیرا در غیر این صورت حضرت آدم که نه پدر و نه مادر داشتند به فرزند خدا بودن سزاوارتر است . 2- حضرت عیسی کشته و به صلیب کشیده نشدند بلکه عروج یافتند و صلیب فقط یک افسانه است . محقق در انجام این پژوهش با محدودیتهایی چون کمبود منابع مستقل که به تحلیل و بررسی شخصیت حضرت عیسی پرداخته باشند رو به رو بوده است و پیشنهاد می گردد در این زمینه تحقیقات میدانی انجام گیرد تا شخصیت آن حضرت بهتر شناخته شود و شبهات وارده بر زندگانی ایشان تا حدودی برطرف گردد و با فهرست آیات و منابع این تحقیق به پایان رسیده است .

این رساله در پنج فصل به بررسی شخصیت حضرت زهرا÷ در قرآن از منظر تفاسیر اهل سنت پرداخته و طبق معیارهای اهل سنت به شبهات آن ها پاسخ داده است. در منابع تفسیری و روایی اهل سنت بیش از صد و سی و پنج آیه در چهل و نه سوره درباره فضائل حضرت فاطمه÷ و اهل بیت(علیه السلام) آمده و این تعداد، غیر از آیاتی است که در منابع شیعه وجود دارد. صدها روایت تفسیری در ذیل آیات از کتب اهل سنت آمده است که انسان را متحیر می سازد که با وجود این همه فضائل و مناقب، چطور وجود آن حضرت ناشناخته مانده است!

این تحقیق در سه فصل نوشته شده است. فصل نخست به شخصیت مریم در آیات قرآن اختصاص داردو در آن از زندگی مریم از زمان تولد تا پس از ولادت عیسی (ع) سخن به میان آمده است. قسمت دوم درباره مریم از دیدگاه مسیحیت است و در آن زندگی مریم ازمنظر عهدین بررسی شده است و بالاخره قسمت سوم درمقایسه سیمای مریم میان اسلام و مسیحیت است و درآن موضوعات چندی مثل عیسی پسر خدا و به صلیب کشیده شدن آن حضرت مورد مقایسه قرار گرفته است.

شخصیت زن ازدیدگاه قرآن عنوان نوشته ای است که در پیش روی دارید آنچه طی این رساله به آن پرداخته شده نشان دادن برخی از جنبه های شخصیتی زن از جمله حجاب و عفاف و نقش آن در افزایش شخصیت زنان و برخی از حقوق و وظایفشان و معرفی زنان اسوه در قرآن می باشد. به دلیل تهاجم فرهنگی و تبلیغات سوئی که در مورد شخصیت زن در جامعه امروز وجود دارد بر خود لازم دانسته ام که به برخی از جنبه های شخصیتی زن در قرآن بپردازم. با در نظر گرفتن اهداف فوق به اهمیت بررسی جنبه هایی از شخصیت زن از منظر قرآن پرداخته و در حد توان مطالبی از کتب معتبر گردآوری کرده ام. به طور کلّی در این رساله به نقش حجاب در شخصیت زن و مهمترین حقوق و وظایفشان و زنان اسوه در قرآن پرداخته شده است. در این مجموعه به گونه ای عمل شده که خواننده با مطالعه ی آن به هویت و شخصیت زن تا حد ممکن دست پیدا می کند. اگر چه در این تحقیق مختصر، فرصت بحث به حد کافی گسترده نشده، امّا امید است در فرصت های بعدی، ابعاد دیگری از جنبه های شخصیت زن از نظر قرآن مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد. در پایان از زحمات بی دریغ استاد ارجمندم جناب آقای علی اکبر ایماندوست تشکر و قدردانی می کنم. امید است این مجموعه ی ناچیز راهنمائی برای خوانندگان در شناخت جنبه هایی از شخصیت زن در قرآن باشد. «و آخَرُ دعوانا أنِ الحمدُلِلّهِ رَبِّ العالمین»

پژوهش حاضر سعی دارد به بررسی شخصیت زن در قرآن بپردازد . هدف از این تحقیق در واقع شناساندن مقام و منزلت زن در قرآن کریم می باشد . هم چنین سعی شده است ، در خلال موضوعات مختلف با بررسی آیات قرآن پیرامون شخصیت انسانی زن ، به شبهه های رایج در عصر حاضر پاسخ داده شود . اسلام بر خلاف سایر آیین ها زن و مرد را در سرشت و ماهیت یکسان دانسته و معتقد است، زن افزون بر دارا بودن مقام انسانی که با مرد همتا و همسو است و می تواند به مقام خلیفة اللهی برسد ، نقش تعیین کننده ای در ایجاد ، بقا و گسترش نسل انسانی ، تربیت و دیگر خدمات فرهنگی داشته و دارد و همواره در طول تاریخ همراه مرد ، در فراز و فرودهای زندگی اجتماعی حضور فعال و مؤثرش را ثابت کرده است . بر همین اساس اسلام برای زن و مرد حقوق مساوی قرار داده و به هیچ وجه به جنس زن ظلم روا نداشته است . البته تفاوت در پاره ای حقوق سبب شده است تا عده ای تصور کنند ، مردان به لحاظ شخصیت بر زنان برتری دارند . باید توجه داشت که اگر در بعضی از قوانین اسلام ، به خاطر تفاوت های جسمی و عاطفی که میان زن و مرد وجود دارد ، تفاوت هایی از نظر مسئولیت های اجرایی دیده می شود ، به هیچ وجه به ارزش معنوی زن لطمه نمی زند و از این نظر زن و مرد با یکدیگر فرقی ندارند و درهای سعادت به طور یکسان برای هر دو باز است . وجود زنان الگو که قرآن به بعضی از آنها اشاره کرده ، دلیل محکم و قاطعی است بر اینکه زنان از ارزش و مقام خاصی برخوردار هستند و می توانند به عنوان الگو برای تمام مردم نه فقط برای زنان قرار گیرند . در این پژوهش به مشهورترین آیات قرآن پیرامون شخصیت زن اشاره شده و این آیات تا حد امکان مورد بررسی و تفسیر قرار گرفته است .

این پایان نامه شش فصل دارد. مباحث آن عبارتنداز: مسائل سیاسی و اجتماعی در قرآن و سیره انبیاء،رفتارهای سیاسی، اجتماعی پیامبر اکرم (ص) در مکه،مقدمات تکوین حکومت اسلامی، اداره حکومت اسلامی در زمینه اداری و اطلاعاتی و مدیریتی واقتصادی، رفتار با مخالفان اعم از مشرکان، یهودیان،مسیحیان و منافقان و بالاخره تعیین وصی مهمترین اقدام سیاسی و الهی رسول اکرم (ص).

پایان نامه ی حاضر در پنج بخش زنان را از دیدگاه قرآن مورد بررسی قرار داده است: بخش اول، جایگاه زن در قرآن: تفاوت مرد و زن نه تبعیض، منزلت زن از آیات قرآن و ارتباط انسان با خدا؛ بخش دوم، شخصیت و شخصیت پردازی در قرآن: شخصیت پردازی و شیوه های آن، مقایسه ی عنصر شخصیت در قصص قرانی و قصص بشری؛ بخش سوم، تاریخچه ی قصه و تعریف آن؛ بخش چهارم، زن در قصه های قرآن: هدف قرآن از بیان قصه، هدف از وجود زن، شخصیت زن در قرآن، شیوه ی قرآن در یادکردن زنان؛ بخش پنجم، ابعاد شخصیتی زنان در قصه های قرآن، الگو از نظر قرآن، معرفی زنان در قصه های قرآن، ابعاد شخصیتی زنان در قصه های قرآن. در قصه های قرآن از 21 زن سخن رفته است که 14 تن از آنان صالحه و 7 تن غیرصالحه به شمار می روند

عنوان این پایان نامه شخصیت پردازی قصه های قرآنی است. شاید ما با بسیاری از شخصیت های قرآنی آشنا باشیم، اما هرگز از زاویه ای خاص به نوع شخصیت در قرآن نگاه نداشته ایم . در حالی که قرآن تنها کتابی است که ساختار نگارش آن با توجه به ایده آل ها وایده های انسان شکل گرفته است تا نیاز مخاطبان را باتمایلات گوناگون فراهم سازد. قرآن کریم انواع شخصیتها را در زمینه های مختلف و متنوع و در قالب های گوناگون بیان کرده است که این شخصیت ها در قصه های قرآن، هنری اعجاز آمیز دارد وعقاید واندیشه ها را با بیانی زیبا و دل انگیز مطرح کرده است تا با خواندن قصه های قرآن و شناخت شخصیتها، بهترین موقعیت برای انسان ها فراهم شود تا از لحاظ فکری الگویی مناسب برای خود انتخاب نمایند و پیام ها و اندیشه ها را دریابند و از این طریق بتوانند رفتار خود را اصلاح نمایند وخویشتن را به الگوی خود نزدیکتر نمایند و از خصلت های شخصیت های داستان برخوردار شوند. این تحقیق درچهار بخش تنظیم شده است . بخش اول با عنوان قصه قرآنی در قالب چهار فصل تدوین شده است، در فصل اول درباره تعریف قصه قرآنی نظرهای مختلفی وجود دارد که نهایتا قصه در قرآن به معنای سرگذشت و پی گیری اثر کسی یا پی جویی خبری می باشد. مفهوم قصه قرآنی با معنای لغوی آن پیوند کامل دارد، از جمله واژه قصص و مشتقات قص کاربرد قصص در قرآن به خبرهایی اختصاص یافته که در گذشته اتفاق اتفاده و با بیانی دنباله دار، تصویری هدفمند و عبرت آموز درذهن مخاطب می سازد و همچنین مفهوم قصه در قرآن منحصر به لفظ قصص و مشتقات قص نیست بلکه با واژگانی چون نبأ و حدیث نیز بیان شده است. فصل دوم: عناصر قصه قرآنی در قصه های قرآنی ، عناصرقصه تحت الشعاع هدف و پیام آن هستند و از عناصر به اندازه ای بهره گرفته شده که در تأمین هدف و پیام نقش دارند.در قصه های قرآنی آن جا که شخصیت قصه، پیامبران هستند نام آنها ذکر شده و از آنها به عنوان الگو و اسوه سخن گفته و برنامه هایشان به روشنی بیان گردیده است و در غیر پیامبران شخصیت قصه به صورت مبهم و کنایه ای مورد بحث واقع شده است. قرآن حوادث قصه ها را به گونه ای طرح و بیان می کند که مخاطب را جذب و به سمت هدف و پیام قصه راهنمایی می کند . در قرآن آن دسته از مقاطع زمانی مورد توجه واقع شده که پیام تربیتی و هدایتی دارد. در قصه های قرآنی هنگامی که مکان وقوع حوادث از تقدس و احترام ویژه ای برخودار باشد یا سبب عبرت آموزی شود نام آن ذکر شده است. عنصر گفت گو در قصه های قرآنی به صورت گسترده به کار گرفته شده است. گفت و گو در قصه های قرآنی در قالب گفت و گوی خدا با فرشتگان و انسان ها، انسان ها با یکدیگر و .. به کار رفته است. تنوع اسلوبی، تناسب و موقعیت شناسی از ویژگی های گفت و گو در قصه های قرآنی است. فصل سوم: اهداف قصه قرآنی: قصه های قرآن به گونه ای بیان گردیده است که هیچ گاه هدف ها و پیام ها تحت الشعاع عناصر قصه قرار نمی گیرد. عبرت آموزی، الگودهی، تقویت ایمان، آشنا کردن خواننده باسنت های الهی از مهمترین اهداف قصه های قرآنی هستند . بیان سرگذشت بسیاری از اقوام در قرآن برای عبرت آموزی است تامخاطبان سرنوشت خود را جدا از پیشینیان نبینند و بدانند که در صورت گرفتاری در انحراف پیشینیان همان سرنوشت درانتظار آنان است. در بسیاری از قصه های قرآنی شخصیت های نیک و شر در مقابل یکدیگر معرفی شده اند تاراهی برای الگو گیری مخاطبان باشد برخی از قصه های قرآنی برای آرامش قلبی پیامبر ? و تقویت ایمان مومنین بیان شده است و برخی با هدف توجه دادن به قدرت و حاکمیت مطلق خداوند بیان شده است. فصل چهارم: ویژگی های قصه های قرآن: تنوع در اسلوب و قالب، واقع گرایی، اصالت پیام رسانی و وجود نظم اعجازین از مهمترین ویژگی های قصه های قرآنی است.برخی از ویژگی ها ی قصه های قرآنی به ترتیب ، به بیان خلاصه و مشروح قصه پرداخته است و در برخی از آنها نتیجه قصه قبل از بیان مشروح قصه آمده است و ایجاد حالت انتظار و روحیه پیگیری ماجرا در بسیاری از قصه های قرآن مشهود است. قصه های قرآن بر اساس واقعیت های خارجی روایت می شوند و با استفاده از روش روایت غیابی بیان می شوند و همچنین نظم داستان خللی بر واقع گرایی آن وارد نمی سازد. قرآن کریم به پیام رسانی بیش از سایر عناصر قصه اصالت داده است. و در بیان قصه ها به صحنه هایی که بیشترین تأثیر را در پیام رسانی دارد، می پردازد. برخی صحنه های قصه که اهمیت کمی دارد و با دقت نظر و تأمل خواننده به دست می آید، درقصه های قرآنی بیان نشده است و صحنه های حوادث در قصه های قرآن بر اساس میزان اهمیت، تقدم و تأخر پیدا می کنند. بخش دوم این تحقیق با عنوان روش قصه پردازی در قرآن در قالب یک فصل تنظیم شده است. در این فصل به شیوه و چگونگی آغاز یک قصه با توجه به تفاوت وتنوع قصه در شروع می پردازد. و همچنین شیوه نقل حوادث داستان در دو دسته رعایت تسلسل زمانی و شکسته شدن وحدت زمانی بیان می شود. قرآن در نقل قصه ها و بازگو کردن داستان تا جایی به جزئیات در داستان و قصه می پردازد که نقش مهمی را در قصه داشته باشد و بر این اساس گاه در فرازی از داستان برخی از جزئیات و عناصر داستان را حذف می نماید یا به صورت گذرا و اشاره مطرح می کند و از آن می گذرد و گاه در فرازی دیگر در بازگو کردن همان عناصر و جزئیات تأمل و درنگ بیشتر می کند و به صورت برجسته تر رخ می نماید. قرآن با مخاطب قرار دادن، چهره های داستان را زنده می شمارد. یکی از ویژگی های قصه های قرآن این است که قرآن در پاره ای از قصه ها، گاه قصه ای را بیان می کند و در حین بیان آن، قصه و داستان دیگری را نقل می کند و خواننده را به دنبال خود می کشد و در واقع قصه دیگری را در درون خود می پروراند و همچنین قرآن در ضمن قصه گاه جمله یا جملات معترضه ای را می آورد که به هدف و درک پیام اشاره دارد. بیان قرآن در قصه عاشقانه که ردپایی از مسائل عشقی دیده می شود در کمال متانت و عفت کلام و رعایت ادب است. بخش سوم به شخصیت پردازی در قرآن پرداخته است که در قالب یک فصل تدوین شده است. از دیدگاه قرآن شخصیت بر اساس ساختار منظم شکل گرفته است: « قٌل کٌلٌ یَعمَل عَلی شاکِلَتِهِ فَرَبُّکُم اَعلَم بِمَن هُوَ اَهدَی سَبِیلاً» ؛ بگو: هر کسی که بر ساختار و خلق وخوی خویش عمل کند، پس پروردگارتان داناتر است به کسی که به هدایت نزدیک تر است. اما این ساختار منظم و شکل گیری، ثابت نیست و به اراده و عقیده فرد بستگی دارد که شاکله را تغییر بدهد یا ندهد. در علم روانشناسی تعریف واحدی از شخصیت وجود ندارد و شخصیت در این علم به معنای مجموعه ای واحد و منسجم می باشد، با صفات ثابت و نسبتا مداوم که فرد را از دیگر افراد متمایز می سازد. در قرآن متناسب با نقش، هدف، مضمون و حادثه، شخصیتی خاص شکل گرفته است و شاهد شخصیت های گوناگون و متفاوتی هستیم که در قرآن چه با نام و چه بی نام، چه مثبت یا منفی، بر محور توانمندیها و عملکرد خود عمل می کند. بخش چهارم شخصیت پردازی داستان حضرت یوسف که در قالب سه فصل تنظیم شده است. در فصل اول دورنمایی از سوره یوسف از جمله محتوا و فضیلت سوره، شکل هنری و ساختار رویداد داستان مطرح شده است در فصل دوم شخصیت های فرعی داستان که شامل حضرت یعقوب ، برادران یوسف ، همسر عزیز و زنان شهر بیان شده که نقش های مهمی را ایفا می کنند به گونه ای که هر کدام هدف مشخصی را دارند. فصل سوم شخصیت اصلی داستان یعنی، نوه گرانقدر ابراهیم ( ع) یوسف صدیق که در مکتب نیای گرامیش تربیت یافته شخصیت ذو ابعادی دارد که در تمامی عرصه ها خوش درخشید و از میادین آزمایش های سخت الهی پیروز و سربلند خارج شد. یوسف به حقیقت تبلور کامل تمام فضایل اخلاقی و انسانی است. در شخصیت او همه خصال نیکو از مهر و عفو و تواضع گرفته تا توکل، عفت، ورع ،امانت و تدبیر نه تنها جلوه گر که شعله ور است. اما در زندگی او، به فراخور شرایط پیش آمده، صفاتی مانند عفت، امانت و مدیریت ظهور بیشتری داشته اند، یوسف ( ع)علاوه بر صورتی زیبا، از سیرتی دلربا برخوردار بود که حقیقتا هر کس چشمان بصیرت خود را بر آن همه سجایا و کمالات بگشاید، بی اختیار دستان خود را در شوق لقای وی خواهد برید و لحظه ای فراق او را تاب نخواهد آورد.