جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫آنچه كه در اين رساله تقديم مى‏گردد بيان كلى ومختصرى از اصول دعوت از ديدگاه قرآن وسنّت مى‏باشد. رساله را با بيان مفاهيم كلى موضوع شروع وسپس به جوانب مختلف آن؛ از جمله: حكم آن، جايگاه آن در قرآن وسنّت وسپس مطرح كردن شبهه‏اى در اين راستا وپاسخگويى به آن وبعد بيان راه دعوت وجوانب مختلف آن پرداخته ودر بخش دوم به بيان اركان موضوع كه داعى ومدعو ومحتواى دعوت مى‏باشد پرداخته‏ام ودر بخش بعدى روشهاى دعوت را ذكر وسرانجام با بيان مصادر ومنابع اصلى دعوت وذكر منابع ومآخذ رساله را خاتمه داده‏ام. با تمام تلاشى كه در مدت قريب به يك سال ونيم در تهيه اين رساله اعمال گرديده ودوستان نزديك ودور به زحمت افتاده‏اند، باز نه از روى تواضع بلكه از روى بيان واقع، قابل گفتن است كه چنين نوشتارى از نواقص واشكالات خالى نمى‏باشد كه اميد مى‏رود خوانندگان عزيز با ديده اغماض بدان نگريسته وبا بصيرت ودرايت ودلسوزى خود، اين حقير را در رفع لغزشها ارشاد فرموده واز دعاى خير خود در نيمه‏هاى شب بى‏بهره نگردانند.

---

‫چکيده : اين پژوهش، ترجمه کتاب "علوم قرآني" تأليف حضرت آيت الله محمّدهادي معرفت به زبان ترکي استامبولي است، که در آن مهم ترين مباحث علوم قرآني وارسي مي شود. ابتدا تاريخچه اي از مباحث علوم قرآني و گردآوري آن ها به عنوان مقدّمه تفسير قرآن کريم ارائه شده، سپس برخي مباحث علوم قرآني، مانندِ اعجاز، تفسير، تاريخ تفسير، تحريف، زبان و وحي و نزول قرآن بيان مي گردد. در مبحث تفسير قرآن نيز تاريخچه آن در عصر پيامبر اسلام(ص) ، خلفا، صحابه و تابعين ارائه مي شود. در بحث اعجاز قرآن، ملاک هاي معجزه بودن قرآن و معيارهاي آن از لِحاظ علمي، فصاحت و بلاغت قرآن، اخبار غيبي آن از امور فوق مادّي، اخبار گذشتگان، بحث از تحدّي قرآن مبني بر مبارزه طلبي آن به صورت مبسوط بيان و ويژگي هاي قرآن از جنبه اعجاز، منحصر به فرد اعلام شده است. در مبحث نَسخ آيات قرآن، به تحليل ناسخ و منسوخ پرداخته شده، برخي نمونه هاي آياتي که ناسخ آيات ديگر هستند و نيز ضابطه تشخيص اين دسته آيات از حيث تاريخي و تفسيري بيان مي گردد. نگارنده در مبحث تحريف قرآن، ضمن بيان اقسام آن، اعمّ از لفظي و معنوي، ادلّه قرآني، روايي و عقلي تحريف نشدن کتاب خدا را تبيين و بر اين مطلب که: اگر قرآن تحريف شود، از حجّيّت ساقط مي شود، تأکيد کرده است. او برخي اتّهام هاي مبني بر قائل بودن شيعه به تحريف قرآن را مطرح و پاسخ مي دهد، همچنين ديدگاه هاي برخي عالمان شيعه مبني بر تحريف قرآن به نقيصه و تحريف معنوي قرآن را توجيه مي کند. نگارنده در مبحث وحي و نزول قرآن، ضمن بيان ماهيّت وحي و نزول، اقسام وحي و نزول و ديدگاه هاي مربوط را مطرح مي سازد.

---

‫چکيده : نوشتار حاضر به تبيين ويژگي‌هاي سوره‌هاي قرآن، تقسيمات صورت گرفته در آن، کيفيت نزول، نحوه چينش آن‌ها در قرآن کريم و آثار و خواص هر يک از سُوَر مي‌پردازد. نويسنده ضمن بررسي خصوصيات سوره‌هاي قرآني، تعريفي از قرآن کريم و ويژگي‌هاي آن ارائه مي‌دهد. وي در چهار فصل به تشريح اوصاف سوره‌هاي قرآن و آموزه‌هاي مندرج در آن‌ها پرداخته است. در فصل اول مباحثي کلي درباره معناي قرآن، مفهوم لغوي و اصطلاحي سوره، وارد شدن لفظ سوره در قرآن، مفهوم آيه در لغت و اصطلاح، اقسام قرآن، حکمت تقسيم قرآن، حکمت نزول تدريجي قرآن، نزول قرآن بر حسب حاجت، اقسام سوره‌هاي قرآن، مفهوم سوره‌هاي مکي و مدني، تقسيم سوره‌ها بر حسب زمان و مکان، وجود ناسخ و منسوخ در سوره‌هاي قرآني، اهميت تشخيص سوره‌هاي مکي و مدني و راه تشخيص آن، خصوصيات سوره‌هاي مکي و مدني، اقسام سوره بر حسب کوتاهي و بلندي آن را مي‌خوانيم. فصل دوم به ترتيب سوره‌ها و آيات قرآني اختصاص دارد و توقيفي بودن ترتيب سوره‌ها و آيات قرآن به دستور پيامبر اسلام(ص) و معيار چينش سوره‌ها و آيات به ترتيب فعلي تبيين شده است. نگارنده در همين زمينه به بحث درباره وجود برخي روايات در زمينه خواص تعدادي از سوره‌ها، شروع بعضي از سوره‌ها با حرف ندا، حروف مقطعه، جمله خبريه، جمله شرطيه، جمله امريه، دعا، حمد، تسبيح و پايان گرفتن تعدادي از سوره‌ها با اوصاف پيامبر(، بيان وعد و وعيد الهي، قصه گذشتگان، دعا، اوصاف قرآن، اشاره به علم الهي، اوصاف قيامت، ذکر بخشي از اعمال حسنه، پاره‌اي از اسامي و اوصاف الهي، بعضي وصايا و فرايض، و جزاي مؤمنان مي‌پردازد. در ادامه اين فصل، اسامي برخي سوره‌ها و وجه تسميه آن‌ها و انواع تسميه، مانند تسميه به اسم موضوع، تسميه سوره به صفتي خاص، تسميه سوره به آيه يا کلمه‌اي خاص و... همراه با تعداد اسامي سوره‌هاي قرآني تبيين شده است. فصل چهارم به اسلوب خطاب در سوره‌هاي قرآني، انواع خطاب در قرآن و اقسام آن همچون: خطاب‌هاي امري، نهي، ترغيب، ترساندن، جدل، تمثيل و قصص، آثار و فضايل سوره‌هاي قرآن و روايات متعددي در اين زمينه اختصاص دارد.

از جمله فنون بلاغت در راستای تبیین و آشکارسازی اهداف و مقاصد کلام،‏ تصویرگری در قالب «تشبیه تمثیل» است. تشبیهی که وجه شبه آن،‏ امری آشکار و ظاهری نیست و نیاز به تاویل دارد. قرآن کریم و نهج البلاغه که به اعتراف صاحب نظران از عالی ترین درجات بلاغت برخوردارند،‏ برای به تصویر کشیدن بسیاری از معارف عمیق و دور از دسترس فهم متعارف انسان،‏ از این شیوه بهره فراوان برده اند. این پژوهش بر آن است تا با ارائه و شرح نمونه هایی از این تصویرسازی ها،‏ گوشه ای از زیبایی و بلاغت بیان را در این دو منبع گران سنگ به نمایش بگذارد و با تحلیل و مقایسه موضوعات،‏ عناصر و نمادهای به کار رفته در تشبیهات تمثیلی این دو اثر،‏ به ارائه جداول،‏ نمودارها و نتایج مربوط بپردازد.

‫در اين تحقيق، ادوات شرط با تكيه بر پانصد آيه از آيات قرآنى بررسى شده اند. افزون براين فعل و جواب شرط در آنها تعيين و بيان شده است. اين پژوهش را بايد نوعى تفسير موضوعى خواند.