جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چکيده : اين پژوهش به بررسي ابعاد مختلف مسؤوليت‌هاي اجتماعي افراد در جامعه اسلامي با بهره‌گيري از آيات و روايات مي پردازد. تحقيق حاضر در سه بخش تدوين شده است. بخش نخست به تبيين مفهوم واژه‌هاي کليدي و مفرداتي مانندِ مسئؤوليت، اجتماع و انسان اختصاص دارد. در بخش دوم جايگاه وظيفه عظيم انسان، گستره و قلمرو مسؤوليت‌هاي او، انواع مسئؤوليت‌ها و اين که: انسان در برابر چه کساني مسؤوليت دارد؟ بررسي مي شود. بخش سوم و اصلي که پرحجم ‌ترين بخش کتاب محسوب مي شود، به ابعاد مختلف فرهنگي، سياسي، اجتماعي، اقتصادي، دفاعي و بهداشت و محيط زيست مي پردازد. در خلال بحث از اين ابعاد روشن مي‌شود که: انسان در برابر والدين، خويشاوندان، همسايگان، دولت، حاکم و رهبر جامعه اسلامي مسؤوليت‌هايي دارد، که بايد آن ها را انجام دهد. همچنين از نظر نگارنده، آدمي در حوزه تعليم و تربيت ديگران به ويژه فرزندان و شاگردان در محدوده تحصيل و نيز اداره حکومت و حکومت‌داري، رفاه و امنيت مملکت اسلامي، دفاع و پاسباني از سرحدّات کشور، مقابله با تهاجمات دشمنان اسلام و بيگانگان وظايفي دارد، که کوتاهي از آن ها عواقب دنيوي و اخروي ناگواري خواهد داشت. وي همچنين در زمينه بهداشت و حفظ محيط زيست مسؤوليت‌هايي را متوجّه انسان‌ها کرده که رعايت آن ها آثار مثبتي را براي تمام افراد جامعه در پي دارد و متقابلاً رعايت نکردنشان باعث بروز خطرهايي جدّي براي زندگي بشر خواهد شد. در مجموع از منظر نويسنده هر گاه اشخاص به وظايف خود در همه ابعاد مزبور به خوبي عمل کنند، علاوه بر جامعه‌اي آباد، معتدل، آرام و داراي رفاه، در آخرت نيز جايگاهي رفيع خواهند داشت. وي همچنين به جايگاه ويژه وليّ فقيه در عصر غيبت و پيروي از او اشاره کرده و مسؤوليت‌هاي اقتصادي همچون: پرداختِ وجوه شرعي(خمس، زکات، انفاق)، دفاع از جامعه اسلامي و... را به عنوان مصاديقِ ديگر مسؤوليت‌هاي اجتماعي برمي شمارد.

‫از آنجا كه شناخت اعجاز قرآن و درك اختصاصات بلاغى و نكتههاى ظريف آن از ديرباز مورد توجه علماى بلاغت بودهاست، در منابع علم بلاغت مثل دو كتاب مورد تحقيق در بسيارى از موضوعات بلاغى به آيات قرآن استشهاد شدهاست. به همين جهت در اين پاياننامه شواهد قرآنى اين دو كتاب استخراج و تحليل شدهاند. شواهدى نيز از زبان فارسى در خصوص بديع در اين پايان نامه آمدهاست.

‫چکيده : پايان نامه حاضر به تشريح ديدگاه‌هاي قرآن کريم درباره زنان مي‌پردازد و نوع نگرش قرآن به زن به عنوان يک انسان و توجه به حق و حقوق انساني او را بررسيده و اثبات مي‌کند که: قرآن نَه تنها هيچ گونه تبعيضي به مردان قائل نشده، بلکه به شأن والاي آنان توجهي ويژه دارد. نويسنده در شش فصل ابعاد گوناگون شخصيت زن در قرآن را شرح مي‌دهد. وي در فصل اول اشتراک زن و مرد در ارزش‌هاي انساني را مد نظر قرار داده و خطاب‌هاي روحي را در اين زمينه نسبت به زن و مرد يکسان ارزيابي کرده است. آن‌گاه با اشاره به تفاوت زن و مرد در خلقت، علايق بين زنان و مردان و اشتراک بين زن و مرد در تکليف را دليل مهمي بر عدم تبعيض بين زنان و مردان از نگاه قرآن کريم دانسته و ذکر زنان نمونه در قرآن کريم مانند فاطمه زهرا( و مريم( را نيز دليلي براحترام به شأن زنان بر مي‌شمارد. در فصل‌هاي دوم تا چهارم انواع خطاب قرآني به زنان واکاوي مي‌شود و نگارنده در اين خطاب‌ها، نقش زن در حيات مرد و زندگي فردي و اجتماعي، ادب قرآن کريم در رعايت شؤون مختلف زن، توجه قرآن به حقوق زنان و فضايل و شايستگي‌هاي متعدد آنان، توجه قرآن به حجاب زنان و تکريم آن‌ها از لحاظ رعايت نوع پوشش در جامعه را بررسيده و فلسفه حجاب زنان را از منظر قرآن تبيين مي‌نمايد. فصل‌هاي پنجم و ششم به احکام زن و خانواده اختصاص يافته و احکام ازدواج زنان و حقوق آنان در اين زمينه مانند تأمين نفقه، مسکن و ساير نيازهاي زنان و معاشرت نيکو با زنان، احکام طلاق و حقوق زنان در اين زمينه، حقوق اقتصادي و سياسي زنان، حقوق زنان در ارث، ديه و قصاص و نقش دادن به زن در فعاليت‌هاي سياسي همچون: بيعت با حاکم و مبحث مربوط به شهادت زنان در محاکم قضايي بيان شده است.

‫غريزه جنسي يكي از غرايز نيرومند و حسّاس انسان است كه در حيات رواني و جسماني او تاثيرات خوب يا بدي خواهد داشت، بخشي از ناهنجاری هاي جنسی كه امروزه جامعه را فرا گرفته است، از طرفی ناشي از ناآگاهي به تعاليم آسماني و از طرف ديگر ناشي از عدم شناخت نسبت به ضرورت پاسخگويي و شيوه هاي صحيح پاسخگويي به اين نياز مي باشد كه موجب بروز آثار سوء و پيامد هايي بر روي جسم و روان افراد می شود. در اين تحقيق سعي شده است ابتدا واژگان و تعابير جنسيتي به كار رفته در قرآن را معناشناسي کرده و سپس راهكارها و رهنمودهاي تربيتي قرآن در برخورد با مسائل جنسيتي استخراج و شيوه صحيح و عاري از پيامد نامطلوب تأمين اين غريزه ارائه گردد. قرآن كريم در بسياري از آيات، به انحرافات جنسي، اشاره كرده است و با بيان آثار و پيامد هاي سوء زنا، لواط، استمناء، چشم چراني، و پوشش نامناسب و بي عفتي، افراد را در اين زمينه آگاه نموده و از طرف ديگر به اهميت پاكدامني و آثار آن در زندگي، اشاره كرده است و ازدواج را به عنوان راهكار سالم ارضاي ميل جنسي، ارائه فرموده است تا افراد در این زمينه شناخت و آگاهي كافي به دست آورند كه اين امر، خود مي تواند تاثير بسزايي در كاهش ناهنجاري هاي جنسي داشته باشد. بسياري از ناهنجاري هاي جنسي به دليل رفتارهاي ناصحيحي است كه در زمينه نگاه، پوشش، نحوه گفتار و رعايت نكردن بسياري از مسائل جنسي در جامعه اتفاق مي افتد.قرآن کریم آن گاه که از حساس ترین و هیجان انگیزترین مسائل جنسی سخن می گوید با رعایت ریزترین و دقیق ترین مسائل تربیتی ، موضوع را به صورت غیرمستقیم و با استفاده از کنایه و اشاره طرح می کند. قرآن كريم در زمينه ي رفتارهاي صحيح جنسي، دستورالعمل ها و رهنمود هايي ارائه كرده است.در زمينه نگاه، به زنان و مردان مومن دستور داده است كه، «غضّ بصر»، داشته باشند و به زنان سفارش مي كند كه از «خضوع در قول» و با كرشمه سخن گفتن پرهيز كنند و به «قول معروف» سفارش مي كند.«جلباب»، را به عنوان پوشش اسلامي مطرح مي كند تا زنان از آزار اراذل و اوباش مصون بمانند. و هم چنين از والدين خواسته است كه كودكان خويش را در زمينه ي مسائل جنسي آماده كنند و از رفتارهايي كه موجب تحريك غريزه جنسي است، منع كرده و حتي از آنان خواسته است كه براي ورود به محل استراحت، از والدين اجازه بگيرند. بنابراين، قرآن كريم، با ارائه ي ريزترين و دقيق ترين مسائل، افراد را نسبت به شيوه برخورد صحيح با غريزه جنسي راهنمايي كرده است كه انسان با رعايت اين دستور العمل ها مي تواند در زمينه هاي ديگر نيز به تعالي و پيشرفت برسد و به كمال نهايي خويش رهنمون گردد. كلمات كليدي: رهنمود ، تربيت، جنسيت، قرآن.

---