جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫در اين پژوهش، ملاک‌ها و معيارهاي صلح و جنگ از ديدگاه قرآن کريم تجزيه و تحليل شده و برخي از اتهامات نارواي وارد شده به دين اسلام، مبني بر جنگ‌طلبي و خشونت طلبي، اين دين نقد و ارزيابي شده است. نويسنده، اسلام را دين صلح، برادري، محبت و عشق به ديگران معرفي کرده و اصل اولي در فقه و آموزه‌هاي قرآني را بر صلح دانسته و جنگ و جهاد را امري ثانوي و اضطراري و البته واجب درصورت به خطر افتادن امنيت مسلمين تلقي کرده است. نويسنده در پنج فصل به ابعاد مختلف صلح و موارد آن پرداخته و شبهه هاي مربوط به جنگ‌طلبي دين اسلام را پاسخ گفته است: در فصل اول، به بررسي مفاهيم کلي تحقيق و نيز به تبيين مفهوم لغوي، اصطلاحي، فقهي، حقوقي و سياسي صلح و همچنين کارکردهاي قرآني آن اختصاص يافته است. در فصل دوم، شيوه‌هاي ايجاد صلح و دوستي در خانواده مطرح شده و نحوه مديريت در خانواده و شيوه‌هاي پرهيز و پيشگيري از نشوز و اختلاف خانوادگي و راه‌کارهاي برقراري صلح در خانواده، شيوه‌هاي تداوم صلح و عوامل بر هم زننده صلح و آرامش در خانواده و آثار صلح و دوستي دراين نهاد؛ شرح و بررسي شده است. در فصل سوم، صلح و راه‌کارهاي ايجاد آن در جامعه، بر اساس آموزه‌هاي قرآن و سنت و سيره پيامبر اسلام(ص) مطرح گرديده و موانع ايجاد صلح در جامعه اسلامي بيان شده است. در فصل چهارم، صلح با غير مسلمانان و اصول جنگ و صلح با آنان تبيين گرديده و اهداف و فلسفه جنگ و صلح و ايده‌هاي اصالت صلح و راه‌کارهاي ايجاد آرامش و همزيستي در روابط بين‌الملل مطرح شده است. افزون بر اين مطالب، اصول دعوت و صلح و پيامدها و پيمان‌هاي صلح پيامبر اسلام(ص) با سران قبايل و کشورها، موانع ايجاد صلح و همزيستي در روابط بين‌الملل بررسي گرديده است. در فصل پنجم، شبهه هايي مانند جنگ طلب بودن دين اسلام و متهم کردن مسلمان به تروريسم و خشونت مطرح گرديده و به اين شبهه ها پاسخ داده شده است.

‫موضوع پژوهش در این تحقیق تجلی قرآن در ارزشهای حاکم بر قیام عاشوراست . هدف در این پژوهش ، اثبات رابطه تنگاتنگ بین قرآن و اهل بیت (علیه السلام) و لزوماً پرتو افکنی قرآن در ارزشهای انسانی و اخلاقی حاکم بر قیام عاشوراست که به همراه تفسیر و تحلیل آنها عرضه شده است . قلمرو تحقیق در این پژوهش از نظر زمانی دوران حیات امام حسین (ع) می باشد و از نظر مکانی از بدو حرکت سیدالشهداء و یاران با وفایش از مدینه تا رسیدن به کربلا را شامل می شود . منابع مورد استفاده در این پژوهش شامل قرآن ، منابع اولیه و ثانویه روایی و برخی منابع تاریخی و همچنین کتب تفسیری فریقین و مصادر لغوی است . موضوعات مهم مورد بحث در این پژوهش ارزشهای حاکم بر قیام عاشورا و استشهادات و اشارات قرآنی امام حسین (ع) می باشد که به صورت تطبیقی یا استنادی ارائه گردیده است . نتیجه اینکه امام حسین (ع) در طول حیات مبارک خویش مانند سایر معصومان ، با عمل و گفتارشان در صدد تبیین و تفسیر آیات الهی بوده ، و با استشهادات قرآنی و بیانات گران بهایش به بسط و توسعۀ فرهنگ و معارف قرآنی پرداخته است و نهایتا در روز عاشورا در سرزمین کربلا آن معارف بلند کتاب آسمانی را تفسیر نموده و با شهادت مظلومانه خویش آن را تأویل نموده اند و تسلیم مطلق در برابر خداوند متعال و اخلاص عمل و گفتار خویش را به اثبات رسانده اند . کلید واژه ها : قرآن ، قیام عاشورا ، انطباق آیات ، ارزشها ، سخنان امام حسین (ع) ، امر و نهی الهی ، اخلاص عمل و یاران سید الشهداء .

---

‫چکيده : در اين پژوهش ديدگاه هاي تفسيري مفسّران شيعه و اهل سنّت درباره آيات مربوط به ولايت امام علي( و فضايل و ويژگي هاي ممتاز ايشان براي اِحراز مَسند خلافت و امامت، منعکس و احاديث نبوي مشهور در شأن آن حضرت نيز وارسي گرديده است. اين نوشتار در چهار فصل و يک خاتمه سامان يافته است. نويسنده در مقّدمه به بررسي ضرورت مسأله ولايت و اهمّيّت آن در جامعه اسلامي پرداخته و مفهوم ولايت در لغت و قرآن کريم و استعمال گوناگون اين واژه در کتاب خدا و اقسام آن را ذکر مي کند. در فصل اوّل وي به تبيين آيه ولايت و شأن نزول آن از منظر مفسّران اهل سنّت و شيعه پرداخته و در استدلال به آيه ولايت در بيانِ ولايت و امامت علي(، ديدگاه طبرسي صاحب تفسيرمجمع البيان را درباره تفسير آيه مطرح و به برخي اشکال هاي وارد شده بر تفسير آن از منظر مفسّران شيعه پاسخ مي دهد. در فصل دوم ضمن تبيين آيه تبليغ و شأن نزول آن از ديدگاه مفسّران اهل سنّت و شيعه، تفاسير آنان و احتمال هاي مختلف مربوط به آيه مزبور منعکس گرديده است. نويسنده در اين قسمت براي تقويت ديدگاه مفسّران شيعه در زمينه انطباق آيه تبليغ بر شخصيّت امام علي( و ولايت آن حضرت به تفسير آيات ابتدايي سوره معارج ـ که مرتبط با تفسير آيه تبليغ است ـ اشاره و اشعاري از حسّان بن ثابت در زمينه آيات مذکور و شأن نزول آن ها را درباره ولايت امام علي( ذکر مي کند. در فصل سوم به شرح و تفسير آيه اِکمال پرداخته و ضمن بيان شأن نزول آن از منظر مفسّران شيعه و اهل سنّت، مراد از "اليوم" در اين آيه شريفه، روز غدير و ماجراي اعلام ولايت و امامت امام علي( دانسته شده است. در فصل چهارم به شرح و تفسير آيه تطهير پرداخته و شأن نزول آن از ديدگاه مفسّران شيعه و اهل سنّت بيان گرديده و به اثبات عصمت ائمّه معصوم با استفاده از مفّاد آيه تطهير پرداخته شده است. در خاتمه اين نوشتار نويسنده به احاديث مشهور نبوي، مانندِ غدير، منزلت و يوم الانذار و دلالت روايات مذکور بر اثبات ولايت آن امام اشاره کرده و از منظري روايي نيز احاديث دالّ بر ولايت و امامت امير المؤمنين( را تجزيه و تحليل روايي مي کند.