جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این اثر اعراب القرآن در مجموعه عکسی از یک نسخه خطی است که تمام سوره های قرآن راشامل می شود، ولی در مواردی، به سایر موضوعات علوم قرآنی مثل: تفسیر، لغت، غریب القرآن، قرائت نکات بلاغی، اشتقاق و سایر موضوعات دیگر که به نوعی در ارتباط با علوم قرآنی، می پردازد. در این اثر،مصنف سعی کرده است تمام نکات صرفی و ظرایف ادبی و تفسیری و موارد دیگر را که در علم اعراب القرآن مهم به نظر می رسد، مطرح سازد که این امر درنوع خود کم نظیر است. با توجه به قرائن به دست آمده ازمتن نسخه مشخص می شود که مصنف حداقل در قرن ششم هجری یا فراتر از آن می زیسته است. از آنجه که متن نسخه از نظم و هماهنگی دستوری و نیز موضوعات برخوردار نبود، لازم بود که دسته بندی و مرتب شود وشیوه ای جدید در کتابت آن اعمال گردد. اهداف این پایان نامه عبارتند از: 1) ارائه اثری جامع و در عین حال موجز و مختصر در زمینه اعراب القرآن. 2) تجزیه وترکیب عبارات قرآن از جنبه های علمی و عملی و بیان نکات ظریف و لطایف در اسلوب بیانی قرآن.

این رساله دارای دو بخش است که بخش اول آن شامل پنج فصل به این شرح است: فصل اول: شناسایی مفسر و کتاب نفحات الرّحمن فی تفسیر القرآن. فصل دوم: تاریخ و حقانیت قرآن از نگاه شیخ محمد نهاوندی. فصل سوم: تحقیق در برخی آراء تفسیری نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن. فصل چهارم: روش تفسیری نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن و فصل پنجم: پیش درآمدی بر مقدمه نگاری مفسرین و تحلیل مقدمه نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن. بخش دوم تحت عنوان تصحیح، تحقیق و تعلیق «مقدمه نفحات الرحمن فی تفسیر القرآن» می باشد که در این بخش مباحث مهمی پیرامون تاریخ و علوم و فضائل قرآن به رشته تحریر درآمده است.

بررسی شیوه های مدیریتی پیامبر(ص) با بهره گیری از قرآن، روایات و تاریخ است. نویسنده ضمن اشاره به برخی از مباحث مقدماتی همچون ماهیت، ضرورت و اهداف مدیریت در قرآن؛ به اصول مدیریت پیامبر(ص) می پردازد که از آن جمله پیروی از خدا، آخرت گرایی و ایجاد وحدت است. وی در ادامه ویژگی های مدیر و وظایف مدیر در قرآن را یادآور می شود و از اخلاق مدیریتی پیامبر(ص) سخن می گوید. وی امانت داری، توکل، صبوری، عفو، احسان، رأفت، نرم خویی، تواضع، مهربانی و تکریم را از جمله مباحث اخلاق مدیریتی دانسته است. نویسنده در فصل پایانی به آفات مدیریت از دیدگاه پیامبر(ص) می پردازد و مباحث آفات ساختاری و آفات رفتاری را تبیین می کند. در خاتمه نیز به جمع بندی و گزارش فشرده ای از این پژوهش پرداخته است.

پایان نامه حاضر به مقایسه موضوعات مختلف دو متن کتاب مقدس تورات و قرآن پرداخته و وجوه اشتراک آن ها را استخراج نموده است تا نشان دهد که دین یهود و اسلام چه اندازه به هم شبیه و نزدیک اند تا جایی که هیچ کدام از ادیان عالم به این درجه دارای وجوه مشترک نیستند.

حروف مقطعه قرآن کریم رموزی بین خدا و رسول است. از طرفی آوردن حروف مقطعه اعلان این است که قرآن تماما از حروف مفرده و مجرده بنا شده است و ازطرف دیگر وسیله ای است که مردم با شنیدن آن سکوت و دقت کنند که خداوند چه می فرماید. آنچه مسلم است این موضوعی تازه بود که خداوند تنها بر نبی اکرم صلی الله علیه وآله فرود آورده بود

مباحث این پایان نامه عبارتند از: بررسی مفهوم نسخ از نظر لغت و اصطلاح، اثبات وجود نسخ در قرآن وکتب آسمانی دیگر، رد ایرادات طرفداران عدم وقع نسخ، انواع نسخ، تفاوت نسخ با بداء، و سرانجام در پی این مباحث حدود دویست و هشتاد مورد از آیات ناسخ و منسوخ قرآن بررسی شده اند

در این پایان نامه توزیع مجدد ثروت با تکیه بر آیات قرآن طی چهار فصل با این عنوان ها بررسی شده است: فصل اول، کلیات: مقدمه ای درباره هدف و روش و پیشینه، تعاریف درآمد، ثروت، توزیع درآمد، تأمین اجتماعی؛ فصل دوم، تاریخچه: توزیع ثروت در دوره دولت اسلامی مدینه، توزیع ثروت در دوره رقابت سرمایه داری با کمونیسم؛ فصل سوم، کند و کاو در آیات قرآنی ناظر به توزیع مجدد ثروت: انفاق، زکات، صدقه و ملحقات صدقه؛ فصل چهارم به نتیجه گیری از فصول قبل اختصاص یافته است

آن چه این رساله به آن پرداخته، آشنایی با فتنه ها و شبهه های فرهنگی زمان حکومت علی(علیه السلام)است.در فصل اوّل و دوم، پس از بیان کلّیات، مفهوم لغوی و اصطلاحی شبهه و فتن با استفاده از قرآن و نهج البلاغه تبیین شده است. فصل سوم، شبهه ها و فتنه های پس از رحلت پیامبر(صلی الله علیه وآله)، پیشگویی های حضرت از فتنه های زمان خلفای سه گانه، و روش های برخورد با مخالفان حکومت را بررسی کرده است. فصل چهارم، به موضوع اصلی رساله اختصاص یافته و شبهه ها و فتنه های زمان خلافت علی(علیه السلام) و شبهه هایی را که از سوی قاسطین، مارقین، و ناکثین مطرح می شد، بررسی کرده است. آن چه می توان به صورت حاصل و خلاصه بحث ارائه داد این است: امام علی(علیه السلام) زمانی حکومت را در اختیار گرفت که فرهنگ اصیل پیامبر(صلی الله علیه وآله) که با زحمت بسیار ایجاد کرده بود، و دگرگونی بزرگ جزیرة العرب، رنگ باخته، و فرهنگ ایثار و شهادت، برادری و برابری جای خود را به فرهنگ دنیاطلبی، رفاه طلبی، برتری طلبی، نابرابری و تبعیض داده بود. و این فقط بخشی از مشکلات در ابتدای حکومت علی(علیه السلام)به شمار می رفت. بخش دیگر، کسانی بودند که در اثر آن تحوّل (سقوط) فرهنگی و اجتماعی زمان خلفای سه گانه، منافع و امتیازهایی را به دست آورده بودند و حکومت علی(علیه السلام)را که یکی از شاخص ترین اصول حکومتش عدالت اجتماعی بود، با منافع خود مغایر می دیدند; بدین سبب برای حفظ منافع خود به شبهه افکنی و در پی آن، فتنه انگیزی اقدام کردند که عمده وقت علی(علیه السلام)صرف رفع شبهه ها و دفع فتنه ها شد و متأسّفانه، مخالفان، حسودان، کینه ورزان و متحجّران، با شبهه افکنی ها و فتنه انگیزی ها، مانع تحقّق اصلاحات علوی شدند و این پایان کار نبود; بلکه القای شبهه ها و در پی آن، ایجاد فتنه ها، پیامدهایی را در پی داشت که خسارت های بزرگی را بر پیکره اسلام ناب وارد کرد و شاید بتوان گفت: عمده ترین پیامد آن فتنه ها، انتقال قدرت به طُلقا (کسانی که تا واپسین زمان ممکن، به مبارزه با اسلام و پیامبر پرداختند و زمانی تسلیم شدند و به ظاهر، اسلام را پذیرفتند که چاره ای جز آن نداشتند، و مورد عفو پیامبر(صلی الله علیه وآله) قرار گرفتند) و تبدیل خلافت به سلطنت، و پس از آن هم، موروثی شدن خلافت بود.

این تحقیق بر آن است که با تفحّصی عمیق، تأثیر روحی، اخلاقی ذکر خدای تعالی در نهاد بشر را با استفاده از آیات قرآن مجید و روایات معصومان علیهم السلام و با تأکید بر استفاده از تفاسیر شیعه و سنّی از آغاز تاکنون که منابع عظیم اسلامی هستند، مورد بررسی قرار دهد، تا گامی در جهت حلّ مشکلات عدیده انسانِ قرن حاضر از جهت روحی بردارد. از آن جا که بشر قرن حاضر، دست خوش نگرانی ها و اضطراب های عمیق روحی است و هر روز بر بیماری های روحی و عصبی او افزوده می شود، درحالی که کامل ترین دین هاست و به حق، داعیه سعادت دنیوی و اخروی بشر را دارد و دستیابی به آن را به شرط متخلّق شدن به اخلاق اسلامی می داند، لذا ضروری است که موانع سعادت بشر، شناخته شود و مهم ترین راه دستیابی به اطمینان و آرامش روحی از نظر اسلام، بررسی و دستورالعمل آن به کار گرفته شود. از احادیث بسیاری که در ذیل آیات مربوط ذکر آمده، مشخّص می شود که ارتباط اجتناب ناپذیری بین یاد خدای متعال، اطمینان، هدایت و نشاط روح و قلب وجود دارد. پس لازم است بر اساس نقل و عقل، شناخت صحیحی نسبت به خدا باشد تا حقیقت ذکر، آن چنان که باید در وجود ذاکر تأثیر بگذارد و طی مراحل کمال در پرتو ذکر برای انسان محقّق شود و نیز مسائلی مانند: رابطه ذکر و علم، ذاکران و تاریخ، ولو اجمالاً، دانسته شود. این موضوع، طی پنج فصل در پایان نامه این محقّق، عرضه شده است: وی در فصل اوّل، ارزش و اهمّیت موضوع و سوابقی از مطالعات خود را تحلیل نموده است. در فصل دوم، منابع اصلی برگزیده، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم، چگونگی و حیطه تحقیق، عنوان شده است. در فصل چهارم، که شامل دو بخش است، نگارنده، یافته های خود را عرضه نموده است. وی در بخش اوّل، ابتدا به بررسی مفهوم ذکر پرداخته و سپس دلایلی از قرآن و روایات را با توجّه به تفاسیر برگزیده و شرح احادیث عنوان نموده، تا ثابت کند ذکر، واجب عقلی است. وی در این بخش، تأثیرات مختلف ذکر را بررسی نموده و اُسوه های متعالی ذکر را معرّفی کرده است. سپس عوامل بازدارنده ذکر را مطرح ساخته و راه کسب این خُلق متعالی را تفصیلاً بیان کرده است. در پایان این بخش نیز خالق سبحان را که مذکورِ ذکر است، با استفاده از کلام خداوند و روایات، معرّفی نموده تا حقیقت ذکر، آن چنان که شایسته کمال انسان است، محقّق شود و بر اساس بینش و معرفت، استوار گردد. نگارنده، در بخش دوم این فصل، نقطه مقابل ذکر را که غفلت است، بررسی نموده و تأثیرات آن را ذکر کرده است. در این راستا، تأثیر غفلت در جهان امروز را مطرح کرده و راه گریز از آن را با استفاده از کلام هدایتگر الهی و سخنان گهربار معصومان علیهم السلام و همچنین نظریات برخی از دانشمندان اسلامی و غربی مطرح کرده است. در فصل پنجم، نتایج مطالب عرضه شده، در چهار قسمت بیان شده و سپس، توصیه هایی در زمینه تحقیق عرضه داشته است. این فصل، در پایان، شامل کتاب نامه است که نگارنده، شصت منبع مورد استفاده خود را در آن ثبت نموده است.

اگرچه همه انبیاء الهی در یک خط و مسیر، یعنی واسطه هدایت الهی بودن، قرار داشتند، مقتضیات زمان و سطح تعلیمات آنان یکسان و شبیه به هم نبوده است.در این زمینه رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله ویژگیهای بارزی نسبت به سایر انبیاء عظام داشته اند. بارزترین این ویژگیها، خاتمیت آن حضرت است. او باید مکتبی راپایه ریزی می کرد که تا پایان حیات بشر اساس و برنامه زندگی قرار می گرفت. انجام این مهم دشواریهای فراوانی را به دنبال داشت. شدت حرص پیامبر صلی الله علیه وآله برهدایت قوم از یک سو و اذیتهای فراوان روحی وجسمی دراین راه از دیگر سو ایجاب می کرد که حضرتش با اتکا به پشتوانه های قوی به رسالت خویش ادامه دهد و نه تنها خسته و مانده نشود بلکه روز به روزاستوارتر گردد. به همین علت، خداوند کتاب آسمانی نازل بر او را که معجزه اش بود بتدریج در بستر زمان وهمپای حوادث فرو فرستاد تا مایه دلگرمی و تثبیت قلب آن حضرت شود و این مهمترین راز نزول تدریجی قرآن نیز بود . این نزول با ارائه بهترین رهنمودها و اتخاذمتنوعترین و عالیترین شیوه ها، پیامبر را در جهت رسالت جهانی و تکمیل اهداف الهی کمک می کرد وتدریجی بودنش موجب می گشت آن حضرت با داشتن بهترین پشتوانه دلگرم کننده با پایداری تمام به ادای رسالت خویش بپردازد.