جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در پایان نامه حاضر صد صفحه دوم کتاب «تفسیر مبهمات القرآن» موسوم به «صلة الجمع و عائد التذییل لموصول کتابی الإعلام و التکمیل» اثر ابو عبدالله محمد بن علی بَلَنْسی (714782ق) ترجمه و تحقیق شده است. بخش ترجمه شده مربوط به آیات 207 تا پایان سوره بقره و تمام سوره آل عمران است. در این کتاب نام اشخاصی که در قرآن به طور مبهم از آنها یاد شده، مشخص گردیده است

مجموعه حاضر، شامل ترجمه، نقد و بررسی صد صفحه دوم از کتاب تفسیر مبهمات القرآن موسوم به: صله الجمع و عائد التذییل لموصول کتابی الاعلام و التکمیل به قلم: ابو عبدالله محمد بن علی البلسی(714782ه) است. این رساله بر آن است تا ضمن ترجمه کتاب یاد شده، تفسیر مبهماتش را براساس معیار های صحیح، و با توجه به منابع ومعتبر در نزد مکتب اهل بیت و مکتب خلفا، نقد و بررسی نماید. سایر موارد تحقیق در این رساله عبارت اند از: استخراج و استدراک مآخذ، استدراک مطالب توضیح الفظ و عبارات دشوار، شرح أعلام، نمایه سازی، فهرست اعلام، فهرست اماکن، فهرست آیات، و فهرست روایات، و در پایان نیز ترجمه چکیده به زبان عربی و انگلیسی آمده است.

در این پایان نامه دو مقاله از دایرة المعارف قرآن لیدن ترجمه و نقد شده است. این دو مقاله عبارت اند از: تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه(دوره اول اسلام) نوشته کلود ژیلو، و تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر نوشته راترود ویلانت. آن مشتمل بر چهار فصل با این عناوین است: معرفی و نقد دایرة المعارف قرآن لیدن، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره کلاسیک و ادوار میانه، ترجمه و نقد مقاله تفسیر قرآن در دوره جدید و معاصر. موضوعات مقاله نخست عبارت اند از: ریشه یابی واژگان تفسیر و تأویل، مشروعیت تفسیر قرآن، سیر تطور تفسیر قرآن، ظهور علوم ادبی و زبان شناختی در عرصه تفسیر، تفاسیر روایی اهل سنت، گونه های تفسیری فقهی، کلامی و عرفانی، و تفاسیر خوارج و شیعه و مهم ترین ویژگی های آن، و موضوعات مقاله دوم به این قرار است: تفسیر ترتیبی قرآن مطابق با ترتیب مصحف و ترتیب نزول، گرایش های اصلی در روش های تفسیری در دوره معاصر مانند تفسیر عقلی، علمی، ادبی، تاریخی و موضوعی، و رهیافت های جدید و مستقیم قرآن و مشکلات کسب مقبولیت برای آن.موضوعاتی که در مقاله اول بررسی شده است، عبارت اند از: تفسیر هرمنوتیکی از قرآن و پیامدهای آن، روش تفسیر به رأی و دیدگاه های مفسران معاصر درباره آن، موضع امامان شیعه و دانشمندن شیعه در برابر اسرائیلیات، جایگاه کتاب التفسیر و المفسرون ذهبی و نقد آن، جایگاه علمای برجسته شیعه مانند سید مرتضی، شیخ طوسی و شیخ طبرسی. موضوعاتی که در مقاله دوم بررسی شده است، عبارت اند از: جایگاه تفسیر عصری و ویژگی های آن، رویکردهای جدید در تفسیر قرآن در دوره معاصر، تحولایت تفسیری کشورهای اسلامی مانند ایران، عراق و لبنان، روش تفسیر موضوعی، روش تفسیر عقلی و نقد دیدگاه های سر سید احمد خان و محمد عبده، روش تفسیر علمی قرآن، قرآن و فرهنگ زمانه، واقعی بودن قصه های قرآن و نقد دیدگاه های محمد احمد خلف الله، ماهیت وحی و نقد دیدگاه های دانشمندان غربی در باره آن به ویژه نظریه تجربه دینی پیامبر(ص)./

این پایان نامه به ترجمه و نقد بخشی از جزء دوم کتاب «اضواء علی متشابهات القرآن» اثر خلیل یاسین شامل سوره های فصلت تا پایان قرآن اختصاص دارد. در این کتاب آیات مشکل قرآن بررسی شده و به صورت سئوال و جواب آمده است. محقق پس از ترجمه با استفاده از تفاسیر المیزان و نمونه شرحی را بر آن افزوده است

کتاب فکرة اعجاز القرآن نوشته نعیم الحمصی کتابی است که اندیشه اعجاز را در آثار متفکران از آغازتا قرن حاضر نشان می دهد. مؤلف در این ارزیابی تنها به آثار مستقل نپرداخته است بلکه چگونگی ترسیم وعرضه اعجاز را در آثار محققان و مفسران و قرآن پژوهان پیگیری کرده و ارائه داده است. این پایان نامه ترجمه و تحقیق بخشی از کتاب یعنی از آغاز تا حدودقرن ششم هجری است. مطالب این بخش عبارت است از: واژه عجز و معجزه از نظر لغوی و اصطلاحی،تاریخچه استعمال این کلمه، جدال فکری کلامی بین قرآن و عرب، تأثیر قرآن در روح شنوندگان، تحدی قرآن با اعراب، ابعاد تحدی، مدعیان معارضه با قرآن،نظر مؤلف در زمینه اعجاز، بحث اعجاز در قرن دوم،سوم، چهارم، پنجم و آراءمنکرین اعجاز و معتقدان به آن.

فیض کاشانی از علمای شیعه در قرن یازدهم هجری قمری بوده است و تفسیر او روایی به شمار می آید. در این تحقیق نخست مقدمه ای مختصر درباره زندگی و آثار و معرفی مقدمه تفسیر فیض آمده؛ سپس تفسیر جزء سی از سوره نبأ تا پایان قرآن ترجمه شده و در پاورقی پاره ای توضیحات نظیر آدرس دقیق مآخذ فیض به دست داده شده است.

رساله ای که در پیش رو دارید؛ ترجمه و تحقیق کتاب «التحقیق فی نفی التحریف عن القرآن الشریف» به قلم آقای سیدعلی حسینی میلانی است و شامل موارد ذیل می باشد: مهمترین سخنان و دلایلی را که توهم تحریف را نزد شیعه و اهل سنت ایجاد کرده، احادیث و روایاتی را که ممکن است دستاویز نظریه تحریف قرارگیرد و آنچه جایز است، سخنی را در این مورد به علمای شیعه و سنی نسبت داده شود، شیعه و تحریف، سخنان بزرگان شیعه درباره تحریف ناپذیری قرآن و پاسخ بزرگان شیعه در قبال شبه هایی که در پرتو این گونه روایات در مورد تحریف ایجاد می شود. نتیجه اینکه بیش از ۹۰٪ علمای شیعه - کساین که به آنها در اصول و فروع اعتماد و تکیه می شود- کم شدن قرآن را به شدت رد و نفی می کنند؛ و کمتر از ۵٪ آنان به کم شدن قرآن اعتقاد دارند که آن هم نظرات شخصی است و تبلور نظر کل فرقه شیعه نیست و خلاصه اینکه مذهب شیعه، به تحریف ناپذیری قرآن به معنی کم نشدن الفاظ آن، معتقد است.

اثر قرآنی«اضواء علی متشابهات القرآن» نوشته شیخ خلیل یاسین است که در دو مجلد تنظیم و در انتشارات«دار و مکتبه الهلال بیروت لبنان» به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده در این کتاب کوشیده است با صرف مهارت مقتضی در کل 114 سورة قرآن با طرح 1651 سؤال و جواب تفسیری، آن دسته از آیات و عبارات قرآنی که به نظر وی فهم آن برای قرآن پژوه مشکل و ممکن است در آن دچار شبهه و اشکال شود با استفاده از ادلة تفسیری و ادبی مورد سؤال و جواب قرار دهد و از ابهامات آن درحد توان پرده بردارد. در این پژوه سعی شده است که ضمن ترجمه روان و ساده(از بخش اولاین کتاب) پیرامون آراء مطرح شده توسط نویسنده، با استفاده از منابع معتبر و مشهور تفسیری و لغوی(اعم از منابع اهل سنت و امامیه) تحقیق و بررسی به عمل آید و در صورت لزوم پاسخ های نویسنده پیرامون سؤالات مطرح شده مورد نقد و موشکافی قرار گیرد. با تحقیقی که در این مورد به عمل آمده کسی تا کنون اقدام به ترجمه و یا تحقیق پیرامون این اثر قرآنی ننموده است.

در این پایان نامه به ترجمه و تحقیق فصل ششم کتاب تاریخ قرآن دکتر علی صغیر با عنوان «سلامه القرآن» پرداخته و مباحث آن در شش فصل با این موضوعات آمده است: فصل اول، تعریف استشراق، بررسی ادعاهای «نولدکه» و «بول» و «ولرز» و «کریستین اسنوک هدرگروینه»، «ویل»، «گلدزیهر»، «کارل بروکلمان»، «مویر»، «توراندریه» و «بلاشر»؛ فصل دوم، بررسی فرضیه های موجود درباره ی تحریف قرآن: فرضیه ی تحریف در زمان پیامبر(ص) (نظریه ی «کازانو» و «بلاشر»)، فرضیه ی تحریف در زمان ابوبکر و عمر، فرضیه ی تحریف در زمان عثمان، فرضیه ی تحریف در زمان علی(ع)، فرضیه ی تحریف در زمان های بعدی (در زمان حجاج بن یوسف)؛ فصل سوم، بررسی و نقد روایات تحریف؛ فصل چهارم، اتهامات: اتهامات به فرق مختلف مسلمانان از زمان خلیفه ی اول عباسی و اوج آن در زمان خلیفه ی دوم عباسی (نظر بیست و پنج نفر از علمای شیعه در عدم تحریف قرآن و چند تن از علمای اهل سنت در ردّ اتهامات)؛ فصل پنجم، بررسی پندارها و شبهات: بررسی پندار تحریف سنت لایتغیر برای همه ی زمان ها، شبهه ی وجود اضافات در مصحف علی(ع) و نقصان مصاحف کنونی و شبهه ی تحریف قرآن هنگام جمع قرآن؛ فصل ششم، کوشش های انجام شده برای تحریف و تغییر قرآن، از جمله اقدام اسرائیل در این زمینه و چگونگی مقابله ی مسلمانان با آن، عوامل موجود در زمان ما برای حفظ و سلامت قرآن از جمله ضبط کامل صوتی قرآن و کتابت آن.

در این پایان نامه، مقدمه کتاب «مسیحیان در قرآن» اثر جین دمن مک اولیف، استاد کنونی مطالعات اسلامی دانشگاه جرج تاون امریکا ترجمه و تحقیق شده است. در مقدمه این کتاب ده تن از مفسران سنی و شیعی معرفی و ویژگی های تفاسیر آنان بازگفته شده است که عبارت اند از: طبری، طوسی، زمخشری، ابولفتوح رازی، ابن جوزی، فخر الدین رازی، ابن کثیر، ملافتح اللّه کاشانی، محمد رشید رضا و طباطبایی