جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب اضواء علی متشابهات القرآن نوعی کتاب تفسیری است که به تفسیر بعضی از آیات متشابه و مشکل قرآن پرداخته است. نویسنده آیاتی را که از نظر نحوی، بلاغی، علمی و فلسفی مشکل بوده و برای ما از وضوح کافی برخوردار نبوده در قالب سؤال و جواب مطرح نموده است. شیوه کار بدین صورت می باشد که آیه یا آیاتی از قرآن را به ترتیب آورده است و بعد با توجه به آن سؤال یا سؤالاتی را مطرح کرده است و به آنها پاسخ داده است. ما نیز صمن ترجمه کتاب در تحلیل جواب ها شیوه خود کتاب را برگزیده ایم بدین صورت که با مراجعه به تفاسیر مختلف آنها را تأیید و تحکیم نموده و یا نقد کرده ایم. منبع اصلی ما در بررسی جواب ها تفاسیر شیعه بخصوص دو تفسیر ارزشمند المیزان و نمونه می باشد. و تقریبا در بیش تر سؤال ها نظر یکی از این دو تفسیر را درباره سؤال و آیه آورده ایم. سعی بر این بوده است که از تفسیر قرآن به قرآن استفاده شود و تفسیرهای پیامبر (ص) و ائمه علیه السلام را در ارتباط با آیه مورد سؤال بیاوریم. علاوه بر دونکته فوق اصول زیر را نیز در بررسی تعدادی از جواب ها مد نظر قرار گرفته است ‎1- اصل عدم ترادف در قرآن‎2 - اصل تضمین که در عین ایجاز مشکلات تفسیری فراوانی را حل می کند‎3- اصل عدم پذیرش رعایت فواصل در آیات به این معنا که خداوند تنها حفظ سجع و آهنگین بودن آیات را مد نظر نداشته است، بلکه معنا و مفهوم خاصی را القاء می کند‎4. اصل عدم پذیرش وجود حروف زائده در قرآن؛ زیرا هر حرفی در قرآن معنی خاصی را ارائه می کند، بنابراین یا باید معنای خاص آن حرف را شناسایی کرد و یا این که جمله دارای حرف زائده را باید از باب تضمین دانست. آیات قرآنی تماما با سوره و شماره در متن آورده شده است. برای ترجمه آیات از ترجمه آیت الله ناصر مکارم شیرازی استفاده شده است اشعار نیز به صورت روان ترجمه شده اند. به صورت سؤال و جواب بودن کتاب باعث تفهیم بهتر و سریع تر نمودن فهم آن می کند، که از این ویژگی خاص کتاب می باشد. وجود سؤال ها و جواب های تکراری در کتاب زیاد به چشم می خورد و کتاب از جامعیت و شمول کافی برخوردار نیست و نویسنده می توانست با طرح سؤال های بیش تر جامعیت بیشتری به آن ببخشد./

پژوهش حاضر به ترجمه و تحقیق کتابی در اعجاز عددی و بلاغی پرداخته و موضوعات آن به این قرار است: اعجاز قرآنی، پیشینیان و حروف مقطعه، آنچه خداوند بر من گشود، فرائض و نوافل، آیه های شماره 12، جانشینان رسول خدا(ص) 12 عددند، اوصیا 12 عددند، شاهدان 12 تا هستند، واژه شیعه، واژه ملک، واژه برّ، واژه قبله، مرد و زن، برّ و بحر، ارسال پیامبران، کسل و نشاط، أنف و شهیق، امتحان و تمحیص، حطب و دخان، نبع، اصابع، منهار، خیط، شیخ و طفل، نسل و عقم، عنید و تسقر، کاظمین غیظ، لین و عنن، خمر و سکر، صحف و دراسة....

مباحث عمده ی این پژوهش عبارت است از: قرائت ها در دو مکتب بصره و کوفه، قرائت های مشکل و موضع علمای نحو نسبت به آنها، قرائت ها بر مبنای اصول نحوی و جنبه های اعرابی آن، قرائت هایی که در پژوهش های نحوی و کیفیت ارجاع لغوی آنها تأثیر گذارده است، تأثیر قرائت ها در آثار و تألیفات علم نحو، کتاب سیبویه و قرائت های متعدد قرآنی، «معانی القرآن» نوشته ی فرّاء و دیگر قرائت های قرآنی، کتاب «الحجة» تألیف ابن خالویه، کتاب «المحتسب» تألیف ابن جنی، کتاب «الکشف عن وجوه القرائات» تألیف مکی بن ابی طالب، فهرست آیات قرآنی، قرائت های قرآنی، احادیث شریف، ایجاد نهضت و حرکت در علوم نحو به واسطه ی توجه به قرائت ها با هدف ایجاد هماهنگی میان آنچه عرب بر زبان می راند و نیز به وجودآوردن سازگاری میان قرائت های گوناگون زبان عربی، تأثیر در رشد علم زبان شناسی و ریشه یابی لهجه های مختلف عرب از طریق رجوع به اشعار جاهلی. به وجود آمدن بعضی از مباحث و اصول نحو یا تأیید اصول نحوی بر اثر قرائت ها، شکل گیری دو مکتب بصری و کوفی و تقویت اصولی تر علم نحو عربی با تألیف کتاب (الکتاب) سیبویه (بصریان برخلاف کوفیان جز در موارد نادر به قرائت ها تمسک نمی جستند)، تألیف کتب مستقل نحوی بر اثر بررسی قرائت ها و استناد به قرائت ها در کتب نحو.

در پایان نامه حاضر بخشی از کتاب «تاریخ فکرةاعجاز القرآن» نوشته نعیم حمصی که مربوط به نظریات دانشمندان اسلامی قرن ششم و هفتم درباره اعجاز قرآن است، ترجمه و تحقیق شده است. دانشمندان این دوقرن بر اعجاز همه جانبه قرآن تکیه داشته اند.

در پایان نامه حاضر علاوه بر ترجمه کتاب التعریف و الاعلام فیما ابهم من الاسماء و الاعلام فی القرآن تحقیقات ذیل نیز انجام شده است: استخراج احادیث متن و ارجاع به منابع و نقد آنها؛ نقد برخی از مواردیکه نویسنده کتاب مطرح کرده است با تکیه بر تفاسیر ومعیارهای بررسی احادیث؛ معرفی اعلام مذکور در متن؛ارجاع برخی از اقوال به منابع شیعی و سنی

در پژوهش حاضر طی یک پیشگفتار و دو بخش، قسمتی از کتاب یاد شده ترجمه و تحقیق شده است. در پیشگفتار معنای لغوی و اصطلاحی تفسیر، پیشینه تاریخی تفسیر، موافقان پیشین تفسیر، دسته بندی تفاسیر علمی معاصر آمده و بخش اوّل، به بیان حقایقی از قرآن اختصاص دارد و بخش دوم، درباره امام علی و امام صادق(ع) است.

تحقیق حاضر درباره فتنه و ابتلاپ است و از میان انواع معانی فتنه، که به ده معنای ان اشاره شده، درباره ابتلا و امتحان بحث را باز کرده و سپس، اسباب ابتلاء، ابتلاء اقوام و پیامبران، فلسفه امتحان، در رابطه با علم الهی و اختیار انسان و عکس العمل انسانها در امتحان را مورد تحقیق قرار داده، در این تحقیقات از منابع شیعه و سنی استفاده شده و با استناد به دو ثقل اکبر و اصغر یعنی قرآن و حدیث مسائل مربوط به موضوع، تبیین گردیده است. در این تحقیق از روش کتابخانه ای استفاده شده است. در این تحقیق اثرات مثبت و سازنده ای که ابتلاء و امتحان الهی، در رشد و تکامل انسان و بیداری جوامع بشری دارد، مورد برسی قرار داده است.

در این پایان نامه ضمن ترجمه و بررسی کتاب علاج النفس فی ضوء القرآن الکریم مباحث ذیل آورده شده است: مفهوم روان یا نفس، روان درمانی از دیدگاه روانشناسی اسلامی و روانشناسی جدید، روان درمانی در پرتو قرآن کریم، مستندات اسلامی در قانونگذاری،نمونه هایی از درمان بعضی بیماریهای روانی در پرتوهدایت سنت نبوی، و مراحل آفرینش انسان از نظرقرآن کریم .

این پایان نامه در ترجمه و تحقیق کتاب «الحسین و القرآن» نوشته ی محمد جواد مغنیه است. این اثر کوششی است در این زمینه ی که امام حسین(ع) با روح بلند و کردار پسندیده اش مفاهیم قرآن را معنا کرده است. مغنیه در این کتاب با شیوه ی وحدت گرایانه کوشیده است با استدلالی جاذب و شیرین به بیان پیوند امام حسین با قرآن، با تکیه بر اخبار و روایات منقول از شیعه و سنی بپردازد. مباحث عمده ی این پایان نامه به این شرح است: اساس اختلاف بین شیعه و سنّی، شهادت به ایمان و یقین، فرمان برداری از خدا انگیزه ی مقاومت و مسالمت اهل بیت(ع)، حرم امام حسین(ع) عامال هدایت و تذکار جهانیان، قهرمان تاریخ همواره با ضعفا و ناامیدان، شمّه ای از کتاب رابطه ی تصوّف و تشیع، کربلا و فلسطین و جنوب لبنان، یاران امام حسین(ع)، پرتوی از نور امام حسین(ع)، سرهای مطهّر شهدا، نبوت و امامت، قاتلین امام حسین(ع)، شهید فرزند شهید،....

این پژوهش به ترجمه و نقد بخشی از جزء دوم کتاب «اضواء علی متشابهات القرآن» اثر خلیل یاسین شامل آیات سوره های مریم تا غافر پرداخته است. این کتاب به شرح آیاتی پرداخته است که به نحوی محل سئوال بوده اند؛ لذا نویسنده کتاب در خصوص هر یک از آیات مشکل نخست سئوالی را طرح کرده، سپس آن را پاسخ داده است. محقق پس از ترجمه هر مشکل به طور عمده با استفاده از تفاسیر المیزان و نمونه شرحی بر آن افزوده است