جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تمدن همزاد نخستین بشر است. زیرا بشر مفطور به اجتماع و مدنی الطبع است. دو نوع تمدن در تاریخ بشرهمواره وجود داشته است : 1- تمدن الهی(انبیائی) 2- تمدن مادی (بشری) فرهنگ،حکومت واقتصاد سه مولفه مهم تمدن هستند. در این پژوهش ارتباط تنگاتنگ این سه مولفه با همدیگر ونقش زیربنایی ونرم افزاری فرهنگ به عنوان اساسی ترین مولفه شکل دهنده وپیوند دهنده به دیگر مولفه ها ونقش سخت افزاری حکومت به عنوان موثرترین عامل ایجاد اقتصاد پویا وپیشرفته تشریج گردیده و نقش اقتصاد مقاومتی در شکوفایی تشکیل تمدن اسلامی وضرورت تحقق آن در جامعه اسلامی تبیین شده است. برهمین اساس مبانی اقتصاد مقاومتی در قرآن به مبانی نظری(اعتقادی) که برخاسته از جهان بینی اسلامی ومبانی عملی که برگرفته از دستورات اخلاقی ، عبادی و اقتصادی اسلام(ایدیولوژی) است. تقسیم شده است. مبانی اعتقادی درسه عنوان کلی مبداء شناسی، راه وروش شناسی ، فرجام شناسی ومبانی عملی درسه عنوان عام رفتارهای اخلاقی محض،مناسک عبادی محض ودستورات اقتصادی محض تدوین شده است. با استناد به آیات قرآن کریم مبنای عملی دستورات اسلام ، مسئولیت پذیری درپنج لایه درهم تنیده فردی، خانوادگی ، اجتماعی، قبیله ای وجهانی دسته بندی شده است و جهاداقتصادی در قرآن به انجام وظائف مسلمین در پنج لایه مذکورتفسیر شده است که نتیجه آن تحقق اقتصاد مقاومتی در جامعه است. در این پژوهش ثابت شده است که قرآن کریم جهاد اقتصادی را بر جهاد نظامی ، مبارزه منفی را بر مبارزه مثبت وانجام وظیفه مردم را بر انجام وظیفه دولت مقدم داشته وتحقق اقتصاد مقاومتی را بر آن متوقف کرده است.

در سده‌های نخستین اسلامی- به اقرارِ کتابهایی چون «قتلی القرآن» ابواسحاق ثعلبی(م 427ق)- قرآن، چنان کشش و جذبه‌ای در مخاطبان برمی‌انگیخت و چنان در آنان اثر می‌گذاشت که مدهوششان می‌ساخت، اشک از چشمان‌شان جاری می‌کرد و در بسیاری از مواقع، اثرگذاری‌اش در حدی بود که سامعان و تالیان قرآن، جان به جان‌آفرین تسلیم می‌کردند. این مقاله با روشی توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر کتاب قتلی‌القرآن ثعلبی- که حکایات آن ارتباط مستقیم با تاثیرگذاری‌های شگرف قرآن دارد-، این مسئله را بررسی کرده است نتیجه آنکه: سه عنصرِ «قرآن»، «تالی» و «سامع» در این مسئله نقش ایفا می‌کنند اما هر دو عنصر اخیر، بر عنصر اصلی- یعنی قرآن- استوارند. قرآن، خود ساختار آهنگین و آهنگ‌پذیری دارد که با عناصر عارضیِ «صدای حزن‌آلود»، «صدای برخاسته از خلوص نفس» و نیز « صدای آهنگین»، از بُعد جلالی و جمالی بر سامعان و تالیان خود تاثیر می‌گذارد؛ آن هم تأثیری که مراتبش با موارد مشابه قابل مقایسه نیست و این تاثیر نیز بیشتر در بُعد جلالی و خوف و خشیت‌افکنی به سامع یا تالی نمود دارد و تاثیر جمالی نیز علاوه بر آنکه خود مستقلا عمل می‌کند، زمینه را برای بُعد جلالی نیز آماده می‌سازد، به گونه‌ای که، این تاثیرگذاری را در حیطه معنایی بسیار پرقدرت جلوه می‌دهد.