جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 217
برهان فطرت بر اثبات خدا
نویسنده:
محمد محمدرضایی، محمدقاسم الیاسی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
خداشناسی و خداجویی در فطرت انسان همگام با آفرینش وی سرشته شده است. حتی برهان صدیقین، برهان وجودی، برهان شهودی و اخلاقی به گونه ای از آبشخور فطرت خداشناسی سیراب می شوند. همه آدمیان به نحو بسیط این شناخت را در عمق جان و وجدان خویش احساس می كنند؛ اما شاید به دلیل عوامل گوناگون محیطی، اجتماعی، فرهنگی و موانع مختلف دنیایی وضوح و روشنی آن را از یاد برده باشند. علم به این آگاهی فطری یا خداشناسی فطری، نیازمند تلنگر و جرقه هایی است كه دم به دم از سوی دین پژوهان و فیلسوفان باید صورت بگیرد تا تجلی آن همواره محفوظ باقی بماند؛ چنانكه آدمی هنگام غرق شدن كشتی زندگی اش ناخودآگاه به ندای باطنی خود پی می برد كه او را به سوی ساحل نجات فرا می خواند و یاری می كند. از این رو، این مقاله تلاش می كند تمام تقریرهای مهم برهان فطرت كه در دنیای غرب و اسلامی تاكنون صورت گرفته جمع آوری و بررسی كند و تا حد ممكن ریشه های نخستین عقلی، قرآنی و روایی و منابع غربی آن را پیدا كند. آنگاه با تحلیل و ارزیابی مشخص خود كه برهان فطرت با شناخت عقلی حصولی است یا با شناخت حضوری یا اعم از آنها آیا این تقریر بر اساس خداجویی بوده یا خداشناسی یا اعم از هر دو؟ سرانجام با تامل و تحقیق، جمع بندی میان آن تقریرها را بیان كرده و نظر برگزیده مشخص شده است.
صفحات :
از صفحه 51 تا 72
برهان نفس بر اثبات خدا در حکمت متعالیه
نویسنده:
محمدتقی یوسفی، مجتبی افشارپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم علیه‌ السلام,
چکیده :
در میان ادله اثبات وجود خدا در فلسفه اسلامی، برهان‌ های غیرمشهوری هم هستند که در عین صحت و اتقان کمتر مورد عنایت فیلسوفان قرار گرفته‌اند. یکی از این برهان‌ ها برهان نفس بر اثبات خدا است. در این برهان، با استفاده از نفس انسانی و برخی اوصاف و عوارض آن بر وجود خداوند سبحان استدلال می شود. صدرالمتالیهن (ره) در برخی از آثار خود به‌صراحت این برهان را یکی از براهین مستقل اثبات واجب‌الوجود دانسته است. ملاصدرا و برخی از پیروانش چهار تقریر از این برهان ارائه کرده‌اند: با استفاده از علت حرکت نفس، حدوث نفس، علت غایی حرکت نفس و حرکت نفوس فلکی. این برهان به نحو مستقل در حکمت مشاء مطرح نبوده است؛ برخی اشراقیان به بعضی تقریرهای آن اشاره کرده‌اند؛ ملاصدرا با بهره‌گیری از اشارات پیشینیان و همچنین مبانی فلسفی خود در مسئله نفس، حرکت جوهری، نحوه ارتباط حادث با محدث و... چنین برهانی را بیان کرده است. او همچنین در این برهان، راه و رونده را متحد می‌داند و عینیت سالک و مسلک را از ویژگی‌های این برهان می شمارد و همین امر را دلیل شرافت این برهان بر سایر ادلۀ اثبات واجب‌الوجود ـ به جز برهان صدیقین ـ می‌داند. او معتقد است: در عین اینکه معرفت حضوری نفس شهود باطنی رب را در پی دارد، معرفت حصولی به نفس و دقت در عوارض آن نیز وسیله صعود به معرفت خداوند است.
صفحات :
از صفحه 157 تا 182
پایه های علمی و منطقی عقائد اسلامی
نویسنده:
ابوطالب تجلیل تبریزی؛ مترجم: محمدتقی مجتهدی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
وضعیت نشر :
قم: تسنیم,
کلیدواژه‌های فرعی :
امامت , اسماء , توحید , نبوت , فطرت , علی , معجزه , وجود , معاد جسمانی , برهان صدیقین (اثبات خدا) , خداشناسی , جسم , خلقت , ممکن الوجود , جبر و تفویض , اهل البیت , مولی , حدیث ثقلین , آیه التطهیر , آیه ولایت , قبر , قیامت , مرگ , شفاعت , جهنم , کثرت , حدیث غدیر , برهان حرکت (اثبات خدا) , برهان حدوث (اثبات خدا) , برهان نظم (اثبات خدا) , امر بین امرین , حدیث منزلت , آیات الهی , حدیث سفینه , حساب اعمال , براهین , اثبات واجب الوجود , امکان و وجوب , سلسله علل و معلولات , قانون تومودینامیک , برهان نفس , عالم تکوین , برهان جمال , برهان فساد و نابودی , برهان وحدت نظام , برهان هدایت (اثبات خدا) , فیض تشریعی , برهان حقیقت , برهان تمییز , برهان صرف , برهان اقتضاء , برهان ترکب , بساطت , اجزاء خارجیه , اجزاء عقلیه , صدور کثرت , رازقیت , صادر اول , صفات ثبوتیه و سلبیه , عدل و ظلم , فصاحت و بلاغت , تورات و انجیل , آکل و مأکول , شهود و گواهان , آیه اولی الامر , امامان دوازده گانه , کتب شیعه امامیه , قرآن , بقای روح ,
چکیده :
کتاب «پایه های علمی و منطقی عقائد اسلامی» تالیف ابوطالب تجلیل تبریزی، به بررسی مباحث علمی و منطقی در عقائد شیعی پرداخته است. در ابتدای کتاب براهین خداشناسی مطرح شده است که از جمله آن ها می توان به برهان های صدیقین، امکان و وجوب، حدوث و ... اشاره کرد. در مبحث بعد نگاهی به آیات الهی برای شناخت عظمت آفرینش صورت گرفته است و همچنین موضوع توحید مورد بررسی قرار گرفته است. در مباحث بعد نیز موضوعاتی همچون جبر و تفویض، اسماء و صفات الهی، نبوت عامه، معجزات، اعجاز قرآن کریم، مسئله معاد، امامت و سایر مباحث اعتقادی از نظر گذشته است.
نقد نظریه برهان ناپذیری وجود خدا
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برخی از متکلمان اشاعره و عرفان و روشنفکران معاصر تحت تأثیر علوم طبیعی و تجربی مدعی اند که براهین فلسفی یا اصلا ناممکن یا فاقد کارکرد مثبت است. این مقاله به نقد این رهیافت می‌پردازد. ابتدا امکان شناخت خداوند و مکاتب گوناگون در آن را بررسی می‌کند؛ آن گاه بعد از اشاره به آرای منکران براهین فلسفی، ادله آنان را به نقد می‌کشد که مهم‌ترین آن عبارت از امتناع اقامه برهان برای خداوند به دلیل ماهیت و علت نداشتن است. واپسین دلیل مخالفان، تمسک به دلیل نقلی است که ارزیابی خواهد شد. فرضیه نویسنده در این مقاله، تعمیم برهان به برهان انی و شبه لمی مفید یقین است که اقامه آن برای اثبات خداوند امکان دارد.
صفحات :
از صفحه 181 تا 201
تقریرى نوین از برهان وجودى در فلسفه اسلامى
نویسنده:
حسینعلى شیدان شید، على شیروانى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
برهان وجودى به آن دسته از براهین اثبات وجود خداوند مى گویند که در آنها به نحوى کاملاً پیشین، با تمسک به صرف مفهوم و بدون استناد به هیچ امر عینى، وجود خداوند اثبات شود. این نوع برهان را در مغرب زمین و الهیات مسیحى آنسلم قدیس (1033 یا 1034ـ1109م) مطرح ساخت و از آن زمان تاکنون مخالفان و طرف داران مهمى داشته است؛ اما در فلسفه و کلام اسلامى این نوع برهان جایگاه برجسته اى نداشته است؛ هرچند در عبارات گذشتگان و از همه پیش تر فارابى مى توان نشانه هایى از توجه به آن را مشاهده کرد. در عین حال در نیم قرن اخیر توجه به این نوع برهان رو به فزونى نهاده است؛ گروهى آن را پذیرفته و گروهى آن را نفى کرده اند. در این مقاله پس از بیان سیر اجمالى تطور این برهان در غرب، دیدگاه برخى از فیلسوفان مسلمان را درباره این برهان مطرح ساخته ایم و سپس با بازسازى برهان صدیقین علّامه طباطبائى، تقریرى جدید از برهان وجودى عرضه داشته ایم که از نقدهاى وارد بر برهان وجودى آنسلم با روایت هاى گوناگونش مصون است.
صفحات :
از صفحه 7 تا 32
ابن رشد و مسئله خداشناسی
نویسنده:
علیرضا اژدر
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
جمهور مردم از چه طریقی می‌توانند خدا را بشناسند؟ آنان چه تصوری از خدا باید داشته باشند؟ شرع مقدس چه راهی برای شناخت پروردگار ارائه داده است؟ قرآن چگونه به توصیف حق تعالی پرداخته است؟ این نوشتار در پی بررسی این سؤالات، از دیدگاه ابن‌رشد است. آنچه به آن رسیده، این است که از دیدگاه ابن‌رشد، بهترین راه شناخت خداوند برای عامه مردم راه محسوسات است. شرع مقدس نیز بر این راه تأکید کرده است. لذا دو برهان عنایت و اختراع، که از قرآن استخراج می‌شود، مهم‌ترین استدلال بر شناخت حق تعالی و صراط مستقیم الهی است؛ ‌تصور مردم از خداوند باید به گونه‌ای باشد که قرآن خداوند را توصیف کرده است؛ نه آن گونه که در براهین جدلی متکلمان ارائه شده است و از آنجا که عقل بشری نمی‌تواند کیفیت صفات خداوند را درک کند، نباید به مقایسۀ اوصاف حق تعالی و بشر پرداخت بلکه فقط آن گونه که قرآن توصیف کرده، باید با اوصاف حق تعالی آشنا شد؛‌ هرچند اهل برهان و راسخین در علم می‌توانند آیات الهی را تأویل کنند و بینشی فراتر از عامه مردم از دین داشته باشند؛ زیرا دین الهی تأویل‌پذیر است؛ اما نباید این گونه تأویلها برای عامة مردم بازگو شود.
صفحات :
از صفحه 111 تا 135
ترجمه و شرح کشف المراد جلد 1
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
کتاب , شرح اثر , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه انتشارات دارالعلم ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد»، از کتاب‌ های کلامی شیعه مشتمل بر مباحث فلسفی و کلامی در عقاید امامیه اثر علامه حلی می باشد. مکتوب حاضر ترجمه و شرح مباحث کلامی کتاب شریف «کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد»، مشتمل بر مقصد سوم تا ششم است. مقصد اول (در باب امور عامه) و دومِ (در باب جواهر و اعراض) کشف المراد، امروزه از مدار درس و بحث خارج و متون فلسفی ای مانند بدایة الحکمة، نهایة الحکمة و شرح منظومه جایگزین آن شده است، به همین دلیل نیز مترجم از ترجمه و شرح آن قسمت صرف نظر نموده است.
بررسی براهین اثبات وجود خدا در آثار اسپینوزا
نویسنده:
علی فتح طاهری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از دغدغه‌های اساسی فیلسوفان مسئله اثبات وجود خدا بوده است. اهمیت این مسئله برای اسپینوزا که اساس فلسفه او را خدا تشکیل می‌دهد بیش از فیلسوفان دیگر است. او که مهم‌ترین اثر خویش، اخلاق، را با تعریف خدا آغاز می‌کند و با برترین سعادت انسانی، یعنی عشق، به خدا به پایان می‌برد، مسئله وجود خدا را در آثار مختلف خود مورد توجه قرار می‌دهد و وجود او را به دو شیوه لمی و انی اثبات می‌کند. اسپینوزا مفهوم جدیدی از خدا ارائه می‌دهد و او را جوهر واحد و طبیعت طبیعت آفرین می‌خواند که همه چیز در او است و واجد صفات نامتناهی و از جمله صفت بعد است. براهین مختلفی که وی برای اثبات وجود خدا اقامه می‌کند تقریباً متناظر با براهین دکارت، و به معنایی تقریر جدیدی از این براهین است. در این مقاله تقریرهای مختلف براهین لمی و انی در آثار اسپینوزا مورد بررسی قرار می‌گیرد و شباهت آنها با براهین دکارت نشان داده خواهد شد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 80
اعلام الدین فی صفات المومنین
نویسنده:
حسن بن محمد دیلمی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بيروت: موسسه آل البیت لاحیاء التراث,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«أعلام الدین فی صفات المؤمنین» نوشته حسن بن ابی الحسن دیلمی، از علمای قرن هشتم هجری در موضوع اصول و فروع دین و فضائل و رذائل اخلاق و اعمال است. این کتاب، یکی از مآخذ بحارالانوار و مستدرک الوسائل است. دیلمی در کتاب خود، کتاب «البرهان علی ثبوت الایمان» ابوالصلاح حلبی را به طور کامل نقل کرده است. ابوالصلاح در البرهان یک دوره اصول عقاید را در چند صفحه به صورت استدلالی بیان کرده است. علاوه بر کتاب البرهان، کتاب «الاربعون حدیثا» ابن ودعان هم به صورت کامل در اعلام الدین آمده؛ البته چون روایات آن معروف بوده و در کتب روایی موجودند، اسناد روایات را کلا حذف کرده است. پس از آن، چهل حدیث هم از کتاب «الخصال» نقل کرده است. ديلمي ابتدای کتاب خود را بحث اصول دین قرار داده و مباحثی مانند اثبات وجود خداوند از راههای عقلی، توحید، عدل، وجوب عصمت و راههای اثبات احکام شرعی را بیان کرده و پس از آن، کلمات مبسوطی از ائمه (ع) در باب توحید ذکر نموده است. بحث علم و جهل و ارزش علم و عالم از دیدگاه روایات بحث بعدی کتاب است. سپس عظمت قرآن و صفات مؤمن و اقسام مؤمنین را مفصلا بیان کرده است. همچنین مواعظ و وصایایی از پیامبر (ص) و ائمه (ع) آورده و بحث تقریبا مفصلی از ثواب الاعمال و عقاب الاعمال به آن ضمیمه کرده است. در پایان کتاب نیز، چند جمله دعا به پیشگاه الهی عرضه می‌ دارد و بدین سان کتاب سراسر موعظه و نصیحت خود را به پایان می‌ برد.
بیان الحق بضمان الصدق (العلم الالهی)
نویسنده:
ابوالعباس فضل بن محمد لوکری؛ محقق: ابراهیم دیباجی؛ ناظران: مهدی محقق، محمد نقیب عطاس
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه بین المللی اندیشه و تمدن اسلامی مالزی (ایستاک),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«بیان الحق بضمان الصدق» مهمترين اثر ابوالعباس فضل بن محمد لوكري مي باشد كه در آن روش استاد خود بهمنيار را در كتاب «التحصيل» و استاد استاد خود ابن سينا را در «شفا» برگزيده و سعي نموده كه با عباراتي هر چه ساده‌ تر و موجزتر ميراث علمي سلف خود را به اهل علم و دانشجويان زمان خود معرفي نمايد. او در جاي جاي اين كتاب از شفاي ابن سينا و تحصيل بهمنيار بدون اينكه مأخذ را ياد كند استفاده كرده و گاهي عين عبارت آن دو را آورده است. مؤلف كتاب خود را در دو جزء قرار داده در جزء اول سخن از موضوع فلسفه اولي و منفعت آن به ميان مي‌ آورد و سپس به تعريف جوهر و عرض و هيولي و صورت مقولات نه گانه عرضي مي‌ پردازد و از موضوعاتي همچون تقدم و تاخر و قوه و فعل و كليات پنجگانه سخن به ميان مي‌ آورد. در جزء دوم سخن از علل چهارگانه و فاعليت مبد اول و صدور افعال از مبادي عاليه و اقسام حركت سخن به ميان مي‌ آورد و از موضوعاتي همچون قضاي الهي و سعادت و شقاوت اخروي و منفعت عبادات در دنيا و آخرت بحث و گفتگو مي‌ نمايد.
  • تعداد رکورد ها : 217