جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور کلید واژه ها
>
ادراک حسی (معرفت شناسی)
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
عنوان :
حیث التفاتی (اضافی بودن) ادراک از نگاه برنتانو
نویسنده:
مرتضی عرفانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
وجود ذهنی
,
ذهن و عین
,
ادراک (معرفت شناسی)
,
حیث التفاتی (اضافه بودن)
,
ذهنی
,
فرانتس برنتانو
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
ادراک
کلیدواژههای فرعی :
معقول ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
ادراک حسی ,
متعلق ادراک ,
معدومات ,
التفات ,
پدیدار شناسی(کلام جدید) ,
معرفت شناسی دوره قرون وسطی ,
روان شناسی ادراک(اصطلاح وابسته) ,
روانش شناسی از دیدگاهی تجربی ,
اضافه ادراکی ,
اضافه ذهنی ,
پدیدارهای جسمانی ,
حیث التفاتی ادراک ,
متعلق مثالی ,
ادراک معدومات ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
نظریه حیث التفاتی (اضافی بودن) ادراک مهم ترین و تاثیرگذارترین اندیشه فرانتس برنتانو است. او این نظریه را ابداع نکرد؛ بلکه دیدگاهی را که ریشه اش به ارسطو، فیلسوفان اسلامی و فیلسوفان مدرسی قرون وسطی باز می گشت، احیا و آن را به فلسفه جدید غرب معرفی نمود و خود نیز به تکمیل و گسترش آن همت گمارد. این نظریه از عناصر اصلی پدیدار شناسی ادموند هوسرل است. دیدگاه اولیه برنتانو درباره حیث التفاتی (اضافی بودن) ادراک در 1874 در مهم ترین اثر او، روان شناسی از دیدگاهی تجربی، به رشته تحریر درآمد. او با انگیزه نشان دادن برتری و استقلال روان شناسی نسبت به علوم طبیعی، تفاوت اساسی موضوعات روان شناسی، از جمله ادراک، را با موضوعات علوم طبیعی مثل رنگ و صدا، در اضافی بودن موضوعات روان شناسی عنوان کرد. به نظر او، ادراکات ما، مثل دیدن و شنیدن همواره درباره متعلق هایی هستند که «وجود ذهنی» دارند نه وجود واقعی. برنتانو در مطالبی که به چاپ 1911 کتابش افزود، دیدگاه اولیه اش را تغییر داد. در دیدگاه جدید، او هم چنان بر اضافی بودن ادراک تاکید ورزید، ولی دست از ذهنی بودن متعلق ادراک برداشت. تفاوت اضافه ادراکی با سایر اضافه ها در این است که در اضافه های دیگر، مثل کوچک تر یا بزرگ تر بودن، لازم است هر دو طرف اضافه واقعا وجود داشته باشند، ولی در اضافه ادراکی، تنها وجود ادراک کننده الزامی است. متعلق ادراک ممکن است اصلا وجود نداشته باشد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 51 تا 64
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بازسازی برهان تجربه دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا
نویسنده:
علی شیروانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق (ع),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
پلانتینگا
,
دیویس
,
حس خداشناختی
,
تجربه باورساز
,
براهین خداشناسی
,
برهان تجربه دینی (مسائل جدید کلامی)
,
باور پایه((اصطلاح وابسته)، قسیم استدلال تسلسل معرفتی و دور معرفتی)
,
تجربه دینی (فلسفه دین)
کلیدواژههای فرعی :
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
ادراک حسی ,
اعتقاد به خدا ,
توجیه باور دینی ,
معرفت شناسی اصلاح شده ,
مبناگرایی کلاسیک ,
معرفت(ادراک جزئی) ,
اذهان دیگر ,
چکیده :
پلنتینگا، بر مبنای معرفت شناسی اصلاح شده، باور به وجود خدا را از جمله باورهای واقعا پایه می داند که در توجیه و تضمین خود، به هیچ شاهد و دلیلی متکی نیست. دیویس معتقد است که نظریه پلنتینگا در باب توجیه و تضمین باور به خدا، هر چند عموما برهان تجربه دینی به شمار نیامده، اما واقعا چنین است. این مقاله، با بررسی جوانب گوناگون دیدگاه پلنتینگا، می کوشد با به دست دادن صورت بندی پیشنهادی برای برهان تجربه دینی بر اساس دیدگاه پلنتینگا، دشواری های ادعای دیویس را نشان دهد. البته از آنچه پلنتینگا درباره حس خداشناختی مطرح کرده، می توان در بحث تجربه دینی بهره برد و از آن برای تبیین وقوع دسته ای از این تجربه ها سود برد. از نظر او، وقوع زمینه ای مناسب، به فعالیت حس خداشناختی می انجامد، که وقوع تجربه باورساز را به همراه دارد و آن، باور به گزاره ای مربوط به خدا را نتیجه می دهد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 55 تا 74
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مبانی پدیدارشناسی اخلاق
نویسنده:
مریم خدادادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
ادراک حسی (معرفت شناسی)
,
ادراک حسی
,
اخلاق
,
پدیدارشناسی
,
ارزش (منطق)
,
پدیدار شناسی(کلام جدید)
,
خصیصه پدیداری
چکیده :
پدیدارشناسی اخلاق تنها رشته ای است که می تواند جنبه های تجربی یا کیفی قلمرو ارزش ها را بررسی کند و همانند روان شناسی اخلاق صرفاً به جنبه های کارکردی آن محدود نیست. پدیدارشناسی یا تجربه پدیداری به چند معنا به کار می رود و آنچه در این جا مورد نظر است، پدیدارشناسی به معنای از سرگذراندن حالتی ذهنی به صورت اول شخص است، اما در مورد این که کدام حالات ذهنی می توانند تجربه پدیداری داشته باشند، اختلاف نظر وجود دارد؛ برخی برای آن خصیصه پدیداری را لازم می دانند و برخی نمی دانند؛ کسانی هم که لازم می دانند، یا خصیصه پدیداری را مختص به ادراکات حسی می دانند یا در مورد حالات ذهنی غیرحسی هم قائل به خصیصه پدیداری اند. در این مقاله به چگونگی امکان پدیدارشناسی اخلاق بر اساس این سه دیدگاه و مسئله اشتراک و تمایز میان تجربه های اخلاقی می پردازیم و در پایان، به دو اشکال که درباره امکان پدیدارشناختی اخلاق مطرح شده می پردازیم.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سهم صور خیال، اراده و عقل در حصول مفهوم عقلی با تکیه بر فلسفهی نفس ارسطو
نویسنده:
مهدی مطهری، رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
علم نفس
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
فلسفه ارسطو
,
نفس شناسی ارسطو
,
معرفت شناسی ارسطو
کلیدواژههای فرعی :
ادراک عقلی ,
قوه و فعل ,
عقل نظری ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
ادراک حسی ,
ادراک عقلی ,
اراده انسان ,
قوای معرفتی ,
شهادت و صور خیال ,
خواص نفس حیوانی ,
صورت عقلی ( مجرد ) ,
عقل ( جوهر ) ,
عقل فعال ,
مُثُل ,
عقل بالملکه ,
وحدت قوا ,
عقل هیولانی ,
مفهوم عقلی ,
عقل درونی ,
عقل بیرونی ,
ماهیت فکر ,
فانتاسیا ,
فعلیت قوه عاقله ,
معقول بالقوه ,
در هم تنیدگی ادراکات ,
شاپا (issn):
6123 2251
چکیده :
تبارشناسی و فهم دقیق آرای بسیاری از فیلسوفان در باب ادراکات، بدون توجه به نظریهی عقل ارسطو، بهخصوص در باب چگونگی حصول مفهوم عقلی، ممکن نیست. این نوشتار در تلاش است با تکیه بر بازخوانی متن آثار ارسطو و نیز محورقراردادن نفسشناسی ارسطو، تفسیری نو از مسأله ارائه کند: الف) مفهوم عقلی حاصلِ دستگاه شناختی انسان است نه قوهی عاقلهی محض؛ ب) در این دستگاه، عامل فعلیتبخشِ معقولاتِ بالقوه نه عقل بیرونی است نه عقل درونی محض، بلکه هریک از بخشهای مختلف دستگاه شناختیِ انسان (حس، خیال، اراده و عقل) بهنحوی در بالفعلشدن معقول بالقوه نقش دارند؛ ج) فرایند شکلگیری ادراکات از الگوی طولی واحدی پیروی نمیکند، بلکه کارکردهای بخشهای مختلف دستگاه شناختی درهم تنیدهاند، بهطوریکه نمیتوان مرز مشخصی میان قوای حسی، خیالی و عقلی و نیز میان کارکردهایشان ترسیم کرد. از منظر ارسطو، با همان ادراکی که شیء جزئی محسوس را درمییابیم، ذات کلی و خالص آن را نیز درمییابیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 108
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
سنجش تطبیقى مسئله وجود ذهنى از دیدگاه ابن سینا و فخر رازى
نویسنده:
محمدجواد پاشایى، حسن معلمى
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی قدسسره,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
فخر رازی
,
وجود ذهنی
,
اضافه
,
ابن سینا
,
حقیقت متمثل
,
سنجش تطبیقی
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه بوعلی
کلیدواژههای فرعی :
اشکال وجود ذهنی ,
ادراک (معرفت شناسی) ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
حقیقت علم ,
اثبات وجود ذهنی ,
علم به معدوم ,
انطباع صور عقلی ,
ادراک حسی ,
تمثل ,
مراتب علم ,
تطابق ذهن و عین ,
مفهوم کلی ,
محرکیت غایت برای فاعل ارادی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
بى گمان مسئله وجود ذهنى از مسائل پردامنه و بحث انگیزى است که ذهن انبوهى از فیلسوفان را به خود مشغول کرده است. تلاشهاى بى ثمر شکاکان و سوفسطاییان در طول تاریخ، اهمیت افزون این مسئله را که سویه معرفت شناختى بحث علم را نیز رقم مىزند، نمایان تر مى سازد. فیلسوفانى چون ابن سینا و فخر رازى که از طلایه داران بحث در این موضوع بوده اند، مجالى فراخ را جهت واکاوى مسئله فراهم آورده اند؛ اما از آنجایى که گاه کوشش فراوان ابن سینا در پرداخت مسئله وجود ذهنى مورد تردید واقع مى شود و یا به فیلسوفى چون فخر رازى نسبت انکار وجود ذهنى داده مى شود. از این رو، این پژوهش بر آن است تا هم تلاش گسترده ابن سینا را در این باب ارج نهد و هم ناروایى نسبت انکار به رازى را فاش سازد. این امر مهم از رهگذر تبیین ماهیت و اثبات وجود ذهنى از دیدگاه فیلسوفان یادشده و کشف قناع اضطراب از کلمات فخر رازى، به همراه سنجش تطبیقى میان دو دیدگاه دست یافتنى تر شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 62
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
قوه خیال و ادراک خیالى از دیدگاه ابن سینا و سهروردى
نویسنده:
میثم رزمگیر، محمد انتظام
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عالم البرزخ
,
مجرد
,
عالم ماده
,
ادراکات خیالی
,
قوای باطنی نفس
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
علم نفس
,
فلسفه بوعلی
کلیدواژههای فرعی :
حکمت اشراق ,
مشاء ,
مراتب هستی ,
مجرد ,
هرم هستی ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
نظام نور و ظلمت ,
قوای ادراکی نفس ,
ادراک حسی ,
نورالانوار ,
قوه واهمه (وهم) ,
جهان شناسی فلسفی ,
انوار قاهره ,
ادراک عقلانی ,
جهان شناسی ابن سینا ,
جسمانی بودن خیال ,
محل قوه خیال ,
مراحل ادراک ,
تجرد نفس (فلسفه) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
قوه خیال در بین سایر قواى ادراکى چه نقش و وظیفه اى بر عهده دارد؟ آیا ادراک خیالى امرى مادى و مربوط به عالم محسوسات است یا امرى است مجرد؟ ابن سینا و سهروردى قوه خیال را به منزله یکى از قواى باطنى معرفى مى کنند و نیز خیال را یکى از مراحل ادراک مى دانند. در این مقاله نخست مبانى جهان شناسانه و سپس مبانى نفس شناسانه ابن سینا را بیان مى کنیم. ابن سینا با مشرب مشائى به بحث قوه خیال مى پردازد. وى قوه خیال را قوه اى مى داند که صورت هاى موجود در حس مشترک را در خود نگاه مى دارد و در جریان ادراک خیالى، خیال را به عالم حس محدود مى کند. سپس مبانى جهان شناسانه و نفس شناسانه شیخ اشراق را بیان مى کنیم. سهروردى نیز با مشرب اشراقى به بحث قوه خیال مى پردازد. وى همانند ابنسینا قوه خیال را مادى مى داند، اما در جریان ادراک خیالى، نظریه ابن سینا را نمى پذیرد و صورت هاى مشاهده شده در قوه خیال را صورى مى داند که در قوه خیال ظهور یافته اند. به نظر او یک عالم داریم غیر از عالم ماده که اصل همه چیز آنجاست و در جریان ادراک خیالى صور موجود در آن عالم در قوه خیال ظهور مى یابند. او این عالم را عالم مثال (صور معلقه) مى نامد. در قسمت پایانى مقاله نیز به اشتراک ها و اختلاف هاى دو فیلسوف مى پردازیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 48
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل مسئله تعقل از دیدگاه ارسطو و ابن سینا
نویسنده:
محمدحسین عباسى، رضا اکبریان، محمد سعیدى مهر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عقل فعال
,
عقل نظری
,
ادراک حسی (معرفت شناسی)
,
ادراک حسی
,
سوفسطایی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
اصطلاحنامه فلسفه
,
فلسفه بوعلی
کلیدواژههای فرعی :
واقعگرایی = رئالیسم (مکتب فلسفی) ,
عقلانیت فلسفی ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
تجرد صورت عقلی ,
معیار حقیقت ,
منابع معرفت ,
نسبیت اخلاقی ,
عقل منفعل ,
رابطه تدبیری نفس و بدن ,
زیادت وجود بر ماهیت ,
کلیات ,
ترکیب ماده و صورت ,
آموزه فیض ,
نظریه حدوث جسمانی نفس ,
تجرد عقل ,
افاضه صور علمی ,
یگانگی نفس و عقل جزئی ,
نسبیت ادراک ,
شهود جنبه کلی اشیاء ,
فلسفه وجودی ابن سینا ,
معرفتشناسی (اپیستمولوژی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
خواجه نصیرالدین طوسی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ارسطو براى نفس، حدوث جسمانى قایل است و نفس به منزله امر جسمانى، صلاحیت تعقل یا ادراک عقلى را ندارد. ادراک عقلى و صورت معقوله، امورى مجردند و براى تعقل نیاز به امرى مجرد دارند. بنابراین ارسطو تعقل را بر عهده عقل مى گذارد؛ اما این عقل مجرد با نفس مادى چه نسبتى دارد و چگونه در امر تعقل انسانى به ایفاى نقش مى پردازد. نظریه ارسطو با ابهاماتى آمیخته است که باید رفع گردد. ابن سینا با لحاظ نفس به منزله امرى مجرد و با تمایز نهادن میان مقام ذات و مقام فعل در نفس انسانى، ادراک عقلى را به نفس نسبت مى دهد. ادراک عقلى در نظر او، فعلِ جنبه ذاتى نفس تلقى مى شود و نفس با عقل جزئى انسانى یکسان انگاشته مى شود. تأثیر مبادى عالیه و نقش عقل فعال نیز در تعقل لحاظ مى گردد. ابن سینا تأثیر عقل فعال در ایجاد صور معقوله در نفس ناطقه را به دو اعتبار وجود و ماهیت، افاضه و اشراق مى نامد. مقاله حاضر به تحلیل و تبیین نظرات ارسطو و ابن سینا در این زمینه اختصاص دارد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 33 تا 49
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی و نقد دیدگاه ابن سینا درباره ی حیث التفاتی ادراک حسی
نویسنده:
مرتضی عرفانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
حیث التفاتی (پدیدار شناسی)
,
فلسفه بوعلی
,
حیث التفاتی ادراک حسی از نظر ابن سینا
کلیدواژههای فرعی :
وجود ذهنی ,
علم الهی ,
اشارات و تنبیهات ,
ادراک حسی (معرفت شناسی) ,
برهان انسان معلق درفضا ,
ادراک حسی ,
معلوم بالعرض ,
ادراک ذات ,
تجرد از ماده ,
کیفیت نفسانی ذات الاضافه ,
موجود مجرد ,
ارتباط مدرِک با مدرَک ,
اتصاف عالم به علم ,
علم فرشتگان ,
قوام ادراک حسی ,
ادراک در اجسام مادی ,
معرفت نفس(خودآگاهی) ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
خواجه نصیرالدین طوسی
,
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
شاپا (issn):
2251-6123
چکیده :
حیث التفاتی ادراک یعنی این که ادراک به اضافه ای واقعی، نه اعتباری، مضاف به مدرکی مغایر با خود است. طرفداران حیث التفاتی براین باورند که حیث التفاتی ویژگی لاینفک تمامی ادراکات انسان، اعم از حسی، خیالی، عقلی و حتی ادراک او نسبت به ذات خویش است. زیرا آن ها سرآغاز تمام ادراکات انسان را ادراک حسی و ادراک حسی را مبتنی بر حیث التفاتی می دانند. ابن سینا ادراک حسی را دارای حیث التفاتی و مضاف به معلوم بالعرض می داند، اما این خصوصیت را ویژگی لاینفک هر نوع ادراکی نمی شمارد. به نظر وی، تحقق ادراک بدون حیث التفاتی و ارتباط با معلوم بالعرض هم ممکن است. او علم به ذات را (بر اساس نظریه ی انسان معلق در فضا) نمونه ای از ادراک می داند که نه بر حیث التفاتی و ارتباط با معلوم بالعرض، بلکه بر مجرد بودن مدرک آن استوار است. وی علاوه بر علم به ذات در بعضی از مراتب علم به غیر، مانند ادراک عقلی و رویای صادقه نیز علم انسان را متکی به ارتباط با معلوم بالعرض نمی داند. او علم را کیفیت نفسانی ذات الاضافه می داند، اما اضافی بودن علم را عرضی می داند نه ذاتی. به نظر وی، آنچه ذاتی علم است تجرد از ماده است نه حیث التفاتی. نویسنده بر خلاف ابن سینا بر این باور است که قوام ادراک به یک امر سلبی، هم چون تجرد از ماده، بلکه به همان حیث التفاتی است. ادراک ذات به ظاهر با این قول در تعارض است، زیرا در ادراک ذات، مدرک همان مدرک است و اضافه ای واقعی میان آن ها برقرار نیست، اما با تامل بیشتر در معنای ادراک و ارائه ی تفسیری درست از چگونگی ادراک ذات، می توان این تعارض را برطرف ساخت.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 55 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
روش طبیعت شناسی ابن سینا
نویسنده:
فاطمه سلیمانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق (ع),
کلیدواژههای اصلی :
ادراک حسی (معرفت شناسی)
,
ادراک حسی
,
شناخت تجربی انسان
,
مسایل جدید روش شناسی
,
معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)
,
معرفت شناسی اسلامی
,
علم طبیعی
,
فلسفه مشاء
,
فلسفه بوعلی
,
نظام طبیعت
,
استقرا
کلیدواژههای فرعی :
منشا حیات ,
نظریه ,
رئالیسم (مسائل جدید کلامی) ,
طبیعت گرایی متافیزیکی ,
الهیات طبیعت ,
حکمت نظری ,
برهان نظم ,
عنایت ,
فلسفه علم ,
یقین علمی ,
کلیت حکم تجربی ,
مبادی علم طبیعی ,
هدف علم ,
تصرف در طبیعت ,
علم تصرف محور ,
محدودیت ادراک حسی ,
برهان خفی در استقراء ,
شرایط صحت تجربه ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
ابن سينا در عرض مطالعات فلسفی خود، به شناخت طبيعت و کشف قوانين علمی حاکم بر آن پرداخته است. نگاه ابن سينا به طبيعت، به عنوان مرتبه ای از مراتب هستی که در يک نظام طولی و علی و معلولی به واجب الوجود بالذات می رسد، موجب شده است که طبيعت شناسی او صبغه دينی داشته باشد. هر چند که او به عنوان يک پژوهشگر تجربی از روش استقراء و مشاهده عينی استفاده نموده است، ولی اصول ما بعد الطبيعی موجود در فلسفه مشاء، بر ذهن او حاکم بوده و در مراحل مختلف روش تجربی نقش خود را ايفا نموده است. از اين رو طبيعت شناسی ابن سينا صرفا مولود بروش استقراء و مشاهده عينی نيست، بلکه او با تکميل روش استقراء توسط برهان عقلی به توليد قضايای کلی يقينی و کشف قوانين علمی پرداخته است. ابن سينا در آثار خود بر ضعف ادراک حسی و استقراء ناقص در شناخت جهان طبيعت اشاره دارد و لزوم بهره جستن از عقل جهت تکميل اين شناخت و رسيدن به يقين را مورد تاکيد قرار می دهد. هدف از اين مقاله بررسی روش ابن سينا در شناخت طبيعت است؛ برای اين منظور از آنچه او در مباحث منطقی و فلسفی (معرفت شناسی) در خصوص علم تجربی يا روش تجربی به عنوان يکی از راه های حصول علم يقينی نسبت به طبيعت مطرح نموده است، بهره جسته ايم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 27 تا 47
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
آیا افلاطون مرتبه عالم محسوس را پایین آورده است
نویسنده:
حسن فتحی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
کلیدواژههای اصلی :
ادراک حسی (معرفت شناسی)
,
بهره مندی
,
ادراک حسی
,
معرفت یقینی
,
درجات وجود
,
جهان محسوس
چکیده :
افلاطون را معمولاً سرسلسله کسانی می شمارند که عالم محسوس و اشیای طبیعی را در برابر عالمی معقول و موجوداتی ماورای طبیعی قربانی کرده اند. این سخن تا اندازه ای درست است. در آثار افلاطون به شواهد فراوانی برمی خوریم که از پایین تر بودن مرتبه عالم محسوس نسبت به مرتبه عالم معقول، و پایین تر بودن مرتبه ادراک حسی نسبت به مرتبه معرفت عقلی، حکایت می کند. اما اولاً، کسانی جلوتر از او بوده اند که حس و محسوسات را بی اعتبار خوانده اند؛ ثانیاً، شکاکیت نظری و آشفتگی عملی ناشی از حس گرایی باعث شده است که افلاطون در عالمی معقول به دنبال یقین نظری و ثبات عملی بگردد؛ و ثالثاً، عالم محسوس در نظر او بهره مند از واقعیت است و همین بهره مندی باعث می شود که نتوانیم آن را توهم محض بشماریم. وجود عالم محسوس و ادارک حسی آن مقدمه ای ضروری برای رسیدن به معرفت عالم معقول است. از منظر هستی شناختی نیز فرض عالم معقول چیزی از واقعیت عالم محسوس نمی کاهد.
انتخاب :
مشخصات اثر
ثبت نظر
1
2
3
4
تعداد رکورد ها : 36
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید