آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش به مفهوم عدالت و اقسام آن از دیدگاه متفکرین غرب و اسلام پرداخته شده است که در آن جایگاه عدالت در کلام متفکرین جهان و اسلام را مورد بررسی قرار داده به جهت تبیین جایگاه عدالت در قلمرو تفکر بشر .عدالت و معانی مختلف آن از دیدگاه اسلام و برخی اندیشمندان غیر اسلامی در اینفصل به بررسی معانی لغوی و برداشت های معانی از عدالت پرداخته شده است. عدالت اقتصادی در سیره خلفای سه گانه و ویژگی های عدالت اقتصادی در کلام امام علی(ع) در این فصل با بررسی شیوه های عدالتی خلفای راشدین به ویژه در باب تقسیم بیت المال به مقایسه سبک عدالتی خلفا با حضرت علی پرداخته شده است. در این فصل علی ابن ابیطالب علیه السلام فرزند فطرت بود. عدالت او از عدالت محمدی سرچشمه می گیرد، دربیان تمامیت عدل و یگانگی شاخه های آن یگانگی در اندیشه، در عمل، و در روابط فردی و اجتماعی، یک الگوی جاودانه انسانی است او در دومین روزی که مسلمانان به عنوان خلیفه با او بیعت کردند، چنین گفت: از مهمترین اصول اداره امور در اندیشه و سیره سیاسی امیر مومنان اصل عدالت است که معیار همه چیز است و جز بدان نمی توان به اهداف دولت اسلامی و فراهم کردن زمینه تعالی فرد و جامعه دست یافت. معیار بودن عدالت در اداره مردمان تابدان جاست که قوانین باید تابع عدالت باشد و استحقاقها در همه امور رعایت شود و هرگونه تبعیض از جامعه زدوده شود. در باب نتایج این پژوهش می توان به این مسئله اشاره کرد روش خلفای پیشین مبتنی بر عدالت ظاهری بود و روش امام علی مبتنی بر نگرشی که سعی داشت عدالتی مبتنی بر یک نظم و ساختار اجتماعی ایجاد کند.

تحقیق حاضر به بررسی نقش اختیار و اکراه در پذیرش دین الهی با توجه به آیه " لا اکراه فی الدین" می پردازد و نهایتا به اثبات اختیار در پذیرش دین الهی می انجامد.این پژوهش با هدف برداشت صحیح از آیه لااکراه فی الدین و زدودن ابهامات وارده بر آن در محدوده قرآن و روایات اهل بیت (ع) در شش فصل تنظیم شده است.مهمترین نتایج و یافته های این پژوهش عبارتند از:راه تمیز حق از باطل در قرآن بیان شده و راه رشد و هدایت،در پیروی از حق و دستورات دینی است.دین حقیقی همان اسلام است.زیرا از جامعیت،جاودانگی،اجتهاد ناپذیری،سهل و آسان گیری و تحریف ناپذیری کتاب آسمانی قرآن معصون می باشد.پس انسان در انتخاب دین آزاد است،منتها ملزم به رعایت صحیح تکالیف و اوامر و نواهی الهی،مستحق پاداش و عذاب و کیفر می باشد شبهاتی نظر:انحصار و مقبولیت شرعی دین اسلام،وجوب تکالیف شرعی برای بندگان،مسئله ی عقوبت و پاداش و کیفر اخروی و مشیت و قضای الهی هیچ کدام در تعارض با اختیار و آزادای انسان خصوصا در انتخاب دین نیست و با آیه لا اکراه فی الدین منافاتی ندارد.

بررسی اوصاف خاص حضرت حجت7 یکی از مباحث مهم ادیان، در عصر حاضر است؛ چرا که خلقت آدم ابو البشر در دایره هستی، هدفدار بوده و مستلزم هادیانی است تا طریق معرفت و وصالِ به معشوق را بیاموزند.که این امر در سای? پرتو افشانی اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام بالاخص حضرت ولی عصر عجل الله فرجه به درجه کمال خود خواهد رسید. و در رسال? حاضر سعی بر آن است تا به شناخت صفات خاص آن حضرت در قالب ادعیه و زیارات با تکیه بر دعای ندبه، دعای عهد، زیارت آل یاسین، زیارت حضرت صاحب الامر با استناد به آیات قرآن و روایات و احادیث ائمه علیهم السلام دست یافته و به اهمیت جایگاه آن حضرت نسبت به سایر ائمه علیهم السلام پی ببریم. و حاصل این تحقیقات نشانگر این است که بعضی از صفات خاص حضرت حجت بوده و بعضی مشترک بین حضرت حجت و سایر ائمه می باشد. و از آنجایی که به این صفات عام در این ادعیه اشاره گردیده است به گونه ای، اختصاص به آن حضرت دارد.کلیدواژه ها:اقام? عدالت، احیای دین، رجعت، عمران بلاد و تألیف قلوب.

پژوهش حاضر در چهار فصل و با نگاهی ژرف به سالکان راه حسینی تنظیم شده که روندی جدید از ویژگی های راه حسینی را به رشته تحریر در آورده است .در این مختصر کوشیده شده که ابتدا با ارزشگذاری همه موجودات عالم هستی برای وجود مقدس سیدالشهدا به نتیجه ای ارزشمند برسیم که : با عزاداری برای سیدالشهدا و جان سپردن در راه ایشان و یاران باوفایشان ، صاحب کمالات و درجاتی خواهیم شد که ما را در مسیر قدم صدق ثابت قدم نگاه خواهد داشت . بعد از گذشتن از مسیر بکاء حسینی و برکات لطم بر خود در عزای حسینی ، به صفات برجسته یاران سیدالشهدا با توجه به آیات و روایات پرداختیم که ماحصل آن فوز عظیمی برای هرکسی که مسیر ایثار ، بصیرت و...تولی و تبری را طی کند، خواهد بود . بعد از این وصف وارد معرکه رجعت حسینی شدیم که پس از پرداختن به کیفیت آن و با مقایسه راه حسینی با راه مهدوی دریافتیم که منتظر ظهور باید تربیت یافته عاشورا باشد . واما در نهایت این رساله ما را به این نتیجه می رساند که مومن کمال خود را در مسیر حسینی با اشک و انابه و دعا و تلاش برای متصف شدن به خُلق حسینی و در انتظار رجعت بودن ،حاصل می نماید.

با توجه به تاریخ اسلام از آغاز تاکنون و با مطالعه و بررسی در فرق و مذاهب مختلف که با نام دینداری و مسلمانی و ادعای زهد و تقوا خود را عارف و زاهد معرفی کرده و دانسته یا ندانسته با اعمال خود ضربه های مهلکی بر پیکره اسلام و مسلمین وارد ساخته اند، از این رو موضوع این پژوهش «آسیب شناسی زهد اسلامی از دیدگاه قرآن و روایات» انتخاب گردید تا در آن به بررسی مشکلات و آسیبهایی که زهد راستین اسلامی را تهدید می کنند پرداخته شود و هدف این تحقیق شناسایی آسیبهای زهد اسلامی و علل و ریشه های پیدایش این آسیبها و در نهایت ارائه راهکارهایی جهت مقابله با این آسیبها می باشد. کلید واژه: آسیب شناسی، زهد اسلامی، قرآن، روایات شیعه و تقوی

به نظر می‌رسد که بخش زیادی از ناهنجاری‌های رفتاری مردم در عصر حاضر دورماندن از آموزه‌های دینی است. در حقیقت آموزه‌های دین مبین اسلام در رفتار و کنش اجتماعی آنان ظهور و بروز پیدا نکرده است. لذا انجام این پژوهش می‌تواند سرآغازی برای انجام پژوهش‌های قرآنی و روایی در موضوع ارتباطات موثر از دیدگاه قرآن و روایات معصومین(ع) باشد. پژوهش حاضر با هدف دستیابی به سوال زیر کار خود را آغاز کرد: «معنا، ویژگی‌ها، روش‌ها، مصادیق و آثار ارتباط موثر از دیدگاه قرآن و روایات چیست؟»برای پاسخگویی به سوال مطرح‌شده، پس از مطالعه مبانی نظری با دقت و صبر و حوصله روش‌ها، ویژگی‌ها و مصادیق ارتباطات موثر از دل آیات و سیره اهل بیت(ع) استخراج گردید و آثار و پیامدهای آن مورد بحث و بررسی قرار گرفت. عمده‌ترین نتایج تحقیق پاسخ‌گویی به سوالات تحقیق بوده است: منظور از ارتباطات موثر یعنی ارتباطی که منجر به تأثیرگذاری و نفوذ می‌شود و چون پایه و مبنای آن قرآن و روایات می‌باشد نتیجه آن اصلاح جامعه انسانی است. نتایج این تحقیق در موضوع روش‌ها و ویژگی‌های ارتباطات موثر از دیدگاه قرآن و روایات مبین آن است که روش‌ها و ویژگی‌های ارتباطات موثر در دو دسته عوامل بیرونی (ظاهری) از جمله نگاه‌کردن، سلام‌کردن و… و عوامل درونی (باطنی) از جمله تواضع، بردباری، حسن‌ظن و… قابل دسته‌بندی است. نتایج تحقیق همچنین در خصوص مصادیق و نمونه‌های ارتباطات موثر در قرآن و روایات متناظر با هر یک از ویژگی‌های ارتباطات موثر از دل آیات و روایات استخراج و مستندسازی شده است. نتایج پژوهش در آثار ارتباط موثر از دیدگاه قرآن و روایات مبین آن است که منجر به شناخت انواع ارتباطات با توجه به ویژگی‌های افراد مختلف شده و منجر به تعهد ومسئولیت‌پذیری انسان‌ها می‌گرددکه اصلاح جامعه و شکوفایی ارتباطات انسانی را به ارمغان می‌آورد که خود زمینه‌ساز ایجاد جامعه‌ دینی و الهی خواهد شد.واژگان کلیدی: روش‌ها و ویژگی‌ها، آثار و مصادیق، ارتباط موثر، قرآن و حدیث.

تأمّل بر روی ساختار معنایی سوره نبأ با تکیه بر کلام معصوم?، نشان از محور واحدی به نام ولایت امیرالمومنین? است. «نبأ عظیم» همان ولایت علیّ‌بن أبی‌طالب? است همان کسی که در روز قیامت از ولایت او پرسش می‌شود و بر سَر قبول ولایتش اختلاف پیش می‌آید. آنگاه در ادامه خداوند با اشارات لطیفی از اوصاف بهشت و جهنّم و فوج فوج شدن مردم در روز قیامت یاد آور وصف با عظمت امیرالمومنین7 می‌شود، آنجا که خود را «قسیم الجنّه و النّار» معرّفی می‌کند و هر کس بواسطه پذیرش و عدم پذیرش ولایت او در روز قیامت در غالب گروه‌هایی با امام هدایت، همان شخص امیرالمومنین7، و یا با امام ضلالت محشور می‌شوند.و در ادامه سخن، می‌فرماید: «و حال آن‌که هر چیزى را برشمرده، بصورت کتابى در آورده‏ایم» همان کتابی که مصداق حقیقی‌اش، امیرالمومنین7 را به طور تمام و کمال و با وصف احصاء همه چیز در کتاب معرّفی می‌کند به عبارتی علم به کتاب در وجود امام مبین همان نبأ عظیم، قسیم الجنّه و النّار، امیرالمومنین7 احصاء گشته است.

در رساله حاضر طی شش فصل با این عنوان ها اعتبار روایات تفسیر منسوب به امام عسکری بررسی شده است: فصل اول، تفسیر مأثور و اعتبار آن: چیستی تفسیر مأثور، مصادیق تفسیر مأثور و بررسی حجیت آن؛ فصل دوم، میزان اعتبار تفاسیر مأثور: میزان اعتبار روایات تفسیری، مفهوم و ضوابط صحت و اعتبار روایات تفسیری، مزایای تفاسیر مأثور، آسیب شناسی تفاسیر مأثور و ضرورت تنقیح روایات تفسیری؛ فصل سوم، بررسی شرایط حاکم بر عصر امام عسکری و نقش راهبردی آن حضرت: شرح حال امام عسکری، شرایط سیاسی و اجتماعی عصر آن امام، شرایط فرهنگی آن عصر؛ فصل چهارم، معرفی تفسیر منسوب به امام عسکری: آثار مکتوب منسوب به امام عسکری، معرفی تفسیر منسوب به آن امام، دیدگاه علما درباره اعتبار آن؛ فصل پنجم، بررسی سندی و طریق شیخ صدوق به تفسیر: بررسی راویان تفسیر، بررسی طرق شیخ صدوق به تفسیر؛ فصل ششم، بررسی محتوایی و متنی تفسیر منسوب به امام عسکری: بررسی موارد کاستی و اشکالالت محتوایی تفسیر، بررسی مواردی از روایات معتبر تفسیر.

نظریه کنش کلامی یکی از نظریات مطرح در زمینه تحلیل گفتمان و متن‌شناسی است. این نظریه که شاخه‌ای از فلسفه زبان است به بررسی افعال و جملات در موقعیت‌های مختلف می‌پردازد. کاربست این نظریه جدید در تحلیل متون دینی، افق جدیدی را در برابر پژوهشگران این حوزه قرار می‌دهد. سوره آل‌عمران در رابطه با تعاملات اجتماعی اسلام با اهل کتاب موضوعات مختلفی را مطرح می‌کند. بسیاری از آیات این سوره به بررسی ویژگی‌های فکری و رفتاری نادرست اهـل کتـاب در گذشته و حال می‌پردازد. رویکرد این پژوهش، توصیفی- تحلیلی است که از الگوی کنش کلامی جان سرل برای تحلیل جملات مربوط به این تعاملات استفاده می‌گردد. پیام اصلی آیات در قالب این کنش‌ها، نظام ارزشی جدیدی را بیان می‌کند. خداوند همه پیروان ادیان الهی را در تعامل با یکدیگر به سمت و سوی وحدت ادیان برای هرچه بهتر شدن جامعه، خواه به صورت توصیه، پیشنهاد یا حتی هشدار، ترغیب نماید. غالب این کنش‌ها به صورت غیرمستقیم است و به دلیل عمق معانی جملات، برای برخی آیات می‌توان چندین کنش را در نظر گرفت. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که از میان کنش‌های پنجگانه سرل، کنش ترغیبی و کنش عاطفی درآیات تعاملات اجتماعی اسلام با اهل کتاب به نسبت سایر کنش‌ها، وجه غالب است. دلیل این بسامد بالا، آن است که تعلیل توصیف آگاهی بخش از یک سو حاکی از آن است که اراده الهی منطبق بر گفتمان ارشاد و ارتقای فهم مخاطب است و از سوی دیگر نشان دهنده این است که گوینده قصد دارد تا مخاطب به بهترین نحو تعامل مسالمت آمیزی با سایر ادیان الهی داشته باشد. هدف این تحقیق، تحلیل آیات مرتبط با تعاملات اجتماعی مسلمانان با پیروان اهل کتاب در سوره آل عمران با تاکید بر الگوی کنش کلامی جان سرل می‌باشد.

پس از قرآن کریم، اولین مرجع جهت شناخت عقاید اسلامی و سنت رسول خدا(ص) ، احادیث منقول از ائمه ی معصومین (ع) است. در طول ادوار مختلف، مسلمانان به موازات حفظ کتاب خدا، همواره بر صیانت از احادیث ائمه معصومین (ع) کوشیده اند. نمونه ای از این کوشش ها ، کتاب سلیم بن قیس هلالی است که به ادعای شیعه ، از اولین آثار حدیثی می باشد. در مورد اعتبار این کتاب، درحالیکه برخی متقدمین شیعه و محدثین عامه بر آن اعتماد نموده و به نقل روایات کتاب سلیم پرداخته اند ، دیگران آن را یا از اعتبار ساقط می دانند، یا معتقدند در برخورد با برخی روایات این کتاب، باید توقف نمود. این درحالی است که احادیث کتاب سلیم، در منابع روایی فریقین، شواهد و متابعات فراوانی دارد و در اعتبار آن، فی الجمله، بحثی نیست. در پژوهش حاضر، پس از ارائه شواهد و متابعات برای احادیث کتاب سلیم از منابع فریقین و بررسی و نقد اشتراکات و افتراقات آنها ، مشخص شده است که تنها تعداد اندکی از این شواهد و متابعات، بدلیل تعارض با سیره ی معصومین (ع)، تناقض با دیگر منقولات خود سلیم و عدم همخوانی با تاریخ صحیح، محل تردید می باشند. همچنین از میان احادیث سلیم ، تنها تعداد اندکی از آنها جزو متفردات وی می باشد. از میان این متفردات، احادیثی که در محور اعتقادات و در موضوعات معرفی ائمه ی اثنی عشر(ع) و نماز بر پیکر پیامبر(ص) به امامت علی(ع) هستند، قابل پذیرش می باشند. همچنین متفردات سلیم، در محور احادیث تاریخی و موضوع وجود فرقه سامره در میان فِرَق اسلامی قابل پذیرش می باشند. اما، اعتبار برخی از موضوعات همین متفردات مانند: اغراق در آمار سپاهیان دو جناح در واقعه ی جنگ جمل ، بیان برخی فضایل علی(ع) و امتیازات سلیم، احادیث مطاعن خلیفتین، همسران پیامبر(ص) و امت اسلام و احادیث تاریخی در موضوع گفتگوی محمد بن ابی بکر با ابوبکر در هنگام مرگ، قابل اثبات نیستند.