آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع تحقیق، بهشت و بهشتیان در قرآن و سنت می باشد. هدف در این تحقیق آنست که انسانها به راه زیبای یک زندگی هدایت شوند تا بدانند شوند تا بدانند که چه کسی هستند؟ و برای چه زندگی می کنند؟ به کجا می روند؟ و بندگان شایسته ای شوند که ایمانشان نسبت به خدای رحمان و کل کائنات مستحکم گردد و به دنیایی از اعتماد به نفس و خودباوری برسند و بهشت خدا را ابتدا در این دنیا و پس در سرای دیگر بسازند. انسان در زندگی خود هر روشی را که دنبال کند و هر راهی را که بپیماید در حقیقت جز سعادت و کامیابی خود چیزی نمی خواهد و در این موضوع ( بهشت و بهشتیان) به دنبال آن است که آیا بهشت آفریده شده است؟ اگر بهشت آفریده شده دلایل خلقت و وجود فعلی بهشت چیست؟ بهشت دارای چه درجاتی است و وسعت آن چقدر است؟ و ... از مجموع آیات استفاده می شود که بهشت هم اکنون آفریده شده و موجود است و وسعت و گستردگی آن به قدری است که با محیط زندگی ما قابل مقایسه نیست و اصولا عظمت وسعه وجودی آن عالم برای ما که محبوس در زندان عالم ماده ایم قابل تصور نیست بنابراین بهشت یکی نیست بلکه بهشت هاست و درجات بهشتی فوقانی و تحتانی بودنشان به صورت طبقات نیست بلکه این درجه بندی ( در بهشت) بر اساس تفاوت ماهوی لذت های مادی و معنوی است و اسرار بزرگی از یک زندگی زیبا را در خود نهفته دارد که اندیشه های انسان را عوض می کند و نظام باورهای انسان را از نو می سازد روح وروان را صیقل داده و به دنیای از آرامش و نشاط و احساس از رضایت می کشاند و از انسانها یک چهره جذاب و محبوب می سازد تا بتوانند زیباترین ارتباطات انسانی را با دیگران برقرار کنند. بنابراین سعی ما هم بر این بوده که دامنه تحقیق و تبیین موضوع را، برای رسیدن به تصور روشنی از بهشت و بهشتیان در آیات و روایات مورد بررسی قرار دهیم و بر این اساس از منابع معتبری چون نهج البلاغه، پیام قرآن و بحار الانوار الجامعه العلوم الائمه الاطهار کتب تفسیری استفاده نموده، تا کسی که به دنبال سعادت است وعده الهی را حق دانسته بداند هیچگونه تخلفی در وعده های الهی نمی باشد و انسانها می توانند به وعده های او دلگرم باشند و در نتیجه یک نوع دلگرمی و امیدواری در سختیها و دشواریهایی که در زندگی با آنها برخوردمی کند و در مشکلاتی که راه هرگونه چاره جویی را بر وی می بندد. هیچگاه دچار نومیدی نخواهد شد زیار می داند زمام هر علتی و سببی هرچند نیرومند باشد بدست توانای خدای بزرگ است و همه چیز زیر فرمان اوست. پس رسیدن به تمامیاین دستوردها که انسان در کهکشانها و آسمان انوار خدا ببیند و به عظمت خویش پی ببرد تا بتوانند از نعمتهای الهی، کامل بهره مند شود و مورد رحمت و لطف او باشدعمل کردن به دستورات خداوند و عمل صالح است.

از آن جا که یکی از اصول ما مسلمانان معاد می باشد شناخت آن از ضروریات دین ماست، چرا که از جهان بسیار گسترده سخن می گوید که برای ما نا آشنا و از جهات زیادی با این جهان متفاوت است، و بهشت نیز یکی از این ناشناخته هاست و طبعأ بحث های پیچیده ای دارد. و توجه به این مطلب از دو جهت جالب و جذاب می باشد: نخست این که به خاطر تازگی هایش حس کنجکاوی هر انسانی را بر می انگیزد، و از سوی دیگر توجه به این مسأله مخصوصأ جزئیات آن اثر روانی و تربیتی بسیار سازنده ای در روح و جان انسان ، و در نتیجه تمام زندگی او دارد و شاید دلیل ظرافت و جالب بودن آیات معاد در قرآن نیز توجه به همین دو امر می باشد. به همین دلیل برخورد لازم دانستم تا برای آشنایی بیشتر با نعمتهای بهشتی در جهان آخرت در حد توان و بضاعت خویش به بررسی این موضوع از دیدگاه آیات و روایات بپردازم. این پژوهش به روش کتابخانه ای و در چهار بخش سامان یافته، که بعد از مقدمه در بخش اول به بیان کلیاتی در مورد سابقه و پیشینه ی موضوع و همچنین اهداف و ضرورت های انجام آن پرداخته شده است. و در بخش دوم معنا و ویژگیهای بهشت در آیات و روایات آورده شده است و در بخش سوم اسباب ورود به بهشت از دیدگاه آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است و در آخرین بخش به بیان نعمت های جسمانی و لذات روحانی بهشت در آیات و روایات پرداخته شده است این تحقیق با بیان نتیجه گیری به پایان رسیده است. امید است که با لطف پروردگار ، گرد آوری این تحقیق برای من و مطالعه ی آن برای خوانندگان مفید واقع شود و باعث ایجاد انگیزه ای برای تزکیه ی نفس و اصلاح اعمال ما باشد و به این ترتیب باعث خوشنودی خداوند گردیم.

این تحقیق که پیش رو دارید تحت عنوان راهکارهای افزایش ایمان در جوانان می باشد سعی شده که مطالب پراکنده راجع به جوانان ، ایمان ، تربیت آنها را که در کتب مختلف آمده است را جمع آوری کرده و آنها را به صورت تحقیقی جامع دسته بندی کرده و در اختیار خوانندگان گرامی قرار دهم . در ابتدای این تحقیق به کلیات پرداخته که از جمله شامل تعریف و تبین موضوع ، ضرورت و اهداف موضوع ، پیشینه تحقیق کلید واژه ها ، سؤالات اصلی و فرعی تحقیق و مشکلات و موانع تحقیق است . همچنین این تحقیق از 4 فصل اصلی تشکیل یافته است که به توضیح هر یک می پردازم : فصل اول ( جوان و ویژگی های آن) در این فصل به تعریف واژه جوان از نظر روان شناسی و اسلام اشاره شده است . فصل دوم ( جوان ، ایمان و تربیت ) در این فصل همان طور که از اسم آن پیداست به مفهوم ایمان و آثار مثبت ایمان در زندگی جوانان پرداخته و در زیر فصل دوم به مفهوم تربیت و عوامل مؤثر در تربیت جوانان پرداخته شده است . فصل سوم ( علل بزهکاری جوانان) در این فصل به عواملی که باعث دوری جوانان از ایمان شده پرداخته شده است از جمله عوامل می توان به وراثت و محیط که خود محیط شامل محیط خانواده ، محیط اجتماع و غیره است اشاره کرد . همچنین عوامل فرهنگی و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم ( راهکارهای اساسی افزایش ایمان در جوانان) در این فصل به ارائه راهکارها پرداخته شده است ابتدا به راهکارهای مبارزه با عواملی که باعث دوری جوانان از مذهب شده است مورد بررسی قرار گرفته و بعد به عوامل تقویت ایمان در جوانان از دیدگاه قرآن و روایات اشاره شده است.

پژوهش حاضر پیرامون موضوع توسل و بررسی عینیت یا ضدیت آن با توحید است. این موضوع، بحثی کلامی است و از طریق آیات و روایات اثبات می گردد که نه تنها عقل و فطرت و قرآن، توسل به پیامبران و انسانهای صالح را تأیید کرده است، بلکه این مسأله در راستای توحید است چرا که متوسِّل، برای انسانهای صالح، استقلالی قائل نیست و آنها را خدا نمی پندارد بنابراین توحید عبادی و افعالی خدشه دار نمی شود و اگر به غیر این صورت باشد یعنی استقلالی جدای از خداوند برای انسانهای صالح قائل شود جزء توسلات باطل و تحریف شده خواهد بود که همه مسلمین باید با آن مبارزه کنند نه این که برخی منکر اصل توسل شده و نسبت شرک یا بدعت به آن بدهند و برخی دیگر به توسل باطل منحرف شوند. توسل به صالحین منحصر به زمان حیات آنها نمی شود و ارتباط با ارواح آنان و استمداد از ایشان پس از مرگشان نیز میسر است و این موضوع از طریق آیات و روایات و شواهد تاریخی ثابت گردیده و هیچ سند قطعی ای آن را شرک نپنداشته است. واژگان کلیدی توسل، استغاثه، شفاعت، توحید، شرک، بدعت، عبادت

وَمِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاتِ اللهِ وَ اللهُ رَؤفٌ بِالعِبَادِ این آیه در شأن حضرت علی7 و در بیان شجاعت و فداکاری ایشان در شب هجرت پیامبر6نازل شده است که نشان دهنده عمق ارزش کار ایشان است که باعث شده یک آیه درباره آن نازل گردد. با بررسی هایی که صورت گرفت دیدم با اینکه این آیه از آیات روشنی است که می توان با آن حقانیت مولا علی7 را ثابت نمود ولی متأسفانه پژوهش زیادی درباره آن صورت نگرفته در نتیجه مرا بر آن داشت تا تحقیقی دراین زمینه انجام دهم. این رساله با عنوان نگاه اجمالی به آیه لیلةالمبیت، از شش فصل تشکیل شده است. فصل اول: بررسی تاریخی هجرت پیامبر6 در این فصل به بیان تاریخی هجرت پیامبر6 و علت آن و نیز فداکاری حضرت علی7 در شب هجرت و جریان خوابیدن ایشان در رختخواب پیامبر 6 و نزول آیه لیلةالمبیت پرداخته شده است. فصل دوم: بررسی تحلیلی آیه لیلةالمبیت در این قسمت ابتدا خود آیه از لحاظ تجزیه و ترکیبی بررسی شده و در ادامه از لحاظ محتوایی، و چند آیه مشابه آن بیان شده است. فصل سوم: تفسیر و شأن نزول آیه لیلةالمبیت این بخش شامل: تفسیر آیه لیلةالمبیت، شأن نزولهای مختلف آن و بررسی شأن نزولها و نتیجه گیری می باشد. فصل چهارم: بررسی روایی آیه موردنظر در این فصل چند مورد از روایاتی که از حضرت علی7 در مورد این واقعه موجود است، آورده شده است. فصل پنجم: شبهات که به بررسی تعدادی از شبهات وارده درباره موضوع مورد بحث می پردازد و پاسخ می دهد. فصل ششم: بیست نکته از آیه لیلةالمبیت هدف از این فصل اثبات عصمت و ولایت مولا علی7 بوده که با بیان نکاتی از آیه صورت گرفته است. در پایان رساله به نتیجه گیری و پیشنهاد پرداخته شده است و منابع مورد استفاده این تحقیق متون اسلامی و تألیفات دانشمندان شیعه و سنی است که با استفاده از روشهای تحقیقی و ترکیبی ( بنیادی توصیفی تحلیلی) صورت گرفته است.

در این مجموعه سعی گردیده ویژگیهای حکومت حضرت مهدی ( عج) را بررسی نموده تا خوانندگان بدانند که اگر حکومتی باید جهانی شود و همه ی جوامع را ر برگیرد، باید رهبر و حکومت آن دارای چنین ویژگیهایی باشد تا توانایی اداره ی حکومت بر جهان را داشته باشد. لذا این اثر دارای چهار بخش است که بخش دوم آن دارای سه فصل و بخش سوم، دارای پنج فصل و بخش چهارم دارای دو فصل می باشد. در بخش اول که کلیات است به اهداف تحقیق، فرضیه ها، روش تحقیق، پیشینه موضوع محورهای پژوهشی مهدویت، پیشینه مهدویت در آثار فرهنگی شیعه و ضرورت و اهمیت بررسی ویژگیهای حکومت امام مهدی ( عج)، واژهای کلیدی و تعریف حکومت پرداخته شده است. در بخش دوم که شرایط و عوامل تشکیل حکومت امام مهدی ( ع) است، در فصل اول آن عرصه های آمادگی و آرمان حکومت جهانی حضرت، در فصل دوم آن امکان تحقق حکومت جهانی و اهداف حضرت، در فصل سوم دوران حکومت و اوضاع عمومی جنان در حکومت حضرت، مورد بررسی قرار گرفته است. بخش سوم ویژگیها و سیرت حکومتی حضرت می باشد و درای پیشگفتار و در فصل اول آن ویژگی و سیرت رهبر حکومت جهاغنی، در فصل دوم ویژگی و سیرت مدیریت و سیاسی حکومت حضرت، در فصل سوم ویژگی و سیرت علمی و فرهنگی حکومت حضرت، فصل چهارم ویژگی و سیرت اقتصادی و اجتماعی حکومت حضرت، در فصل پنجم به ویژگی و سیرت قضایی حکومت حضرت پرداخته شد. در بخش چهارم که عنوان آن، حضرت و فرق و مذاهب می باشد و دو فصل دارد. فصل اول مبارزه با انحرافات و آیین جدید می باشد، که شامل: مبارزه با خرافات و بدعت ها، مهدی و آیین جدید، حضرت و نسخ احکام، تجدید دعوت به اسلام و قرآن است، فصل دوم عاقبت ادیان وتحقق وعده ی الهی، که شامل: برخورد حضرت بامسیحیان، سرنوشت یهود و نصاری سرنوشت کفار و مشرکین، معامفه با فرق و مخالفین، حکم جزیه از یهود و نصاری، شیعه و قیام حضرت مورد توجه واقع گردید. در بخش پایانی، نتیجه ی موضوع مورد تحقیق، پیشنهاد و راهکار و بعد از آن چند تذکر کلی، سخن آخر، عرض سلام به امام مهدی ( ع) و شهادت به حقانیت حضرت، طلب دستگیری و فهرست منابع تحقیق بیان شده است. بنابراین با بررسی ویژگیهای حکومتحضرت به این نتیجه می رسیم که جوامع عصر حاضر تنها به بعضی از ویژگی های مادی فوق آن هم به طور ناقص دست یافته اند و در دیگر ویژگی های واقعی توسعه یافتگی بسیار عقب افتاده هستند و توانایی آن را ندارند که بتوانند یک حکومت جهانی را اداره کنند. بدین ترتیب جوامع اسلامی برای دستیابی به یک جامعه ی موفق، باید راه دیگری را بپیمایند که محور آن معنویت و خداپرستی و ایجاد مسئولیت در انسانهاست و پیرایه های آن عدل و حکمت وعلم و رفاه و مساوات و قانونمندی می باشد. تا در جهان آمادگی های لازم و لیاقت و استعداد حکومت توحیدی، بوجود آید که حکومت و ساست عدل گرایانه و فراگیر جهانی حضرت، تحقق یابد. ان شاء الله.

اسلام به فقر نگاهی مذمونانه است، که فقر را نزدیک به کفر می داند. هدف اقتصادی اسلام جز رفاه عمومی نیست اما دلیل وجود فقر و غنا خواست خداوند متعال است و تصفیه روح مؤمن و به صلاح اوست. فقرهای مدح شده نیز وجود دارد که با نظر مذموم بودن تناقضی ندارد زیرا اکثر فقرهای ممدوح برای روحیه دادن به فقرا بیان شده و یا اینکه منظور فقر در مقابل خداوند است و ... اما سرانجام خوش نصیب فقرایی است که راضی به رضای الهی باشند. آثار و پیامدهای شوم فقر گسترده در تمام ابعاد و دامن جامعه را خواهد گرفت با لطمات جبران ناپذیر. عوامل ایجاد فقر از نظر فردی می تواند : تنبلی، خیانت، اسراف، تکدی گری، قمار، تجمل پرستی، لهو و موسیقی، گناه، اظهار فقر، ناشکری رعایت نکردن بهداشت باشد. از نظر اجتماعی : نظام تکاثری، ندادن حقوق کارگزاران، ربا، حرام خوری، غصب، ندادن حق محرومین، نداشتن حس همدردی با جامعه، احتکار، ثروت اندازی، کم فروشی، غش، تجارت های نامشروع و از نظر سیاسی : اختصاص اموال عمومی به طبقه خاص، ضعف مدیریت جامعه، خلاء قانون روشن، بکارگیری سفهاء در حکومت، هدردادن ثروت خدادادی، عدم رعایت مساوات، خیانت مسئولین، اداء نکردن حق محرومین و عوامل طبیعی نیز بی تأثیر در اوضاع و احوال زندگی مردم نخواهد بود. روش های مبارزه اسلام با فقر نیز از سه بعد است : از نظر فردی : حفظ عزت و منزلت انسان ها، احساس بی نیازی، نهی از سؤال، حفظ ظواهر، حفظ عفت، عدم اظهار فقر در عین حفظ ظاهر، عدم تواضع در مقابل اغنیا به خاطر طلب مال، ذهن را مشغول فقر نکردن، حفظ روحیه، تشویق فقرا به بذل و بخشش در حد مقدورات، عبادت و دعا، صدقه، رد نکردن دست نیازمند، ساده زیستی، مهار خواسته ها و آرزوهای طولانی، اظهار نعمت و شکرگذاری، سحر خیزی، صله رحم، رعایت بعضی موارد بهداشتی عبادی، قناعت. و از نظر اجتماعی : صرفه جویی، انفاق، اطعام کردن، قرض دادن، وقف، تأکید بر شعار همه چیز برای همه کس، شرکت فقرا در اموال اغنیا، هشدار از بغض فقرا و عوارض آن، تشویق جامعه بر مصاحبه و مخالطه با فقرا، خانواده، دامداری و کشاورزی، استفاده همگانی و بهینه از طبیعت، کار و کسب حلال، احیا زمین موات، پرداخت وجوهات شرعیه زکات و خمس و ... . و از نظر سیاسی : فلسفه حکومت اسلامی، همسانی سطح زندگی حاکم با مردم، عدالت، انفال، تأمبن وسایل زندگی، پرداخت وام ها، پاسداری از حقوق کارگران و کشاورزان، عمران در قالب توسعه صنعتی، تجاری و کشاورزی، جمع آوری مالیات و خمس و زکات، پرداخت حق محرومین، تقسیم مساوی ثروت های عمومی، نظارت مستقیم بر بازار، مبارزه ی حکومت اسلامی با فقر، نظارت بر مصرف، مبارزه حکومت اسلام با مفاسد اقتصادی. فقر، اسلام، ثروت، خمس، زکات، مالیات

فصل اول تعریف لغوی فکر: در چیزی اندیشه کردن. تعریف اصطلاحی فکر: اعمال فکر است و آن عبارت است از ترتیب امور معلومه برای بدست آوردن نتایج مجهوله. تعریف لغوی عقل: خرد، دانش. تعریف اصطلاحی عقل: نور روحانی است که توسط نفس درک می شود نه حواس عقل و عاقل او را از هلاکت نجات می دهد. فصل دوم توضیحاتی پیرامون تفکر و تعقل بخش 1. عقل و شرافت آن: برای اثبات شرافت عقل نیازی به دلیل نیست و عقل خود سرچشمه علم و منبع و اساس آن است و به منزله نور است. بخش 2. لشکریان عقل و جهل: خداوند عقل را از نور خویش آفرید و برای آن 75 لشکر قرار داد. خوبی، وزیر عقل و بدی، وزیر جهل و ... ادامه دارد. بخش 3. ویژگی عقل: 1.ملکه ادراک بودن آن. 2.ملکه قضاوت در عقل است و با ملکه حکمت در ارتباط است. 3.سومین ویژگی عقل رشد است. بخش 4. انواع عقل: از نظر فلسفی: 1. عقل اجمالی. 2. عقل بالفعل. 3. عقل بالقوه. 4. عقل بالملکه. 5. عقل تفصیلی. 6. عقل فعال. 7. عقل مستفاد. 8. عقل هیولانی. 9. عقل عملی. 10. عقل معاش. بخش 5. دلیل تنوع تفکرها: مسلمانان در مراجعه به اوامر و نواهی قرآن و مراجعه به نصوص صریحی که آمده هم عقیده اند. گروههای مختلف با عقاید و اصول و زبانهای مختلف به اسلام گرویده اند و این اختلافات به تفسیر آنان از برخی آیات و اقوال سرایت کرد این اختلاف بیشتر مربوط به موارد اندیشه و روشهای مختلف درک است. 1.تفکر اسلامی: اسلام آنچه برای مردم پیشنهاد می کند چون از سرچشمه وحی است می تواند تا عمق جان نفوذ کند. 2.نظر اروپا درباره بشر امروز: بشر امروز به سه چیز نیاز دارد. 1. تعبیری روحانی از جهان. 2. آزادی روحانی فرد. 3. اصول اساسی که تکامل اجتماع بشری را توجیه کند. 3.نظر اسلام درباره بشر امروز 4. روح اسلامی در مسلمین مرده است به خاطر تقلیدهای کورکورانه. 5.نقص کار در تفکر مسلمین است. 6.آینده اسلام و مسلمین به تعبیر علی علیه السلام. 7.طرح حیات تفکر اسلامی را قرآن ریخته. 8.یکی از علائم حیات. بخش 6. پرورش عقل از دیدگاه اسلام: عقل عامل بندگی انسان نسبت به خدا و ضامن بهشت و سعادت اوست. بخش 7. آیا عقل می تواند پشتوانه اخلاقی باشد؟ می تواند پشتوانه اخلاقی باشد ولی با کاستیهایی که دارد نمی شود به آن قناعت کرد. بخش 8. لذت عقلی بالاترین لذتهاست، به دو دلیل: 1.ادراک عقلی به کنه شیء می رسد و غیر متناهی است و مدرکات عقل همانا خداوند و موجودات است. 2.لذات ملائکه هم لذت عقلی است. لذت حیوانات حسی. بخش 9. چرا برخی عرفا عقل را سرزنش کردند؟ کدام عقل؟ عقلی را سرزنش کرده اند که مشوب و آمیخته با وهم و خیال است. بخش 10. شکایت از عقل: اگر امر دائر باشد میان اینکه « موجب درد» نباشد و انسان درد نداشته باشد « درد نداشتن» به دلیل نبودن موجب درد از درد داشتن بهتر است ولی اگر موجب درد وجود داشته باشد و درد نداشته باشد موجب بدبختی است. بخش 11. مکتب عقلیون: اساساً جوهر انسان عقل اوست. بخش 12. نقش عقل از نظر فقهی: عقل یکی از شرایط تکلیف در فقه است. بخش 13. چرا شیعه تمایل بیشتری به مباحث عقلی دارد؟ سلسله جنبان این طرز تفکر فقط ائمه بودند. بخش 14. باب کم عقلی، سفیه شخص پست است که به زیر دست خود فخر می فروشد و برای بالا دستان زبونی. بخش 15. رابطه عقل و دل: از کانون دل حرارت و حرکت برمی خیزد و از عقل هدایت و روشنی. گاهی یک مطلب را هر دو، هم عقل، هم دل می پسندد مشکلی نیست اما گاهی کشمکش میان عقل و دل است. فصل سوم تفکر از دیدگاه اسلام، روشهای فکری اسلامی (4 روش)، متفاوت بودن افکار مردم، فضیلت تفکر، انواع تفکر. فصل چهارم تفکر و تعقل در قرآن تفکر در قرآن، تفسیر چند آیه. تعقل در قرآن، اقسام عقل در قرآن. فصل پنجم تفکر و تعقل در سنت فکر و اندیشه در روایات اسلامی. تعقل در روایات اسلامی. فصل ششم موانع بر سر راه تفکر و تعقل تقلید، تکیه بر ظن و گمان، شتابزدگی، میل ها، شخصیت گرایی. فصل هفتم آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی تفکر و تعقل با تفکر می توان به سعادت مطلقه رسید از ریزش وقت جلوگیری می کند با تفکر برای آدمی ابوابی مفتوح می شود.

این پایان نامه، توکل را که از صفات برجسته برای مؤمنین برشمرده می شود را از جهات گوناگون بررسی می کند. در بخش اول، معنای لغوی و اصطلاح توکّل، فرق توکّل با کلمه های مترادف چون ثقه، تفویض و رضا را بیان می دارد و در بحثی جامع توکّل را در آیات قرآن، روایات و از دیدگاه بزرگان مطرح می نماید. در بخش دوم، ارزش توکّل را بیان می دارم و می گویم که این صفت کریمه چه ضرورتی را در زندگی بیان می نماید. ضرورتها و اهمیتی که در زندگی دنیوی و اخروی دارد و این ضرورت را در قرآن و تفاسیر نیز می بینیم. در بخش سوم، مراحل و مراتب توکّل مطرح شده و مراحل آن را که علم و حال و عمل می باشد مفصلاً شرح می دهم و درجات توکّل را در ضعف و قوه بررسی می کنم. در بخش چهارم، آثار توکل به خدا را مطرح کرده ام. آثای که در اثر تمرینها بسیار ایجاد می گردد و باعث آرامش انسان می شود، همچون رسیدن به یقین و قرار گرفتن تحت حمایت و وکالت خدا و .... در بخش پنجم، تجلّی توکّل بیان شده و تجلی آن را در بزرگان می خوانیم. نمونه عدم توکل، اشتباه در توکل و توکل در ادیان دیگر را بیان می کنم که امید است اثرگذار باشد بر خوانندگان گرامی. واژگان کلیدی: توکل: قبول وکالت. وکیل: کارساز و مدبر که این کلمه از اسماء الهی است. ثقه: مورد اعتماد و وثوق. تفویض: این است که بنده حول و قوه را از خود نبیند و همه را از خدا بداند. رضا: آن است که فرد، فانی کرده است اراده ی خود را در اراده ی حق و از برای خود اراده ای اختیار نکند. یقین: نوری است الهی که جلوگیری می کند از وسواس شیطانی و انسی و محکم کننده ی ایمان است.

امر که همان صیغه امر است به معنای طلب برو بیا است، معروف از ماده عرف و به معنی شناخته شده گرفته شده و در اصطلاح به هر کار نیک و خیری که کننده آن، آن را می شناسد اطلاق می شود. نهی، در لغت به معنی باز داشتن و منع کردن می باشد که همان زجر و منع است ، منکر در لغت از انکار منکر گرفته شده و به معنی ناشناخته است و در اصطلاح ، منکر به کار زشتی گویند که بازدارنده آن, آن را بشناسد. اهمیت امر به معروف و نهی از منکر یکی از واجبات است که سایر واجبات دینی هم به سبب آن دو استوار می گردد. امر به معروف و نهی از منکر شرایطی دارد که مراعات آن برای انجام این فریضه الهی ضرورت دارد و آگاهی کامل از نیکی و بدیها ، فقدان ضرر و مفسده ، احتمال تأثیر از جمله شرایط آن است که امام معصوم فرموده است: شخص جاهل بهتر است که امر به معروف و نهی از منکر نکند زیرا به جای اصلاح در امور، به مشکلات می افزاید. امر به معروف و نهی از منکر علاوه بر تبلیغ مستقیم و غیر مستقیم مراحل سه گانه ای دیگری هم دارد مانند اظهار تنفر قلبی، امر و نهی از گفتاری, استفاده از قدرت و یا لفظی است یا عملی، لفظی یعنی انسان با بیان حقایق معروفها را به مردم بگوید و خوبی ها را تشریح نماید، برای اینکه دیگران و مردم را تشویق کند، اما عملی یعنی اینکه انسان نباید از گفتن بیش از اندازه غافل شود. افراد تارک این واجب الهی دچار آفات بسیار شده اند از جمله : پیامدهای فردی مانند تضعیف ایمان, شرکت در گناه و پیامدهای اجتماعی مانند : تسلط اشرار و عقوبت الهی ، کوتاهی و مسامحه کردن از مهلکات این فریضه الهی. مهمترین آفات و موانع امر و نهی عبارتند از : حیا و شرم، بی اعتنایی به عدم احساس مسئولیت، سستی و بی حوصلگی است، نمونه هایی از معروفها و منکرها مورد بررسی قرار داده شده مانند : قصد قربت, تشویق، ترک هجرت و غفلت. حضرت علی ( ع) در کتاب نهج البلاغه درباره امر به معروف و نهی از منکر خطبه ها و سخنان زیبایی ایراد فرموده اند و تمام جوانب این امر را در نظر گفته اند از جمله : مذمت تارکین امر و نهی، تساوی گنهکار و راضی به گناه در عذاب، که در این باره فرمودند: کسی که راضی باشد به کار جمعیتی از مردم مانند این است که در آن کار دخالت داشته است ، کسی که در کاری باطل دخالت داشته باشد دو گناه کرده، گناه انجام عمل و گناه رضایت دادن به کار. روایاتی که دلایل بر اصل وجوب امر به معروف و نهی از منکر با تأکیدهای شدید است، روایاتی که دلالت بر اهمیت این دو فریضه الهی در میان سایر فرائض و واجبات الهی دارد، روایاتی که مشتمل بر تحذیر و هشدارهای عذاب تارکان این فریضه است.