آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

در تحقیق حاضر، تربیت جوانان از دیدگاه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و تکیه ی اصلی آن بر تبیین دیدگاه های دین مبین اسلام از جنبه های گوناگون بوده است. آیات کلام ا... مجید، روایات پیامبر اکرم ( ص) و ائمه معصومین ( ع) و آرای بزرگان دین، تزیین بخش قسمت های مختلف این تحقیق می باشد. در باب موضوع تربیت فرزندان و به طریق اولی، تربیت جوانان، بحث های بسیار متنوعی در بین ادیان و مکاتب مختلف صورت گرفته و دیدگاه های خیلی زیادی در این باره وجود دارد. ار آنجا که نگرش های دینی و نیز مکاتب روانشناسی، تأکید خود در پرورش جوانان را بر دوران کودکی و حتی دوران نوزادی قرار می دهند، عمده ی تحقیق حاضر نیز با توجه به این نگرش تدوین شده است. در فصل اول کلیات تحقیق، طرح کلی موضوع با سؤالات، فرضیات، روش تحقیق و سایر عناوین طرح، مورد تبیین قرار گرفته است. فصل دوم تحقیق؛ به تعریف لغوی و اصطلاحی تربیت و نظرات و دیدگاههای کلی و جزئی کارشناسان و دین اسلام درباره ی تعریف این واژه و اصطلاح اختصاص دارد. در فصل سوم؛ دوران جوانی و اهمیت خانواده در این امر از جوانب مختلف مورد بررسی قرار گرفته و تأثیر خانواده در جهت گیری شخصیت جوان، مورد تحلیل واقع شده است. در فصل چهارم؛ موضوع اصلی، تبیین نقش اساسی مادر در تربیت جوان، اهمیت تربیت دینی و توجه مادران به حضرت زهرا ( س) و سایر معصومین در باب تربیت فرزندان شان ، مورد بررسی واقع شده است. در نهایت در فصل آخر، به نتیجه گیری موضوع مورد نظر پرداخته شده و راهکارهایی در همین رابطه ارائه شده است. امید است تحقیق حاضر که حاصل یکسال تلاش و کوشش شبانه روزی این کمترین می باشد، با همه کاستی هایی که دارد مورد قبول اساتید محترم قرار گیرد.

یکی از مهم ترین دلایل انتخاب این موضوع اهمیت آن در رشد و تعالی جامعه و بالطبع زندگی بهتر خانواده است، مسائلی که در این تحقیق مطرح می شود اول تربیت و اهمیت آن در جامعه است و بعد در مورد مادر که نقش مادر در تربیت چه اندازه است؟ آیا نقش مادر بیشتر است یا پدر و چه مسئولیتی در قبال فرزندان و بالطبع جامعه دارد و بعد مسائلی روی جوان که سن جوانی چه قدر است، ازدواج او در چه سنی است و آیا ازدواج لازم دارد یا نه و مواردی از قبیل : شغل و تحصیل و ... و سپس در مورد این که چه کارهایی باید در جهت تعالی تربیت انجام داد. به طور خلاصه می توان چکیده مطالب را این طور بیان کرد: این تحقیق شامل چهار بخش کلی است که هر بخش خود از فصولی تشکیل شده، بخش اول در مورد تربیت ، بخش دوم در مورد مادر، بخش سوم: جوان و بخش چهارم راهکارهای تربیتی است. بخش اول خود شامل سه فصل است: فصل اول تربیت از منظر اسلام، فصل دوم تربیت از منطر علم و سوم اهداف تربیت است. بخش دوم شامل چهار فصل است: فصل اول در مورد مادر و وظایف مادر، فصل دوم در مورد مسئولیت مادر، فصل سوم در مورد وظایف والدین، فصل چهارم در مورد تربیت فرزند در آیات و روایات است . بخش سوم شامل پنج فصل است: فصل اول مراحل زندگی و ارزش دروان جوانی، فصل دوم در مورد ازدواج جوانان است، فصل سوم در مورد خصوصیات جوان، فصل چهارم در مورد مذهب و جوانان و فصل پنجم در مورد شغل و تحصیل جوانان است. بخش چهارم شامل دو فصل است : فصل اول در مورد مشکلات خانوادگی و فصل دوم راه های هدایت جوانان. مادر: ام، والده، ماما، مادر فرزند: ولد، نسل ، عزیز و گرامی تربیت: پروردن، تأدیب و سیاست جوان: هرچیز که از عمر آن چندان نگذشته باشد مادر: زنی که فرزندی را به وجود آورد. تربیت: پروراندن، یاد دادن، فرا دادن مادر: جادار ماده که دارای فزند باشد. فرزند: پسر یا دختر مرد یا زنی نسبت به خود او. جوان: برنا، تازه، نو. ادب: ج آداب 1- دانش و فرهنگ و هنر 2- تهذیب و تربیت ؛ مردم داری است. تربیت: علم آموزش و پروش که به پرورش و تهذیب فرزندان می پردازد. ادب: سلوک، تربیت، تهذیب، آراستگی، فروتنی، حیا، حجب، شکسته نفسی. ادب: زیرکی، هوشیاری، تهذیب . ادب: تادیبا شاب: من کان فی سن الشاب.

تربیت را از انتخاب همسر شروع نموده و بر این باوریم که یک مادر شایسته، عاقله و فهیمه می تواند فرزندانی شایسته و برجسته برای خود، شوهر و جامعه بپروراند. هر کودک جدید فرد منحصری است که از ترکیب وراثتی پدر و مادر بوجود آمده. در لحظه لقاح و به هنگام ملاقات تخمک و اسپرم، سلولهای والدین در یک سلول واحد متحد شده و ساختمان وراثتی یا ژنتیک آینده کودک تعیین می گردد. دوره بارداری هم برای مادر و هم برای کودک دوره بسیار پراهمیتی است. برای مادر از آن نظر که یک زندگی محتاطانه و اغلب توام با نگرانی و اضطراب را میگذراند و وظایف و مراقبتهای دشواری را بر عهده دارد. برای کودک از آن نظر که بخشی مهم و اساسی از حیات آینده او و اصولا شکل پذیری او مربوط به رحم مادر است. مادر در این مرحله با کودک هم رابطه فیزیولوژیکی دارد و هم رابطه عاطفی. اساس کار مادری لااقل از لحظه حمل شروع و تا پایان دوره اساسی تربیت فرزند ادامه دارد و در این مدت مادر مسئول پرورش جسمی، عقلی، رشد عاطفی، اخلاقی و بالاخره انسان سازی کودک است. آنچه در این راه برای مادر ضروری است آگاهی از مسائل اسلامی، بهداشتی، تربیت روانی و اجتماعی است. به همین منظور مجموعه ای که در پیش روی دارید پیرامون مطالبی است در رابطه با نقش مادر در تربیت فرزندان در دوران بارداری از سه دیدگاه: علم، قرآن و سنت. زیرا دوران بارداری پدیده آورنده ی حقوق مادر بر فرزند و مهم ترین دوران شکل گیری شخصیت فرزند است. در این مرحله عوامل متعددی در رشد جنین تأثیر می گذارند که بعضی از این عوامل وراثتی است و بعضی دیگر به وضع جسمانی مادر در دوران بارداری و شرایط روحی و روانی وی بستگی دارد. یک خانم باردار گوهر نفیسی را در کانون سینه دارد که اشرف کائنات و برترین موجودات است و درّ ثمینی را در صندوقچه رحم می پروراند که خدایش تاج کرامت بر سر نهاده و به واسطه خلقت او به خود تبریک گفته و خویشتن را '' احسن الخالقین'' نامیده است. بنابراین مادر نه ماه باید مراقب درون و برون خود باشد تا خطر و ضرری متوجه خود و فرزندش نشود تا جنین شکل و قالب انسانی بگیرد و شایسته تکامل و ارتقاء شود.

موضوع این تحقیق بررسی آوای قرآن، آثار و نتایج آن می باشد. آوای قرآن همان موسیقی قرآن می باشد که از تلفظ حروف، کلمات و آیات برمی خیزد صامت و مصوت های هر حرف در مجموع کلمه و جمله دارای آوای خاصی است که بیان گر معانی مخصوص به خود می باشد. به طور مثال در کلمه صادق حرف صاد که با ضخامت تلفظ می شود و سپس الف که با دور شدن لب ها و دال و قاف که با سختی و ضخامت ادا می شوند آوای خاصی دارند که معنای مخصوصی را به ذهن منتقل می نمایند. در این تحقیق سعی نموده ایم تا حدی که در توان است موسیقی قرآن را از جهات مختلف بررسی نموده تا درک آثار و نتایج بهتر باشد. آوای قرآن از عناصری تشکیل شده که از آن جمله فصاحت و بلاغت کلمه و کلام را می توان نام برد. اگر با دید دیگری بنگریم نغمات قرآن به لحاظ عمیق بودن به ظاهری و باطنی تقسیم می شود. آوای ظاهری تغییر پذیر بوده و اصالت و عمقی ندارد لیکن آوای باطنی دارای پایداری و روح محکمی است که از جان حروف، کلمات و جملات برمی خیزد. آوای ظاهری قرآن با چند روش قابل بررسی است روشی که مشهور است و از طریق مقامات صوتی ( دستگاه های صوتی) صورت می گیرد که دارای هفت مقام مشهور می باشد و روش غیر مشهور که از طریق اوزان عروضی قابل بررسی است. دستگاه های صوتی قرآن شامل حجاز، نهاوند، بیات، رست، صبا، سیکاه و جهارکاه می باشد. حروف و کلمات نیز اثری مستقیم بر آوای قرآن دارند به گونه ای که با تغییر حروف از مجهور به مهموسه ، آوای آن ها نیز متفاوت می شود. جدای از این مطلب گروهی از آیات آوای خاصی دارند که درباره محتوای مشترکی سخن می گوید و نیز گاهی یک سوره آوای خاصی را از ابتدا تا انتها می رساند و پراکندگی محتوا در آن سوره کمتر است. الفاظ رابطه ی مستقیمی با محتوا دارند به گونه ای که بخشی از محتوا با شنیدن لفظ به ذهن منتقل می شود و به همان نسبت تأثیری بر روح، جان و ذهن آدمی می گذارد. زمانی که آیات عذاب بیان می شود همراه با آوایی سخت و خشن می باشد و بالعکس هنگامی که سخن از نعمات و رحمت خداوند است آوایی آرام و لطیف بیانگری می نماید. هر چند هدف از نزول قرآن صرف تأثیر جسمی و ... نیست لیکن همین تأثیر جسمی را می توان دلیلی بر منکرین اعجاز قرآن کریم برشمرد. سعی نموده ایم در این تحقیق به رجوع کتاب اکتفا نکنیم بلکه از سخنان استاید حوزه و دانشگاه نیز بهره مند شویم و همچنین به مقالات و پایان نامه های تحقیقی نیز سری بزنیم. در پایان باید عرض کنیم آوای قرآن ، آوایی است مخصوص به خود که هیچ بشری توان مقابله با آن را ندارد. نظم حروف کلمات به گونه ای است که کاملا با معنا هماهنگ است به گونه ای است که معنا و محتوای کلمه و آیات از بطن آوای آن به گوش می رسد.

اگر ازدواج، در یک ارتباط و پیوند فیزیکی خلاصه می شد و وسیله ای برای اتحاد کامل دو انسان در زندگی نبود، جا داشت که مهریه را به عنوان یک رکن بسیار مهم تلقی کنیم و هرچه بیشتر روی آن تکیه نماییم. ولی، آن جا که ازدواج مقدمه ای برای تشکیل خانواده است، مهریه آن قدر کم اهمیت می شود که حتی اگر در ضمن گفتگوها نامی از آن به میان نیاید و در ضمن اجرای صیغه عقد اشاره ای به آن نشود، عقد صحیح است اصولا در این پیوند مقدس، مال و منال نه تنها ارزش نیست، چه بسا ضد ارزش هم هست. ازدواج، در حقیقت از قوه به فعل رساند عشق مقدسی است که در نهاد زن و مرد به ودیعه سپرده شده تا بقای نسل آدمی را تضمین کند و کانون گرمی از عواطف پدری و مادری برای فرزندان بوجود آورد. اگر دیده می شود که خانواده ها روی مهریه فرزندان خود تکیه می کنند، بیشتر به خاطر نگرانی از آینده و متلاشی شدن کانون خانوادگی آنهاست. آنها از این می ترسند که دخترشان در آغاز یا نیمه راه زندگی مشترک شکست بخورد و احیاناً با داشتن یک یا چند فرزند طلاق گرفته و در صف بیوه های جامعه قرار گیرد. بنابراین، مهریه سنگین به منزله یک تضمین است تا اولاً) شوهر از ترس ادای آن به فکر جدایی و تجدید همسر نیفتد و ثانیاً) اگر چنین فکری به سرش افتاد، لااقل برای زن از نظر مالی، اعتباری وجود داشته باشد. این نگرانی بی مورد هم نیست. روابط آزاد لاابالی گری ها باعث بالارفتن آمار طلاق در دنیا شده است. وقتی جوامع بشری بر اثر بی بندوباری ها و هرزگی ها همچون گرداب های مهلک شده و قربانی آن هم خانواده ها باشند، چرا پدرها و مادرها برای آینده فرزندشان نگران نباشند؟ بسیار واضح است گاهی مهریه گزاف، هم چون زنجیر محکمی است که می شود به وسیله آن شکل ظاهری خانواده را حفظ کرد ولی از ویژگی های اصلی خالی است. زندگی جاذبه می خواهد و این جاذبه باید به قدری قوی باشد که برای حفظ هر یک از زوجین نیازی به زنجیر و ایجاد ترس و وحشت نباشد؛ در غیر این صورت، ولو این که زن و مردی عمری را در زیر یک سقف با هم بگذرانند، به خاطر عدم پیوند روحی، احساس خوشبختی نخواهند کرد. تازه آن زنی که پای مردی را در دام مهریه بسته و دل او را به رشته مهر و محبت نکشیده، چگونه می تواند خوشبخت باشد.؟! بنابراین دل بستن به مهریه معقول نیست، زیرا اگر مهریه به خاطر جلوگیری از متلاشی شدن خانواده است، باید فکری دیگر کرد. مهریه برای بنیان خانواده ، مانند نقش و نگار است و اگر خانه از ریشه ویران باشد از نقش و نگار آن چه توقعی می توان داشت. مهریه گزاف، درمان دردهای خانواده ها نیست، بلکه پیوندها عاطفی و همبستگی و همدلی رکن اصلی است. به طور کلی، اسلام برای جنبه های اقتصادی خانواده مقررات خاصی دارد که مسأله مهریه هم باید در کادر همان مقررات، مورد مطالعه قرار گیرد. تحقیقی که در پیش رو دارید تلاشی در جهت آگاهی بیشتر نسبت به فلسفه مهریه و اهمیت آن در اسلام است. این تحقیق از شش بخش تشکیل شده است. بخش اول به بیان تاریخچه مهریه یا عناصر حقوقی مشابه آن تحت عناوین مختلف، به عنوان یک سنت دیرپا در برخی ادیان و تمدن های پیشین می پردازد. بخش دوم به تعریف مهر در لغت و اصطلاح، انواع مهر، شرایط وجوب و جایگاه حقوقی مهر در زوجیت اختصاص دارد. بخش سوم به اهمیت مهر در آیات و روایات، کمیت مهر در روایات و همین طور فلسفه و وجوب مهر از دیدگاه متفکران مسلمان می پردازد. بخش چهارم به طرح دیدگاه های تحلیل در بیان آثار اجتماعی مهر اختصاص یافته است. بخش پنجم به بررسی علل افزونی مهر در زمان حاضر می پردازد. بخش ششم به بررسی متغیرهای فرهنگی، جمعیتی و اقتصادی – اجتماعی در مورد مهریه اختصاص دارد.

مطلب حاضر ترجمه کتاب « العلاقات الانسانیه فی القرآن الکریم» نوشته استاد محمد کامل حسن محامی می باشد. که شامل مقدمه، کتاب اول « نامزدی در اسلام» که فصول 1- علاقه قبل از ازدواج 2- نامزدی در اسلام 3- زن قربانی می باشد. کتاب دوم « دوستی و ازدواج در اسلام» که شامل فصول 1- دوستی و حرمت زن در اسلام 2- فروش زن ( فروش زن انگلیسی – زن در آیین مسیحیت – قیمت زن شش پنی- زن در عصر جاهلیت) 3-پیمان محکم ( فقر و ثروت زن) می باشد. کتاب سوم « طلاق» که فصول: 1-طلاق در گذر زمان. 2-طلاق و تمدن نوین ( غیرت زن- صاحب دین- نفرت انگیزترین حلال- زنان و مردان خوش ذوق- طلاق خواستن از سوی زن- شروط طلاق- اصول مهم دیگر) را در بر گرفته است. به طور کلی در کتاب اول ضرورت و اهمیت ازدواج و ارزش زن را بیان می کند و اینکه ازدواج در اسلام چه جایگاهی دارد و چگونه انجام می پذیرد و در کتاب دوم احترامی که اسلام برای زن قائل است بیان کرده و همزمان با بیان چگونگی احوالات زنان در انگلیسی آیین مسیحیت و عصر جاهلیت مقایسه ای به عمل می آورد و همچنین قیمت زن در انگلستان را بیان می دارد و در کتاب سوم به نفرت انگیزترین حلال یعنی طلاق می پردازد مسائل شرعی، اجتماعی و عاطفی این پدیده شوم را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

مقام مادر از نظر قرآن و سنت که موضوع اصلی این پایان نامه است و در نخستین بخش قرار دادم . تحقیقی که پیش روی شماست از 4 بخش تشکیل شده است که به ترتیب اهمیت عبارتند از : فصل اول : مقام مادر در آیات قرآن کریم که مستند محکمی است برای اثبات اهمیت والدین در اسلام . فصل دوم : مقام مادر در احادیث و روایات معصومین قرار دادم . فصل سوم : مقام مادر در آثار نویسندگان برجسته و بزرگان و شعرا است که به مقام و اهمیت مادر پرداخته اند . و در بخش دوم که به ترتیب فصل اول شامل مقام مادر در دوران بارداری و فصل دوم مقام مادر در دوران شیردهی است و در این بخش از آیات و روایات متعددی استفاده شده واهمیت مادر را بیان کرده است . و بخش سوم را در دو فصل قرار دادم فصل اول را رابطه زن با شوهرش و فصل دوم رابطه مادر با فرزند و نقش بسیار مؤثر او در تربیت فرزند قرار دادم و بخش چهارم شامل چهار فصل است که فصل اول مادران اسوه در قرآن و فصل دوم آن شامل مقام مادران ائمه اطهار ( ع) فصل سوم : شامل مقام مادران شهدا و فصل چهارم آن که فصل مستقل است در مورد مقام فاطمه زهرا ( س) که ابر و اسوة زنان عالم است نگاشته ام . نتایج تحقیق : مادر فرشته ای آسمانی در روی زمین است که هیچ کس نمی تواند زحمت هایی که مادر برای فرزند خود کشیده است را جبران کند . یکی از کارهایی که ما باید در حق پدر و مادر و خصوصا مادر انجام دهیم احترام به پدر و مادر است . و منظور ما از این که بهشت زیر پای مادران است یعنی مادر با هر قدمی که در دوران و مراحل رشد و تکامل جنین برمی دارد در رشد شخصیت ظاهری و باطنی آن نقش دارد . و اگر فرزند شخصیت والای معنوی الهی – اجتماعی سیاسی و ... پیدا کند آن را باید مدیون قدمهای مدبرانه و آگاهانه ی مادر بداند . واژگان کلیدی : مادر در لغت : به معنی اصل و اساس هر چیزی است و اگر مادر را ام می گویند. مادر : زنی است که دارای فرزندی است و به او مام ، والده و ام می گویند. مادر در اصطلاح : در حقیقت مادر اصل ، ریشه و سرچشمه وجود فرزند است و فرزند انعکاسی از واقعیات جسمی و روحی مادر ، و میوه ای از آن شجره مبارکه است . و مادر نقش بسیار مؤثری در سعادت و شقاوت فرزند خود در جامعه دارد روی این حساب تمام یا اغلب گیرندگی و اثر پذیری فرزند از مادر است .

کرامت صفتی است در ذات انسان که به معنای برخورداری انسان از اعتلای روحی و تمایل او به امور ارزشمند و شریف و انزجار و دوری گزیدن وی از امور پست و حقیر می باشد. بنابراین، در مقابل خواری و پستی قرار می گیرد. اما عزت به معنای صلابت، نفوذناپذیری و برخورداری از روحیه ای محکم و استوار است. در حقیقت به کسی که مانع نفوذ پستی ها و آلودگی ها در جان و روحس می گردد عزیز گویند. نفس نیز به معنای خود و من است و در معنای عام آن به هرچیزی که دارای وجود و هستی باشد نفس گفته می شود مثلاً نفس نباتی، نفس حیوانی، نفس ناطقهو اما، نفس انسان حقیقتی است مجرد ونامحسوس که به تعبیر فلاسفه جوهری است ذاتاً مستقل ومتکی به خود اما در فعل نیازمند به ماده می باشد و با جسم هماهنگی و ارتباط تنگاتنگی دارد. نفس دارای مراتب و شؤون مختلفی است که فطرت یکی از این شؤون است و تمایل به امور شریف و عزیز و گرامی نیز از گرایش های فطری نفس انسان است. قرآن کرامت انسان را به مقام خلیفه الهی وی و تعلیم علم تمامی اسماء و صفات خود به این موجود زمینی و راز به فعلت رسانیدن این شأن ذاتی را در تقوای الهی می داند. همچنین قرآن عزت را به خداوند و رسولش ومؤمنان اختصاص داده است و این بیانگر آن است که تنها از طریق ایمان می توان به عزت راه یافت. ونیز رابطه عزت راه یافت. ونیز رابطه عزت انسان با عزت خداوند همان رابطه فقر انسان و غنی خداوند است. بین نگرش قرآن ودیدگاه معصومین_علیهم السلام_تفاوتی وجود ندارد. زیرا سنت معصومین-علیهم السلام_وآیات وحی هر دو کرامت انسان را به تقوای الهی می دانند. بنابراین معصومین_علیهم السلام-تأویل گر و مفسر آیات قرآن کریم هستند و رفتار وگفتار آنان سرشار از جلوه های عزتمندی و کرامت می باشد. برخورداری از نگرش توحیدی و افکار و اندیشه های صحیح و منطقی اساسی ترین گام در راه حرکت به سوی کرامت است و کسب فضایل اخلاقی مانند صبر، صداقت، شجاعت، غیرت، تواضع و . . . و همچنین عمل به دستورات قرآن کریم و معصومین_علیهم السلام_از اصلی ترین راه های رسیدن به کرامت است. خداوند آنجا که انسان با ارتکاب گناهان احساس ذلت و یأس می نماید راه توبه و بازگشت از مسیر پستی ها به سوی کرامت ها را برای انسان گشوده است و با امتحانات پی در پی راه کرامت را فراروی ما قرار داده است. توجه به مسئله ی تعلیم و تربیت چه زمانی که فرد خود باید به تربیت خود بپردازد و نفس خود را تزکیه نماید و چه آنجا که والدین و مربیان باید به تربیت انسان ها بپردازند نیز از عوامل زمینه ساز رسیدن به کرامت نفس می باشد. اما اموری که موجب سقوط و انحطاط انسان در پستی ها می گردد شامل رذایل اخلاقی مانند حسد، دروغ، تمسخر دیگران و نیز سرکشی از دستورات خداوند است. جهل ونادانی نیز می تواند حتی در مواردی مانند فقر و بیسوادی و نقص جسمی که در کاهش عزت نفس انسان ندارد این امور را از جمله مهمترین عوامل آسیب زای عزت نفس سازد که برای مقابله با این مشکل با جهل و نادانی مبارزه شود. عزت نفس آثار فردی بسیاری را به دنبال دارد که مهم ترین آن اعتماد به نفس مثبت است که خود موجب نشاط، پویایی، خلاقیت و موفقیت فرد می شود همچنین دوری جستن از گناهان و توجه به عظمت وعزت و شکوه خداوند نیز از آثار مثبت توجه به کرامت نفس است و در اجتماع نیز موجب خود کفایی و پیشرفت همه جانبه، تامین بهداشت روانی و امنیت افراد جامعه وحفظ استقلال کشور و جلوگیری از آثار سوء تهاجم فرهنگی می شود. غفلت از کرامت نفس و فقدان عزت نفس موجب بروز مشکلات بسیاری برای فرد می شود که بزرگترین آ عقده ی حقارت است که خود، افسردگی احساس پوچی و ناکامی را به دنبال دارد و نیز موجب می شود که فرد به امور کاذبی چون تجمل گرایی، ثروت اندوزی، و جاه طلبی گرایش پیدا کند و از ارزش های واقعی فاصله بگیرد. عدم امنیت اجتماعی، وابستگی به سایر جوامع، سلطه استعمار گران، رواج فساد و بی بند و باری نیز گوشه ای از اثار سوء اجتماعی فقدان عزت نفس در جامعه است. انسانهای با کرامت را می توان با رفتارهایی که متمایز از دیگران است شناخت مانند تغافل در مقابل خطاها ولغزش های افرادی که قابل اصلاح و هدایت هستند، عشق و محبت سرشار آنان به خداوند یگانه، تامین نیاز محتاجان قبل از درخواست آنها، عفو و گذشت با وجود داشتن قدرت انتقام، رعایت ادب و احترام در مقابل جاهل و بی ادب و بسیاری اوصاف کریمانه دیگر.

در این نوشتار با عنوان « مقام مادر از دیدگاه قرآن و سنت» ابتدا تعریف مادر و مادری، مادر از منظر طبیعت و علم کودک و حضور مادر بیان شده و به جایگاه مادر در علوم تربیتی و اجتماعی ( مادر نهاد خانواده، مادر به عنوان اولین مربی و اهمیت و اثرات شیر مادر) اشاره شده و به هر کدام به صورت جداگانه بررسی شده است. سپس درباره ی نقش و جایگاه مادر در قرآن کریم سخن به میان آمده و سیمای مادر در قرآن، احسان به مادر بعد از پرستش خدا و همچنین حدود اطاعت مادر و دعا و نیایش برای مادر، تجلیل قرآن از زحمات مادر و مادر و تربیت دینی فرزند، نوجوان و جوان اشاره شده است. در ادامه به مادر و مادری از دیدگاه سنت و روایت، مقام مادر در اسلام، لزوم اطاعت از مادر و فواید نیکی به مادر از جمله: احترام به مادر کفاره ی گناهان، رضای خدا رضای مادر، زنده شدن فرزند در اثر دعای مادر و آفات عقوق مادر ( احتضار جوان، عدم رضایت مادر و اثر نفرین مادر) پرداخته است. همچنین به اهمیت مقام مادر و اینکه حق مادر بیش از پدر است اشاره ای داشته و حق مادر را از دیدگاه امام سجاد و امام رضا ( ع) بیان داشته است و به نقش مادر در تربیت فرزند، و اهمیت تربیت در کودکی، توجه کودک به مادر، محبت مادر و خاطره فراموش نشدنی محبت مادر و همچنین نقش حضرت فاطمه ( س) در تربیت فرزندان مورد بررسی قرار گرفته که خود برنامه کاملی برای هدایت و تکامل بشر است. سپس به مادران معصومین(ع) از جمله آمنه مادر رسول اکرم(ص) فاطمه مادر حضرت علی ( ع)، خدیجه مادر فاطمه زهرا(س) و فاطمه زهرا ( س) مادر حسنین ( ع)و شهربانو مادر حضرت سجاد(ع)، اشاراتی شده، همچنین به مادر در نگاه بزرگان دینی و شخصیت ها از جمله اویس قرنی و اطاعت مادر، اطاعت از مادر و توفیق دیدن ملائکه، علاقه مادر به فرزند و دیدگاه امام خمینی(ره) درباره ی مادر به نحو اجمال پرداخته شده است. و در پایان تحلیل و ارزیابی موضوع مورد بحث ارئه گردیده.

موضوع این تحقیق « محبت از دیدگاه قرآن و روایات » می باشد . هدف از این پژوهش شناخت موضع قرآن کریم و معصومین ( علیهم السلام) در قبال مساله ی « محبت » می باشد . این تحقیق از سه بخش با نام های « شناخت محبت » ، « رابطه ی محبت میان خدای متعال و انسان و بالعکس و نیز میان انسان ها با یکدیگر » و « اشکال انحرافی محبت » و نیز از یک ضمیمه جهت پاسخ گویی به شبهات تشکیل شده است که به اختصار مروری می کنیم بر مطالب این بخش ها : محبت در لغت به معنای « دوست داشتن » است و به لحاظ منطقی قابل تعریف اصطلاحی نمی باشد ؛ زیرا محبت از سنخ وجود است و همانند وجود ، غیر قابل تعریف . اصل محبت ، مساله ای است که از اختیار بشر خارج است . معنای محبت خدا به انسان ، رضایت او از انسان و رفع حجاب از دل او می باشد و تنها کسانی محبوب خدایند که در محبت خود به خدای تعالی صادق باشند . دلیل این که برخی انسان ها نظیر معصومین علیهم السلام به خدای تعالی محبت می ورزند این است که آن ها به این معرفت دست یافته اند که کمال و جمال مطلق ، تنها از آن خداست . محبت به حق تعالی در دین اسلام از اهمیت بسیاری برخوردار است و برای محبت نشانه هایی چون شوق دیدار ، ذکر ، زهد و . . . ذکر نموده اند . آخرین مرتبه ی محبت انسان به خداوند ، حالتی است که از آن به « فناء » تعبیر می شود . اسلام ، دوست داشتن مخلوقات را در چهارچوب « حب فی الله » برای انسان مجاز می داند . یکی از اشکال انحرافی محبت ، حب دنیا می باشد و منظور از آن ، وابستگی به امور دنیوی است . شکل دیگر انحراف در محبت این است که انسان گمان کند که خدا را دوست دارد اما در عمل به شریعت پای بند نباشد . از محل مطالب این تحقیق می توان این نتیجه را گرفت که از دیدگاه قرآن و روایات ، محبت به خداوند و به مخلوقات او دارای نقش بنیادینی در سلوک دینی مسلمانان است . آن چه در اسلام با تعابیر تزکیه ، سیر و سلوک و رشد بیان دشده است ، در واقع همان حرکت در مراتب خلوص محبت به حق تعالی و خاص نمودن قلب از ما سوی الله می باشد ، تا به آن جا که فرد به مرتبه ی فناء فی الله که از آخرین مراتب قرب به حق تعالی می باشد برسد .