آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع این تحقیق عزّت نفس از منظر قرآن و سنت است . شناخت عوامل مؤثر بر عزّت نفس افراد و آشنایی با آثار و پیامدهای عزّت نفس از دیدگاه قرآن و روایات از اهداف این نوشتار است . دراین تحقیق سعی شده است علاوه بر قران از تفاسیر ، منابع روایی ، اخلاقی ، نشریات معتبر و اینترنت استفاده شود.برخی از کتابهای اخلاقی مورد استفاده عبارتنداز : پرورش مذهبی و اخلاقی کودکان، اسلام و روان شناسی، فلسفه اخلاق ، توکل به خدا راهی به سوی حرمت خود و سلامت روان. واژه « عزّت » اولین بار در قرآن برای خداوند به کار رفته است . بر این اساس باید منبع و منشأ عزّت را از جانب خداوند بدانیم . در آیاتی دیگر عزّت به رسول او صلی الله علیه و اله و مؤمنان نسبت داده شده و همین مطلب گویای این واقعیت است که گر چه بر اساس برخی آیات خداوند را جامع همه ابعاد عزّت می دانیم ولی بدان معنا نیست که سایرین از دستیابی به آن محروم باشند . بلکه معنایش آن است که هر که خواهان عزّت است باید بداند که جمیع ابعاد عزّت در خداوند منحصر است و باید از او طلب عزّت نماید . در نظام اعتقادی اسلام همواره بر عزّت نفس و تصور مطلوب و ارزشمند نسبت به خود و دیگران سفارش شده و در آیات و روایات فراوانی از جایگاه والای انسان و احساس کرامت و شرافت او یاد شده است . بر همین اساس می توان عزّت نفس پایه و محور اصول اخلاقی و تربیتی دانست، زیرا لازمه ی هر گونه تعبیر و تهذیب نفسی در انسان آشنایی با گوهر وجودی خویش است. پی بردن به جایگاه و قدر و منزلت والای انسانی، افراد را از هر عملی که منافی با عزّت نفس و شأن و منزلت یک انسان است ، بر حذر داشته سبب می گردد فرد خود را از هر گونه ذلّت و حقارتی محفوظ دارد. عوامل بسیاری بر شکل گیری و رشد وشکوفایی عزّت نفس افراد تاثیر گذار است . از آنجا که خواهش عزّت نفس، میل طبیعی و عالیه هر انسانی است توجه به علل و عوامل تأثیر گذار بر عزّت نفس از اهمیت بسزایی برخوردار است. به طور قطع و یقین نقش خانواده، عزّت نفس والدین، وضعیت اقتصادی ، مربیان و دوستان و همسالان هر فرد از میان سایر عوامل بیش از همه حائز اهمیت می باشد . یکی از مباحث ضروری در موضوع عزّت نفس آثار و پیامدهای ارزشمندی است که مترتّب بر آن می باشد . آثاری که وجود هر یک از آنها به تنهایی در زندگی انسان کارگشا است از جمله این آثار : 1- مسئولیت پذیری، 2- پست بودن دنیا، 3- عدم ارتکاب معصیت، 4- انجام اعمال نیک، 5- بی نیازی از مردم، 6- احساس آرامش و اطمینان خاطر. در نتیجه ؛ آراسته شدن به این صفت نیک اخلاقی نیازمند سعی و ممارست بی امان است . گر چه هر انسانی خواهان رسیدن به عزّت نفس است اما این موهبت الهی تنها به کسانی ارزانی می گردد که مجهز به اسباب و شرایط لازمه باشند.

در این تحقیق سعی بر آن شده که جایگاه رفیع حسن خلق در خانواده و نظام آموزشی و ادارات و اجتماع و مدیریت بیان شود و علت تأکید قرآن و روایات بر حسن خلق بررسی می شود. یکی از نکات اساسی در پیشرفت اسلام در آغاز و ادامه آن آراسته بودن رسول اکرم(ص) و ائمه معصومین ( ع) به این صفت گرانبها می باشد. اولین جایی که انسان طعم خوش حسن خلق را می چشد و چگونگی آن را یاد می گیرد کانون گرم خانواده می باشد و پدر و مادر دو عنصر اصلی در خلق و آموزش حسن خلق به فرزندان می باشند. مدرسه دومین کانونی است که تأثیر مهم و به سزایی در کسب حسن خلق افراد دارد. که اولیای مدرسه باید سعی کنند با حسن خلق صحیح و اسلامی خود در رفتار و عمل و تدریس الگوی صحیحی به دانش آموزان ارایه دهند. ابعاد یا جلوه های حسن خلق( خوشرویی، خوشخویی، خوشگویی) چگونگی حسن خلق را بیان می کند. یکی دیگر از جایگاه هایی که افراد جامعه باید حسن خلق داشته باشند در مدیریت می باشد که اگر مدیران ما دارای حسن خلق باشند طبعأ موجب نشاط محیط کار و بهره وری بهتری از فعالیت کارکنان آن سازمان می شود. و در پایان چگونگی حسن خلق در اجتماع( همسایگان، دوستان) تأکید شده و مراتب حسن خلق و چگونگی آراسته شدن به این صفت الهی بیان شده ایت. به امید آن روز که همه ما آراسته به حسن خلق کامل شویم.

شفاعت در لغت به معنی ضمیمه کردن چیزی به چیزی به عنوان کمک و یاری و در اصطلاح : شخص نزد خداوند برای دیگری طلب مغفرت نماید. مدارکی که بر شفاعت دلالت می آید آیات قرآن و روایات زیادی است. آیاتی که شفاعت را منحصر به خدا می کند، آیاتی که شفاعت را مشروط به اذن خدا می داند و آیاتی که شفاعت را نفی می کند. اهل سنت و شیعه معتقد به شفاعت هستند. بین شفاعت و طهارت ذاتی شافع رابطه متقابل وجود دارد به این معنی که شافعین کسانی هستند که خداوند از ذات و فعل آن ها راضی است و نقص و خطایی وجود ندارد. و این که شفاعت بعد از اذن خدا به شفاعت کننده تعلق می گیرد. فلسفه ی شفاعت : الف : حکمت شفاعت، که شامل : روزنه امید، تشویق به انجام وظایف و شفاعت پاداش صالحان می شود. ب : حکمت وساطت اولیا خدا : که شامل بزرگداشت اولیای الهی، اثر سازنده در هدایت مردم و تجلی رابطه دنیوی می شود. انواع شفاعت : شفاعت تکوینی، تشریعی – شفاعت رهبری یا شفلعت عمل، شفاعت مغفرت یا شفاعت فضل، شفاعت توحیدی، شفاعت شرک و باطل. شافعین قیامت در قرآن و روایات، خداوند تعالی، پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی(ع)، انبیاء، ملائکه، مومنین، خویشاوندانو توبه. قرآن مجید، تقوا و جهاد، علما و فقها. اثر شفاعت : شفاعت در جامعه مایه از بیبن رفتن بیماری یأس است، راهی برای جبران خطاها و اشتباهات گذشته است، عامل توجه مردم به سوی اسوه های هدایت و تقوا و طهارت دل است. و تأثیر معنوی آن هم در زدودن گناه است و هم در پیشرفت و تکامل معنوی و افزایش پاداش و ثواب مؤثر است. شرایط شفاعت : ایمان، اذن الهی، رضایت خدا نسبت به شفیع، رضایت خدا نسبت به فرد مورد شفاعت، ارتباط معنوی میان شفاعت کننده و شفاعت شونده، عمل به دستورات دینی. ویژگی شفاعت شوندگان : خضوع در مقابل خدا، انفاق در راه خدا، اعراض از دنیا به جهت یاد خدا، یاد و قبول داشتن قیامت. محرومان از شفاعت : کس که نماز را سبک شمارد، بی توجهی به ظبقه محروم جامعه، و نپرداختن زکات، سرگرم کارهای باطل شدن، نپذیرفتن معاد و لجاجت کردن در مورد آن مشرکان و ستمگران، منکران شفاعت، فرد ناصبی، و کسی که ذراری رسول اکرم ( ص) را اذیت کند. و در آخر هم به شبهاتی در مورد شفاعت و رفع آن پرداخته شده است.

موضوع مورد بحث در این رساله شفاعت در قرآن است شفاعت به معنای واسطه شدن، کمک خواستن از فرد دیگر و ضمیمه شدن می باشد. چرا که فرد مشفوع له به تنهایی توانایی و استحقاق دست یافتن به مطلوب را ندارد. از نیروی شفیع مدد می جوید تا به همراهی او بتواند از عقاب الهی رهایی یافته و یا مقام وپاداشی کسب نماید و این نیاز به شفیع امری عقلانی بوده و هر فردی در هنگام مواجهه با مسأله ای در مسیر هدفش به همراهی شفیعی، چشم امید دارد و شفیع به این خواهش پاسخ مثبت می دهد و به سبب این پاسخ ، مشفوع له، را از قرار گرفتن در ورطه ناامیدی می رهاند و او را در رسیدن به سعادت همراهی می کند. و مانع ایجاد تحلیلها و برداشتها ی نادرست در مورد شفاعت می گردد. البته این امید به شفیع نباید فرد را آن قدر گستاخ نماید که حرمت الهی را بشکند و چنان در گمراهی پیش رود که در وادی شرک پا نهاده و سپس از شفیع کمک به ناحق بخواهد . پس یاری رساندن شفیع، به شرایطی بستگی دارد که مهمترین این شرایط با در نظر گرفتن آیات شفاعت عبارتند از: ایمان و اعتقاد داشتن به خداوند و عمل به عوامر الهی ، معتقد بودن به ولایت و دوستی با آنها و ایجاد رابطه معنوی بین شفیع و مشفوع له و دوری گزیدن از عواملی چون شرک، نفاق، کفر، تکذیب شفاعت و.... که انسان را از شفاعت محروم می گرداند. قرآن سی و یک مرتبه از واژه شفاعت و مشتقات آن نام برده و به انواع مختلف شفاعت ما نند تکوینی و تشریعی، حسنه و سیئه اشاره نموده است و شفاعت را مختص به حق تعالی دانسته که این مقام به اولیاء الهی به شرط اذن و خشنودی خداوند تفویض شده است. و این لطف الهی در تربیت انسان نقش مؤثری داشته و به فرد امید داده که در همه حال رو به سوی خدا نماید و از شفیعان با حصول شرایطی کمک بخواهد تا به هدف خود برسد.

این تحقیق پایانی با بررسی مفهوم شکر در آیات و پیامدهای آن برای آشنایی بیشتر با مبانی دینی و راهیابی به عمل صحیح ، متقن و کامل و ارئه مفهومی صحیح از آن و شناخت موانع شکر و الگوهای عمل می باشد. بطور مسلم خداوند به شکر ما نیازی ندارند پس ضرورت بحث از همین جا آغاز می شود که شکر گزاری در اصل باز شدن در بهای نعمت الهی است و اهمیتی که دین اسلام برای آن قائل شده و در آیات و روایات از راه های گوناگون به آن پرداختند ، ما را متوجه این صفات نفسانی عالی می نماید. در این نوشتار سعی شده که شکر در لغت فارسی و عربی بررسی شود و پس از آن تعریف شکر در اصطلاح علماء اخلاق و عرفان و مفسران بزرگ ، مراتب و ارکان شکر ، کمترین و برترین حد شکر ، فضیلت و اهمیت شکر مورد بررسی ، سپس در مورد این مطالب و آثار و پیامدهای فردی ، اجتماعی ، روانی و رفتاری ، اقتصادی ، الگوهای عملی ، موانع شکر و در نهایت ارائه راهکارهای تحصیل روحیه شکر گذاری با استفاده به آیات و روایات مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در نوشتن آن از منابع روایی ، تفسیری ، کتب اخلاقی استفاده شده و همچنین برای به روز شدن مطالب از سی دی های مختلف و مقالات و درک شخصی نویسنده استفاده شده است . نتیجه ای که از این پژوهش می توان گرفت این است که شکر گذاری ، یک امر فطری می باشد که خداوند در وجود مخلوقات خصوصا انسان به ودیعه گذاشته تا از این طریق مسر کمال را طی کرده و به مرفت الهی دست یابد و لازمه داشتن روحیه شکرگزاری ازعان و اقرار به فقر ذاتی خود می باشد و همچنین سپاسگزاری ، توفیقی از جانب خداوند متعال به بندگان خاص خود از جمله انبیاء بزرگ الهی و ائمه معصومین می باشد و مهمترین و برترین عبادت است که اثار آن در همه ابعاد دنیوی و اخروی تاثیر گزار است . آنچه از تعالیم دینی به دست آمده می رساند که شکر نعمت در هر مرتبه زبانی ، قلبی ، و عملی در شناخت منعم و نعمت ها و استفاده صحیح از آنها ، انجام وظایف ، پرهیز از اسراف ، غنای طبع از مواهبی است که مسیر عبودیت را هموار می کند.

آنچه در این تحقیق می خوانیم،مطالبی مهم در مورد مسأله«شکر در قرآن و روایات و بررسی آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن»می باشدکه امروزه با افزایش پیشرفت های گوناگون در تمام زمینه ها و گسترش حس سیری ناپذیری انسانها مخصوصاً در زمینه مادیات و امور دنیوی و فاصله گرفتن روز به روز انسانها از معنویت،توجه به این مسأله بسیار ضروری به نظر می رسد. از طرفی امروزه با پدیده ناخوشایندی چون«کفران و ناسپاسی»مواجه هستیم که اگر جلوی پیشرفت این پدیده گرفته نشود با مشکلات بزرگتری همچون نابودی منابع انرژی،توزیع ناعادلانه و در نتیجه تغییر و زوال آنها روبرو خواهیم بود.اگر مسأله شکر و قدردانی بیش از پیش در بین جوامع رواج پیدا کند،روحیه قناعت و صرفه جویی بر آنها حاکم خواهد شد،در نتیجه از زوال و تغییر مصون خواهیم ماند. چه بسا در جامعه ای که روح شکرگزاری و تقدیر احیا شده است،آن جامعه رو به پویایی و رشد وتعالی رهنمون گشته و لطف خدا نیز شامل حال آنها گردیده و برکات آن قابل مشاهده خواهد بود. این تحقیق مشتمل بر دو فصل است که فصل نخست آن را حقیقت و مفهوم شکر تشکیل می دهد.در این فصل به بیان حقیقت،مراتب،ارزش و فضیلت شکر می پردازیم و در فصل دوم که عنوان آن آثار شکر می باشد به بررسی مسائلی همچون ضرورت شکر،ویژگی های شاکرین،آفات و موانع شکر،طریق تحصیل و آثار این مسأله پرداخته ایم و همچنین به گوشه هایی از اثرات بارز مسأله شکر در زندگی ائمه اطهار:نیز اشاره نموده ایم.این مطالب برگرفته از برخی کتب تفسیری و اخلاقی مهم همچون تفسیر نمونه،المیزان و ... می باشد که امید است مورد توجه و کاربرد قرار گیرد.

با توجه به اهمیت مسئله شفاعت در بحث عدل الهی و همچنین سوالاتی که در ذهن و فکر برخی افراد، در رابطه با این موضوع وجود، به تحقیق در این رابطه پرداختیم. که در این جا به جهت آشنائی اجمالی با موضوع چکیده ای از آن بیان می شود. این تحقیق در مجموع از 7 بخش و چندین فصل هر فصل از چند موضوع فرعی تشکیل شده است. در بخش اول به بررسی معنای لغوی شفاعت پرداختیم. اینکه شفاعت از « شفع» به معنای زوج و ضد « وتر» می باشد. و همچنین معنای اصطلاحی آن، که در معانی مختلفی چون همراهی، همکاری فردی با فرد دیگر و یا چیزی با چیز دیگر آمده است. لازم است این مسئله نیز یادآوری شود که در معنای اصطلاحی آن، معنای مورد نظر فلاسفه و متکلفین نیز بیان شده است و نیز در مقامی تحقیق – از آنجا که موضوع آن شفاعت در قرآن و سنت می باشد- نظر مفسرین به طور کامل بیان گردیده. به جهت آشنایی بیشتر با این موضوع در بخش دوم از همین تحقیق به برخی کلیات اینها بحث اشاره شده است. مانند حدود و قلمرو شفاعت، موانع شفاعت و مفهوم آن و ... که تفصیل آن در متن اصلی خواهد آمد. نکته جالب توجه که در این بخش به آن اشاره شده این است که ؛ شفاعت فقط شامل آخرت نیست. بلکه در دنیا و حتی برزخ نیز امکان وقوع دارد. که با توجه به برخی آیات و روایات اثبات و تبیین می شود. در حالی که آنچه ما از این مسئله در ذهن داریم این است که، شفاعت در آخرت واقع می شود. همچنین با توجه به منابع مراجعه شده و آیات و روایات بدست آمده، می توان چنین نتیجه گرفت که شفاعت دارای اقسامی می باشد. لذا در بخش سوم این تحقیق به طور مفصل به این بحث پرداخته شده است. و اینکه شفاعت در یک تقسیم بندی ابتدائی و کلی به دو قسمت شفاعت حسنه و سیئه تقسیم می شود که قسم اول آن خود به نوع تکوینی و تشریعی، و نوع دوم آن نیز به دو قسمت مغفرت و رهبری تقسیم می شود. شفاعت تکوینی که در این جهان میان تمام موجودات و علت ها و معلول ها وجود دارد. اما شفاعت تشریعی مختص انسان است که نوع رهبری آن، شامل نجات انسان از عذاب و رسیدن به حسنات، از طریق رابطه معنوی میان افراد می شود. شفاعت مغفرت هم، همان وساطت در مغفرت عفو و بخشش گناهان است که سرچشمه اصلی آن نیز، رحمت و مغفرت خداوند است. از مطالب دیگری که در این بخش به آن اشاره شده است، ارتباط میان شفاعت حسنه و خودسازی و خودشناسی و سلامت روانی است. و همچنین اشاره بسیار کوتاهی به آثار تربیتی اعتقاد به شفاعت حسنه. از آنجا که موضوع اصلی این تحقیق، شفاعت در قرآن و سنت است، لذا در بخش چهارم و پنجم، به ترتیب ابتدا به بررسی آیات و روایات موجود در این زمینه پرداخته شده است. در بخش چهارم با بررسی به عمل آمده، آیات به چهار دسته تقسیم می شوند که عبارتند از: 1- آیات نفی کلی شفاعت 2- آیاتی که شفاعت را مختص خداوند می کند. 3- آیات نفی شفاعت از گروهی 4- آیات مربوط به شفیعان که از این آیات، شفاعت به اثبات می رسد، هم در خصوص خداوند و هم پیامبر و امامان، فرشتگان، قرآن و اولیاء و شهداء. در بخش پنجم نیز، به جهت تکمیل بحث قرآن موضوع، به روایاتی در این زمینه اشاره شده است که گاهی به تفکیک، احادیث به دست آمده در منابع شیعه و اهل سنت و گاهی بدون تفکیک از یکدیگر بیان شده اند. در این بخش نیز شفاعت خداوند، امامان، پیامبر و سایر شفیعان اثبات می شود. از روایات چنین به دست می آید که روایات مربوط به امامان، به دو دسته کلی تقسیم می شوند: 1. روایاتی که به شفاعت امامان به صورت عام اشاره کرده اند و از آغاز تحت عناوینی چون : علماء و دانشمندان و... یاد شده است. 2. روایاتی که به صورت خاص به آنها اشاره شده است، که این دسته نیز مانند دسته اول به حد تواتر رسیده اند. با وجود چنین آیات و روایاتی محکم و یقین آوری که، مسئله شفاعت را از امور قطعی و حتمی قرار می دهد، با این حال هستند افرادی که شبهات و اشکالاتی را به این موضوع وارد کرده اند. لذا در بخش ششم به بررسی این شبهات پرداختیم و تا حد امکان پاسخ آن، تا از این طریق هم مسئله شفاعت به اثبات برسد و هم یکی از شبهات مهم مربوط به عدل الهی برطرف گردد. از جمله اشکالاتی که در این زمینه وجود دارد عبارتند از: 1-شفاعت و تجری بر گناه. 2-شفاعت و محدود بودن لطف خدا. 3-شفاعت و تغییر سنت الهی. 4-شفاعت و عدل الهی. در بخش پایانی این تحقیق نیز، به بررسی آراء و نظرات دانشمندان در این زمینه و همچنین اشکالات و نظریه های دو فرقه معتزله و وهابیت اشاره شده است. تا از این طریق هم تفاوت آراء و هم نظریه صحیح به دست آید.

این تحقیق(پژوهش) به شرح و بررسی حدیث مبارک سلسلة الذهب می پردازد؛ که از زبان مبارک حضرت ثامن الحجج(ع) در نیشابور روایت شده است. ابعاد گسترده ی اصول دینی از دو بعد، توحید(لا اله الا الله) و امامت(انا من شروطها) مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. فصل اول توضیح و شرح واژه های حدیث و بررسی نظریات صاحب نظران گذشته در خصوص حدیث را در بر می گیرد. فصل دوم و سوم به چگونگی شرایط ورود به حصن الهی که همسان توحید با تأکید بر تفسیر معانی(لا اله الا الله) و امام شناسی به شرح ویژگی های انسان کامل، شرایط خلیفه الهی و صفات امام می پردازد. در فصل چهارم اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی زمان امامت امام رضا(ع) هنگام حکومت بنی عباس مورد بررسی قرار گرفته و به بیان چگونگی مسئله ولایتعهدی می پردازد. در یک نگاه کلی هدف عمده و اصلی این پژوهش شرح و بیان اهمیت حدیث شریف سلسلة الذهب می باشد. واژه های کلیدی : حدیث : ( تهانوی) در ( کشف اصطلاحات الفنون) می گوید : ( حدیث در لغت ضد قدیم است و استعمال می شود در کلام کم و زیاد، و در اصطلاح چنانکه مرحوم شیخ بهایی در کتاب نفیس(وجیزه) نوشته است عبارتست از ( کلامی که از قول یا فعل و یا تقریر معصوم حکایت می کند.) سلسلة الذهب : وقتی جمله ای از کسی نقل می شود، گاه چندین نفر در بازگو کردن آن نقش دارند و آن را از قول کسان دیگر روایت می کنند. این افراد را در اصطلاح علم حدیث، ( سلسله سند حدیث) می گویند. مثلا در همین حدیث، که امام رضا(ع) این سخن را از قول پدران خود نقل می فرماید، این افراد سلسله سند این حدیث نامیده می شوند. از آنجا که همه این افراد، امامان عزیز ما شیعیان هستند، این حدیث در تاریخ به عنوان حدیثی که همه سلسله سند آن طلایی و زرین هستند معروف شده است و آن را ( سلسلة الذهب، یعنی رشته طلایی) نام داده اند. توحید : توحید یگانه گردانیدن، یکتا قرار دادن، حکم به واحد شیء، یکی دانستن چیزی و حکم به یکتایی آن. حصن : دژ، قلعه، پناهگاه، جای محکم و بلند. امام : پیشوا، پیشرو ( نزد شیعه اثنی عشری) هر یک از دوازده پیشوا که نخستین آنان علی بن ابیطالب ( ع) و آخرین آنان مهدی ( عج) است امامت : یعنی پیشوایی و زمامداری کلی در تمام امور دینی و دنیوی.

نوشتاری که پیش روی شماست « اخلاق اجتماعی پیامبر اکرم6» می باشد. اخلاق اجتماعی شیوه های رفتاری مرسوم در جامعه می باشد. چگونگی سبک و روش رسول خدا6در اجتماع و نحوه ی برخورد ایشان با طبقات مختلف مردم در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد. مهم ترین هدفی که در این پژوهش مورد نظر است رسیدن به کمال مطلوب و یک زندگی ایده آل از طریق الگو قرار دادن اخلاق حضرت 6 می باشد. بدون شک مطالعه در اخلاق و حسن سلوک پیامبر6و آشنایی بیش تر با ابعاد گوناگون شخصیت ایشان بهترین الگو برای تحسین روابط و تعاملات اجتماعی است. برخی از اصول اخلاقی حضرت 6 اصل مشورت، تکریم و عدالت اجتماعی است. پیامبر6با طبقات مختلف مردم مانند خانواده، کودکان و جوانان به تعامل می پرداختند. مدارا و مهربانی، گذشت، جود و کرم، تواضع و ادب معاشرت از ویژگی های اخلاقی و تربیتی رسول اکرم6 می باشد. در این پژوهش از منابع تفسیری مانند تفسیر المیزان(علامه طباطبایی;)، تفسیر نمونه(آیت الله مکارم شیرازی)و منابع تاریخی مانند سیره ی ابن هشام، تاریخ یعقوبی، هم چنین از کتاب های روایی مانند وسائل الشیعه ( شیخ حر عاملی)، بحار الانوار(علامه مجلسی) و کتاب های اخلاقی مانند سیره ی نبوی(مصطفی دل شاد تهرانی)، رسول الله الگوی زندگی(حبیب الله احمدی) استفاده شده است. این تحقیق به اعتبار ماهیت، توصیفی و تاریخی است و به روش کتابخانه ای می باشد. مهم ترین دستاورد این پژوهش این است که پیمودن راه کمال و سعادت بدون ارزش های اخلاقی ممکن نیست که اگر این ارزش ها در جامعه شکل بگیرد و حاکم شود بی تردید معنویت و نظم اجتماعی و سیاسی نیز تحقق خواهد یافت و انسان هایی که در این جامعه تربیت می شوند و رشد می کنند انسان هایی متعادل و خردورزخواهند بود. کلید واژه ها: اخلاق، اجتماع، پیامبر

در این تفحص بررسی سوءخلق، تعریف آن، مصادیق و نیز پیامدهای ناشی از آن پرداخته ایم که در ابتداء کلیات ذکر شده که شامل مقدمه، تعریف سوء خلق، ضرورت و اهمیت تحقیق، پرسشهای اصلی و فرعی می باشد. پیانامه شامل شش بخش است. بخش اول شامل سه فصل است. فصل اول درباره خلق است ماهیت خلق، را مورد بررسی قرار می دهد فصل دوم اخلاق و معنای لغوی و اصطلاحی آن است و فصل در مورد سوء خلق است بخش دوم دارای دو فصل است این بخش در مورد سوء خلق از دیدگاه آیات قرآن است، فصل یک به سوءخلق از منظر آیات قرآن می پردازد و فصل دوم به نکته هایی پیرامون آیات قرآن می پردازد. بخش سوم که موضوع آن خشم و غضب است دارای پنج فصل است که فصل اول در مورد خشم و غضب از دیدگاه علماء است فصل دوم راههای جلوگیری از خشم و غضب را مورد بررسی قرار می دهد فصل سوم پرخاشگری را تعریف کرده و به آن می پردازد. فصل چهارم به زمان شروع بد خلقی و دلائل کج خلقی می پردازد. فصل پنجم خشم و عضب را از منظر روایات مورد بررسی قرار می دهد. بخش چهارم در مورد آفتهای زبان که دارای دو فصل است فصل اول دارای مقدمه برای زبان و تعریف زبان است و نیز آنرا از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار می دهد. در فصل دوم چند مورد سوءخلق را متذکر شده و به تعریف آنها و نیز راههای جلوگیری از آن می پردازد. بخش پنجم در مورد آثار سوءخلق است که دارای چهار فصل است فصل اول نتایج شوم بد زبانی مورد بحث قرار گرفته است فصل دوم به فواید و مضرات خشم مورد بررسی قرار گرفته فصل سوم بعضی از مصادیق سوءخلق و آثار فردی و اجتماعی آن پرداخته شده فصل چهارم راههای برای مبارزه با سوءخلق است. بخش ششم دارای یک فصل است که آثار تغذیه بر سوءخلق موضوع این بخش می باشد.