آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

الشيعة و الحاكمون از آثار نويسنده مشهور آيت‌الله محمد جواد مغنيه (بيروت 1322-1400 ق. نجف) است كه در آن، ارتباط سراسر عبرت شيعيان با حاكمان جور را از صدر اسلام تا دوران معاصر مورد بررسى قرار داده است. روحيه انقلابى، بصيرت دينى، عدالت‌خواهى و ظلم‌ستيزى نويسنده به‌خوبى در اين اثر منعكس شده است. مطالب اين كتاب، تقسيم به بخش و فصل نشده و مباحث متعددى تحت عناوين گوناگون مطرح شده است. مى‌توان گفت كه محور عمده بحث عبارت از بازشناسى عملكرد تلخ و ظالمانه‌اى است كه حكام جور در طول تاريخ اسلام بر ضدّ شيعيان مرتكب شده‌اند.

ویلفرد مادلونگ (متولد 1930م) از جمله اسلام‌شناسان غربی است که می‌توان گفت رویکردی تقریبا منصفانه و انگیزه‌ای علمی در بررسی تاریخ اسلام دارد. وی در نوشته‌های خود درباره تاریخ زندگی امام حسن(ع) به موضوعاتی چون ازدواج‌ها و طلاق‌های امام، صلح امام، مفاد صلح‌نامه و زندگی خانوادگی ایشان پرداخته و کوشیده است شبهات مطرح شده از سوی دیگر اسلام‌شناسان غربی درباره امام حسن(ع) را پاسخ دهد. اما خود وی مطرح‌کننده مطالبی است که منشأ شبهاتی درباره امام حسن(ع) شده است؛ مانند اختلاف نظر آن حضرت با اهداف و برنامه‌های امیرالمؤمنین علی(ع)، تمایل نداشتن ایشان به تصدی خلافت و تأیید روش حکومت عثمان از سوی ایشان. این نوشتار به بررسی انتقادی این شبهات و پاسخ به آن‌ها بر اساس منابع تاریخی و روایی شیعی و سنی پرداخته است.

غدیر بزرگ‌ترین حادثه تاریخی امت اسلام و روایت غدیر روشن‌ترین سند حقانیت ولایت امیرمؤمنان علی(ع) و امامان معصوم از نسل پیامبر گرامی اسلام| است. روایت غدیر از جمله روایات متواتری است‌که در منابع شیعه و اهل سنت نقل شده و در طول تاریخ مورد استشهاد خود امیرمؤمنان، فاطمة زهرا و ائمه معصوم(ع) و اصحاب و یاران آنها بوده است. از قضایای مهم و به یادماندنی که هرگز از صفحة تاریخ و ذهن بشر و انسانهای حق‌جو محو و فراموش نمی‌شود این‌ است‌که قبل از بیان روایت غدیر و پس از آن، به ترتیب آیات شریفة 67 (آیة ابلاغ) و 3 (آیة اکمال) از سورة مائده نازل شد و با ابلاغ ولایت حضرت علی(ع) توسط پیامبر، آخرین مأموریت آن حضرت به انجام رسید و دین اسلام کامل شد.با اینکه نزول این آیات مبارکه در سرزمین غدیرخم، روایت غدیر را به صورت روشن و شفاف و این روایت نیز آیات نورانی نازل شده در این وادی را تفسیر می‌کنند، اما بازهم دست مغرضان و کینه‌توزان اسیر نفس و شهوات و شیطان به ساحت قدسی این آیات و روایت شریف غدیر دراز شده و از تفسیر و توجیه ناروا و انکار بزرگ‌ترین مأموریت رسول خدا هیچ ابائی ندارند و در طول تاریخ به شبهه افکنیها ادامه داده‌اند. یکی از دستاویزهای منکران ولایت امیرمؤمنان(ع) جعل روایت از طریق حسن مثنی فرزند حضرت امام حسن مجتبی و نوه امیرمؤمنان(ع) است. در این روایت که در اکثر منابع اهل سنت نقل شده، حسن بن حسن، ولایت جدش را منکر شده و به صورت روشن بیان می‌کند که رسول خدا در سرزمین غدیر خم،‌ علی(ع) را به عنوان جانشین و ولی مسلمین معرفی نکرده ‌است. این نوشتار، روایت حسن مثنی را از منابع اهل سنت نقل و سپس نقد و بررسی سندی و دلالی کرده ‌است. در نتیجه اثبات شده‌ است که این روایت همانند برخی روایات فضائل جعلی درباره صحابه، از ساخته‌های دشمنان رسول خدا و اهل‌بیت آن حضرت است. "به عنوان مثال، مسلم نیشابوری در صحیحش که از کتابهای معتبر اهل سنت است، دربارة حدیث غدیر،‌ تنها به ذکر فرمایش رسول خدا| در مورد قرآن و اهل‌بیت اکتفا کرده و بخاری در صحیحش حتی اشاره‌ای هم به آن نکرده ‌است؛ اما برخی از محدثان آنان، به طور اختصار نه تفصیلی، به این فرمایش حضرت پرداخته‌اند که آن را از مستدرک حاکم نیشابوری، با سند ذیل نقل می‌کنیم: حدثنا ابوالحسین محمد بن احمد بن تمیم الحنظلی ببغداد ثنا ابوقلابة عبد الملک بن محمد الرقاشی ثنا یحیی بن حماد وحدثنی ابوبکر محمد بن بالویه وأبو بکر احمد بن جعفر البزار قالا ثنا عبدالله بن احمد بن حنبل حدثنی ابی‌ثنا یحیی بن حماد وثنا ابونصر احمد بن سهل الفقیه ببخاری ثنا صالح بن محمد الحافظ البغدادی ثنا خلف بن سالم المخرمی ثنا یحیی بن حماد ثنا ابوعوانة عن سلیمان الأعمش قال ثنا حبیب بن ابی‌ثابت عن ابی‌الطفیل عن زید بن أرقم رضی الله عنه قال: لما رجع رسول الله| من حجة الوداع ونزل غدیر خم أمر بدوحات فقمن فقال کأنی قد دعیت فأجبت إنی قد ترکت فیکم الثقلین أحدهما أکبر من الآخر کتاب الله تعالی وعترتی فانظروا کیف تخلفونی فیهما فإنهما لن یتفرقا حتی یردا علی الحوض ثم قال إن الله عز وجل مولای وأنا مولی کل مؤمن ثم أخذ بید علی رضی الله عنه فقال من کنت مولاه فهذا ولیه اللهم وال من والاه وعاد من عاداه."

«اَلْمَوسوعَةُ الْکُبْری عَنْ فاطمَة الزّهراء علیهاالسلام» مجموعه‌ ای بیست و پنج جلدی به زبان عربی درباره حضرت زهرا (س) نوشته اسماعیل انصاری زنجانی است. نوشتن این اثر از سال ۱۴۰۷ قمری شروع شده و تمامی ابعاد زندگی و شخصیت حضرت فاطمه زهرا (س) را در بر گرفته است. مؤلف در نگارش کتاب به بیش از سی‌ هزار منبع مراجعه کرده است. روش تألیف موسوعه بر اساس موضوعات مربوط به حضرت زهرا است که طبق یک تقسیم‌ بندی جامع به سه بخش کلی تقسیم شده است: حضرت زهرا (س) قبل از این عالم، حضرت زهرا در این عالم، حضرت زهرا بعد از این عالم. مؤلف سپس در مقدمه کتابش مسائلی را پیرامون حضرت زهرا (س) را در پنج بخش مطرح می‌ کند: عظمت حضرت زهرا (س) در طول ۱۴ قرن (خلقت حضرت زهرا (س) قبل از خلقت حضرت آدم و برکات آن حضرت) گام‌ های اساسی و اولیه در تدوین موسوعه (مراحل حیات حضرت زهرا (س) در این عالم به طور همه جانبه و مفصل) روش تألیف موسوعه و مراحل آماده‌ سازی آن (موضوعاتی که درباره حضرت زهرا (س) در معارف دینی بیان شده، از جمله اشعار، روایات، معجزات، زیارت‌ ها و دعاها) فهرستی از منابع موسوعه (کتابشناسی حضرت زهرا و به طور تفصیلی اولین کتاب‌ ها که درباره آن حضرت تدوین شده و همچنین تمامی کتبی که به زندگانی حضرت زهرا (س) ارتباط دارد). مختصری از زندگی حضرت زهرا (س) (در بیان عظمت حضرت زهرا (س) در روز قیامت). موضوع جلد ششم این کتاب فرزندان حضرت زهرا (س)، امام حسن و امام حسین علیهماالسلام می باشد.

«ریاضُ الاَبْرار فی مَناقب الائمّة الاَطْهار» کتابی عربی نوشته سید نعمت الله جزائری (متوفای ۱۱۱۲) است. این اثر در سه جلد بوده که، جلد اول درباره فاطمه زهرا (س) و حسنین (ع)، جلد دوم درباره امام چهارم تا یازدهم و جلد سوم اختصاص به امام عصر (عج) دارد. این اثر، گرایشی حدیثی دارد و مؤلف در برخی موارد توضیحاتی را ارائه کرده است. جلد اول شامل موضوعات زیر می باشد: 1- ولادت، اسماء، معجزات و مکارم اخلاقی حضرت زهرا (س). 2- ازدواج حضرت زهرا با علی (ع). 3- احوالات فاطمه (س) پس از رحلت پدر و چگونگی محبان او در قیامت. 4- ولادت حسنین و نقش انگشتری آنان. 5- احوالات امام مجتبی (ع). 6- عمر و شهادت امام مجتبی (ع). 7- احوالات امام حسین (ع) از معجزات، احتجاجات با معاویه و خبر دادن انبیاء درباره شهادت امام (ع). 8- در عظمت مصیبت سیدالشهداء و ثواب گریه بر وی. 9- مقتل امام حسین. 10- وقایع پس از عاشورا. 11- احوال مختار و قیام او.