آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

«اَلدَّمْعَةُ السّاکِبَة فی أحْوالِ النَّبیّ و العِتْرَة الطّاهِرَة» (اشکِ ریزان در احوال پیامبر و آل پاکش) کتابی به زبان عربی در زندگانی (مناقب و مصائب) چهارده معصوم نوشته محمد باقر دهدشتی بهبهانی است. مطالب چشمگیری از این کتاب درباره امام حسین (ع) و واقعه عاشورا است. دهدشتی بهبهانی در این کتاب، زندگانی ائمه را در چند جلد نگاشته است که مجلدات چهارم و پنجم در ۱۴ فصل اختصاص به امام حسین و عاشورا دارد. در این کتاب مؤلف پاره‌ ای روایات غیر مستند و داستان های مجعول را نیز آورده است. وجود این قبیل مطالب، از اعتبار کتاب نزد محققان کاسته است. دهدشتی انگیزه خود از نوشتن این کتاب را اختصار کتاب‌ های فضایل و مقاتل و نادرستی کتاب‌ های طولانی در این زمینه یاد کرده است. جلد سوم این کتاب به بررسی جنگهای حضرت علی (ع) و زندگی حضرت امام حسن (ع)، امام دوم شیعیان می پردازد.

‫در پايان نامه حاضر به تحقيق درباره ابعاد تربيتي نامه سي و يکم نهج‌البلاغه و شرح نصايح و وصاياي امام علي(ع) به فرزندش امام حسن(ع) در باره مراتب تزکيه نفس و پرورش روح و جسم اختصاص دارد. نگارنده نخست به تبيين مفهوم تربيت، تعليم، اخلاق، تزکيه، تهذيب و تفاوت آن‌ها با يکديگر پرداخته، سپس اهميت تربيت از ديدگاه اسلام و سيره معصومين(ع) را بررسيده است. آن‌گاه اهداف تربيت از منظر امام علي(ع) را درسه مقوله ارتباط انسان با خدا، با خود و با ديگران خلاصه کرده و شناخت خداوند متعال، تقويت عبوديت و بندگي، متربّي، پرورش اخلاص و تقوا و شکرگزاري و توکل را از هدف هاي اساسي تربيت اسلامي در ارتباطِ انسان با خداوند دانسته است. در فصل سوم نويسنده ابعاد و ساحت‌هاي تربيت از ديدگاه امام علي(ع) را مطرح و در بيان آن ها به اهميت پرورش جسمي، عقلاني، اجتماعي، خانوادگي و عاطفي اشاراتي کرده است. توجه ويژه به مسأله ورزش، تغذيه، نظافت و تحمل سختي ها و شدايد به عنوان راهکارهايي جهت " پرورش جسمي" بيان گرديده است. وي در بيان " تربيت عقلاني" به عاقبت‌انديشي، وقت‌شناسي و استفاده صحيح از فرصت‌ها اشاره کرده و ياد خداوند و مرگ، توبه، و جهاد در راه خدا را از جمله آموزه‌هاي مهم "تربيت ديني" برشمرده و ديدگاه‌هاي امام علي(ع) در نهج‌البلاغه را در اين زمينه تشريح کرده است. زهد و بي‌اعتنايي به دنيا، کنترل زبان و آرزوها، پرهيز از عُجب و خودبيني، پرهيز از طمع، امانتداري، و عفو و گذشت نيز به عنوان راهکارهاي" تربيت اخلاقي" در نامه سي و يکم نهج‌البلاغه مطرح شده است. نگارنده همچنين به مقوله امربه معروف و نهي از منکر، پرهيز از لجاجت، پاي‌بندي پيمان، پيوند با خويشان و مديريت صحيح امور به عنوان آموزه‌هاي" تربيت اجتماعي"، مدارا با زنان، پرهيز از غيرت بي‌جا، مواظبت کردن بر حجاب زن به عنوان آموزه‌هاي "تربيت خانوادگي" و رعايت اموري مانندِ خشم، محبت، شادي و غم و ترس به عنوان آموزه‌هاي" تربيت عاطفي" اشاره کرده و اصول و روش‌هاي تربيت و دستورالعمل‌هاي مهم امام علي(ع) را در نامه ايشان به فرزندش امام حسن بررسيده است.

این مقاله قصد دارد تا با توجه به صلح امام حسن ریشه های اجتماعی ضد ارزش شدن ارزش ها در جامعه و مخصوصا در دوران اموی را بررسی کند. نویسنده با مطذح کردن دو موضع بینش و گرایش معتقد است که قطع گرایش مسلمین به خاندان رسالت ناشی از تغییر و انحراف در بینش آنان بوده و هست و این مساله ریشه های اجتماعی انحرافی است که منجر به صلح امام حسن با معاویه برای حفظ امت اسلام می شود.

«نوادر المعجزات في مناقب الأئمة الهداة عليهم السلام»، تاليف أبى جعفر محمد بن جرير بن رستم طبرى امامى صغير، از اعلام قرن پنجم قمرى، كتابى است در نقل معجزات و مناقب و علوم و احتجاجات ائمه اطهار (ع) و آنچه كه از دلائل و براهين بر حجيت كلام و كردار خويش آورده ‏اند، به زبان عربى جمع‏ آورى نموده است. كتاب، با مقدمه ‏اى مفصل از آقاى باسم اسدى در زمينه معجزه و شروط آن و مفهوم معجزات و همچنين فرق بين معجزه و حيله و سحر شروع شده است. وى از تفاوت بين معجزه و كرامت سخن گفته و اشاره كرده كه از شرائط كرامت استتار و از شرائط معجزه اظهار است، هچنين كرامت امرى است كه در آن ادعا وجود ندارد؛ اما معجزه به همراه ادعاى نبوت و مطالبه برهان مى ‏باشد. در قسمتى از اين مقدمه بحث مفصلى درباره شرح حال مولف كرده و افرادى را كه با وى هم نام هستند را، تفكيك نموده و از مشايخ و تصنيفات او نيز نام برده است. پس از مقدمه محقق، نوبت به مقدمه مولف مى ‏رسد كه مختصرى درباره مقام ائمه و فضائل آنان صحبت كرده است و در ادامه از اين مقام، در سيزده باب براى هر كدام از ائمه، معجزات و كراماتى از آنان كه در كتب روايى و حديثى شيعه آمده، با ذكر تفصيلى سند، يادآور شده است. باب اول، درباره اميرالمومنين (ع) و باب دومش درباره حضرت زهراء (س) و ابواب ديگر در مورد ائمه بعد از اميرالمومنين (ع) مى ‏باشد. طبرى صغير، در باب آخر كه درباره ولى عصر (عج) مى ‏باشد، اخبارى را كه درباره وجود صاحب الزمان (عج) و اوصاف ايشان از ائمه مختلف آمده، جمع‏ آورى نموده و همچنين خبرى كه از امام صادق (ع) در تفسير آيه 18 سوره شورى و دولت وى در زمان ظهور و آنچه از بركات بر دولت وى مى ‏باشد را، يادآور شده است.

الحیاة السیاسیة للامام الحسن علیه‌السلام کتابی به زبان عربی اثر سید جعفر مرتضی عاملی که در سه فصل، زندگانی سیاسی امام حسن(ع) را در دوره رسول خدا و خلفای سه‌گانه بررسی کرده است. جعفر مرتضی عاملی در این کتاب به زندگی سیاسی امام حسن مجتبی (ع) پرداخته و آن را در سه فصل عرضه کرده است: - زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد رسول خدا(ص) - زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد عمر و ابوبکر - زندگی سیاسی امام مجتبی در عهد عثمان بنابراین و بر اساس عنوان کتاب که «حیات سیاسی» نام دارد، مؤلف جز در صفحاتی گذرا به احوال شخصی و مناقب امام حسن نپرداخته و تنها درباره موضوع مباهله تفصیل داده است. مؤلف در فصل دوم به مباحثی چون اذان بلال به درخواست حسنین بعد از مادرشان و حضور امام حسن (ع) در شورای عمر پرداخته که در آثار مشابه کمتر به آن توجه شده است. در فصل سوم به مباحثی چون عدم حضور امام در فتوحات و تردید در مجروح شدن آن حضرت هنگام محاصره عثمان و رد اتهام عثمانی بودن آن حضرت می‌پردازد. این کتاب از دو جهت اهمیتِ ویژه دارد: - در این تألیف، نویسنده با دیدی محققانه به تجزیه و تحلیل وقایعی همت گمارده است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با زندگانی امام حسن (ع) ارتباط دارد و در مواردی آن حضرت نقش فعالی در تکوین آن بر عهده داشته است، مثل داستان مباهله و بیعت رضوان. - بر خلاف تاریخ نگاران و سیره نویسان، به نقل حوادث و تاریخچه زندگانی امام حسن مجتبی (ع) نپرداخته، بلکه زندگانی سیاسی آن جناب را به طور دقیق تجزیه و تحلیل کرده است.