آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

ابن‎مسکویهوژان ژاک روسو دو فیلسوفی هستند که اگر چه در نوع بیانات فلسفی خود متفاوتند ، اما از جهاتی دارای اصول و مبانی مشترک نیز می باشند.در واقع دیدگاه ارسطویی مبنایی قرار داده شد تا به اشتراک نظرات آن دو پرداخته شود. و این اشتراک در سنت ارسطویی با سه دلیل بیان گردیده است: در دلیل اول آن دو فیلسوف دارای مبنای اندیشه‎ای در سنت ارسطویی هستند، زیرا آراء فلسفی – اخلاقی مشترکی در مسئله ی خیر و سعادت دارند واینکه خیر و سعادت را محصولی از فضائل عقلانی و اخلاقی می دانند.در دلیل دوم تفکر سیاسی آن دو اندیشمند به عنوان عاملی درارسطو گرایی بیان گردیده است. قرابت فلسفی – اخلاقی ابن مسکویه و روسو دراین است که حیات جمعی انسان هابه شکل ارگانیک واندامواری می باشد و عاملی در ایجاد فضائل و رذائل محسوب می شود. واز طرفی اشتراک نظرات آنان در مورد اجتماع ، دولت و حکومت و انواع آنها توانسته است همسویی فکری آن دو فیلسوف را در سنت ارسطویی بیشتر و بهتر نمایان کند. و در دلیل سوم اینکه فضائل اخلاقی ناشی از عادت است ونه طبیعت، می تواند به عنوان اشتراک در ارسطو گرایی آن دو فیلسوف مطرح گردد. تفکری مشترک در این مطلب که در واقع ما به وسیله ی تربیت و ممارست و تمرین در امری عادت و ملکه پیدا می نماییم نه اینکه فضائل در سرشت وطبیعت ما وجود دارند که بدون اختیارصاحب آنها هستیم،و بنابراینمی توان گفت فضائل ناشی از عاداتند وبر طبیعت افزوده می شوند.

از مهم ترین و موثرترین اصول و ارکان استوار ادیان، نبوت و هدایت مستمر رسالت است. نبوت منصب و سمتی از سوی پروردگار است که هرگز با کوشش انسانی به دست نمی آید، بلکه تنها خداوند سبحان، آن را به هر که شایسته بداند عطا می کند. البته چون خاستگاه مشیت و اراده حق، حکمت اوست، طبیعی است که عهد الهی تنها به افراد شایسته و پاک می رسد.بحث نبوت در دوبخش نبوت عامه و خاصه مطرح می گردد. در نبوت عامه از مسائل کلی نبوت، مانند حقیقت نبوت، حقیقت وحی، امکان نبوت و اثبات ضرورت آن، راه های تشخیص صدق مدعی نبوت، حقیقت معجزه و دلالت آن بر صدق مدعی نبوت بحث می شود. پس از مباحث کلی، نوبت به مصداق می رسد که نبوت خاصه شمرده میشود؛ یعنی بحث از نبوت فردی خاص.با توجه به اهمیت و جایگاه نبوت، همواره دانشمندان بدان پرداخته و آن را مورد بحث و بررسی قرار داده اند و البته متکلمان اسلامی نیز به پیروی از قرآن و احادیث ازآغاز مباحث اعتقادی بدین بحث پرداخته اند. هرچند فیلسوفان اسلامی، نبوت خاصه را از مباحث حکمی خارج دانسته و از آن بحث نکرده اند، با این حال در آثار خود، مباحث مربوط به نبوت عامه را از یاد نبرده اند. بحث از نبوت، وحی و اعجاز در آثار فلسفی اسلامی با گرایش های متفاوت فلسفی، اعم از فلسفه مشاء، اشراق و حکمت متعالیه به روشنی دیده می شود.در این نوشتار برآنیم که ضرورت نبوت را از دیدگاه فیلسوفان بررسی کرده و به بازخوانی مشهورترین استدلال آن در این زمینه که مبتنی بر نیازمندی انسان به اجتماع است بپردازیم. فیلسوفان در این استدلال با تکیه بر مدنی بالطبع بودن انسان و این که زندگی او بدون اجتماع ناممکن است، بحث نیازمندی به قانونی که بتواند مسیر عدالت را برای انسان ها هموار کند مطرح ساخته اند؛ سپس اثبات کرده اند که دست یابی به قانون جامع و کاملی که بتواند جامعه انسانی را به عدالت و تکامل راهنمایی کند جز از سوی خداوند که آفریننده و مدبر انسان است، امکان پذیر نیست. آنان از این راه، نیازمندی انسان به دین و شریعت را تبیین نموده اند. هر چند پاره ای از این مقدمات روشن است ولی برخی هم نیازمند بررسی و پژوهش است که در پی خواهد آمد.

بهره‌گیری از مبانی انسان‌شناختی قرآنی برای علوم انسانی در تولید علم دینی، نقش اساسی دارد. نظریه‌های مختلف معرفتی و علمی، بر اساس مبانی هستی‌شناختی، انسان‌شناختی، معرفت-شناختی، روش‌شناختی و... بیان گردیده است. علوم انسانی بر پیش‌فرض‌های انسان‌شناختی خاصی استوار است و نظریه‌هایی که در این علوم پیشنهاد می‌شود مستقیم یا غیرمستقیم مبتنی بر این پیش-فرض‌ها است. بر این اساس، جهت‌گیری دیدگاه‌ها و نظریات یک شخصیت علمی به مبانی انسان-شناختی او وابسته و در ارتباط است. به طوری که تغییر در مبانی و پیش‌فرض‌های او موجب تغییر در نظریه‌های وی خواهد شد. یکی از نظریات مهم در حوزه‌ی علوم اجتماعی و سیاسی نظریه قرارداد اجتماعی است که با رویکردهای مختلفی از سوی اندیشمندانی همچون توماس هابز، جان لاک و ژان ژاک روسو ارائه گردیده است. هر یک از دانشمندان مذکور در ارائه نظریه خود دارای مبانی و پیش‌فرض‌های انسان‌شناسانه‌ای هستند که نیازمند تحلیل و بررسی می‌باشند. مسأله اصلی در این تحقیق آن است که اولاً مبانی انسان‌شناختی هابز، لاک و روسو چیست و چه تأثیری در نظریه‌ی ‌قرارداد اجتماعی آن‌ها دارد و ثانیاً اگر مبانی انسان‌شناختی آن‌ها را تغییر داده و به جای آن-ها مبانی انسان‌شناختی قرآنی را قرار دهیم چه تغییری در محتوای نظریه قرارداد اجتماعی پدید می-آید؟ علاوه بر این آیا می‌توان با کاربست مبانی انسان‌شناختی قرآنی در نظریه قرارداد اجتماعی به نظریه قرارداد اجتماعی با رویکرد اسلامی دست یافت؟ هابز، لاک و روسو نگاه های متفاوتی به انسان دارند و نظریه پردازی آنها در حوزه قرارداد اجتماعی مبتنی بر همین برداشت آنها از انسان است. با تغییر در مبانی انسان‌شناختی آن‌ها و جایگزین کردن مبانی انسان‌شناختی قرآنی در نظریه تغییراتی پدید می‌آید و نظریه جدید مبتنی بر وحی حاصل خواهد شد. از جمله اینکه که انسان‌ها برای حفظ و تعالی امور مادی و معنوی خود و همچنین تضمین سعادت خویش با قرار اجتماعی قدرت را در اختیار فردی قرار می‌دهند که نسبت به وضع قوانین صالح و سازگار با موازین دینی و الهی و هم‌سو با فطرت انسانی از سایر انسان‌ها آگاه‌تر است و با ایجاد زمینه رشد انسان‌ها فطرت ملکوتی آن‌ها را به فعلیت می‌رساند. این تحقیق بر اساس روش توصیفی- تحلیلی با استناد به منابع کتابخانه‌ای نگاشته شده است.

کتاب «جبر و اختیار» از جمله آثار نوشته شده در مورد بحث جبر و اختیار به قلم مرحوم استاد محمدتقی جعفری می‌باشد. از آنجا که این بحث در علوم گوناگونی از جمله فلسفه، کلام و مباحث انسان شناسی مورد دقت و بررسی قرار می‌گیرد، کتابهای زیادی در این زمینه نوشته شده‌اند و هریک از زوایای مختلف به موضوع نگاه کرده‌اند. استاد محمد تقی جعفری خواسته نگاه جامعی به موضوع جبر و اختیار داشته باشد. همین ویژگی آن را از سایر کتب نوشته شده در این زمینه متمایز ساخته است. این نوشتار درصدد بررسی و نقد این اثر می‌باشد. اين كتاب شامل سه فصل كلي مرتبط و در عين حال مستقل ، تحت عناوين: «ملاحظه جبر و آزادی از جنبه طبیعی» ، « ملاحظه جبر و اختیار از جنبه ماورای طبيعي» و« ملحقات جبر و اختیار» مي باشد. از ديگر مطالب مطروحه در اثر حاضر: ويژگي هاي اراده ، ميل و اراده ، فرق اراده و تصميم ،...

فضیلت‌ها صفات مثبت شخصیتیِ پایداری هستند که در گذر زمان و براثر تجربه‌های به‌اشتراک‌گذاری‌شدۀ کودک با محیط طی مراحل تحولی در فرد به‌وجود می‌آیند، با استمرار و تکرار به عادت‌واره‌ها تبدیل و در شخصیت فرد نهادینه می‌شوند؛ ازاین‌رو، بنیانی برای اجتماعی فضیلت‌مدار می‌نهند. هدف این مقاله، مرور اندیشه‌های نظریه‌پردازان تحولی همچون پیاژه، کوشانسکا، ابن‌مسکویه و خواجه‌نصیر و عرضۀ شواهدی پژوهشی دربارۀ شکل‌گیری فضیلت‌های اخلاقی در کودکان است. از مجموع دیدگاه‌های تحولی می‌توان به ظهور برخی پیش‌نیازهای رفتار فضیلت‌مند، شامل حساسیت پیش‌اخلاقی، قصد به‌اشتراک‌گذارده‌‌شده، خودِ اخلاقی و وجدان، پیش از دوره‌‌های تحولی اذعان کرد؛ پیش‌نیازهایی که می‌تواند با غنی‌سازی تجربه‌های محیطی در دوره‌های تحولی، به ظهور و تثبیت فضیلت‌های اخلاقی در کودکان منجر شود؛ ازاین‌رو، رابطۀ گرم و حمایت‌آمیز پدر و مادر و فراهم کردن تجربه‌های اجتماعی غنی می‌تواند زمینه‌ساز قوام و ثبات رفتارهای فضیلت‌آمیز در کودکان شود.

جان رالز بزرگ ترین فیلسوف سیاسی و اخلاقی قرن بیستم در کتاب نظریه عدالت، فلسفه سیاست و فلسفه اخلاق را در سطح عمیقی به یکدیگر مربوط ساخته است. وی در این کتاب با ابتنای اخلاق بر قراردادگرایی، درصدد به دست دادن نظریه جامع اخلاقی است تا جایگزین فایده گرایی شود. بدین سان، وی امیدوار است بتواند کاری را که منتقدان شهودگرا و کمال گرا طی سال ها چالش فکری با فایده گرایی نتوانسته اند انجام دهند، به سامان رساند و این دیدگاه جامع اخلاقی و فلسفی را در اختیار نهد.نگارنده در این مقاله، پس از طرح مسئله و بیان نظریات مختلف درباره معیار صواب و خطا در اخلاق هنجاری (نظریات غایت گرایانه، وظیفه گرایانه، فضیلت گرایانه و قراردادگرایانه)، قراردادگرایی رالز و مفاهیم اساسی در اندیشه وی را تبیین نموده و سپس با اشاره به انتقادات متعدد از نظریه رالز، نقد مک اینتایر (فیلسوف اخلاق فضیلت مدار و جامعه گرا) را بیان داشته است.

ترجمه ماشینی : افلاطون، ژان ژاک روسو، توماس هابز، رنه دکارت، جان لاک، دیوید هیوم، لودویگ ویتگنشتاین، گیلبرت رایل، امانوئل کانت و مارکی دو ساد چه اشتراکاتی دارند؟ در طول قرن‌ها و - وقتی صحبت از افلاطون به میان می‌آید - هزاره‌ها، آن‌ها شخصیت‌های کلیدی فلسفه غرب هستند که ایده‌های واقعیت، دانش، هستی، وضعیت طبیعت و اخلاق را مورد بحث قرار داده‌اند، ایده‌هایی که در رمان‌های آنجلا کارتر نقش محوری دارند. در این پایان نامه، من کارتر را به عنوان یک (د)فیلسوف معرفی می‌کنم و استدلال می‌کنم که او نظریه‌های محوری فلسفه غرب را واسازی می‌کند و در عین حال بر روی همان مفاهیم فلسفه می‌کند و صدای زنانه‌ای را در این رشته به شدت آندرومحور کمک می‌کند. با انجام این کار، من اولین بحث عمیق از بینامتنیت فلسفی کارتر را به نقد کارتر، فراتر از ارجاعات صریح کارتر که تا به امروز توسط محققان کارتر تصدیق شده است، سهیم می کنم. اگرچه این یک موضوع اصلی است، اما اصالت استدلال من با ارجاعات من تقویت می شود. t) مطالب آرشیوی که مجموعه مقالات آنجلا کارتر را تشکیل می دهد. این پایان نامه بر اساس تعامل کارتر با طیف متفکران غربی فوق الذکر، با تمرکز بر تأثیر افلاطون بر قهرمانان و شروران (1969)، ماشین های آرزوی جهنمی دکتر هافمن (1972) و مصائب حوای جدید (1977) در فصل اول تنظیم شده است. ، در حالی که فصل دوم به تحلیل کارتر از استدلال های هابز و روسو در قهرمانان و تبهکاران اختصاص دارد. در فصل سوم، دکارت (در رابطه با دکتر هافمن)، لاک (در مقابل رقص سایه، 1966، شب جدید، و شب‌هایی در سیرک، 1984) و هیوم، با ارجاع به چندین برداشت (1968) و عشق (نوشته 1969، انتشار 1971). تأثیر ویتگنشتاین و رایل بر دوران دکتر هافمن و کارتر در ژاپن در فصل چهارم بررسی شده است. فصل پنجم و آخر بر کارتر و فلسفه اخلاق تمرکز دارد و به کانت و ساد توجه ویژه ای می کند و در مورد رقص سایه، چندین برداشت و عشق، و همچنین دکتر هافمن و زن سادی (1979) بحث می کند.

این مقاله در دو بخش ارئه شده است: در قسمت نخست ضرورت بحث توجیه در حوزه اخلاق فطری، مفهوم توجیه، رواج نظریه «غیر شناخت‌گرایی» ـ که نقطه مقابل نظریه «واقع‌گرایی اخلاقی» و خاستگاه نسبیت اخلاقی است ـ در غرب و رویکرد به فطرت با نگاه روان‌شناختی که ویژگی توجیه‌پذیری را نیز دارد، توضیح داده می‌شود. بخش دوم به توجیه اخلاق از نظر قرآن اختصاص دارد و در آن، مکانیزم شهود فطریات، آثار عینی شکوفایی گرایش‌های فطری و پیامدهای محسوس فطرت‌گریزی به‌عنوان عناصر قابل استفاده در توجیه اخلاق فطری مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

سکولاریسم همانند بسیاری دیگر از «ایسم» های دوره ی جدید، با نهضت اصلاح دینی آغاز شده است و اولین بار نیز تعبیر سکولاریزاسیون در زبان های اروپایی در معاهده ی وستفالی در 1648 م. که به جنگ های فرقه ای سی ساله خاتمه داد به کار رفت. این معاهده حاوی این معنی بود که وحدت دینی اروپای مسیحی از دست رفته و تقسیم آن به فرقه های کاتولیک، ارتدوکس و پروتستان امری است غیر قابل اجتناب. ریشه یابی واژه ی سکولار از لحاظ لغوی و معنای اصطلاحی آن و ارتباط دادن بحث به حوزه ی سیاست و جامعه شناسی و متفکرینی که در تعریف و شرح دولت مدرن، بر جدایی سیاست و دولت از کلیسا و مذهب تاکید ورزیدند، همچنین معنی اندیشه ی دینی و مردم سالاری دینی از دیدگاه متفکرین اسلامی معاصر و مغایرت مردم سالاری دینی و سکولاریسم؛ مباحثی است که این مقاله به آن پرداخته است.