آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

هرچند ابوحنیفه مذهب حنفی را پایه ریزی کرد اما گروهی دیگر از علما از جمله ابو یوسف, محمد شیبانی و زفر در تکامل این مذهب فقهی نقش مستقیم داشتند. مذهب حنفی را (مذب اهل رای) نیز می گویند اما بسیاری از فقها از جمله شافعی, مالک و غیره را نیز بدین نام خوانده اند. هم اهل رای و هم اهل حدیث در اخذ از کتاب و سنت صحیحه متفق القولند و تنها در چگونگی اخذ و استفاده از این دو منبع تفاوتهایی دارند. ابو حنیفه و به تبع او حنفیه بیش از سایرین به قیاس توجه نموده اند اما باید توجه داشت که قیاس مورد قبول اهل رای و از جمله حنفیه قیاسی است که موافق با قرآن و سنت باشد و در تعارض با نصوص قرار نگیرد هر چند برخی دانشمندان حنفی چون عیسی بن ابان متعصبانه اصل را بر صحت فقه حنفی گذارده و ضمن توجیه احادیث متعارض با آن اصولی وضع کرده اند که حتی با احادیث صحیح نیز سازگار نیست. این عملکرد ناآگاهانه از طرف برخی علمای حنفی موجب شد تا بعدها این اصول به شخص ابوحنیفه و مذهب وی نسبت داده شود و زمینه ی انتقادات فراوانی را علیه آنان فراهم نماید. حدیث مهمترین مصدر استنباط پس از قرآن است اما از آنجا که از یک طرف در عصر ابوحنیفه بسیاری از خلفا و فرمانروایان از حدیث استفاده ی ابزاری می کردند و جعل و تحریف احادیث نبوی گسترش یافته بود و از طرفی پیامبر ( ص) نیز تحذیر نموده بود که به دروغ حدیثی را به وی نسبت ندهند ابوحنیفه در قبول احادیث احتیاط فراوان می کرد و تاکید می نمود احادیث نقل و الفاظ شو اما از آنجا که اغلب احادیث نقل و معنا می شد وز روایت فقیه را بر غیر فقیه ترجیح می داد. ابوحنیفه خبر واحد و مرسل و حتی ضعیف را بر قیاس ترجیح می داد و شاگردانش ابو یوسف و محمد شیبانی و غیر نیز در این زمینه با او هم عقیده بودند. شایان ذکر است ابوحنیفه گاه ضمن پرداختن به روایت حدیث گاه به جرح و تعدیل روایت حدیث نیز می پرداخت. نام وی را می توان نه تنها در سلسه ای روایت حدیثی اهل سنت بلکه در سلسه روایت شیعی نیز مشاهده کرد.

هدف پژوهش بررسی واژه های خوف و امنیت از دیدگاه قرآن و روایات و بازتاب آن دو در زندگی دنیوی و اخروی و نیز فردی و اجتماعی انسانها است روش نمونه گیری دسته بندی آیات قرآن و روایات رسیده از معصومین (ع ) و بحث و بررسی آنها است روش پژوهش کتابخانه ای است ابزار اندازه گیری الف ) کتب تفسیری مانند: مجمع البیان ، نور الثقلین ، المیزان و... ب ) کتب روایی مانند: نهج البلاغه ، الکافی ، بحارالانوار، من لا یحضره الفقیه و... ج ) کتب اخلاقی مانند: معراج السعاده ، تهذیب الاخلاق ، اخلاق ناصری و... نتیجه کلی : خوف از خداوند متعال ، ریشه امنیت همه جانبه در زندگی انسانها است

این پایان نامه که به زبان عربی نوشته شده است و به معرفی محمدجواد بلاغی و روش تفسیر او درآلاءالرحمن اختصاص دارد، مطالب آن در سه بخش تنظیم شده است. در بخش اول عصر و زندگی بلاغی ودر بخش دوم روش او در تفسیر قرآن بررسی شده اند.دراین بخش قواعدی که بلاغی تفسیر خود را بر آن بنیان نهاده و نیز علوم قرآن از دیدگاه او مورد بررسی قرار گرفته اند. بخش سوم به معرفی ویژگیهای تفسیربلاغی اختصاص دارد. در این بخش گرایش های اجتماعی و اعتقادی تفسیر بلاغی تبیین شده است.

موضوعات این تحقیق بدین قرار است: معنای صبردر لغت و اصطلاح، تعاریف صبر از نظر علمای اسلام ودیگران، مفاهیم صبر مستفاد از آیات و روایات، دامنه صبر به لحاظ انواع و مراتب، اهمیت صبر، ضرورت صبر، امر به صبر، رابطه صبر با موضوعات دیگر نظیرحق، عمل، صلوة، استقامت، امر به معروف و نهی ازمنکر، جهاد، ریاضت و رحمت، عوارض و علل بی صبری، رابطه صبر با مفاهیم اخلاقی مثل ایمان، تقوا،یقین، شکر، علم و توکل، آثار صبر مانند ایجاد آرامش،نشانه و پاداش و مصادیق صابران، قهرمانان صبر دراسلام اعم از زنان و مردان.

این پایان نامه از سه بخش با این عنوان ها تشکیل شده است: بخش اول، معناشناسی واژه ی شرک: معنای لغوی و اصطلاحی شرک، شرک در اصطلاح و منطق قرآن، معناشناسی شرک در قرآن، کاربرد شرک در قرآن، مترادف شرک، نقطه ی مقابل و متضاد با شرک؛ بخش دوم، اقسام و مراتب شرک: اقسام شرک نظری، اقسام شرک عملی، اقسام و مراتب شرک به اعتبارات دیگر، شرک و اهل کتاب (کینه توزی یهود و نرمش نصارا، امتیازات مسیحیان معاصر پیامبر بر یهود، عدم اطلاق لفظ مشرک به اهل کتاب)، شرک در امم گذشته (شرک در عصر حضرت نوح و ابراهیم و موسی)، مرز توحید و شرک؛ بخش سوم، آثار سوء شرک: آثار سوء دنیوی شرک (نزول عذاب الهی در دنیا، خروج از جرگه ی ایمان)، آثار سوء اخروی شرک (حشر به صورت حیوانات، خلود در آتش و حرمت بهشت)، آثار سوء مشترک دنیوی و اخروی (حبط عمل، عدم آمرزش شرک)

کتاب «شیعه در ایران» که نوشته یکی از علمای معاصر شیعی یعنی مرحوم مظفر می باشد در باب سیر تاریخی تشیع در ایران به نگارش در آمده است. مؤلف در کتاب خود به بررسی موضوع آغاز تشیع در ایران پرداخته و سیر تاریخی مذهب تشیع را در دوره های حکومت آل بویه، صفویه، قاجر، طاهریان و... مورد بررسی قرار داده است. وی همچنین به مسائل فرهنگی و اجتماعی تشیع در دوره حکومت برخی از سلسله های حکومتی اشاره کرده و از توجه به جنگ و نزاع های تاریخی و خصوصا غائله مغول غفلت نورزیده است.

در رساله حاضر طی نه فصل حکومت با تکیه بر آیات قرآن بررسی شده است. فصل اول، مبانی حکومت اسلامی از نگاه قرآن؛ فصل دوم، مشروعیت حکومت در عصر پیامبران و امامان معصوم؛ فصل سوم، مشروعیت حکومت در عصر غیبت؛ فصل چهارم، شیوه های تصمیم گیری های کلان حکومتی از دیدگاه قرآن؛ فصل پنجم، شرایط، وظایف و اختیارات رئیس و کارگزاران دولت اسلامی؛ فصل ششم، حقوق و آزادی سیاسی؛ فصل هفتم، عدالت اجتماعی؛ فصل هشتم، روابط خارجی دولت اسلامی؛ در فصل نهم، از مباحث نتیجه گیری شده است

هدف از رساله حاضر، تحقیقی تفسیر گونه پیرامون آیات مربوط به علل انحطاط تمدنها می باشد. لذا سعی شده به این قبیل سوالات پاسخ داده شود: چگونه یک جامعه، سعادتمند و مورد لطف پروردگار و تحت چه ضوابطی امواج انحطاط و هلاکت، تمدنی را در گرداب قهر خویش فرو می برد؟ چرا مسلمانان پس از کذراندن یک دوره عزت و ترقی به سیر قهقرایی دچار آمده و همچنان در حالت انفعالی به سر می برند؟ آیا افراد یا اقوام و یا جریانات خاصی سبب این تحول منفی شدند یا مقتضای طبیعت زمان باعث این مساله شده است؟و... بنابراین پس ازبیان ضرورت بحث درباره علل انحطاط تمدنها، واژه های بکار رفته در موضوع و واژه های قرآنی مربوطه، مورد بررسی قرار گرفته، سپس به خصوصیات جامعه منحط و مترقی و کیفیت عذابهای الهی، اشاره شده است. به دنبال آن به مساله سنن الهی پرداخته و با ذکر نمونه ها و صفاتی از این سنن، مشخص گردیده که سنن الهی جاری شده در جوامع سابق، استثناء پذیر نبوده و در جوامع کنونی نیز جریان دارد. سرانجام علل انحطاط تمدنها، در به مقوله فرهنگی و اخلاقی، سیاسی، و اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در زمینه فرهنگ و اخلاق، مهمترین علل انحطاط تمدنها، اتراف و خوشگذرانی، ظلم و ستمکاری، ترک امر به معروف و نهی از منکر، جهل و نادانی، تقلیدهای کورکورانه، عدم درک صحیح از دین و مفاسد اخلاقی می باشد. از نظر سیاسی مهمترین علل انحطاط تمدنها تفرقه و چندگانگی، دوستی با کفار و دشمنان دین، تهاون و سستی در دفاع و جها، عدم اطاعت از رهبری، عدم استقلال در زمینه های مختلف، استعمارگران و دشمنان داخلی و خارجی، سردمداران نالایق و بالاخره کوتاهی دولت و قوه حاکمه در امور مربوط به قوه مقننه، مجریه و قضائیه می باشند. سرانجام در مورد علل اقتصادی انحطاط تمدنها می توان به مواردی چوننداشتن تخصص و آگاهی اقتصادی مسئولان، کم فروشی و گرانفروشی، اسراف و تیذیر، کفران نعمت، رشوه، ربا و بخل اشاره کرد. نویسنده درپایان فصلی را به عنوان خلاصه مطالب کتاب اختصاص داده و در آن نیم نگاهی به اوضاع فرهنگی، سیاسی و اقتصادی جامعه اسلامی انقلابی ایران( دردهه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی) انداخته است.

آیه مودّت از آیات عقیدتی بسیار مهم و اختلافی میان تفاسیر فریقین است. بسیاری از مفسران أهل سنت و برخی از تفاسیر شیعه به جهت اعتقاد به عدم درخواست أجر دنیوی از سوی أنبیاء گذشته، درخواست أجر برای پیامبر اسلام’ را بعید دانسته‌اند. به‌نظر می‌رسد تفاسیر فریقین از توجه به سیاق حاکم در داستان حضرت إبراهیم که آیین حنیف را مقدم و دین اسلام را تالی آن می‌داند، غفلت ورزیده‌اند؛ زیرا در آن داستان خدای متعال درخواست إمامت از سوی آن حضرت بر ذریّه خود در آخرالزّمان را إجابت نموده و از إمامت اعطایی به ذریّه آن حضرت با عنوان أجر دنیوی و حسنه یاد کرده است، حسنه‌ای که خدای سبحان در آیه مودّت، مصادیق آن را أهل‌بیت نبوّت و رسالت از ذریّه حضرت إبراهیم× در وهله نخست و عترت پیامبر إسلام’ در مرحله بعد معرفی فرموده است. با إتّخاذ چنین رویکردی و با بررسی مفهومی واژه‌های أجر، القربی و سیاق حاکم بر آیه مودّت، می‌توان اختلاف‌های أساسی میان فریقین در مسئله خلافت بعد از پیامبر(ص) را پایان داد.

حضرت ابراهیم (ع) دومین پیامبر صاحب شریعت است. در این پایان نامه با استفاده از آیات قرآن کریم،سیر دعوت آن حضرت به توحید بررسی شده است. ازدعوت ستاره پرستان گرفته تا شکستن بتان و دعوت آزر به یگانه پرستی. نویسنده آزر را عموی حضرت ابراهیم دانسته و دلایل استغفار آن حضرت برای او رابرشمرده است.