آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

علی رغم همه دستاوردهای دانش بشری هنوز هم آرامش روحی و سلامت روان مهم ترین گم شده انسان ها است که توسعه علوم نتوانسته برای آن راه حلی در خور بیابد. به نظر ما علت عمده این ناکامی در شناخت نادرست ویا ناقص از ابعاد وجودی انسان و نیازهای اوست. صرف نظر از اینکه آیا قرآن در برگیرنده راه حل های لازم برای تمام مشکلات مختلف بشری در عرصه های گوناگون است یا نه؟ ولی قدر مسلم این است که برای درمان دردها و مشکلات روحی پیام دارد؛ زیرا اصولا برای تأمین سعادت انسان و سلامت و کمال او نازل شده است. اهمیت این مسأله از یک سو و توجه جدی قرآن به تأمین این نیاز از سوی دیگر، مرا بر آن وا داشت که به تأمل در ایات نورانی قرآن بپردازم وتوشه هایی از این سفره رحمت الهی بردارم. در این رساله ابتدا در یک فصل جداگانه به بیان کلیاتی از بهداشت روانی، مانند تعریف بهداشت، روان، بهداشت روانی، و بیان موضوع، هدف و اهمیت آن و نیز به تبیین جایگاه بهداشت روانی در متون اسلامی پرداخته ام. در فصل دوم به یک مطالعه تطبیقی پیرامون انسان و روان او از دیدگاه فلسفه، عرفان و دانشمندان علوم تجربی و قرآن دست زده ام. در حالی که فلاسفه جوهرة انسان را عقل و نیروی تفکر او می شناسند و عرفا حقیقت او را مربوط به (دل) او دانسته و می گویند دل مرکز عشق الهی است؛ برخی از دانشمندان علوم تجربی اصولا انسان را فاقد طبیعت و فطرت اولیه می دانند و برخی دیگر او را ذاتا بد سرشت معرفی می کنند. ما در این فصل دیدگاه های مختلف در این عرصه را مورد ارزیابی و نقد و در نهایت نگاه قرآن به این مسأله را تشریح کرده ایم.در فصل سوم به مطالعه تطبیقی مفهوم سلامت و بیماری روان ازمنظر علوم روانشناسی و روان پزشکی و نیز از دیدگاه قرآن پرداخته و نشانه های قلب سلیم و روان ناسالم را مورد بحث قرار داده ایم و اجمالا می توان گفت که بیماری روانی از نگاه قرآنی حوزه ای وسیع تر از روانشناسی دارد، یعنی بیماری هایی از قبیل نفاق و دورویی، دروغگویی، حسادت، تکبر، بدگمانی ومانند آن، از نگاه قرآن بیانگر بیماری روح و اختلالات روانی است و حتی در فردی که از مشاهده درد و رنج دیگران هیچگونه احساس تأثر و همدردی نکند، باز از وجود نوعی بیماری روحی حکایت می کند. در فصل چهارم عوامل تهدیدکننده سلامت روان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و در کنار عواملی از قبیل استرس که امروزه بیشترین آسیب را به سلامت روان وارد می سازد، عوامل دیگری همچون ترس، نگرانی، ناامنی، ناامیدی، حس حسادت، هیجانات ناشی از خشم را مورد بررسی و مطالعه قرار داده ایم. در فصل پنجم از اهمیت پیشگری در تأمین بهداشت روانی سخن به میان آمده و این نکته اثبات شده است که در برنامه تربیتی قرآن سعی بر آن است که افراد از همان دوران کودکی و تکوین شخصیت، مورد حمایت و مراقبت جدی والدین و اطرافیان قرار گیرد تا بعدا دچار مشکلات روحی نشود. و بالاخره در فصل ششم که عمده ترین فصول پایان نامه را تشکیل می دهد، طی دو بخش مستقل و جداگانه عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی واجتماعی مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است. در بخش نخست، نوزده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روانی فردی و در بخش دوم از ده عامل به عنوان عوامل تأمین کننده بهداشت روان اجتماعی بحث شده است/

چکیده ندارد.

در پژوهش حاضر، پس از بررسی انواع مکتوبات حدیثی پیش از کامل الزیارات که می توانسته اند منبع این کتاب باشند و دسته بندی این تألیفات در پنج گروه، به معرفی تک تک این آثار از مؤلفانی پرداختیم که نام ایشان در کامل الزیارات به دفعات در اسناد روایات ذکر شده است. در ادامه با روشی که در روش پژوهش به تفصیل ذکر شده، با توجه به تعدد نقل از یک طریق واحد که به ناقل کتاب مورد بررسی می رسید، به این نتیجه رسیدیم که کدام آثار جزو منابع مکتوب کامل الزیارات یا منابع مکتوب یکی از منابع آن (منبع غیرمستقیم) به شمار می آیند. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که در تألیف کامل الزیارات، از مجموع 843 روایت، حدود 769 روایت، از منابع مکتوب ابن قولویه، یعنی حدود 12 عنوان کتاب از دسته آثار کتب نوادر، کتب مزار، کتاب های پراکنده و کتب جامع روایی نقل شده است؛ یعنی تنها حدود 100 روایت، معادل حدود یک هشتم اثر، با نقل شفاهی در این کتاب آمده است. بنابراین کتاب کامل الزیارات عمدتاً مبتنی بر آثار مکتوب پیش از خودش است.

چکیده ندارد.

این کتاب، از جمله آثار ارزشمندى است که همچون دیگر سندهاى گران‏سنگ شیعه از گزند حیله‏ گرى‏ ها و دسیسه‏ ها در امان نمانده و ناپاکان روزگار، از راه تقطیع یا تصحیف مطالب، سعى در کاهش ارزش آن نموده ‏اند، مقدار باقى‏ مانده از این تفسیر، تنها شامل تفسیر «فاتحة الکتاب» و حدود نیمى از سوره بقره است که مورد استفاده محقّقان قرار گرفته است. تاریخ کتابت قدیم‏ ترین نسخه خطّى باقى‏ مانده از این تفسیر، مربوط به سال ۸۸۰ ق، است که ظاهراً با نسخه مرحوم محقّق کَرَکى مقابله شده است. البته حدود سى نسخه خطّى دیگر نیز در دسترس است که برخى در چاپ این تفسیر به همراه نسخ سنگى دیگر، مورد استفاده قرار گرفته‏ اند. این پایان‏ نامه در معرّفى "التفسیر المنسوب إلى الإمام العسکرى‏ علیه السلام" و دفاع از سند و درستى محتواى آن است. نگارنده ضمن اشاره به زمان پیدایى این تفسیر و رواج آن در بین شیعیان، سعى در بیان ارزش و اهمّیت جایگاه آن در بین تفاسیر مأثور دارد و با اعتراف به ناقص بودن آن - که فقط بخشى از تفسیر را داراست - آن‏را از آثار ارزشمند شیعى برشمرده است. این پایان‏ نامه، دربردارنده یک مقدّمه و پنج فصل است. در مقدّمه، اهمّیت و جایگاه تفسیر مأثور، با استشهاد به روایاتى که محوریت معصومان و سخنان آنان را در تبیین آیات قرآن روشن مى‏ سازد، مورد بحث قرار گرفته است. در فصل نخست، گزارشى اجمالى از چگونگى تدوین این تفسیر با ذکر جریان تاریخى آن و بیان اوّلین بخش آن‏ که از ناحیه حضرت املا شده و عناوین برجسته آن، آمده است. فصل دوم به بررسى سند تفسیر امام حسن عسکرى ‏علیه السلام اختصاص یافته است. نگارنده براى این تفسیر، دو سند ذکر کرده و کوشیده تا وثاقت محمّد بن قاسم مفسّر استرآبادى (راوى این تفسیر) را با طرح دعاوى و ردّ آنها اثبات کند و در پایان فصل، به نقل قول شیخ صدوق (ره) و ادلّه او پرداخته است. در فصل سوم، دیدگاه صاحب‏نظران رجال، حدیث و تفسیر درباره این تفسیر، انعکاس یافته و به نقل از علّامه مجلسى و محدّث نورى از صحّت استناد این کتاب به امام‏ علیه السلام دفاع شده است. در فصل چهارم، عمده ‏ترین اشکال‏ هاى محتواى این تفسیر، ارائه شده و به آنها پاسخ داده شده است. این اشکال ‏ها عمدتاً توسط شیخ محمّدجواد بلاغى در کتابى تحت عنوان "رسالة التکذیب لروایة التفسیر المنسوب إلى العسکرى‏ علیه السلام" و علّامه شوشترى در کتاب "الأخبار الدخلیة" طرح شده است، چنان‏که از میان عامّه، محمّد حسین ذهبى در کتاب "التفسیر والمفسّرون"، به تضعیف این تفسیر پرداخته است. نویسنده با عناوین: شواهدى بر تصحیف، اعتراضات سطحى، مغایرت با مستندات تاریخى، نارسایى ظاهرى برخى از مضامین، بررسى شواهد اختصاصى "التفسیر و المفسرون"، بررسى شبهه غلوّ در مقامات معصومان‏ علیهم السلام و بررسى شبهه کثرت معجزات، به نقدها پاسخ داده است. در پایان، نسخه‏ هاى خطّى این تفسیر و نیز فهرست تفصیلى عناوین آن آمده است.

قرآن مجید اگر تنها کتاب آسمانی نباشد از آن جمله کتابهای آسمانی است که آموزه هایش با فرهنگ زمانش بیگانه نیست به گونه ای که آیات فراوانی از قرآن به بازتاب مؤلفه هایی از فرهنگ معاصران پیامبر(ص) با هدف خاص می پردازد، و همین امر دستاویز طرح فرضیه اثرپذیری قرآن از آن فرهنگ شده است. نوشتار حاضر به منظور تحقیق درباره این فرضیه، سامان یافته است. پس از مفهوم شناسی واژه های کلیدی، و بیان تاریخچه بحث، فرهنگ زمانه معرفی می شود و ویژگی های برجسته آن به تفصیل مورد بحث قرار می گیرد. در ادامه، دیدگاه کلی قرآن درباره این فرهنگ که حاکی از نارضایتی این کتاب مقدس از آن فرهنگ است، بیان می شود، نیز هدف از بازتاب فرهنگ جاهلی در قرآن ذکر می گردد. علاوه بر اینها، مشابهت فراوان قرآن با بخش دینی فرهنگ زمانه، جداگانه به بحث گذاشته می شود و این مشابهت، نه اثرپذیری از آن بخش، بلکه سرچشمه گیری قرآن و ادیان سابق از منبع واحد ارزیابی می گردد. مشابهت قرآن با فرهنگ محاوره وگفتگوی عصر جاهلی، ضرورتی عقلایی و گریز ناپذیر است، نیز مشابهت قرآن با مؤلفه هایی از فرهنگ زمانه که برخاسته از عقل سالم یا فطرت بیدار معاصران نزول قرآن بوده، بی ایراد است و قرآن از مؤلفه های جاهلانه فرهنگ زمانه اثر ناپذیر است. اینها هم نتایج برخی مباحثی است که در فصل جداگانه مطرح می شود. نقل و نقد خاستگاه طرح فرضیه اثرپذیری قرآن از فرهنگ زمانه و چگونگی سازگاری میان جاودانگی قرآن از یک سو و پرداختن این کتاب آسمانی به فرهنگ جاهلی از سوی دیگر نیز از مباحث این تحقیق است.

این رساله به سه فصل تقسیم شده است، که فصل اول نگاهی گذرا و اشاره گونه به مطالب : لزوم بعثت انبیاء عصمت پیامبران تفاوت رسول و نبی و... ، است نه توضیح و بحث و بررسی همه جانبه پرداخته است. فصل دوم پیرامون اوصاف مختص انبیاء (مذکور در قرآن) است به این معنی که این صفت اختصاصاً در قرآن برای این پیامبر ذکر شده و برای نبی دیگری ذکر نشده است. مانند: صفت مومن که فقط بعنوان توصیف حضرت ابراهیم در آیات قرآن آمده است. ابتدا آیه مربوط به آن، صفت استناد و بعد از نظر لغوی در کتب لغت مورد بررسی قرار گرفته و در آخر شرح آن از دید کتب تفسیر در درجه اول و کتب قصص و تاریخ انبیاء در درجه دوم استفاده گردیده است. فصل سوم : اوصاف مشترک انبیاء است که بین دو یا چند نبی مشترک است مانند صفت حلم که برای سه نفر از انبیاء در قرآن ذکر شده و بالاترین عدد 21 نفر در مورد صفت صالح و پایین ترین عدد 2 نفر در مورد صفت وجاهت عند الله است که با هم مشترکند.

در این رساله یکی از اساسی ترین آرای "گلدزیهر" خاورشناس بزرگ مجارستانی در خصوص تعارض نصوص قرآن کریم مورد بررسی قرار گرفت ، گلدزیهر در نظریات خود،علاوه بر مطرح ساختن شبهات و اشکالات در باره قرآن و پیامبر(ص ) ادعا کرده بود، قرآن که مهمترین منبع دینی مسلمانان می‌باشد پر از تناقض و تعارض گویی است . او برای اثبات نظریه خویش با مقایسه آیات مکی و مدنی قرآن بیان کرد که آیات مکی دعوت به اختیار و آیات مدنی جبر را مد نظر قرار داده‌اند. در این رساله نویسنده تلاش کرده است تا ثابت کند که میان آیات مکی و مدنی قرآن تعارضی وجود ندارد و در پایان به توضیح علل اشتباه گلدزیهر و خاورشناسان همفکرش پرداخته است .

ارزیابی روایات تفسیری به جهت تعیین دلالت و حجیت، به‌طور معمول از طریق روش استنادی پیمایش می‌شود. اما روش پی گرفته شده در این مقاله، ارزیابی و تحلیل آرای مفسران در استفاده از این روایات و بررسی کارکرد آنها مبتنی بر گونه‌شناسی روایات تفسیری در محدوده نورالثقلین، به روش میدانی است. به‌نظر می‌رسد این روش توانایی بیشتری در کشف واقعیت موجود روایات و کیفیت مشکل‌گشایی آنان در فهم داشته باشد. در این راستا دیدگاه‌ها در حوزه کارکرد عرضه شده است. محل اختلاف آرای اندیشمندان تفسیر اثری، در روایاتی است که به‌طور مستقیم به بیان مراد آیه پرداخته‌اند. به جهت تحلیل دقیق موضع اختلاف، «ارشادی یا غیر ارشادی بودن روایات»، «تبیین موضوعِ محوری آیه و روایت» و «میزان پوشش روایت نسبت به آیه»، موضوع بررسی قرار گرفته‌اند. با بررسی آماری روایات پیش‌گفته و گونه‌شناسی آن و ارزیابی هر دیدگاه بر اساس نتایج گونه‌شناسی، دیدگاه علامه طباطبایی برگزیده شده است.