آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

سهروردی و سوئین‌برن در دو سنت فلسفی متفاوت به تأمل دربارۀ مسئله ‌شر پرداخته‌اند. راه‌حل‌های سهروردی در حل مسئله شررا می‌توان ذیل چهار‌نظریه ارائه کرد؛ نظریه عدمی دانستن شر، نظریه ملازمه شر و خیرهای برتر، نظریه ملازمه شروکمال و نظریه شر و اختیارآدمی. ‌‌سوئین‌برن در قبال شرور اخلاقی و طبیعی با توسل به دفاعیه و دادباوری (تئودیسه) دو راه‌حل اصلی‌ارائه می‌دهد: 1. دفاع مبتنی ‌بر اختیار 2. دفاع مبتنی ‌بر دادباوری و خیرهای برتر ‌به سه روایت: الف) روایت زیبایی‌شناسانه از وقوع شرور ب) روایت حصول خیرهای اخلاقی از وقوع شرور ج) ‌برهان مبتنی بر کسب معرفت. این نوشتار در تلاش است با روش استنادی و تحلیل محتوا علاوه بر ارائه طرحی منسجم از آرا دو فیلسوف درحل مسئله شر به بررسی تطبیقی هستی‌شناسی مسئله شر از نگاه این‌دو اندیشمند پرداخته و از همین‌رو ضمن تحلیل نقادانه نقاط اشتراک و افتراق تئوریک میان دیدگاه دو فیلسوف نهایتاً به دیدگاه کاملتر دست‌یافته است.

هرچند نخستین واقعیتی که آدمی با آن روبه رو می شود، "خود" اوست و چیزی نزدیکتر از "خود" آدمی به او نیست، اما به همان میزان که این واقعیت به او نزدیک است به همان میزان هم مغفول واقع می شود و گاهی برای برخی افراد تا آخر عمر، بررسی نشده باقی می ماند و فراموش می شود؛ درحالیکه "خودشناسی" به یکی از ارزشمندترین موضوعاتی می پردازد که بررسی آن می تواند، حیات هر انسانی را در جهت مثبت آن دگرگون سازد. با مراجعه به تاریخ فلسفه می توان به این امر پی برد که هر یک از فیلسوفان به نحوی به "خودشناسی" پرداخته اند. اما دو فیلسوفی که به نحو چند جانبه و دقیق، این امر را بررسی کرده اند، افلوطین و شیخ اشراق هستند. تحقیق حاضر به بررسی دیدگاههای این دو فیلسوف در رابطه با "خودشناسی" می پردازد و مواضع اختلاف و اشتراک آنها را بررسی می کند. تحقیق حاضر نشان می دهد که این دو متفکر علاوه بر بهره گیری از عناصر فلسفی، مولّفه های عرفانی را نیز به کاربرده اند و به بحث "خودشناسی" از دو جنبه ی نظری و عملی پرداخته اند، حتی می توان گفت که پرداختن به جنبه ی عملی موضوع مورد بحث در آثار این دو فیلسوف، برجسته تر است؛ درصورتی که فیلسوفان دیگر بیشتر، جنبه ی نظری آن را مطرح کرده اند. همچنین این تحقیق درصدد برجسته کردن موضوع"خودشناسی" نیز هست تا به میزان بیشتر و به نحو جدی تر و چند جانبه، مورد توجه واقع شود. در این پژوهش از نفس با عنوان خود واقعی و از بدن با عنوان خود ظاهری، یاد شده است.

فرشته شناسی یا علم به موجودات مجردی که آنها را در زبان شرع صملک یا فرشته می نامند وعوالم ملکوتی، از سلسله معارفی است که هر چند قرار گرفتن در پردة غیب، آنها را از چشم عقل به دور داشته است اما کنکاش ذهن فلسفی تنوانسته است، همواره بر اثبات آنها ادله ای استوارسازد و شناختی محدود و مبهم به دست بدهد. در اندیشه سهروردی، که فلسفة او، حکمتی شهودی است، همراه با بهره بردن از نقاط مشترک ادیان و آراء حکماء، این گونه مباحث درسلسله ای از مراتب نور جوهری پی گیری می شود. این که اصولا به چه موجوداتی و با چه ماهیاتی فرشته گفته می شود و آراء مختلف در آن و همچنین، محل بحث این موجودات در حکمت نوری سهرودی چه در عوالم و در قالب چه الفاظی است؟ از اموری است که فصل اول رساله با عنوان صفرشته شناسی (انوار قاهره و مدبره) در اندیشه سهروردی را تشکیل می دهد. در فصل دوم،انواع انوار در آراء سهروردی که اعم از انوار قاهره طولیه و قاهره عرضیه و انوار مدبره است،توضیح و استدلال سهروردی بر آنها آورده شده است که در ضمن به مباحث جنبی آن چون نحوةحصول کثرت و مثل افلاطونی که افراد و کثرات آن انوار را توجیه می کند و محل اختلاف باحکمت مشاء است، اشاره می شود و عالم مثال به عنوان یکی از عوالم نوری و محل نحوی وجودی دیگر از انوار به بیان سهرورودی توضیح و اثبات می شود. پس از فراغت از این مباحث،در فصل سوم با توجه به اینکه حکمت و آراء اشراقی سهروردی که محل بروز و ظهور نظریه نوری و فرشته شناسی اوست، وجه اشتراک و کانون تلاقی بین ادیان و آیین ها و آراء گوناگون دراین مورد است خصوصا آیین زردشتی و شریعت اسلام و آراء حکماء پارسی، آموزه های وارده درآنها که مربوط به این مباحث فرشته شناسی است، آورده شده است و به صورت تطبیقی با نظرات سهرورودی، جمع شده است. فصل چهارم احکام و قوانین جاری و حاکم در عالم انوار و بین انوار چون نحوة تمایز، کثرت و روابط و روابط بین انوار بررسی می شود.

یکی از عناصر اصلی حکمت اشراق اتکا به شهود و اشراق است که در نظریات شیخ اشراق به صورت چشم گیری یافت می شود نظریاتی که رسیدن به نورالانوار را هدف خود قرار داده اند ونیل به سوی این هدف را سیر میکند .و در برطرف کردن عواملی که او را از این هدف باز میدارد ، می کوشد و معتفد است هرچه نفس تجردش بیشتر باشد و در ظلمت کمتر گرفتار شود می تواند خودرا متصل به خداوند کند واز فیض انوار او غنی گردد. دانشمند فیلسوف دیگری که در این نظریه با شیخ اشراق همراه است و در اکثر نظرات او با وی اشترک نظر دارد آگوستین قدیس فیلسوف گرانقدر یونانی است که پس از گذشتن از فراز ونشیبهای طولانی در طول زندگی خود بالاخره باتابیدن نور حق به نفسش، راه خود را پیدا میکند وبه سمت خداوند می رود او فلسفه خودرا فلسفه ای اشراقی می داند زیرا تنها عامل سعادت و خوشبختی موجودات عالم را همان اتصال به منشاء هستی که سهروردی نیز در فلسفه خود از آن به نورالانوار یاد میکند می داند. آگوستین ایمان اشراقی خودرا مدیون خداوند است و معتقد است تا ایمان نباشد عقل نمی تواند تصمیمی بگیرد . و نیز حصول ایمان را هم در گرو رسیدن به حق تعالی می داند.در این پایان نامه به بررسی نظرات این دو فیلسوف بزرگ در باب اشراق می پردازیم وبعد از بررسی نظریات، بر آنیم ، دریابیم که این دو فیلسوف گرانقدر از آراء یکدیگر تاثیر پذیر بوده اند یا نه ؟

دلیل افتراض یکی از پرکاربردترین روش‌های منطق سنّتی است که منطق‌دانان مسلمان درباره‌ی ساختار و چیستی آن هم‌رای نیستند. از یک سوی، سهروردی و فخر رازی آن را گونه‌ای از قیاس شکل سوم به شمار آورده‌اند، و از سوی دیگر، خواجه نصیر، نه تنها آن را قیاس شکل سوم نمی‌داند، بلکه یک‌سره آن را از قلمرو قیاس بیرون کرده است. نگارنده در این جستار، پس از گزارش دیدگاه این سه منطق‌دان، به سنجش رأی خواجه نصیر پرداخته است.

شهاب‌الدین سهروردی و مارتین هایدگر، در بحث از معرفت (علم) و در نقد سنت‌های فلسفی پیش از خود، هر دو بر این باورند که ادراک اصیل، قسمی علم حضوری و بی‌واسطه به حقیقت و ذات امور است، نه حصول صورت یا مفهوم شیء در ذهن. سهروردی با تکیه‌ بر هویت نوری نفس و معرفت، جمله مراتب و اقسام ادراک را از سنخ علم بی‌واسطه حضوری و شهودی می‌داند. هایدگر نیز با طرح انسان (دازاین) همچون «هستندة در ـ جهان»، ضمن تأکید بر گشودگی ذاتی انسان، بر آن است که او در راستای ارتباطی عملی، از خود، هستندگان و جهان رفع حجاب می‌کند و لذا فهم اصیل از سنخ حضوری و وجودی است. اگرچه هر دو متفکر بر خصوصیت پیشامفهومی ادراکِ اصیل تأکید دارند، لیکن در مرحلة پس از آن، ادراک مفهومی (حصولی) را نیز می‌پذیرند. با این حال، با نظرداشت تفاوت در فرهنگ و سنت فکری این دو متفکر، طبعاً اختلاف‌نظرهایی نیز میان آن دو وجود دارد. نوشتار حاضر، با روش تحلیلی ـ مقایسه‌ای، مشابهت‌ها و اختلاف‌نظرهای این دو فیلسوف را در بحث از ادراک بی‌واسطه مشخص کرده است.