آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

خدای متعال دارای صفات متعدد است . صفات باریتعالی عین ذات او است . و لذا این صفات در مفهوم با هم فرق می‌کنند اما در مصداق یکی هستند. علم یکی از صفات مهم باریتعالی است . که در مورد خدای متعال به معنای حضور و وجود است . او به ذاتش عالم است . چون هر چیزی که مادی نباشد و قائم به ذات باشد، مجرد است . هر مجردی عاقل است . پس خدای متعال که مادی نیست و قائم به ذات است در مرتبه اعلی تجرد قرار دارد. بنابراین او عالم است . اما علم خدای متعال به ما سوی، علم فعلی تام است که علت پیدایش مخلوقات است و علم به علت ، علت است از برای علم به معلول و از طرف دیگر علت نسبت به معلول در مرتبه بالاتری از وجود قرار دارد. بنابراین هر صفت کمالیه که معول دارد علت به نحو اعلی آنرا دارا است . علم یکی از صفات کمالیه است که مخلوقات دارند پس خدای متعال این صفت را به نحو کاملترش دارا می‌باشد. اما مشائین مخصوصا ابن‌سینا در کیفیت علم باری به ما سوی به صور مرتسمه قائل شده که در واقع صورتی از اشیا در علم باری موجود است و باعث خلقت اشای می‌شود گر چه در نهایت این نظریه رد شد علم باریتعالی به جزئیات تعلق می‌گیرد. منتهی ابن‌سینا و ابن‌رشد و اکویناس معتقدند که خدای متعادل جزئیات زمانی را به نحو کلی می‌داند. علم باری ثابت است گر چه موجودات مادی زمانی که مخلوق باری هستند تغییر می‌کند اما علم باری نسبت به آنان تغیر نمی‌کند زیرا او بر کل هستی احاطه دارد و علت پیدایش آنهاست بنابراین بوسیله تغییر در موجودات مادی، تغییری در علم او حاصل نمی‌شود. اما علم باری در رابطه با ممکنات اینگونه است که صفت ممکن در مورد خدای متعال معنی ندارد، چون نسبت او به مخلوقات نسبت وجوب است بنابراین صفت امکان نسبت به کسانی صادق است که به کل عالم هستی احاطه نداشته باشد. والا موجودی که بر کل عالم هستی تسلط دارد. او از حال - آینده گذشته همه موجودات آگاه است . خدای متعال به شرور عالم است با توجه به اینکه عالم هستی، خیر است شرور در عالم مادیات وجود دارد. گر چه شر امری عدمی است اما در عالم ماده یک امر نسبی می‌باشد و لذا شر نسبت به خیر سنجیده می‌شود. حکما مشا مخصوصا اکویناس معتقد است خدای متعال شر را به وسیله خیر می‌شناسد. به نظر می‌رسد، که انسان می‌تواند صفاتی را که در قرآن به خداوند نسبت داده شده را درک کند. و علم در مورد خدای متعال به معنای حضور و وجود است . و گرنه صفت علم برای ذات باری تعالی صادق نیست . خدای متعال عالم است چون در مرتبه اعلی از تجرد قرار دارد. و هر کمالی که مخلوقات دارند به طریق اولی او دارا است . زیرا علت تامه آنها می‌باشد پس او عالم است او بر کل عالم هستی تسلط دارد و علت پیدایش مخلوقات است . بنابراین به غیر عالم است . اما برخلاف نظریه ابن‌سینا، تمام موجودات نزد باری حضور دارند. و لذا نظریه صور مرتسمه باطل است . خدای متعال ما سوی خودش را به تفصیل می‌داند و لذا به نظر بنده ابن‌سینا منکر علیم باری به جزئیات زمانی نیست . اما اینکه او قایل شده خدای متعال جزئیات زمانی را به صورت کلی می‌داند قابل تامل است . صفت ممکن در مورد خدای متعال صادق نیست بنابراین او به ذات‌اش و به غیر عالم است .

تحقیقی است در بیان عوامل تعالی و تکامل انسان و علل سقوط و انحطاط وی با بهره گیری از آیات و روایات. پژوهش حاضر در شش فصل تدوین شده است. نویسنده ابتدا به بیان جایگاه انسان در هستی با استفاده از دیدگاه های فلسفی و وحیانی پرداخته، سپس در فصلی مستقل «تکامل فردی انسان» را مورد بحث قرار داده است؛ تکامل طبیعی، نظریه تحول انواع، تغذیه سالم و مناسب جسم و تکامل معنوی، بهداشت روان و رشد هماهنگ همة استعدادها از موضوعات این فصل است. «تکامل اجتماعی انسان» که شامل زمینه های تکامل اجتماعی، رابطه انسان با خودش و رابطه انسان با خداست، مباحث فصل سوم می باشد. نویسنده در ادامه «عوامل تکامل فردی انسان» را مورد بحث قرار داده و این عوامل را دو قسم که در زمینه معرفت (علم) و در زمینه رفتار (عمل) باشد، دسته بندی کرده است. فصل پنجم این پژوهش به «عوامل انحطاط فردی انسان» اختصاص دارد که در دو عنوان جهل و عوامل رفتاری بررسی شده است. در پایان نیز به «عوامل تکامل و انحطاط اجتماعی انسان» اشاره شده که شامل نقش حاکمیت ها، نقش نهادهای حکومتی، نهادهای دینی، رسانه های همگانی و نقش نهادهای اجتماعی است

این پایان نامه در چهار فصل عزت و ذلت اجتماعی را با تکیه بر آیات قرآن بررسی کرده است. در فصل اول کلیاتی از بحث نظیر مفهوم شناسی عزت و ذلت و اجتماع در لغت و قرآن آمده است. در فصل دوم با عنوان عزت اجتماعی از مظاهر عزت اجتماعی نظیر امنیت، استقلال، آزادی، اقتدا و اخوت دینی و عوامل عزت اجتماعی مانند ایمان به خدا، تقوا، امر به معروف و نهی از منکر، جهاد، حاکمیت الهی، عدالت اجتماعی، اتحاد و علم بحث شده است. در فصل سوم ذیل عنوان ذلت اجتماعی از مظاهر ذلت اجتماعی چون ناامنی، وابستگی و اسارت و عوامل ذلت اجتماعی مثل کفر، تفرقه، اختلاف شدید طبقاتی، حاکمیت طاغوت، فسق، ظلم، پیمان شکنی و سستی در دفاع از ارزش ها سخن رفته است. در فصل چهارم خلاصه و نتایج مباحث آمده است.

شیطان یکی از موجودات غیبی جهان است که نصوص دینی از جمله قرآن و حدیث از وجود وخصوصیات و اعمال او پرده برداشته اند. در این پایان نامه طی مباحث ذیل به بررسی شیطان در آیات وروایات پرداخته شده است: تعریف لغوی و اصطلاحی شیطان، وجود و صفات و افعال شیطان، فلسفه خلقت شیطان، علت فرمان خدا به شیطان مبنی بر سجده به مقام آدم و تمرد شیطان از این فرمان .

مباحث این پایان نامه عبارتند از: ریشه محبت درانسان، ارتباط محبت با دین، رابطه محبت و عشق وعلاقه، ارتباط عقل و عشق، حب و مشتقات آن درقرآن، ملاکهای محبوبیت، سیمای شخصیت های محبوب قرآن و مقایسه آن با عهدین.

تفسیر تبیان به تصریح مؤلف آن، شیخ طوسی جامع انواع علوم قرآن است. یکی از انواع علوم قرآن که دراین تفسیر مورد بحث قرار گرفته، پاسخ به شبهات کلامی مخالفان شیعه است که احیانا ذیل برخی از آیات اعتقادی مطرح می گردد. نویسنده در این پایان نامه روش بحث کلامی شیخ طوسی را در تفسیر تبیان بررسی کرده است.

رساله حاضر، تحقیقی پیرامون سنّت امهال و استدراج از منظر قرآن و حدیث می باشد. نویسنده رساله خود را در ضمن چهار فصل تنظیم کرده است. وی ابتدا مفهوم استدراج و سنّت را بررسی می نماید، سپس به قلمرو و ارتباط معنایی آن با دیگر سنّت های الهی می پردازد. زمینه های عذاب استدراج و آثار آن در زندگانی فردی و اجتماعی، و راه های پیش گیری از فرو غلطیدن در این ورطه هولناک از دیگر مطالب کتاب می باشد. وی سپس به مصادیق تاریخی گرفتاران به عذاب استیصال از جمله اقوام ستمگر گذشته، همچون قوم نوح، عاد، ثمود، فرعونیان، قوم سبأ، اصحاب باغ سوخته، و قوم لوط می پردازد و فرجام این اقوام (در سلب نعمت ها و یا هلاکت ذلّت بار آنان) را سنّت الهی در مهلت اوّلیه و سپس سلب نعمت از آنان می داند. نویسنده در پایان شبهات سنّت امهال و استدراج را بررسی نموده و به آن پاسخ داده است.

چکیده این نوشتار، نخست تفسیر علم ع نائی واجب الوجود را از دیدگاه شیخ الرئیس مطابق شفا و نجات مطرح می کند . آنگاه با توجه به تفسیر وی در اشارات - ک ه در حقیقت تفصیل همان اجمال است – به بیان ویژگیهای آن می پردازد. بنا بر تفسیر دوم ، علم عنائی واجب الوجود سه ویژگی دارد: -1 فراگیری آن نسبت به تمام موجودات -2 آگاهی به اینکه نظام جهان هستی نظام برتر است -3 آگاهی به اینکه نظام برتر جهان هستی برخاسته از احاطه ی علمی اوست. بخش پایانی این نوشتار ، نقدی است بر نظریه ی علم عنایی سینوی.