جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شیطان یکی از موجودات غیبی جهان است که نصوص دینی از جمله قرآن و حدیث از وجود وخصوصیات و اعمال او پرده برداشته اند. در این پایان نامه طی مباحث ذیل به بررسی شیطان در آیات وروایات پرداخته شده است: تعریف لغوی و اصطلاحی شیطان، وجود و صفات و افعال شیطان، فلسفه خلقت شیطان، علت فرمان خدا به شیطان مبنی بر سجده به مقام آدم و تمرد شیطان از این فرمان .

ترسیم تصویری آشکار از شیطان در پرتو آیات قرآن کریم و احادیث است. پژوهش حاضر در شش فصل تدوین شده است. نویسنده در فصل اول پس از کلیات به بررسی استعمال لفظ شیطان و ابلیس در قرآن و حدیث پرداخته و ارتباط این دو واژه را با یکدیگر بیان کرده است. وی در فصل بعدی با تأکید و تثبیت وجود عینی شیطان، ماهیت او را تبیین کرده و با اثبات جن بودن شیطان، ادلة فرشته بودن شیطان را نقد کرده است. فصل سوم به مختار و مکلّف بودن شیطان و عوامل و آثار عصیان وی، اختصاص دارد. نویسنده در فصل بعدی اهداف، شیوه ها و راهکارهای این دشمن پلید انسان را مورد توجه قرار داده است. وی در فصل پنجم نیز مهارت ها و ابزار تهاجم شیطان در راه گمراهی انسان را بیان کرده است. در پایان شیوه ها و راهکارهای اعتقادی و عملی در مبارزه با شیطان و رهایی از وساوس او ارائه گردیده است.

موضوع این پژوهش، شیطان در نهج البلاغه می باشد. شناخت شیطان و مکاید او بسیار با اهمیت است، چرا که در پرتوی این معرفت، انسان هشیارتر و آگاهانه تر به مقابله با این دشمن دیرینه و خطرناک می پردازد و به راحتی از وسوسه های او دوری می کند و در نتیجه در گرداب گناه غرق نمی شود و راه کمال بر انسان گشوده خواهد شد. در این اثر کوشش شده در سه بخش و هشت فصل، شیطان، مصادیق او، راه های فریب و مبارزه با او به استناد کلام امیرالمؤمنین علی ( علیه السلام) در نهج البلاغه معرفی گردد. همچنین برای توضیح و تبیین کلام حضرت علی ( علیه السلام) از آیات قرآن، سخنان سایر معصومین ( علیهم السلام) نیز بهره گرفته شده است. در این کار تحقیقی از شروح نهج البلاغه، فرهنگ موضوعی و فرهنگ معارف نهج البلاغه و کتابهایی که در موضوع شیطان شناسی نگارش شده، و نیز تفاسیر قرآن کریم و کتابهای روایی و اخلاقی و به ندرت تاریخی استفاده شده است. از آشنایی با مصادیق شیطان این دستاورد حاصل می شود که دنباله روی از شیطان نتیجه ای جز هلاکت و پستی در این دنیا و عذاب و عقوبت الهی در جهان آخرت ندارد. با شناخت مکاید شیطان و راه های نفوذ و فریب او میزان گناه و جرایم ان شاء ا... در جامعه کمرنگ خواهد شد. روش مورد استفاده در این تحقیق، روش های بنیادی، توصیفی، تحلیلی و کتابخانه ای است.

هدف پژوهش شناخت شیطان بر اساس آیات قرآن و احادیث ائمه معصومین علیه السلام به عنوان دشمن قسم خورده انسان و شناخت شیوه های اغواگری شیطان و راه های پیشگیری از نفوذ شیطان و مقابله با او تابتوان به فلاح و رستگاری رسید. روش پژوهش کتابخانه ای و استفاده از قرآن کریم٬ کتب تفسیر و روایی و اخلاقی مربوط به موضوع و هم چنین استفاده از نرم افزارهای تخصصی علوم قرآن و تفسیر و احادیث است

موضوع این تحقیق شیطان شناسی در قرآن و سنت می باشد که به خاطر رویارویی دائم انسان با شیطان این دشمن قسم خورده انسانها ، ابتدا باید خود شیطان به طور کامل شناخته شود بعد کارها و دامهای او وسپس راههای مبارزه با این موجود شرور شناخته شود تا بتوان به طور کاملاً آگاهانه با این موجود روبرو شد . شناخت شیطان ممکن نیست مگر با شناخت میزان قدرت و توانائی او تا بتوان راه هایی که باعث ضعف شیطان می شود را شناخت در فصل اول موجودی به نام شیطان در فصل دوم توانایی های شیطان در مقابل انسان در فصل سوم تجهیزات انسان در مقابل شیطان در پیوست بررسی اجمالی شیطان پرستان می پردازد . هدف از این تحقیق شناخت عمیق شیطان ، فلسفه وجودی شیطان ، شناخت قدرت و توانائی ها ، راهکارهای عملی در مبارزه با شیطان ، و اینکه از جنس فرشتگان نبوده است ، و دارای یارانی است و نیز روز قیامت محشور می شود . در نهایت پی می بریم که وجود شیطان برای تکامل بشر مفید می باشد . در این تحقیق سعی شده است که از تازه ترین نوشته ها از کتب اخلاقی همانند: استعاذه آیت الله دستغیب ، معراج السعاده ملا احمد نراقی ... و تفسیری مانند : تفسیر المیزان و نمونه و صافی و ... استفاده شود و نیز از منابع مستند و معتبر قدیمی مانند : بحارالانوار ، اصول کافی و مجمع البیان و... تا مراجعه کننده گان با اطمینان خاطر به مطالعه مطالب آن را بپردازند . قرآن و شیطان را موجودی ضعیف معرفی کرده است ، او به جمع انسانهای مخلص راه ندارد . برای گمراهی بشر دارای یارانی می باشد ، او از مهلت داده شدگان است ، اراده آزادی را انسان سلب نمی کند برای مقابله با او باید راههای نفوذ او را شناخت ، تا دام های شیطان شناخته شود. انسان ها نیز در برابر او دارای سرمایه های وحی ، عقل ، نفس لوامه ... هستند . باید سرگروههای شیطان پرستان این افراد شناخته شود تا راه پیشرفت آنها گرفته شود ... . امید به آن که این تحقیق برای رهپویان حقیقت و کمال مفید واقع شود .