آثار مرتبط با شخصیت ها | کتابخانه مجازی الفبا

دکتر دینانی در اثر خود به تحلیل آراء فلسفی و کلامی دوانی پرداخته است و برای اولین بار به طور تفصیلی جایگاه فکری این اندیشمند را تحلیل کرد. موضوع برخی از فصلهای کتاب عبارتند از: وحدت و کثرت، ربط حادث به قدیم، کوشش دوانی در دفع شبهه ابن کمونه و ... می باشد.

در این میزگرد استادان و همکاران سید محمد آوینی، دکتر احمد احمدی، دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی، دکتر غلامرضا اعوانی، دکتر غلامعلی حداد عادل، محمد علی شعاعی، سرکار خانم ماهروزاده و رضا داوری اردکانی شرکت داشتند و در باب سکولاریسم (که به نظر آقای دکتر حداد عادل تعبیر گیتی گرایی ترجمه ی خوب و مناسبی برای آن است) به طور کلی و علی الخصوص اسلام و سکولاریسم و وضعیت کنونی آن بحث نمودند. آیا سکولاریسم به همان صورتی که در اروپا پدید آمده در کشورهای اسلامی هم درک شده و تحقق یافته است؟ دکتر حداد عادل: تفکر سکولاریستی در واقع تحقق این قول معروف است که کار مسیح را به مسیح واگذارید و کار قیصر را به قیصر. دکتر داوری: اولین پرسش این است که سکولاریسم یعنی چه و چرا عثمانی ها آن را علمانیت ترجمه کرده اند؟ علمانیت بیشتر در زبان عربی رایج شده است. پرسش مهم دیگر این است که آیا سکولاریسم به همان صورتی که در اروپا پدید آمده، در کشورهای اسلامی هم درک شده و تحقق یافته است؟ یعنی تلقی ما از سکولاریسم همان تلقی است که در اروپا بوده است؟ و بالاخره هم اکنون سکورالیسم در چه وضعی است؟…

روشهای معرفتی در علوم و معارف عقلی تا زمان صدرالمتالهین منحصر به سه روش اسلامی و فلسفی و عرفانی بود، کلام از عقل و نقل و جدال و برهان بهره می‌گرفت و فلسفه و گرایش مشایی، متکی به روش برهانی و در گرایش اشراقی مانند عرفان متکی به روش شهودی بود. به این ترتیب تلفیق کامل برهان و شهود و ایجاد پیوند عرفی بین آنها و درآوردن هر دو در مسلک واحد از ویژگیهای مکتب ملاصدرا است . با توجه به اینکه موسس روش شهودی شیخ‌اشراق است در این رساله مهمترین موارد تاثیر پذیری ملاصدرا از شیخ‌اشراق مورد بررسی قرار گرفته است .

این مقاله، نظریه متناقض نمایی تجارب عرفانی که توسط استیس، مولف کتاب «عرفان و فلسفه»، ارایه شده است را با توجه به مباحث عرفان اسلامی، به نقد کشیده و نشان می دهد این نظریه که متضمن غیرعقلانی بودن عرفان است، با مبانی عرفان اسلامی سازگار نیست. دلیل اصلی این عدم تطابق، نگرش نادرست استیس در تفسیر اندیشه وحدت وجود می باشد که در آن، تفکیک عمیق مقام احدیت و واحدیت را ناشی از توجیه عرفا دانسته و به هیچ می انگارد؛ حال آن که این تفکیک، به ویژه در عرفان اسلامی، ناشی از تفکیک وجود و مظاهر آن است. وجود حقیقتی یگانه و موصوف به وحدت است، و مظاهر وجود متکثر و موصوف به کثرت هستند. کثرات از حیث هستی، اضافه و عین الربط به آن هستی یگانه بوده و هستی مستقل ندارند. از این رو، نظریه «وحدت در عین کثرت» حامل هیچ گونه تناقضی نیست؛ هر چند که وحدت ضدین در ساحت هستی احد را به عنوان یک ضرورت عقلی می پذیرد.

در این اثر، مولف سعی کرده است تا عمدتا به آراء ابن سینا بر پایه دو کتاب «التعلیقات و المباحثات» و «التحصیل» بهمنیار بن مرزبان در حوزه شناخت شناسی توجه شود. برخی مباحث این کتاب گواه بر این سخن است که جایگاه ادراک و شناخت در اندیشه ابن سینا، آیا می توانیم بدون تخیّل، تعقّل کنیم، عقل جز ادراک عقلی چیز دیگری نیست، علم به شیئ از طریق اسباب آن، کلی است، جز ماده پیز دیگری مانع تعقل نیست. دکتر دینانی در مقدمه کتاب به رد قاطع نو افلاطونی بودن ابن سینا پرداخته است. در نهایت وی در این کتاب به عنوان مجدد حکمت خسروانی عمل کرده و قاطعانه بر حکمت خسروانی ایران باستان تاکید دارند -