مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
سفیانیان مروانیان
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
مرجئه در قرن اول و دوم هجری
نویسنده:
خالد اسماعیل حمد
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
فرقه مرجئه، گروهی بودند که در سده ی اول هجری در عصر عبدالملک بن مروان در واکنش خوارجیان بوجود آمدند سپس چند گروه و فرقه شدند از فرقه مرجئه خوارج و مرجئه جبریه و مرجئه قدریه و مرجئه خالصیه ... که هر فرقه ای صاحب عقیده و اندیشه مختص به خود بودند در عقایدشان، این باورها تأثیر زیادی بر ایمان و باور مسلمانان گذاشت و چندین نفر مثل جعد بن درهم و جهم بن صفوان، غیلان دمشقی که از پیشگامان این عقیده و این گروه بودند و نظریات و عقایدی مطرح کردند و حمایت از خلیفه اموی کردند و علاوه بر این دشمن عقیده ی معتزله بودند و چندین تن از علمای سنی و شیعی درباره ی آن ها صحبت کردند و بعدها به خاطر حمایشان از دولت اموی در زمانی که عباسیان بوجود آمدند رفته رفته به سوی نابودی رفتند و در بین گروه های دیگر حل شدند.
نقش حکومت بنی‌امیه در جعل و وضع احادیث کلامی: جبر و قدر
نویسنده:
سیدرضا قایمی رزکناری
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حدیث موضوع یعنی حدیث دروغین ساختگی و بربسته شده، بدین معنا که جاعلش آن را ساخته است و نه حدیث انسان دروغگو؛ زیرا دروغگو گاه راست می‌گوید] و هر سخن دروغگو، کذب نیست[.بنا بر شواهد نقلی و غیرنقلی متاسفانه عنصر جعل حدیث از صدر اسلام و حتی در زمان حیات پیامبر اعظم (صل الله علیه و آله) وارد جامعه اسلامی شد و کمتر کسی از علمای مسلمان دست به انکار این واقعیت تلخ زده است. در اثبات وجود این عنصر شوم می توان به شواهدی نظیر متهم شدن بعضی از صحابه به جعل حدیث و نقد صحابه نسبت به یکدیگر، اعتراف عده‌ای از واضعان به جعل حدیث، وجود احادیثی که با قرآن، سنت قطعی، عقل و یا واقعیت‌های تاریخی منافات دارد و ......... اشاره کرد.در زمینه علل پیدایش و گسترش نیز می‌توان از عدم کتابت و ضبط حدیث، وجود عالمان اهل کتاب، نقل به معنا، اعتماد بیش از حد به صحابه از منظر عدالت مطلق آنها، پیدایش احزاب و فرقه‌های فقهی، کلامی و سیاسی و درگیری طرفداران هر یک با دیگری، اهداف سیاسی فرمانروایان و .......... نام برد.در این میان اهداف سیاسی حاکمان و به خصوص پادشاهان بنی امیه نقش اساسی در جعل احادیث و القای تفکرات باطل در جامعه را ایفا نمود. معاویه به عنوان بنیانگذار سلسله امویان خود از ابتدا برای توجیه حکومت و اعمالی که از او سرمی‌زد سعی نمود تا حکومت خود را الهی و از سوی خدا معرفی کند و تاکید می نمود که در برابر خواست و مشیت الهی همه باید خاضع و فرمانبردار باشیم. با این سیاست‌ها اخبار جعلی در منقبت خلفا و صحابه در جامعه بسیار زیاد شد و هر که می‌خواست به دستگاه حاکمه تقرب جوید، با جعل احادیثی در این موضوعات دست به این کار می‌زد. این سیاست در زمان دیگر خلفای بنی امیه نیز به شدت دنبال شد تا دیگر نام نیکی از حضرت علی (علیه السلام) و خاندانش باقی نماند.به علاوه آنها از تفکر جبر هم استفاده کردند به طوری که می‌توان گفت پایه حکومت آنها بر دو تفکر لزوم عدم مخالفت با جماعت و جبری گری استوار شده بود. با کنکاش در کتابهای تاریخ شواهد فراوانی را مشاهده می‌کنیم که خلفا، کارگزاران و طرفداران بنی امیه از این تفکر در صحبتها، نامه‌ها، اشعار و سخنرانی‌ها و نقل-های حدیث خود استفاده می‌کردند.
دیالکتیک حاکمیت سیاسی و علم کلام در اهل سنت (با تأکید بر حاکمیت دو سلسله بنی‌امیه و بنی عباس)
نویسنده:
فتاح حسینی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مکتب معتزله و تکوین و گسترش آموزه های آن را باید حادثه دوران سازی در تاریخ اندیشه‌ی دنیای اسلام تلقی کرد. این مکـتب فکری که از متن چالـش‌ها و کشـاکش‌های سخت سیاسی و اعتقادی قرن اول و سال‌های نخست قرن دوم هجری سر بر آورد، چنان تأثیر ژرفی بر تکوین و تداوم اندیشه در جهان اسـلام گذاشت که پس از قـرن پنـجم علی رغم افول تدریجی آن از سپهر اندیشه ورزی متفکران، نحله های گوناگون کلامی و مذهبی هرگز نتوانستند از تأثیر آموزه های آن برکنار بمانند. نظریه‌پردازان این تفکر با تأکید بر منزلت عقل و سهم این دو در فهم متون و استنباط احکام، راه نوینی را در عرصه‌ی دین‌داریِ خردورزانه گشودند چنان که با پای فشردن بر اختیار و اراده آزاد انسان، علاوه بر بیان عقلانی مفاهیم اعتقادی، زمینه نظری لازم را برای خلاقیت‌های عملی و اجتماعی فراهم آوردند. آنان با فروزان نگه داشتن مشعل‌های خردورزی و اعتقاد و پیکار، پی گیر نظری با خرافه، سحر، شعبده و دریافت‌ها و معتقدات جبراندیشانه و مغایر با اختیار و اراده آزاد انسان، در پی ریزی بنیادهای نظری تمدن اسلامی در فاصله قرن دوم تا پنجم، سهم درخور اعتنایی بر عهده گرفتند. هم‌زمانی دوره رشد و شکوفایی تمدن اسلامی با دوران رواج تعالیم مکاتب کلامی را نمی‌توان یک‌سره تصادفی و اتفاقی دانست و تأثیر مبانی نظری جنبش کلامی در اعتلای تمدن اسلامی را نمی‌توان نادیده گرفت. تفکر بعدی اشعری است که بعد از معتزله شکل گرفت و در جهان اسلام نقش عظیمی بر جای نهاد و بر اساس اصول بنیادی خود یعنی قران و حدیث، اثرات بزرگی بر عرصه‌های حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام گذاشت. البته باید اعلام کرد، این تفکر از مواضع فکری و عقلی محض که معتزلیان بر آن پافشاری می‌کردند، از جمله مسأله اختیار انسان و قدر که زیر بنای فکری آنان بود، جهتی دیگر را برگزیدند و گفتند: اعمال بندگان به دست خداست و بـندگان فقط کسب می‌کنند و بر مسأله‌ی جبر تأکید کردند و اختیار را در انسان محدود فرض کردند. در نهایت اشاعره در حیات سیاسی خود در دو سلسله‌ی بنی امیه و بنی عباس بر اساس فراخور و درک حاکمان سیاسی، اثرات خود را بر جای نهادند و در مسیر رو به جلو خود و با سردمداری افراد سرشناسِ فکری و علمی افق-های درخشانی برای پویندگان خود به ارمغان آوردند و در حال حاضر این نحله‌ی کلامی در اکثر بلاد اسلامی تفکر غالب کلامی است که در فصل پنجم مشروحاً به دیالکتیک حاکمیت سیاسی و علم کلام خواهیم پرداخت.
اشارات قرآنی در نهج البلاغه (خطبه‌ی 92 تا 174)
نویسنده:
علی قاسمی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حدیث نبوی ثقلینشرط دستیابی به هدایت و سعادت را همراهی قرآن و عترت و تمسّک به آنها دانسته است. بر اساس این کلام نبوی پیوند عمیقی میان دو گوهر بر جای مانده از او برقرار است؛ چرا که مطابق نصّ روایت اخذ یکی و رهایی دیگری، مساوی ضلالت و افتادن در ورطه ی هلاکت است. در این نوشتار پس از طرح بحث در بخش اول به معرفی اجمالی قرآن از زبان خود و در بخش دوم به معرفی اجمالی عترت می پردازیم. بخش سوم رابطه ی این دو ثقل بررسی و به همتایی آن دو حکم شده، برخی وجوه همتایی نیز ذکر می شود. از آنجا با نگاهی به برخی فضایل برترین شخصیت عترت، پس از نبیّ گرامی اسلام صلی الله علیه و آله، پیوند ناگسستنی او با قرآن تبیین شده و تأثیرات عمیقی که آمیختگی حقیقت قرآن با وجود حضرت داشته را تبیین نموده و نتیجه می گیریم او و دیگر معصومان، قرآن مجسّم الهی اند که کردار و گفتار آنان جملگی تجلّی آیات خدایی است. پس از آن با استناد به علم ثابت و لایتناهی الهی که منبع فیض دو ثقل اکبر و اصغر است، کلام معصومان و قرآن را هم مضمون دانسته و در پی اثبات اتّحاد روح حاکم بر آن دو گوهریم. سپس با کاویدن رابطه ی قرآن و نهج البلاغه، ضمن ارائه ی گونه هایی از تجلّی قرآن در کلام امام به مفهوم شناسی اشارات قرآنی نهج البلاغه – که موضوع اصلی این پایان نامه است - می پردازیم. پس از آن از فصل های دوم تا چهارم خطبه های 92 تا 174 نهج البلاغه بررسی شده و موارد اشارات قرآنی آن با ذکر عبارات حضرت و آیات مورد اشاره ذکر می گردد.
كارل بروكلمان في الميزان
نویسنده:
شوقی ابوخليل
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
دمشق: دارالفکر,
چکیده :
کتاب «كارل بروكلمان في الميزان» نوشته شوقی ابو خليل، به زندگی و مهم ترین تألیفات بروکلمان پرداخته است. در ادامه افتراها، دروغ ها و اتهاماتی که وی به تاریخ عربی تا وفات حضرت رسول خدا (ص) خلفای راشدین، عصر اموی، عصر عباسی و تاریخ حدیث نسبت داده، آمده است. شرق شناسان خوش بين و ميانه رو (گرچه اين اصطلاح با موضع گيرى ها و ديدگاه هاى آنان چندان منطبق نمى باشد.) مانند بروکلمان با شناخت ناقص و اطلاعات محدود در مورد شرق و به ويژه اسلام و مسلمانان با آنکه گاهى كارهاى مفيد و مثبتى انجام داده اند، اما دچار اشتباه ها و داورى هاى خطاى ناخواسته شده اند.
جنبش ترجمه در دوره عباسی
نویسنده:
زهره نوبهار
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسلمانان تا اوایل قرن دوم هجری سرگرم جهاد و فتح مناطق مختلف و اشاعه دین اسلام بودند، و به همین علت فرصتی برای تدوین و بهره گیری ازعلم و دانش را نداشتند.اما بعد از تسلط مسلمانان بر سرزمینهای وسیع و ایجاد آرامش و امنیت و ثروتهای سرشاری که از فتح این مناطق به دست آورده بودند، زمینه برای پیشرفت دانش و فراگیری علوم گوناگونبا توجه به آموزه های قرآنی و احادیث و روایات پیامبر و ائمه فراهم شد. جنبش ترجمه از قرن دوم تا قرن چهارم هجری قمری در دوره خلافت عباسی با تلاش وزیران ایرانی مانند برمکیان و با تشویق خلفایی چون هارون و مامون به اوج رشد و شکوفایی رسید. در این تحقیق به بررسی و نقش خاندان‌های ایرانی، مراکز علمی موجود در آن دوره،آثار و کتب نوشته شده درتمدن‌های گذشته،و کسانی که در شکل‌گیری جنبش ترجمه حضور موثری داشتند پرداخته شده است. نتیجه تحقیق حاضر با تکیه بر یافته‌های کتابخانه‌ای نشان می‌دهد که در دوره اموی به علت شرایط حاکم بر جامعه، علوم شرعی مانند کلام و فقه و اصول و حدیث مورد توجه بوده و علوم تجربی مانند طب و کیمیا در حد رفع نیاز مورد توجه بود ولی با این همه، پایه‌های اولیه جنبش ترجمه در دوره اموی و تلاش کسانی چون خالد بن یزید و عمر بن عبدالعزیز نهاده شد. در آن زمان نوشتن و کتابت در میان مسلمانان به صورت عمومی چندان رایج نبود اما افردای بودند که کتابت می کردند.اما به علت حافظه قوی که داشتند بیشتر مطالب را حفظ می‌کردند و به یادگیری قرآن بیشتر اهمیت می‌دادند. اما در دوره عباسی به علت نیاز جامعه به دانستن و آگاهی نسبت به مسائل اطراف و آشنایی با فرهنگ‌ها و دستاوردهای علمی کشور‌های فتح شده و توجه خلفا و وزرا، رشد هر چه بیشتر علوم و دانش‌های گوناگون و شگل‌گیری جنبش ترجمه در این دوره را فراهم شد. در این جنبش خاندان‌هایی چون برمکیان،بخت یشوع،بنی شاکر و.... و مراکزی چون بیت الحکمه و جندی شاپور نقش داشتند.
سنخ شناسی قیام‌های عصر اموی
نویسنده:
جواد بهرامی‌نیا
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
با صلح امام حسن(ع) و معاویه در سال 41هـ.ق، خلافت رسماً به خاندان اموی انتقال یافت. خلافت امویان به سبب پیشینه آن‌ها در مقابله با اسلام و در پیش گرفتن سیاست دین‌ستیزی و ظلم و تبعیض در دوره خلافتشان، با مخالفت مسلمانان و شکل‌گیری قیام‌های متعدد علیه آنان مواجه شد. این قیام‌ها که اغلب به نام رهبران آن‌ها شناخته می‌شوند، دارای نقاط اشتراک و افتراق بسیاری بودند و با وجود اشتراک در شعار مبارزه با دین‌ستیزی امویان، دارای ایدئولوژی و اهداف و ساخت و بافت متفاوتی بودند. قیام‌های دوره اموی بر اساس اهدافی که در پیش گرفتند به چهار دسته قیام‌های ایدئولوژیک، قیام‌های سیاسی، قیام‌های اقتصادی و قیام‌های اجتماعی تقسیم می‌شوند. رهبران و عناصر قیام‌های دوره اموی دارای پایگاه و جایگاه اجتماعی متفاوتی بودند.بر این اساس این قیام‌ها به دو دسته قیام-های عربی و قیام‌های موالی تقسیم می‌شوند. رهبران و عناصر قیام‌های عربی که عمدتاً قیام‌های ایدئولوژیک و سیاسی را شامل می‌شود، از نخبگان سیاسی و مذهبی جامعه اسلامی بودند که دارای جایگاه و پایگاه اجتماعی شاخصی بودند؛ در حالی که رهبران قیام‌های اجتماعی و اقتصادی دوره اموی عمدتاً از موالی و اهل ذمه بودند که پایگاه و جایگاه شاخصی در جامعه نداشتند. این قیام‌ها در نهایت با از بین بردن مشروعیت امویان و تضعیف ساختار حکومت آن‌ها، موجبات سقوط حکومت بنی‌امیه را فراهم ساختند.