مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
منطق جدید منطق قدیم
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 478
منطق المشرقیین و القصیدة المزدوجة فی المنطق
نویسنده:
حسین بن عبدالله ابن سينا
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مکتبه آیت الله العظمی المرعشی النجفی,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«منطق المشرقیین»، نوشته شیخ الرئیس ، به زبان عربی و در مورد پاره‌ای از مباحث منطقی می‌باشد. نویسنده بعد از ذکر اقسام علوم مباحث تصور و تصدیق را به معرض نمایش گذاشته است. او در بحث تصور، مباحثی از قبیل اقسام دلالت محمول بر موضوع، عام و خاص، اصناف تعریف، جنس و فصل؛ و... را مطرح نموده است. در بحث تصدیق نیز اصناف قضایا، اجزاء قضایا، اقسام قضیه حملیه، تناقض و اقسام آن و مباحث مرتبط با آن مطرح نموده است. متأسفانه این اثر به‌صورت ناقص به دست ما رسیده است و با پایان یافتن بحث نقیض موجبه مطلقه جزئیه به پایان می‌رسد
لودویگ ویتگنشتاین؛ برخی ملاحظات دربارۀ صورت منطقی
نویسنده:
لودویگ ویتگنشتاین؛ ترجمه: مینا قاجارگر
نوع منبع :
مقاله , ترجمه اثر , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
فرهنگ امروز به نقل از ترجمان,
چکیده :
اگر تلاش کنیم هر گزارۀ مفروضی را تحلیل کنیم، به طور کلی درمی‌یابیم که آن‌ها حاصل جمع، ضرب منطقی یا دیگر توابعِ صدقِ منطقیِ گزاره‌های ساده‌ترند؛ اما اگر به اندازۀ کافی تحلیلمان را ادامه دهیم، باید به نقطه‌ای برسیم که صورت‌های گزاره‌ای در آن، دیگر از ترکیب فرم‌های گزاره‌ایِ ساده‌تر تشکیل نشده‌اند. باید در نهایت به پیوندِ نهاییِ عبارات برسیم، پیوندی بی‌واسطه که نمی‌توان آن را بدون تخریبِ صورت گزاره‌ای به معنای دقیق کلمه، تجزیه کرد.
نجاة
نویسنده:
(ابو علی سینا) ابوعلی حسین بن عبدالله بن حسن بن علی بن سینا
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مصر: مطبعة‌السعاده‏‫,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«النجاة من الغرق فی بحر الضلالات» از تالیفات ابن سینا است؛ که یک دوره فلسفه نظری (منطق، طبیعیات، ریاضیات و الهیات) به زبان عربی می‌باشد. این کتاب، در بخش‌های منطق با صد و چهل و نه فصل، طبیعیات با شش مقاله (مجموعا دارای چهل و شش فصل)، ریاضیات با بیست و نه عنوان و فصل و الهیات با دو مقاله (مجموعا دارای شصت و دو فصل) تنظیم شده و به انگیزه پاسخ مثبت دادن به درخواست بعضی از برادرانی که اشتیاق به فراگیری معارف داشته ‌اند و از مؤلف خواستار تالیف کتابی مشتمل بر علومی که انسان ناچار به فراگیری آنهاست، شده ‌اند، به رشته تحریر درآمده است.
منطق
عنوان :
نویسنده:
حسین بن عبدالله بن سینا
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «المنطق» نوشته ابوعلی سینا است. نخستین بحث در منطق ابن سینا بحث از چیستی منطق است. بوعلی با بیان هدف منطق به تعریف آن پرداخته و آن را صناعتی می داند که انسان را در راه صحیح رسیدن به هر مطلوب علمی یاری می رساند، از افتادن در اشتباه و حق پنداری باطل و باطل پنداری حق مصون می کند. این در حالی است که متاخران، بکارگیری و مراعات قواعد منطقی را باعث مصونیت از خطای فکری می دانند نه خود منطق را. به عقیده ابن سینا منطق از جهتی شبیه علم نحو است. تشبیه منطق به این علم حاوی مطلب مهمی است. بوعلی نسبت نحو به الفاظ را مانند نسبت منطق به معانی میداند. نحو به قصد اول و بالذات به الفاظ توجه دارد و ثانیا و بالعرض متوجه معانی نیز می شود تا اعراب را دریابد. منطق این مسیر را در جهت عکس می پیماید و اولاً و بالذات متوجه معانی و برای درک معانی محتاج توجه به الفاظ و دانستن آنها است.
منطق
عنوان :
نویسنده:
محمدرضا مظفر؛ حاشیه نویس: غلامرضا فياضي
نوع منبع :
کتاب , حاشیه،پاورقی وتعلیق
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم المشرفة,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
کثرت‌گرایی بیل و رستال؛ و وحدت‌گرایی حداقلی در مورد منطق
نویسنده:
حمید علایی نژاد، مرتضی حاج‌حسینی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
راساس دیدگاه کثرت‌گرایی در مورد منطق، چندین نظام درست از منطق وجود دارند. در بیشتر قرائت‌هایی که از این دیدگاه وجود دارد، نسبی‌باوری در مورد منطق پذیرفته شده و درستیِ یک نظام از منطق به‌نحوی وابسته به مؤلفه‌ای متمایز از آن نظام منطقی دانسته می‌شود. بیل و رستال اما مدعی ارائۀ تقریری از کثرت‌گرایی هستند که در یک زبان واحد ارائه شده و متضمن قبول نسبی‌باوری در مورد منطق نیست. در مقالۀ حاضر، برخی از مهم‌ترین انواع کثرت‌گرایی را معرفی کرده و نشان می‌دهیم که برخلاف ادعای بیل و رستال، کثرت‌گرایی ایشان اولاً نمی‌تواند در یک زبان واحد ارائه شود؛ ثانیاً متضمن قبول نوعی از نسبی‌باوری در مورد منطق است. بر اساس قبول این نتایج، تلاش می‌کنیم با معرفی دیدگاهی با عنوان «وحدت‌گرایی حداقلی» نشان دهیم که درصورتی‌که کسی بخواهد دیدگاه بیل و رستال را به‌عنوان یک دیدگاه قابل اعتنا در این حوزه در نظر بگیرد، لازم است وحدت‌گرایی حداقلی را بپذیرد.
صفحات :
از صفحه 289 تا 309
ارزیابی ترجمة عربی «قیاس ارسطو»
نویسنده:
غلامرضا ذکیانی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
ارغنون ارسطو حدود یازده قرن پس از پیدایش، به عربی ترجمه شد و دانشمندانی مانند فارابی و ابن ‌سینا پس از آشنایی با همین ترجمه‌ها، دست به خلق آثار منطقی در جهان اسلام زدند و همین آثار سبب پیدایش و بالندگی منطق میان مسلمانان شد. تحلیل و ارزیابی نخستین ترجمه‌های ارغنون سبب می‌شود از یک‌سو با اهتمام مسلمانان به میراث یونانی در سده‌های نخستین و از سوی دیگر با میزان صحت و دقت این ترجمه‌ها آشنا شویم. عبدالرحمن بدوی نخستین ترجمه‌های عربی از مجموعة ارغنون ارسطو به‌علاوة ایساغوجی فرفوریوس را در یک مجموعة سه‌جلدی جمع‌آوری و تصحیح کرده است. پس از مقایسة ترجمة عربی «قیاس» با متن یونانی و ترجمة انگلیسی جنکینسون و ترجمة فارسی ادیب‌ سلطانی از تحلیلات اولی (دفتر دوم)، با حدود صد مورد اختلاف کلی و جزئی مواجه شدیم. این اختلافات را با عباراتی مانند، کاستی‌‌ها در ترجمه، عربی نامفهوم، عبارات اضافی، خطای ترجمه، تغییر مثال، خطای تصحیح، و ترجیح نسخة بدل دسته‌‌بندی کرده‌ایم.
اصلاحات فرانتس برنتانو بر منطق
نویسنده:
فراز عطار
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
فرانتس برنتانو ‌Franz Brentano (1838-1917))) یکی از فیلسوفان نیمة دوم قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است. جایگاه ویژة وی را می‌شود از دو جنبه نشان داد. یکی آن پیوند یا پلی است که می‌توان به واسطة او بین فلسفة تحلیلی و قاره‌ای برقرار کرد و دیگری آن که آموزه‌ها و تحلیل‌های او هم چنان می‌تواند سرچشمة بسیاری از پژوهش‌های فلسفی باشد، همچنان که یک قرن پیش چنین بود، اما سایة سنگین شاگردان مستقیم و غیرمستقیم‌اش و متأثرانِ از او، مانع آن شد که این بصیرت‌ها بی‌واسطه به دست ما برسند. تلاش‌های اخیر برای بازشناساندن او، نشان از آن دارد که برنتانو در بسیاری زمینه‌ها هنوز حرفی برای گفتن دارد، و شاید به بیان دقیق‌تر، حرف‌های او هم‌چنان می‌تواند نقطة عزیمتی برای مباحث عمیق فلسفی باشد. برنتانو همانند دیگر فیلسوفان اثرگذار در زمینه‌های متفاوتی به فعالیت فلسفی پرداخت، در روان‌شناسی فلسفی، وجودشناسی(Ontology)، معرفت‌شناسی، منطق قیاسی، نظریة ارزش، اخلاق، الهیات فلسفی، تاریخ فلسفه و دیگر موضوعات. این مقاله تنها به تأثیر برنتانو بر منطق قیاسی می‌پردازد. اصلاحات برنتانو بر منطق صوری، حول محور یک تز بنیادین صورت گرفته است. بنا به این تز، تمامی احکام موضوعیـ محمولی باید به صورت احکام وجودی در آیند. در این مقاله نحوة شکل‌گیری این تز و تأثیر آن بر منطق قیاسی نشان داده شده است. باید در نظر داشت که فهم کامل اصلاحات برنتانو بر منطق ارسطویی در گروی آشنایی با مسائلی است که ربط مستقیمی به منطق صوری ندارند و از آن جمله، مسائل مربوط به وجود‌شناسی و معرفت‌شناسی است.
منطق التلويحات
نویسنده:
یحیی بن حبش سهروردى؛ محقق: علی اکبر فیاض
نوع منبع :
کتاب , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انتشارات دانشگاه تهران,
چکیده :
«التلویحات اللوحیّة و العرشیّة» از کتاب های فلسفی و مهم شهاب الدین ابوالفتوح یحیی بن حبش سهروردی، به عربی است. بخش منطق کتاب سهروردی را علی اکبر فیاض با عنوان «منطق التلویحات» ترجمه کرده است. سهروردی در این کتاب اندیشه های مشائیان و چکیده اصول و قواعد فلسفه ارسطو را تبیین و تنقیح کرده است. به عقیده سهروردی هر کس که در علوم بحثی مهارت پیدا نکند، نمی تواند حکمة الاشراق را بخواند، پس شایسته است که قبل از ورود به حکمة الاشراق کتاب تلویحات را مطالعه کند. همچنین وی کتاب دیگر خود، المقاومات، را لواحقی بر تلویحات دانسته که نشان دهنده اهمیت تلویحات است. تلویحات مشتمل بر سه بخش است: علم اول (منطق)، علم ثانی (طبیعی)، و علم ثالث (الاهیات). بخش منطق دارای شش مَرصد و سی و هشت تلویح و سه مطلع و دو فصل و سه ضابط است. ظاهراً بخشِ منطق مطابق تبویب و عنوان بندی معمول کتاب های منطقی نیست. بخش طبیعیات تلویحات مشتمل بر چهار مرصد و شش مورد و بیست و دو تلویح است که هر یک از مرصدهای چهارگانه به یکی از مسائل مهم طبیعیات اختصاص دارد، بدین قرار: مرصد اول درباره حقیقت جسم و احوال و خواص آن، جهت، مکان، حرکت، زمان و احوال و لوازم آنها. مرصد دوم درباره اجسام بسیط و اقسام آنها و طبقات گوناگون عناصر؛ مرصد سوم درباره مزاج، ترکیب، آثار عُلوی و معادن؛ مرصد چهارم، که مهمترین قسمت طبیعیات است، درباره نفوس نباتی و حیوانی و انسانی، و قوا و حالات آنها. سهروردی در ادامه بحث نفسِ انسانی کوشیده است که تجرد نفس را اثبات کند. بخش سوم، حاوی یک مقدمه، چهار مورد، یک مرصاد و چهارده تلویح است. این بخش با تقسیم حکمت به نظری و عملی آغاز شده و در مراحل بعدی بیشتر به صورت پرسش و پاسخ های فلسفی است. در خلال این پرسش و پاسخ ها، مسائل گوناگون فلسفی مطرح شده و گاه اقوال ابن سینا نقل و بررسی گردیده است احتمالاً مهمترین اصل شناخت شناسی حکمت اشراقی در این بخشِ تلویحات آمده است. اما راه حل مشکل شناخت را سهروردی در این بخش به اختصار بیان کرده که عبارت است از شناخت مدرک از مدرک به علت پیدایی اضافه (نسبت) اشراقی در هنگام تلاقی موضوع مدرِک با مدرَک، و این به طور کلی مبیّن علم حضوری است که اشکال وارد بر نظریه مشائی اتحاد نفس با عقل فعال را برطرف می کند.
 از دلیل افتراض تا معرّفی و حذف سور وجودی
نویسنده:
مهدی عظیمی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: منطق پژوهی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
هدف این مقاله تحریر و تحلیل بخشی از تاریخ دلیل افتراض (به‌طور خاصّ) و تاریخ منطق دوره‌ی اسلامی (به‌طور عامّ) است. ارسطو دلیل افتراض را در چندین موضع از دستگاه قیاسی‌اش، از جمله در اثبات عکس سالب کلّی، به‌کار می‌گیرد. مسئله‌ی مقاله‌ی کنونی همین کاربرد اخیر است. از زمان تئوفراستوس چالش‌های فراوانی فراروی این دلیل افتراض نهاده شده است. اسکندر افرودیسی به رفع این چالش‌ها همّت می‌گمارد و به این منظور دو تفسیر از افتراض یادشده به دست می‌دهد که، بر پایه‌ی تحلیل ما، دومین تفسیر یک برهان خلف است که در آن از حذف و معرّفی سور وجودی و جابه‌جایی عاطف استفاده شده است و بنابراین نشان می‌دهد که این بخش از منطق ارسطو هم به منطق گزاره‌ها و هم به منطق محمول‌ها وابسته است. نیز این تفسیر، دلیل افتراض را به‌خاطر استفاده از حدّ شخصی، دلیلی غیرقیاسی می‌شمارد و آشکار می‌سازد که اسکندر به‌درستی قیاس ارسطو را منطق حدّهای کلّی می‌داند. در جهان اسلام، ابن‌سینا، خونجی، و خواجه نصیر از همین تفسیر پیروی می‌کنند و حتّی درک روشن‌تری نسبت به قواعد یادشده از خود نشان می‌دهند؛ به گونه‌ای که ابن‌سینا و خواجه نصیر آشکارا از تمایزی سخن می‌گویند که امروزه میان نام خاصّ و نام فرضی نهاده می‌شود. سهروردی و فخر رازی، امّا، با اثرپذیری از تفسیر نخست اسکندر، تیزبینی چندانی از خود به نمایش نمی‌گذارند، نه در فهم منطق ارسطو به‌عنوان منطق حدّهای کلّی و نه در فهم آن دسته از قواعد منطق گزاره‌ها و محمول‌ها که در فرآیند افتراض دخیل‌اند.
صفحات :
از صفحه 63 تا 86
  • تعداد رکورد ها : 478