مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة(ع)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (ع) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. جلد هشتم این کتاب شامل روايات امام صادق (ع) در تفسير آيات قرآن كريم و دعاهاى امام صادق (ع) با موضوعات مختلف تعلق دارد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مسند الإمام الصادق أبي عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام المجلد 7

نویسنده:

عزيزالله عطاردی

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست معرفی کتاب

وضعیت نشر :

تهران: نشر عطارد,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

حدیث , حدیث مُسنَد , کتب حدیث شیعه

کلیدواژه‌های فرعی :

احادیث تفسیری , علم ائمه علیهم السلام , کلام ائمه (ع) , فضایل امام صادق (ع) , احادیث و روایات , جوامع حدیثی شیعه و اهل سنت , تفسیر قرآن , تفسیر اهل بیت (ع) , تفسیر باطن قرآن , تفسیر مأثور , تفسیر موضوعی , تفسیر قرآن با قرآن , تفسیر روایی , نقش روایات در تفسیر ,

شابک (isbn):

964-7237-19-7

چکیده :

«مسند الإمام الصادق أبي‌عبدالله جعفر بن محمد عليهما السلام» تأليف شيخ عزيزالله عطاردى، هفتمين كتاب از مجموعه بزرگ «مسانيد الأئمة (ع)» است كه به زبان عربى در 22 جلد منتشر شده است. در اين كتاب اخبار و احاديث حضرت امام صادق (ع) در موضوعات مختلف گردآورى و دسته‌بندى شده است. احاديثى كه در اين مسند گرد آمده بر سه بخش است: 1- احاديثى كه مربوط به زندگى و شخصيت و روابط آن معصوم است كه در 12 باب آمده است. 2- احاديثى كه آن معصوم در موضوعات مختلف بيان كرده‌ اند كه هم چون ساير مجموعه‌ هاى حديثى در ضمن كتاب‌ هايى مشتمل بر ابواب متعدد ذكر شده است. 3- راويانى كه از آن معصوم نقل حديث كرده‌ اند، به‌ همراه ياد كرد آنها در كتب رجال. عطاردی، مباحث كتاب را از منابع معتبر شيعه و سنى گردآورى نموده است. نويسنده در مقدمه كتاب توضيحات مختصرى درباره كتاب و مباحث مطرح‌ شده در آن نوشته است. جلد هفتم این کتاب، روايات امام صادق (ع) در تفسير آيات قرآن كريم به ترتيب سوره‌ هاى قرآن ذكر شده كه تمامى جلد هفت و يك‌ صد صفحه از جلد هشتم را نيز در بر گرفته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درآمدى بر روش تفسیر قرآن از دیدگاه خاندان وحى (علیهم السلام)

نویسنده:

غلامعلى عزیزى کیا

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

روایات تفسیری , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

اهل بیت(ع) , ظاهر آیات , روایات تفسیری پیامبر (ص) , مکاتب تفسیری , روش تفسیر , تحریف ناپذیری قرآن , تفسیر باطن قرآن , اعجاز جامعیت قرآن , اعجاز جاودانگی قرآن , اعجاز عدم تحریف قرآن , امکان فهم قرآن , تفسیر المیزان (کتاب) , روایات تفسیری ائمه (ع) , روشمندى تفسیر اهل بیت (علیهم السلام) , تعلیمى بودن تفسیر اهل بیت(علیهم السلام) , تنوع روایات قرآنى اهل بیت (علیهم السلام) , ملاک روش بودن قواعد تفسیرى در روایات , هماهنگى ساختار قرآن با اصول محاوره عقلایى , تأسیسى یا امضایى بودن روش اهل بیت(علیهم السلام) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

به رغم تلاش فراوان پيامبراكرم (صلى الله عليه وآله) در تبيين و تفسير مفاهيم و معارف قرآن كريم و استمرار آن توسط اهل بيت (عليهم السلام) ميراثى اندك از آن برجاى مانده، و بر آنچه مانده نيز غبارى از غربت نشسته است. بى گمان به صحنه آوردن روايات تفسيرى پيامبر (صلى الله عليه وآله) و اهل بيت (عليهم السلام) و پژوهش و پردازش آن وظيفه اى مهم و در عين حال دشوار است. به همان دليل كه تدبر و تفكر در قرآن براى مخاطبان لازم و حياتى است، ياد گرفتن مبانى و قواعد فهم آن از آبشخور اصلى نيز لازم است. بنابراين، ضرورت بحث از «روش تفسير قرآن در مكتب اهل بيت(عليهم السلام)» تابعى از ضرورت فهم و تفسير قرآن كريم است. دشوارى آن نيز به دليل مهجور ماندن و راه نيافتن آن به حوزه پژوهش هاى قرآنى در سده هاى گذشته است. اگرچه عالمانى به جمع آورى آثار تفسيرى پيامبر (صلى الله عليه وآله) و اهل بيت (عليهم السلام) پرداخته اند، اما اندكى از آنان به نقد و بررسى و پژوهش آن پرداخته و رويكرد بيش تر آنان نقل متن روايات در جوامع روايى يا در ذيل آيات بوده است. از جمله عالمان پژوهشگرى كه در دوران معاصر به پژوهش روايات تفسيرى پيامبر (صلى الله عليه وآله) و اهل بيت (عليهم السلام) پرداخته و نكات سودمندى درباره آن ها بيان كرده اند، مرحوم علامه سيد محمدحسين طباطبائى است. وى در كنار مباحث تفسيرى، بحث هاى مستقلى در زمينه روايات تفسيرى بيان كرده و به نقد و بررسى آن ها پرداخته است و سبك تفسيرى خويش را وام دار روايات اهل بيت (عليهم السلام) مى داند. اما سوگمندانه ايشان نيز در تبيين روش تفسيرى اهل بيت (عليهم السلام) جز چند عبارت كوتاه سخنى نگفته است. در سال هاى اخير، براى معرفى روش تفسيرى اهل بيت (عليهم السلام) تلاش هايى صورت گرفته، كه در پى نوشت به برخى از آن ها اشاره مى كنيم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نگاهى به آسیب‏ هاى فهم قرآن

نویسنده:

غلامعلی عزیزی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر قرآن با قرآن , آسیب های فهم قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , فهم متون دینی , آیات متشابه , آیات محکم , تفسیر باطن قرآن , تفسیر ظاهر قرآن , معیار فهم‌ متون‌ دینی , ناآگاهى از ویژگى هاى قرآن , راهنمایى معلمان قرآن , ناآگاهى به ابزارهاى فهم , قرینه هاى درونى قرآن , ناآگاهى از دانش هاى مورد نیاز , آسیب هاى فهم قرآن با قرآن , بسنده کردن به قرآن , مهجور داشتن قرآن , آسیب هاى فهم قرآن با روایت , آسیب هاى فهم واژگان قرآن , ناآگاهى از زمینه هاى تاریخى آیات , روى گردانى از فهم عقل گرایانه , آسیب هاى رفتارى در فهم قرآن ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

فهم متون دينى، به ويژه قرآن، همانند فهم گفته و نوشته هاى ديگر قانونمند است. علاوه بر آن، قرآن به دليل ويژگى هاى منحصر به فردش، ملاك هاى افزون ترى براى فهم دارد كه غفلت از آن انسان را از شناخت صحيح مراد خداوند از آيه هاى نورانى اش باز مى دارد. بدين سبب، از ديرباز كژفهمى هاى بسيارى دامن گير مراجعان به قرآن بوده و هست. كژى هايى كه ممكن است در زمينه فهم قرآن پديد آيد به «آسيب هاى فهم» نامبردار است. توجه به اين آسيب هاوراه هاى رفع آن هم زاد خود قرآن است. پيامبر و جانشينان گرامى اش: هماره مخاطبان قرآن را به فهم صحيح و بايسته راهنمايى كرده، آنان را از انحراف در فهم كتاب خدا بازداشته اند. اعتراض هاى پيامبر به برهم زنندگان آيه هاى قرآن و ايستادگى اهل بيت: در پاسدارى از حريم قرآن در برابر مدعيان فهم آن در اين راستاست. آسيب هاى فهم قرآن از قديمى ترين بحث هاى قرآنى است كه معلمان قرآن بدان هشدار داده و به دامن گير شدن آيندگان نيز خبر داده اند، آن گونه كه در سخن حضرت على (ع) آمده است: زمانى فرا رسد كه... كالايى نزد آنان ارزان تر از قرآن نيست، آن گاه كه به حق خوانده شود (و معناى درست آن بيان شود) و كالايى پرفروش تر و گران قيمت تر از قرآن نيست. آن گاه كه ناروا معنا شود. در این مقاله به این آسيب ها پرداخته خواهد شد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی مهمترین مبانی تفسیری دلالی امام خمینی

نویسنده:

فاطمه طباطبایی, الهه هادیان رسنانی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

مبانی دلالی تأویل , تفسیر قرآن , تفسیر به رأی , تفسیر عرفانی , تفسیر امام خمینی

کلیدواژه‌های فرعی :

مراتب فهم قرآن , مبانی تفسیر , امام خمینی , آیه 1 فتح , مفسران قرآن , تفسیر باطن قرآن , آیه 1 حدید , وضع الفاظ برای ارواح معانی , آیه 43 طه , آیه 44 طه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , امام خمینی

چکیده :

تفسير عرفانی مبتنی بر بينش خاص عارفان از جهان هستی است. تاثير مبانی، هميشه در شيوه برخورد با قرآن كريم تاثيرگذار بوده است. برخی محققان مبانی تفسير را به دو دسته كلی مبانی صدوری و مبانی دلالی تقسيم كرده اند. مبانی صدوری به مبانی ای گفته مي شود كه صدور قرآن موجود را به تمام و كمال از ناحيه ذات مقدس حق تعالي به اثبات می رساند. رد هر يك از اين مبانی يا پيش فرض ها، چهره تفسير قرآن را تغيير می دهد. مبانی دلالی به مبانی گفته می شود كه فرايند فهم مراد خداوند را از متن سامان می دهد. امروزه با توسعه و تعميق مسائل علم زبان شناسی، ضرورت سامان بخشی به مبانی زبان شناختی و دلالی قرآن بيش از پيش آشكار می شود. در اين مبحث، به بيان مهم ترين مبانی دلالی می پردازيم كه جهت دهنده آن ها در تفسير امام خمينی (س) است؛ هرچند كه اين موارد به صراحت توسط ايشان به عنوان مبانی معرفی نشده اند، اما علائم و شواهد روشنی بر مبنا بودن و اثرگذار بودن در آثار تفسيری ايشان وجود دارد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 106 تا 128

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

امکان و جواز فهم قرآن

نویسنده:

محمدتقى مصباح یزدى

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

وضعیت نشر :

قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر قرآن , امکان فهم قرآن , جواز فهم قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

نهج البلاغه (نهج‌البلاغه) , ظاهر آیه , حدیث گرایی , آیات تحدی , اهل بیت(ع) , تمسک به قرآن , زبان قرآن , اسامی و صفات قرآن , تفسیر باطن قرآن , تفسیر به رأی , مکتب اخباری (اهل حدیث شیعه) , عقلایی بودن زبان قرآن , تفسیر غیرمعصوم (ع) , هماورد خواهی قرآن , پیروی از گمان در تفسیر قرآن , محاورات عقلایی در فهم قرآن , روایات بیانگر جواز فهم , ضرورت تدبر در قرآن , صامت بودن قرآن , لسان عرف , دیدگاه امتناع فهم قرآن , انحصار فهم قرآن به معصوم (ع) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , محمدتقی مصباح یزدی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

از مباحث مهم و کلیدی در باب شناخت قرآن کریم، بحث از امکان فهم و تفسیر غیر معصومان از این کتاب الهی است. دو دیدگاه در این‌باره مطرح شده است: یکی دیدگاه اخباریان در امتناع فهم غیر معصومان ـ که دیر زمانی است منسوخ شده ـ و دیگری دیدگاه عموم عالمان که باور به امکان فهم قرآن دارند. اخباریان به دلایلی استناد کرده‌اند؛ از جمله: عدم سنخیت کلام خدا با فهم انسان غیرمعصوم، آیات بیانگر معلم قرآن بودن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و اختصاص فهم قرآن به پاک‌شدگان، روایات بیانگر اختصاص فهم قرآن به معصومان، و روایات بیانگر اراده خلاف ظاهر از آیات و روایات دال بر صامت بودن قرآن. در این مقال، با رد مدعای اخباریان، به این ادله پاسخ داده شده و به دلایل زیر بر امکان فهم قرآن، استدلال شده است: عقلایی و به لسان عرف بودن محاورات قرآن، تلازم هماوردخواهی قرآن با امکان فهم، تلازم فراخوان تدبر در قرآن با امکان فهم، دلالت برخی از اوصاف قرآن (مانند نور، بیان، تبیان، بصائر، برهان و بینه) بر امکان فهم، دلایل روایی مانند روایات بیانگر ضرورت تدبر در قرآن، چگونگی فهم قرآن، لزوم تمسک به قرآن و معیار بودن قرآن در ارزیابی اخبار و احادیث. در بحث از جواز فهم نیز نخست به تقسیم جواز به جواز تکلیفی و وضعی اشاره شده و سپس برخی ادله اخباریان مانند ممنوعیت پیروی از گمان، روایات نکوهشگر تفسیر به رأی و روایات بیانگر تحریف، بیان و نقد شده است. در پایان نیز به دلایل زیر بر جواز فهم استدلال شده است: مدار و معیار بودن محاورات عقلایی در فهم قرآن و عدم نارضایتی شارع از آن، آیات بیانگر فراخوان تدبر در قرآن، آیات تحدی و روایات بیانگر جواز فهم.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نیاز به تفسیر روایی، ذاتی یا عرضی

نویسنده:

جعفر نکونام، زکیه جوانمردزاده

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

قرآن , تفسیر قرآن , تفسیر مأثور , نیاز ذاتی به تفسیر قرآن , نیاز عرضی به تفسیر قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

غلات (اعم، مذاهب کلامی) , اهل بیت(ع) , تحریف قرآن , بلاغت قرآن , فصاحت قرآن , تفسیر باطن قرآن , تاریخ تفسیر قرآن , صحابه پیامبر(ص) , شیوه ائمه (ع) در تفسیر , ادله عقلی تفسیر قرآن , ادله قرآنی تفسیر قرآن , ادله نقلی تفسیر قرآن , روش تفسیر صحیح قرآن , تاویلات غالیانه ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی , سید محمدباقر صدر

چکیده :

تفسیر روایی از کهن ترین روش های تفسیر قرآن است که از آغاز تاریخ تفسیر وجود داشته است. در این که آیا ذات قرآن مبهم است و در همان زمانی که نازل شد، بدون بیان پیامبر (ص) مقاصد قرآن برای مخاطبان قرآن مشخص نبوده، یا این که نیاز به روایات در تفسیر قرآن عارضی است؛ یعنی بر اثر گذشت زمان و مفقود و منسی شدن قرائن فهم قرآن و پیدایش مکاتب مختلف کلامی و فقهی و عرفانی حاجت افتاده است که اهل بیت یا صحابه و تابعان به تفسیر آیات قرآن بپردازند و روایات تفسیری را به میراث بگذارند، اختلاف نظرهایی وجود دارد، اما بررسی ها در این مقاله نشان می دهد، قابل پذیرش نیست که قرآنی که به فصاحت و بلاغت و هدایت متصف است، به طور ذاتی مبهم و نیازمند بیان پیامبر (ص) و صحابه و تابعان و ائمه (ع) باشد؛ بلکه ایشان وقتی به تفسیر آیات پرداختند که بر اثر گذشت زمان و مفقود یا منسی شدن قرائن، حاجت افتاد، به تفسیر آیات قرآن بپردازند و روایات تفسیری بر اثر این نیاز عارضی فراهم آمده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 127 تا 146

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نظریه ای جدید درباره نزول قرآن بر هفت حرف

نویسنده:

غلامحسین اعرابی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: انجمن علوم قرآن و حدیث ایران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نزول قرآن هفت حرف , اصطلاحنامه علوم قرآنی , تاریخ قرآن , قرآن , نزول قرآن

کلیدواژه‌های فرعی :

تعدد مضامین قرآن , وحی الهی , کلمات قرآن , قرائت قرآن , تفسیر باطن قرآن , روایات جواز تبدیل کلمات قرآن , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , روایات سبعه احرف , قرائت ناصحیح ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , فیض کاشانی: ملا محسن فیض کاشانی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

درباره نزول قرآن بر هفت حرف، بیش از شصت روایت در منابع روایی نقل شده است؛ و در طول تاریخ اسلامی بین دانشمندان علوم قرآن و مفسران فریقین؛ بحث های فراوانی صورت گرفته است؛ نکته مهم آن است که گمان رفته، همه روایات مربوط در مقام بیان یک موضوع است؛ از این رو در مقام تبیین مفاد این روایات اختلافات فراوانی پدید آمده است. در این مقاله ابتدا روایات مربوط بر اساس مفادشان دسته بندی و آن گاه هر کدام از اقوال مهم مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت چنین نتیجه گیری شده است که این روایات ناظر بر موضوعات متعددی است. پاره ای از آن ها دلالت دارد بر این که قرائات ناصحیح افرادی که قادر به قرائت صحیح نیستند، درخور گذشت است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 56

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تفسیر فرات کوفی

نویسنده:

مریم قبادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفسیر قرآن با سنت , تاویل قرآن , تفسیر قرآن , تفسیر قرآن , تفسیر باطن قرآن , تفسیر قرآن با قرآن , تفسیر فرات کوفی

کلیدواژه‌های فرعی :

زیدیه , اصحاب کسا , کوفه , جری , عصمت , غلات شیعه , اهل بیت(ع) , اصحاب کساء , تفسیر ماثور , روایات تاویلی , تفسیر مأثور , زیدیه Zaydism (فرق تشیع) , امامان معصوم علیهم السلام , روایات جری و تطبیق , قیام امام به سیف , قرائن سندی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

محمد بن یعقوب کلینی , ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

شاپا (issn):

2383-2916

چکیده :

از ویژگی‌های مطالعات و پژوهش‌های دوران معاصر در حوزه علوم اسلامی، بازنگری مواریث کهن، از سده‌های نخستین است. از نتایج این نوع نگاه، زدن مهر تأیید بر ریشه‌دار بودن هویت فکری و اعتقادی شیعه، بازشناسی خلأها و کاستی‌ها برای جبران و تدارک آنها و سرانجام برداشتن گامی بلند در جهت گسترش، عمق بخشیدن و غنی‌سازی این مطالعات در سطوح و لایه‌های مختلف است. از جمله این آثار در گستره علوم قرآنی و حدیثی، تفسیری است متعلق به قرن سوم و سال‌های آغازین قرن چهارم، با عنوان تفسیر فرات کوفی که غالب روایات آن، تأویلی (از نوع تطبیق و جری) است؛ اگرچه شمار اندکی از روایات، حاوی تفسیر باطنی یا ناظر به سبب نزول و یا برخی گزارش‌های تاریخی غیر مرتبط با آیات‌اند. به‌رغم ناشناس بودن و همچنان ناشناس ماندن فرات، به استناد نوع روایاتِ مندرج در کتابش، می‌توان او را یک شیعه زیدی با گرایش عرفانی به شمار آورد. هر چند تفسیر فرات هم بسان اغلب کتاب‌های روایی از آسیب وضع و جعل مصون نمانده است، شمار این نوع روایات چندان فراگیر نیست. البته وجود برخی ضعف‌ها در لابلای روایات کتمان‌ناپذیر است؛ اما این موارد، از اعتبار و ارزش بسیاری دیگر از روایات آن نمی‌کاهد. سخن آخر اینکه چه بسا علت فراگیر نشدن این کتاب، نه وجود برخی ضعف‌ها در آن، بلکه بیشتر به دلیل روایاتی است که مخاطبانی عام نداشته است و به اشاره معصوم علیهم السلام می‌بایست مکتوم و سر به مُهر می‌ماند؛ جز برای اهل سرّ.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 127 تا 152

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

روش تأویلی - تمثیلی فهم قرآن درعرفان و مذهب باطنیه

نویسنده:

جعفر شانظری، تقی اجیه

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

اصفهان: حوزه معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تأویل , البرزخ , الباطنیه , حکمت الهی , بطن قرآن , روش فهم قرآن , عنایت ازلی , قرآن , هرمنوتیک , علم واجب , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , تفسیر باطن قرآن , تفسیر قرآن با قرآن , عرفان اسلامى , باطنیه (از صوفیه) , اصطلاحنامه عرفان , عالَم مثال(قسیم عالم معانی و ارواح و اجسام) , غیب امکانی , روش تأویلی - تمثیلی تفسیر , غیب محالی

کلیدواژه‌های فرعی :

اعیان ثابته , شهود , ممثول , حکمت رواق , مُثُل , خود سازی , معانی حسی , معانی باطنی , معانی روحانی , تردد معانی , تهذیب نفس ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2322-3421

چکیده :

در مکتب عرفان و مذهب باطنیه، از این جهت که برای آیات قرآن و کلمات آن، معانی باطنی قایلند، اعتقاد یکسانی وجود دارد. از این رو، هر دو طریق، برای کشف حقایق معانی قرآن کریم، روشی خاص را پاسخگو می‌داند؛ اما از لحاظ «روش شناختی» تمایز و اشتراک‌هایی در شیوه هرمنوتیکی دو نحله فوق وجود دارد که با مطالعه دقیق در متون و منابع آنان، این تمایز و اشتراک‌ها روشن می‌گردد؛ با این بیان که در تأویل عرفانی سه ویژگی وجود دارد: الف) کشف مفهوم در بطن آیات؛ ب) تهذیب نفس برای دست‌یابی به کشف؛ ج) گذر از معانی حسی و راه‌یابی به معانی باطنی و روحانی. اما در نزد باطنیه مشخصه‌های اصل تأویل عبارت است از: الف) تعیین مصداقی مفاهیم کلمات قرآن؛ ب) تعلیم؛ ج) آزاد بودن و تردد معانی از حسی به روحانی و یا بالعکس از روحانی به معانی حسی. مقاله حاضر عهده‌دار تبیین این ویژگی‌ها و فرآیندهای روش شناختی این دو بینش است که با سیری در تبیین مفاهیم اصطلاحی، نظیر «مَثَل» و «تأویل» در آرای آنها شروع و در پایان، به وجوه اشتراک و تمایز در روش آن دو در تبیین قرآن کریم پرداخته شده است و سر انجام به داوری صحیح فهم متن اشاره گردیده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 103 تا 116

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5

تعداد رکورد ها : 43

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.