مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

تفسير أبي‌بكر الأصم عبدالرحمن بن كيسان، تفسیری است از ابوبکر عبدالرحمن بن کیسان اصم، یکی از علمای معتزلی قرن سوم هجری که به‌همراه تفسیر ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی (متوفی 322ق)، توسط خضر محمد نبها، گردآوری و تحقیق شده است. عبدالجبار معتزلی کتاب تفسیر اصم را ستوده و ابوعلی جبائی در کتاب تفسیرش از اصم یاد کرده است. سیوطی تفسیر اصم را جزو تفاسیر اهل بدعت بشمار آورده و مبارک‎فوری آن را از مصادیق این روایت نبوی دانسته است که به کسانی که بدون دانش در وادی تفسیر قدم نهاده‌اند وعده دوزخ داده است. زرکشی اصم را جزو مفسرانی دانسته است که اقوال تابعین را در تفاسیر خود ذکر کرده‌اند. کتاب، با مقدمه‌ای از رضوان سید و مقدمه‌ای از محقق، آغاز شده، سپس مباحث مربوط به دو تفسیر یادشده در دو بخش که هر بخش متشکل از دو باب است، تنظیم گردیده؛ در هر بخش، در باب اول، پژوهش تحلیلی محقق پیرامون مفسر مورد نظر و تفسیر وی و در باب دوم، متن تفسیر ذکر شده است. مباحث مربوط به ابوبکر اصم در بخش نخست و مطالب مربوط به ابومسلم اصفهانی در بخش دوم آمده است. کتاب تفسیر اصم، به مرور زمان از بین رفته، ولی خضر محمد نبها آرای اصم را که در مفاتيح الغيب رازی، مجمع البيان و دیگر تفاسیر به‌جا مانده، گردآوری و با عنوان «تفسير أبي‌بكر الأصم» چاپ کرده است. ابومسلم اصفهانی از عالمان نامور قرن سوم هجری است و تفسیر او مى‌‎تواند سرآمد تفاسیر عالمان معتزلى بشمار آید، ولى از آنجا که به‌طور کامل و دقیق به دست ما نرسیده، تفسیر زمخشرى (الكشاف) شهرت بیشترى یافته است. بنابراین آنچه مى‎توان درباره تفسیر ابومسلم دانست، تنها مطالب تفسیرى است که عالمان مختلف در لابه‌لاى تفاسیر و مصنفات خویش از وى ثبت کرده‌اند و البته در این میان یکى از عالمان معاصر هند به گردآورى آراء وى همت گمارده و نام آن مجموعه را «ملتقط جامع التأويل لمحكم التنزيل» نهاده است که به این کتاب نیز دسترسى نداشته ایم و ناگزیر براى پرداختن به دیدگاه‌هاى تفسیرى ابومسلم اصفهانى باید به تفاسیرى که آراء تفسیرى او را به‌عنوان یک دیدگاه در ذیل آیات آورده‌اند، مانند: «مفاتيح الغيب» و «مجمع البيان» و… بسنده کنیم. بیشتر مفسرانى که پس از ابومسلم به تدوین تفسیر روى آورده‌اند، از تفسیر او بهره برده‌اند، چه امامیه و چه عامه و این خود اهمیت جایگاه تفسیر او را مى‎رساند.

المصابیح الساطعة الانوار المجموعة فی تفسیر الائمة الاطهار اثر سید عبداللّه (م ۱۰۵۰ ق) فرزند احمد شرفی یمانی، از علما و محدثین و مفسرین زیدیه می‌باشد. تفسیر مورد بحث به زبان عربی در چند جلد که از آخر سوره‌های قرآن آغاز نموده است شامل یک مقدمه که آن را به علوم قرآن اختصاص داده است می‌باشد. سـپـس بـه تفسیر آیات قرآن مجید به شیوه کلامی و روائی و نقل از تفسیرهای کهن مانند تفسیر الکشاف زمخشری می‌پردازد و در تفسیر آیات به روایات و احادیث ائمه اطهار و اهل البیت (علیهم‌السّلام) از طریق زیدیه و مخصوصا از امام قاسم بن ابراهیم و فرزندش محمد بن ابراهیم استناد می‌جوید. منبع: ویکی فقه

المصابیح الساطعة الانوار المجموعة فی تفسیر الائمة الاطهار اثر سید عبداللّه (م ۱۰۵۰ ق) فرزند احمد شرفی یمانی، از علما و محدثین و مفسرین زیدیه می‌باشد. تفسیر مورد بحث به زبان عربی در چند جلد که از آخر سوره‌های قرآن آغاز نموده است شامل یک مقدمه که آن را به علوم قرآن اختصاص داده است می‌باشد. سـپـس بـه تفسیر آیات قرآن مجید به شیوه کلامی و روائی و نقل از تفسیرهای کهن مانند تفسیر الکشاف زمخشری می‌پردازد و در تفسیر آیات به روایات و احادیث ائمه اطهار و اهل البیت (علیهم‌السّلام) از طریق زیدیه و مخصوصا از امام قاسم بن ابراهیم و فرزندش محمد بن ابراهیم استناد می‌جوید. منبع: ویکی فقه

المصابیح الساطعة الانوار المجموعة فی تفسیر الائمة الاطهار اثر سید عبداللّه (م ۱۰۵۰ ق) فرزند احمد شرفی یمانی، از علما و محدثین و مفسرین زیدیه می‌باشد. تفسیر مورد بحث به زبان عربی در چند جلد که از آخر سوره‌های قرآن آغاز نموده است شامل یک مقدمه که آن را به علوم قرآن اختصاص داده است می‌باشد. سـپـس بـه تفسیر آیات قرآن مجید به شیوه کلامی و روائی و نقل از تفسیرهای کهن مانند تفسیر الکشاف زمخشری می‌پردازد و در تفسیر آیات به روایات و احادیث ائمه اطهار و اهل البیت (علیهم‌السّلام) از طریق زیدیه و مخصوصا از امام قاسم بن ابراهیم و فرزندش محمد بن ابراهیم استناد می‌جوید. منبع: ویکی فقه