مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

در فصل نخست این کتاب، اعتقاد به زندگی های متوالی در یونان باستان، از قدیمی ‌ترین زمان شکل ‌گیری و رواج آن، یعنی از آیین‌ اُرفه‌ای، آغاز شده است. در فصل دوم، به بررسی این نظریه نزد فیثاغورس و فیثاغوریان، پرداخته شده. در فصل سوم، آرای امپدکلس در این زمینه، بررسی گردیده و در فصل چهارم، دیدگاه‌ های سقراط و افلاطون در این ‌باره، شرح و تبیین شده است. فصل پنجم این پژوهش، به بررسی دیدگاه ‌های فلوطین دربارۀ زندگی‌های متوالی، اختصاص یافته است. در هر کدام از این فصول، سعی شده که علاوه بر بیان دیدگاه­ های این بزرگان درباره زندگی ­های متوالی، اُمّهات دیدگاه­ های فلسفی ایشان نیز به صورت کوتاه و مختصر بیان شود، تا بدین ترتیب، مخاطبان اثر بتوانند به فضای کُلّی تفکّری این فیلسوفان نزدیکتر شوند و دلایل گرایش این گروه به نظریه زندگی­ های متوالی را بهتر درک کنند. سعی بر این بوده که بیشتر، آن دسته از تفکّرات این فیلسوفان مورد توجّه قرار بگیرد که ارتباط بیشتری با مباحثِ هستی ­شناسی و روح­شناسی ایشان دارد. نویسنده کتاب با بررسی و دقیق شدن در آرای این فلاسفه یونان باستان ، یعنی: فیثاغورس، امپدکلس، سقراط، افلاطون و فلوطین، تا حدود زیادی، زوایا و خفایای اعتقاد به زندگی‌های متوالی در یونان باستان روشن خواهد شد و این موضوع کمک شایان توجّهی به دلایل و چگونگی ظهور و بروز این نظریه در آرای سایر فیلسوفان بخشی از کتاب pdf اعتقاد به زندگی های متوالی در یونان باستان اگرچه نمی توان با صراحت در مورد دیدگاه های افلاطون درباره ی خداوند و تفاوت های آن با خدای ادیان ابراهیمی حکم کرد، اما بنا به تصریح افلاطون شناسان برجسته ای چون تیلور، می توان گفت: “در نظر افلاطون ، فعالیت الهی، هدفدار است. به عبارت بهتر، خداوند متشخص است، زیرا چند خدایی از آنجا که مفهوم خلقت آگاهانه را دربرندارد، در واقع، فقط صورت دیگری از همان نظریه ای است که افلاطون آن را با الحاد برابر می شمارد” از دیدگاه سقراط و افلاطون روح امری الهی است و بیش از اینکه انسان خلعت هستی بپوشد، وجود داشته است. از اینرو می توان گفت که انسان موجودی است نامی که جنبه ی آسمانی و ملکوتی دارد. اگرچه روح با حواس ظاهری و دیده جسمانی قابل مشاهده و درک نیست، اما اگر آدمی خویشتن را از پلیدی ها و آلایش های درونی پاک نماید، به یاری اندیشه ی تعالی یافته و تفکر خردمندانه و دیده دل، قابل رویت است.چنان چه در رسال قوانین افلاطون هم تاکید دارد که ارواح را فقط با دیده درون می توانیم ببینیم و به یاری اندیشه می توانیم به آنها راه یابیم. روح جاودانی است ولی مشاهده ذات حقیقی آن در مصاحبت تن و در حالی که آلودگی به پلیدی ها، سیمای آن را دگرگون ساخته، میسر نیست. به سخن دیگر می توان گفت: چیزی در ما وجود دارد که می تواند به کسب دانش بپردازد و همان چیز می تواند به صفت خوبی و عدالت متصف گردد و اسم آن روح (پسوخه) است.

ترجمه ماشینی: نوشته‌های متکلمان تیری شارتر (متوفی ۱۱۵۷) و نیکلاس کوزا (متوفی ۱۴۶۴) نشان‌دهنده تاریخ گمشده‌ای از برخوردهای مهم بین مسیحیت و ایده‌های فیثاغورث قبل از رنسانس است. نئوفیثاغورسیسم مسیحی قوی آنها تثلیث و تجسم را در چارچوب نظریه اعداد یونانی دوباره درک کرد و فرضیات معاصر ما را در مورد رابطه دین و علم مدرن به چالش کشید. دیوید آلبرتسون شکل گیری آهسته الهیات الهی را از آکادمی قدیمی تا نوافلاطونی باستان تا قرون وسطی بررسی می کند. در مقابل این پس‌زمینه، نوشته‌های تیری شارتر به‌عنوان اولین بازیابی اصیل نئوفیثاغورسیسم در مسیحیت غربی برجسته می‌شود. تیری با خواندن بوئتیوس و آگوستین در برابر دانه، پتانسیل سرکوب شده ای را در سنت های مسیحی باستانی فعال کرد که کلام الهی را با مفاهیم عدد الهی هماهنگ می کرد. با وجود دستیابی به شهرت در طول زندگی، ایده های تیری به خوبی خارج از جریان اصلی قرون وسطی باقی ماند. سه قرن بعد، نیکلاس کوزا، تکه‌های ناشناس تیری و خوانندگان قرون وسطایی‌اش را دوباره کشف کرد و در آثار اولیه‌اش به طور آزادانه از آنها استفاده کرد. با این حال تنش‌های میان این مجموعه از منابع، کوزانوس را وادار کرد تا درک رقیب خود از کلمه و عدد را با هم آشتی دهد. طی چندین دهه، نیکلاس سرانجام یاد گرفت که چگونه آموزه‌های سنتی مسیحی را در یک کیهان‌شناسی کاملاً ریاضی‌شده بیان کند که وضعیت تفکر مسیحی مدرن پس از قرن هفدهم را پیش‌بینی می‌کرد. الهیات ریاضی به طرز ماهرانه‌ای خوانندگان را از طریق جدیدترین پژوهش‌های مربوط به فیثاغورث، مکتب شارتر و کوسانوس راهنمایی می‌کند، در حالی که برخی از مقوله‌هایی را که در گذشته آن زمینه‌ها را از هم جدا کرده‌اند، بازبینی می‌کند.

مکتب گنوسی مجموعه ای از نحله های دینی مربوط به قرون اولیه میلادی و پیش از آن در خاورمیانه است که گرایشات باطنی و توجه به معرفت درونی بعنوان عامل رستگاری، حلقه وصل آنهاست. مکتب هرمسی، فیثاغوری و فلسفه افلاطونی بیشتر بر آن تأثیرگذار بوده و نوافلاطونیان بیشتر از آنها تأثیر گرفته اند.این تفکر در طول قرون بر ادیان بزرگ دنیا چون مسیحیت، یهودیت، آیین زرتشتی، مانویت و مندائی تأثیر گذاشته و سبب بوجود آمدن فرقه هایی باطن گرا در آنها شده است.در دین اسلام نیز تأثیرات این مکتب را بر گروههایی با تفکرات باطنی مشاهده می کنیم که به جهت نوع آموزه هایش، رواج آن در میان غلات شیعه را بیشتر شاهد هستیم.این ارتباط نزدیکی فکری میان غلات شیعه و تعالیم مکتب گنوسی باعث شده است تا بسیاری از اسلام شناسان غربی، بعضی آموزه های شیعه اثنی عشری چون امامت، مهدویت و عقاید مرتبط با آنها را تحت تأثیر مکتب گنوسی و تشیع را تطور یافته و غربال شده همان تفکر بدانند.این پژوهه درصدد است با استفاده از نکات روشی و بحثهای محتوایی و بر پایه تاریخ، حدیث و کلام، نادرستی این ادعا را به اثبات رساند که شیعه جریانی اصیل در درون دین اسلام است که آموزه های خود را از منبع الهی وحی دریافت کرده است نه تطور یافته اندیشه ها و مکاتب گذشته. روش کار در این نوشتار نیز براساس جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و نظریه پردازی و نتیجه گیری از آنهاست.

از جمله انگاره­ های مستشرقان در باب تأثیرپذیری اندیشه ­های شیعه از عقاید و تفکرات پیرامونی خود، اثرگذاری مکتب گنوسی و اندیشه­ های مرتبط با آن مانند مکاتب هرمسی و فیثاغوری و نیز فلسفه نوافلاطونی بر آموزه ­های تشیع است. آنچه اخیرا با نام مكتب گنوسي از آن یاد می­ شود، مجموعه ­اي از اديان، مذاهب و نحله ­هاي ديني­ است كه در قرن اول و دوم قبل از ميلاد و نيز در قرون اول تا سوم پس از ميلاد در فلسطين، سوريه، بين النهرين و مصر وجود داشته ­است. در همه اين فرقه ­ها نوعي معرفت باطني و روحاني و فوق طبيعی كه مي­توان از آن به كشف و شهود و اشراق تعبيركرد، مايه نجات و رستگاري انسان شناخته شده ­است و به همين مناسبات همه آنها را تحت عنوان «گنوسي» که به معنای معرفت شهودی و اسرارآمیز است، ذكر كرده ­اند. بنابر دیدگاه تعدادی از شیعه­ پژوهان غربی، بعضی از اعتقادات کلیدی شیعه مانند نظریه امامت و ویژگیهای امام، رجعت، منجی­ گرایی، وجود پیشینی پیامبر و امام و ...، متأثر از تفکرات گنوسی حاکم در منطقه بین­ النهرین شکل گرفته و در قالبی جدید عرضه شده ­است. این تصور با برجسته شدن و شناساندن برخی از آموزه­ های باطنی در گروه­ های مختلف شیعه توسط بعضی از شیعه ­پژوهان غربی بیش از پیش مورد توجه قرار گرفت تا جایی که برخی از آنها شیعه امروزی را شکلی غربال یافته و بازسازی شده از مکاتب گنوسی کهن می­ دانند. چرا که بر این اعتقادند که شیعه به جهت تشکیل و تولد آن در منطقه بین­ النهرین و دوری آن از سرزمین وحی یعنی حجاز، اصولا از اندیشه­ های اسلامی و عربی کمتر بهره ­مند است. نظریه تأثیر پذیری شیعه از تفکر گنوسی در میان شیعه پژوهان غربی چنان شایع شده که بعضی از شیعه پژوهان آن را امری مسلم دانسته و بدون کمترین کنکاشی و صرفا بر اساس نقل پژوهشگران متقدم آن را قبول کرده و بر طبق آن دست به نظریه پردازی زده­ اند و بر همین اساس برخی پژوهشگران و محققان مسلمان دیگر مذاهب تا حد زیادی متأثر از پژوهش­ های شیعه پژوهان غربی شده اند. کتاب حاضر تلاش می کند تا تفکر گنوسی و اندیشه ­های پیرامونی آن را معرفی نماید و سپس ادیان و آیین های مهمی که در پیش از اسلام از آن تأثیر پذیرفته ­اند را معرفی نماید. همچنین شاخصه ­های مکتب گنوسی را در گروه ها و فرقه ­های دنیای اسلام بررسی کرده و در ادامه انگاره ­های پژوهشگران غربی در باب تأثیرپذیری شیعه اثنی عشری از این تفکر را نقل نماید. در انتها نیز با بررسی و نقد روشی، تاریخی و کلامی انگاره شیعه­ پژوهان و اسلام ­شناسان غربی، اندیشه اصیل شیعه را بیان نماید. به باور نویسنده، شاکله نقد انگاره شیعه ­پژوهان غربی نیز بر این مسأله استوار است که با توجه به شواهد موجود نمی­ توان مکتب گنوسی را یک دین و یک آیین مستقل دانست. چرا که تنها کسی که سعی کرد به تفکر گنوسی جنبه آیینی دهد و آن را تحت دینی خاص ساماندهی کند، مانی بوده است که حرکت دینی او با شکست مواجه شده و پس از چند قرن دین ابداعی او بطور کامل از بین رفت. کتاب حاضر بر پایه جمع آوری اطلاعات کتابخانه ­ای و شیوه بررسی و پاسخ به سوالات در آن و با اتگاه به مستندات تاریخی، پژوهش و تالیف یافته است. کتاب ""شیعه و مکتب گنوسی؛ بررسی انتقادی انگاره شیعه ­پژوهان غربی" تألیف دکتر سیدرضا قائمی، از سوی پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام به زبان فارسی در قطع رقعی و در ۲۶۶ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۴۰۰ با همکاری بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی منتشر شده است.

کتابی خوب و مفید با اطلاعات دقیق بسیار زیاد فلسفی برای شروع و ورود به فلسفه، شناخت پیشافلسفه، ارسطو، سقراط، افلاطون، آگوستین و... این کتاب یک دیباچه و مقدمه شناخت فلسفه است برای کسانی که دوست دارند وارد فضای فکری فلسفی بشوند.

کتاب حاضر یکی از کتاب‌های ارزشمند در حوزه‌ی اندیشه و تفکر است. از ویژگی‌های بارز کتاب مذکور، مختصر بودن مفاهیم ژرف و گسترده‌ی آن است؛ این کتاب به پرداوری مفاهیمی چون، فلسفه‌ی شرق، فلسفه‌ی غرب، تصوف، تأثیر متقابل اندیشه‌های اسلامی و یونانی پرداخته است.

کتاب فوق، درباره فیثاغورس و فیثاغوریان بحث می کند و در عین حال اشاره ای دارد به منابع قرن ششم، پنجم و چهارم از جمله ارسطو و شاگردانش و نیز افلاطون. سپس زندگینامه فیثاغورس و ویژکی های مکتب او را بیان می کند.