مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

إقناع اللائم علی إقامة المآتم کتابی است از سید محسن امین درباره ضرورت سوگواری بر سیدالشهداء و شیوه صحیح آن. این کتاب در راستای تلاش سید محسن امین برای اصلاح شعائر حسینی نوشته شده است. نویسنده در این کتاب به پرسش‎ها و اشکالات بر اصل سوگواری پاسخ داده، نمونه‎های تاریخی و روایی فراوانی را در تأیید و نیکویی سوگواری ذکر می‎کند. هم‎چنین فوائد فراوان سوگواری سیدالشهداء را ذکر می‎کند. سید محسن امین، در این کتاب ضرورت سوگواری سید الشهداء و شیوه صحیح آن را بیان می‌کند. او انگیزه‌اش از تألیف کتاب را پاسخگویی به برخی پرسش‌ها و خرده‌ها درباره اقامه عزای امام حسین شمرده است. اقناع اللائم ردیه ای است بر مقاله ای در مجله الذخیرة الاسلامیة نوشته احمد سورکتی انصاری سودانی. امین، پس از آنکه درباره نیکویی اقامه عزای سیدالشهدا می‌نویسد، در فصل‌هایی به ادعاهای طرح شده پاسخ می‌گوید. - فصل اول: اندوه و گریه بر شهادت امام حسین در این فصل ادله جواز و رجحان گریه در عزای سیدالشهداء بیان می‌شود. امین نخست به اصل اباحه استناد می‌کند و می‌گوید مادام که سوگواری مشتمل بر حرام نباشد، این فعل مباح است. سپس به اتفاقات طبیعی پس از عاشورا که دلالت بر غضب خداوند داشت همانند سرخی آسمان و گریه سنگریزه‌ها و...، استناد می‌کند. سپس مثال‌های فراوانی از گریه پیامبران و نبی اسلام و امامان را ذکر می‌کند. همچنین به روایاتی که امامان سوگواری و گریه در روز عاشورا را توصیه کردند. - فصل دوم: سرودن شعر و مرثیه خوانی بر مردگان؛ در این فصل مراثی فراوانی که در زمان حیات پیامبر و پس از وفات او سروده شده بود، ذکر شده است. همچنین سروده‌های صحابه و تابعین و مسلمانان پس از آن در مصیبت‌هایشان، به عنوان دلیلی بر جواز و رجحان مرثیه سرایی آمده است. مرثیه‌های از صحابه و نیز سروده‌هایی در رثاء سید الشهداء و اصحابش در این فصل ذکر شده است. - فصل سوم: بزرگداشت درگذشتگان؛ سید محسن امین بزرگداشت اموات را سیره عقلا می‌داند و مثال‌هایی از فرهنگ‌های دیگر ذکر می‌کند. سپس به فعل رسول خدا در بزرگداشت حمزه سید الشهدا و رثاء حضرت زهرا در وفات پیامبر و رفتار مشابه دیگر صحابه مثال می‌آورد. - فصل چهارم: شرکت در مجالس سوگواری و اظهار حزن؛ در فصلی کوتاه به چندین روایت از فعل پیامبر اسلام پس از شنیدن خبر شهادت جعفر و ابن رواحه و نیز قراء، استناد می‌کند. - فصل پنجم: انفاق برای مردگان و اهدای ثواب آن به آن‌ها؛ در این فصل نیز مانند فصل‌های گذشته به روایاتی که عمدتاً از منابع عامه است برای اثبات مدعا استناد می‌شود. - فصل ششم: فواید دینی و دنیوی برپایی مجالس امام حسین؛ امین نخست به سیره عقلاء در یادبود سالیانه بزرگان اشاره می‌کند. سپس فواید برگزاری سالیانه مجالس سوگواری را بیان می‌کند. همدردی و مواسات با پیامبر و اهل بیت او، یاری حق و زنده نگه داشتن آن و خوار کردن باطل و از بین بردن آن، شناخت فضائل اخلاقی و صفات پسندیده و تشویق بر آن و نیز آشنایی با قرآن، تاریخ و دیگر معارف در این مجالس، ذکر اخبار و حفظ و ضبط تاریخ عاشورا، فراموش نشدن این واقعه، ترقیق قلب و تقویت حس همدردی و شفقت، شنیدن موعظه و ارشاد و ترغیب به امر به معروف و نهی از منکر، گردآمدن مؤمنان و فواید اجتماعی این گردهمایی، ایجاد پایگاه تبلیغی و تبشیری دین و معرفی آن به دیگران، تسلی دهی به مؤمنان در مصیبت‌هایشان و... از فوایدی است که سید محسن امین برای برپایی عزای سیدالشهداء ذکر می‌کند. - فصل هفتم: اسرار شهادت امام حسین در گفتار موسیو ماربین آلمانی و دکتر جوزف فرانسوی؛ سید محسن امین در این فصل دو رساله کوتاه از دو پژوهشگر اروپایی نقل می‌کند. - فصل هشتم: چکیده کتاب؛ در این فصل به اجمال نتیجه مباحث پیشین را ذکر می‌کند و به صورت گذرا اشکالات سودانی را طرح و رد می‌کند.

کتاب الوسیلة إلی فهم حقیقة التّوسّل بقلم محمّد سامر النّص به رشته تحریر درآمده است. یکی از موارد اختلافی بین وهابیّون و سائر مسلمین، مسئله توسل به اولیاء الهی یا به تعبیری، وسیله قرار دادن آنان نزد خداوند متعال است. وهابیّون با اقتدا کردن به رهبر فکری خود ابن‌ تیمیّه که شدیداً با موضوع و مبحث توسل و وسیله قرار دادن مخالف بوده است. لذا آنان به تبعیت از مقتدای خود، عمل توسل به اولیاء الهی را کفر، شرک و بدعت می دانند و با موضوع توسل و وسیله برخورد کرده و عاملین توسل را کافر و مشرک اطلاق مینمایند. مؤلف در اثر حاضر ابتداء به معرفی شأن و منزلت نبی مکرم اسلام (ص) پرداخته تا بعد از واضح شدن شخصیت حضرت به معرفی امّت ایشان پرداخته تا بتوان رضایت و غضب خداوند از رضایت و غضب ایشان را به سهولت درک نمود. بعد از آن مؤلف با اشاره به آیه 17 سوره انفال به دفع شبهه بی فایده بودن افعال وکردار انسان و مخصوصاً طلب شفاعت از دیگران، با بیان اینکه در فهم این آیات باید به این نکته توجه داشت که نسبت افعال به خداوند غیر از نسبت به مخلوقات است، پرداخته است. این کتاب حاوی مقدمه و بیست و سه مبحث می باشد. بعضی از مباحث عبارتند از: اولین بحث کتاب به تعریف و بیان فایده توسل پرداخته شده است و در آن با توجه به آیات و اخبار مفهوم توسل کاملا واضح گردیده و همجنین فرق بین توسل به خداوند وتوسل به خلق تذکر داده شده است . در بخش بعدی کتاب انواع توسل بر شمرده شده است .مولف در این بخش بیان داشته است در چهار مورد (زمان، مکان ،حال اضطرار و اعمال ) فریقین اتفاق نظر دارند ولی آنچه مورد اختلاف است توسل به اشخاص میباشد. در ادامه ادله مشروعیت توسل، از قرآن و سنت و به تبع آن از آثار بررسی ونمونه های آن توضیح داده شده است. در بخش بعدی مولف بیان داشته است از مباحث گذشته مشروعیت توسل به آسانی روشن میگردد و ما در این بخش عمومیت منافع دیگر نبی (ص) مانند رحمت و.. را برمیشماریم وی در این قسمت از نوشتار خود به آثار عمومی نبی مانند رحمت ، رفع عذاب ، تزکیه و.. را با توجه به آیات قرآن اشاره وتوضیح میدهد. آنجه درادامه کتاب آمده است ، بعد از توضیح کوتاهی پیرامون مفهوم (حبیب ) که از صفات ویژه نبی اکرم (ص) به بیان کلام علما وبزرگان پیرامون توسل پرداخته است. مؤلف بعد از بررسی مسئله وسیله برای فهم حقیقت توسل به این نتیجه رسیده است که وسیله قرار دادن از اعمال حسنه اسلامی محسوب می گردد که مستندات قرآنی و روایی نیز مؤید این مطلب می باشند. اما وهابیت با عقائدی متحجرانه، مبتدعانه آن را بدعت محسوب کرده و با وارد نمودن شبهاتی در موضوع توسل سعی بر انحراف و اضلال مسلمین معتقد دارند. لذا مؤلف به نقد و ردّ شبهات وهابیت در این موضوع پرداخته است.

کتاب الادلة الشرعية في جواز الاحتفال بميلاد خير البرية توسط دکترعزالدین حسین الشیخ به رشته تحریر درآمده است. برقراری جشن و سرور مادامیکه منجر به عمل حرامی نگردد عملی است ممدوح عقل و شرع و چه بهتر این برنامه در مورد ولادت نبی مکرم اسلام (ص) باشد و نوعی شکرانه به جهت این منت عظیم بر امت اسلامی بر شمرده شود. نویسنده در این کتاب درصدد آنست تا جواز این عمل پسندیده را از کتاب وسنت اثبات نماید. نویسنده بعد از مقدمه چند بحث مقدماتی را تحت عناوین : تاریخ ولادت نبی(ص) و ماه ربیع الاول ، وارد بحث اصلی کتاب میشود. وی از سه منبع قرآن کریم ، سنت مطهر ، و اقوال علما نظریه جواز احتفال و سرور رااثبات نموده است. نویسنده در هر بخش نمونه های معتبری را ذکر و آنها را بررسی و اثبات نموده است. نویسنده در این کتاب توانسته به خوبی نه تنها بدعت نبودن این عمل را بلکه ممدوح بودن جشن و سرور برای نبی (ص) را اثبات نماید.

کتاب مسألة الرؤیة (رؤیة الله تعالی فی الدنیا و الآخرة تخریج احادیث الرؤیة) توسط حسن بن علی السقاف به رشته تحریر درآمده است. ابن قیم جوزی و برخی از مجسمه احادیثی را در باب روئیت خدا می آورند و قائل به تواتر آن روایات هستند. نویسنده هدف خود از نگارش را این مطلب ذکر کرده است که برخی از اهل علم و دوستانش از وی درخواست کردند که به این ادعای مجسمه پاسخ گوید. نویسنده این کتاب در صدد جمع آوری احادیث رؤیت پرداخته است و به ادعای ابن قیم و مجسمه پاسخ گفته است. این کتاب از مقدمه و سه قسمت تشکیل شده است. در این کتاب پس از ذکر مقدمه 36 حدیث بنابر ادعای ابن قیم و دیگران که دالّ بر رؤیت می کند، را آورده و سپس آن را نقد می کند. در بخش دوم 10 آیه را به نظر مجسمه دلالت بر رؤیت خداوند در قیامت می کند، را ذکر می کند و آنها را مورد بررسی قرار می دهد. در قسمت سوم نویسنده به دلایل عقلی قائلین به تجسیم خداوند در روز قیامت پرداخته و آنها را نقد می کند. نویسنده پس از ذکر آیات و روایات مربوط به تجسیم خداوند و بررسی آنها، به این نکته تصریح دارد که ادله قائلین به تجسیم خداوند از آیات و روایات و ادله عقلی برای اثبات رؤیت خداوند در قیامت وافی و کافی نیست.

کتاب زيارة النبوية صلی الله علیه و آله في ضوء الكتاب و السنة تالیف محمد بن علوي مالكي حسني می باشد. مؤلف در مقدمه کتاب بيان مي‌کند اينکه در موسم حج سال (1419) کتابي آشکار شد در بد رفتاري و اهانت به مسلمين و مکدر کردن دلهاي با صفا و بدون مشکل مسلمين را و فهم مردم را جريحه دار و مخدوش کرد. مخالفين معتقد بودند به اينکه زيارت پيامبر بعد وفاتشان مفسده راجحه مي‌باشد و خيري در آن نيست که ما به خاطر اين دروغ و سوء ادب نسبت به رسول خدا صلي الله عليه و آله بسيار نگران و نا آرام شده به همين خاطر دوست دارم که شما را به کتاب الزيارة النبوية راهنمائي کنم که اين کتاب در صدد دفاع از مقام رسول خدا صلي الله عليه و آله بوده و کمترين چيزي است که به ساحت رسول خدا صلي الله عليه و آله از حبيب به محبوش تقديم مي‌شود. نويسنده اين کتاب با استفاده از آيات و روايات و آراي علماي مذاهب و اجماع قولي و عملي اصحاب مشروعيت و مطلوبيت شدالرحال و زيارت مسجد و قبر و توسل به نبي مکرم اسلام صلي الله عليه وآله را اثبات مي‌کند و اينکه از سنن واجبه و از اعظم قربات و از پرفايده ترين و نتيجه بخش ترين تلاشها و عبادتها مي‌باشد.

کتاب ارشاد السائلين اثر علی آل محسن، مجموعه مباحثی کلامی، فلسفی، فقهی و اخلاقی برگرفته از آموزه‎های اسلامی است. در این نوشتار مجموعه‎ای از مسایل اعتقادی و فقهی که یک مسلمان باید آن‎ها را بداند تا به آن‎ها ملتزم شود به صورتی مستدل و از منظری عقلی و نقلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نگارنده به صورت پرسش و پاسخ به بررسی این مسایل پرداخته و عقاید شیعه در زمینه توحید، صفات خداوند، قرآن کریم و عدم تحریف آن، امامت و خلافت، اثبات خلافت بلافصل امام علی(ع)، مقام و منزلت اهل‎بیت(ع)، فضایل شیعه، احادیث اهل‎بیت، مسایل اختلافی بین شیعه و اهل‎سنت، مسایل فقهی مربوط به عبادات و معاملات، مسایل منطقی و فلسفی، رجال و تراجم و مسایل متفرقه دینی را تبیین کرده و به شبهات موجود در این موضوعات پاسخ داده است.

کتاب بیان نکث الناکث المتعدی بتضعیف الحارث توسط عبدالعزیز الصدیق الغماری به رشته تحریر در آمده است. البانی از علمای سلفی تندرو و از مخالفین و معاندین شیعیان محسوب می شود. نویسنده کتاب حاضر را در رد نظرات البانی نوشته است. او درباره البانی می گوید: البانی از روی کوتاه اندیشی و جهل و نداشتن اطلاعات علمی این گونه به اهل حدیث عمل می کند از قبول روایات ثقه شیعه، گر چه این روایات شیعه موافق با مذهبش باشد. البانی جهت تایید مذهبش از نواصب و پیروان آنها استفاده می کند و سخنان آنها را می پذیرد و اطراف آن ها می چرخد. این رساله شامل شش مبحث می باشد. مباحث آن عبارتند از: مطالبی پیرامون تبریک و تهنیت گفتن در تعقیبی بر موضوعات صنعانی، مباحثی از علل طعن بر حارث، پیروزی بر طریق و روش اخیار و نیکان صوفیه، هشدار از خطاهای نابلسی در تعبیر رویای فاطمه و حسن و حسین، اعلان و پیشگویی پیامبر به آنچه که خبر داده از احوالات این زمان، بیان شکستن عهد توسط پیمان شکنی که متعدی کرده به ضعیف کردن حارث. نویسنده با بررسی مطالب البانی در مورد روایات شیعه و راویان آن اظهار نظر مبغضانه و منفی داشته است، نظرات البانی را نقد کرده و آن ها را رد نموده است.

کتاب رفع المنارة لتخریج احادیث التوسل و الزیارة توسط محمود سعید ممدوح به رشته تحریر در آمده است. محمود سعید ممدوح، عالم معاصر اهل سنت، برای مقابله با افراط‌گرایانی که توسل و زیارت را بدعت می‌دانند، مسئله توسل و زیارت و روایات مربوط به آنها را در این کتاب بررسی کرده و آن را رفع المناره لتخریج احادیث التوسل و الزیاره نامیده است. عباس جلالی این کتاب را از عربی به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب داری موضوعات مختلفی می باشد. مؤلف در ابتداء توسل را معنا کرده و انواع آن را توضیح داده و نظر عالمانی چون شوکانی و آلوسی در جواز آن را آورده است. در ادامه با نقل نظرات مخالفین این امر چون صالح فوزان، ابوبکر جزایری و صالح عثیمین، دیدگاه‌های آنان را نقد کرده است. وی بعد از آن عنوان «زیارت» را با ذکر کلام فقهای سنی در استحباب آن و نظر خود درباره دلالت حدیث «لا تشدّ الرحال...» را آورده است. سپس با عنوان «بررسی احادیث توسل» ده روایت از اهل تسنن در جواز این امر را ذکر می‌کند. بخشهای بعدی با عنوان «احادیث توسل صحابه به رسول خدا (ص)»، دو حدیث به طریق سنی را روایت می‌کند. در پایان کتاب عنوان «بررسی احادیث زیارت»،‌ ده حدیث از رسول خدا (ع) در جواز و استحباب زیارت را نقل و صحت آنها را اثبات می‌نماید. نویسنده پس از بیان و بررسی روایات و احادیث راجع به توسل و زیارت، این مطلب را اثبات می کند که توسل و زیارت (برخلاف دیدگاه وهابیون) از جمله امور مشروعی است که معصومین تأکید فراوانی بر آن دارند.

کتاب دین النواصب توسط عادل کاظم عبدالله به رشته تحریر در آمده است. در جهان اسلام نوشته‏ ها و اعمالي يافت مي‏شود كه تداعي كننده انديشه متروك و دفن شده ناصبي است. هرگونه انحراف از علي(ع) و اهل بيت علیهم السلام را نصب می نامند و فرقی بین لعن و توهین و فاسق دانستن ایشان نمی باشد. مانند اهانت و جسارت به ساحت مقدس ائمه اطهار، تخريب بارگاه ائمه بقيع عليهم السلام، پايه‏ گذاري سنت دوري از اماكن متبركه و بدگويي از آن‏ها ، نویسنده این کتاب در صدد معرفی و تشریح اقدامات وقیحانه نواصب و شخصیت های آنان در طول تاریخ تا به امروز و همچنین اشاره به گوشه ای از رذیلت های اخلاقی آنان است. این کتاب در سه فصل تقسیم گردیده است. فصل اول علت نگارش این کتاب را بیان می کند. فصل دوم قواعد و قوانین مرتبط به موضوع نواصب که علمای اهل سنت آن را خود وضع کرده اند، اما التزام به آن ندارند را مورد بررسی قرار می دهد و فصل پایانی به ذکر اسامی نواصب و علت ناصبی بودنشان اختصاص داده است.

کتاب احیاء المقبور توسط احمد عبدالله الصدیق الغماری به رشته تحریر در آورده است. نویسنده در مقدمه برای روشن شدن اهمیت موضوع به بیان دونوع از احادیث مبنی برجواز وعدم جواز بنا بر قبور اکتفا مینماید ونسبت به وجه جمع آن با نظر به اینکه طبق نظر عامه، مبنی بر اینکه امت بر خطا جمع نمی شود اظهار تعجب می نماید. موضوع بحث مسائل پیرامون دفن می باشد که مصنف در ابتدا به ویزگیهای محل دفن اعم از اینکه قبلا بنایی در آنجا بوده یا خیر ویا مسجدی ساخته شده یا..وی جواز دفن در بنا را بصورت مطلق به مشهور نسبت می دهد ولی در جواز بنا بعد از دفن دو نظریه مخالف رابیان می کند. در بخش بعد مسئله دفن خواص از جمله اولیا و صالحین را مورد بررسی قرار می دهد در فصل بعدی که جواز تزئین مساجد بحث میشود مصنف می فرماید این افعال از آنجایی که موجب تفخیم واحترام مساجد میباشد بلااشکال بلکه مستحب نیز میباشد.فصل بعدی پیرامون جواز بنا حول قبر میباشد مصنف در این فصل آراء مختلف را می آورد ودست آخر بیان می دارد آنچه موجب رائ به عدم جواز ساخت قبه وحرم شده عدم فهم صحیح حدیث است. در فصل بعدی مصنف خطای صورت گرفته را توضیح می دهد وبیان می کند آنچه نهی شده بالا بردن بنای خود قبر است وسپس 8 نظریه را در این مورد، ذکر می نماید. در فصل بعدی به نقد وبررسی ساخت مساجد بر قبور پرداخته شده وعللی بر این عدم جواز ذکر شده که مهمترین آن ترس از تعظیم بیش از حد شخص مدفون در طول تاریخ است.در فصل بعد مصنف ادله قوی از تاریخ وسنت مبنی بر جواز بنای مسجد می آورد در کتاب اعلام الراکع الساجد آمده که مصنف در مقدمه آن این کتاب را تکمله کتاب قبلی (احیا المقبور) میداند ودرصدد توضیح حدیث (لعن الله الیهود والنصاری اتخذوقبور انبیائهم مساجد ) می باشد.مصنف در ابتدای کتاب ودر بخش اول سند حدیث را تحت عنوان (تخریج حدیث) بیان می نماید در بخش بعدی معنای (اتخاذ القبور مساجد) راشرح میدهد ونظریه های مختلف را از جمله تعظیم، محل سجده و.. را بیان مینماید وبرای هریک از منابع اهل سنت احادیثی ذکر می نماید در بخش بعدی بناء مساجد علی القبور راشرح میدهد و انضمام آن را با حدیث (لعن الله الیهود...)وهم میداند مصنف در بخش (الصلاه الی القبر) بیان می کند آنچه در حدیث (لا تجلسوا علی القبور ولا تصلوا الیها) آمده کراهت را می فهماند. در بخش پایانی مصنف به این نکته اشاره دارد که آنچه از احادیث بر می آید کراهت ساخت مساجد بر قبور میباشد وگناه نبودن این امر ثابت میگردد وآنچه برخی مبنی بر کبیره بودن این عمل پنداشتند سخنی ناصواب است.