مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

بسیاری از اهل تصوّف و عرفان، واژه «شریعت» را در برابر «طریقت» و «حقیقت» نهاده و تفاسیر گوناگونی از آنها به دست داده اند. برخی این سه تعبیر را نام های گوناگون یا مراتب طولی یک واقعیت شمرده، بر جدایی ناپذیری آنها تأکید می ورزند؛ اما دیدگاه دیگر ـ که بسیاری از صوفیان پرآوازه از آن جانبداری نموده اند ـ هر کدام، شریعت و طریقت را نردبانی بیش نمی دانند؛ به گونه ای که پس از رسیدن به بام حقیقت، نیازی به نردبان شریعت و طریقت باقی نمی ماند.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 39 تا 68

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا حضرت خضر پیامبر بود؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی

پاسخ تفصیلی:

با رجوع به قرآن معلوم مي‏شود كه در آيات قرآن از او چنين ياد شده ‏است: «آتيناه رحمة من عندنا»[1] «وعلمناه من لدنا علما»[2] رحمت و موهبت عظيمي از سوي خود به او داده، و علم فراواني از نزد خود به او آموخته بوديم. قرطبي كه از مفسران صاحب نام اهل سنت مي‏با بیشتر ...

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

ویژگی های پیامبران , پیامبر شناسی در قرآن , نبوت حضرت خضر

کلیدواژه‌های فرعی :

حضرت خضر(ع) ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی سیر آراء و عقاید اهل تصوف درباره نظریه «بدایه الاولیاء، نهایه الانبیاء»

نویسنده:

امیرحسین همتی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

نبوت , افضلیت نبوت بر ولایت , افضلیت انبیا(ع) بر اولیاء , حضرت خضر(ع) , حکیم ترمذی , ولایت در متون ابن عربی , عرفان اسلامی , ولایت عرفانی , اصطلاحنامه تصوف , تاریخ تصوف , اصطلاحنامه عرفان , اسم ولی , مقام نبوت(قسیم مقام رسالت و ولایت و خلافت) , مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت , بدایه الاولیاء، نهایه الانبیاء , نهایه الاولیاء، بدایه الانبیاء

کلیدواژه‌های فرعی :

اولیاء الله , انبیاء(ع) , آیه 065 کهف , حضرت موسی (ع) , ابن عربی , سعدالدین حمویه , رتبه بقاء(مقابل مراتب فناء) , مراتب فناء(مقابل رتبه بقاء) , عقاید تصوف , حکایت موسی و خضر , آیه 26 جن , مشایخ تصوف , اندیشه ابن عربی ,

چکیده :

بنیادی ترین اصل و مهمترین مساله در تصوف و عرفان اسلامی، موضوع ولایت و شناخت ولی است. اکثر قریب به اتفاق موضوعاتی که در عرفان اسلامی مجال طرح و بررسی یافته اند، بر حول محور ولایت شکل گرفته و تکامل پیدا کرده اند. از زمانی که تصوف از مرحله زهد وارد مراحل پیچیده تر خود شد، بحث درباره ولی و مقام ولایت هم روی در رشد و کمال نهاد. در طول تاریخ عرفان و تصوف اسلامی، مباحثی گوناگون و حاشیه های متعدد درباره موضوع ولایت و شخصیت ولی شکل گرفته است. این مباحث در برخی موارد بسیار جنجال برانگیز شده و برای چندین قرن ذهن صاحبان اندیشه را به خود مشغول ساخته بودند. یکی از این مسائل مورد نزاع، نظریه «بدایه الاولیاء، نهایه الانبیاء» است. این نظریه، بیان کننده برتری مقام ولایت بر مقام نبوت است؛ و به ظاهر، در مقابل نظریه «نهایه الاولیاء، بدایه الانبیاء» که بیان کننده برتری مقام نبوت بر مقام ولایت است، قرار دارد. در این مقاله، ضمن نشان دادن سیر تاریخی و فرایند شکل گیری این نظریه، به بررسی عقاید و آرای دو گروه درگیر در این نزاع فکری نیز توجه شده است. از دیگر موارد مورد نظر در این مقاله، تبیین چگونگی برقراری پیوند میان طرفداران هر دو گروه و توضیح در خصوص استدلال های مطرح شده برای پایان بخشیدن به این نزاع عقیدتی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 281 تا 319

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

کارکردهای عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه در دیوان و حدیقه الحقیقه سنایی

نویسنده:

ابوالقاسم قوام ,زهره هاشمی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حکیم سنایی , شاهنامه , سیمرغ , رستم , ادبیات تعلیمی , حدیقه الحقیقه , دیوان اشعار سنایی , عناصر حماسی و اساطیری , اسکندر مقدونی , اسطوره و حماسه در شاهنامه , ادبیات عرفانی , اصطلاحنامه عرفان , جمشید در اساطیر

کلیدواژه‌های فرعی :

کوه قاف , حضرت خضر(ع) , زال , اسفندیار , آب حیات , ضحاک , سام , جام جم , حکایت های تعلیمی , شعر تعلیمی , بهمن , بیژن , زبان تمثیلی در عرفان , شعر سنایی , خسرو , عرفان و ادبیات , اسطوره سیمرغ , فر ایزدی , یمه , اسب در شاهنامه , فریدون و ضحاک , خضر در ادبیات , رخش , اسکندر و دارا , سد اسکندر , نوذر ,

چکیده :

در ادبیات کلاسیک فارسی از سنایی به عنوان یکی از نخستین حلقه های نوآوری و گسترش درونمایه شعری در جهات مختلف مدحی، عرفانی و خصوصا تعلیمی و حکمی نام می برند. او در پرتو بینش عرفانی و اخلاقی، نگرشی نو به مضامین و عناصر مختلف شعر - اعم از غنایی، حماسی و غیره - داشته است. در این جستار برآنیم تا به این پرسش پاسخ دهیم که سنایی چگونه عناصر حماسی و اساطیری شاهنامه را در حدیقه الحقیقه و دیوانش به کار گرفته است و شیوه نگرش وی به این عناصر چگونه بوده است؟ نگارندگان پس از مطالعه اشعار و استخراج این عناصر دریافتند که سنایی از آنها در چهار محور عمده زیبایی شناسی، تعلیمی، عرفانی و ستایشی بهره برده است و میزان کاربرد این عناصر به ترتیب کمیت عبارت بوده از: ستایشی، تعلیمی، زیبایی شناسی و عرفانی.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 211 تا 255

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مقایسه جاودانگی در اساطیر زرتشتی و سامی

نویسنده:

مهدی رضایی ,حشمت اله آذرمکان

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

حضرت ادریس(ع) , حضرت الیاس(ع) , حضرت خضر(ع) , حضرت عیسی (ع) , اسطوره , اسطوره‌شناسی (میتولوژی) , اساطیر بین النهرین , اسطوره شناسی تطبیقی , آموزه‌ها‌ی ادیان , آموزه‌ها‌ی ادیان ایران باستان (آموزه‌ها‌ی ادیان) , اساطیر زرتشتی , جاودانگی در اساطیر

کلیدواژه‌های فرعی :

انبیای بنی اسرائیل , ضحاک , اسطوره های ایرانی , گرشاسپ , اساطیر ملل , طوفان نوح , منجی در ادیان , منجی در اساطیر , ضحاک در اوستا , جاودانگی در ادیان , اوتانپیش تیم ,

چکیده :

ترس از مرگ، چون کابوسی وحشتناک، همیشه لذت و آرامش بشر را مکدر و خواب خوش وی را پریشان کرده است و شاید بتوان از آن به عنوان کهن ترین ترس بشر یاد کرد که خود منشا پیدایش دیدگاه های فلسفی و اسطوره ای فراوانی در طول تاریخ بشریت شده است. از جمله تلاش های مهم، اما گذرای انسان در طول تاریخ برای کاستن از تلخی این حقیقت مهلک، پردازش داستان هایی بوده است که امروزه از آن به عنوان اساطیر جاودانگی نام می بریم. در سراسر نقاط جهان کهنه و نو، شاهد چنین داستان های مقدسی هستیم که هر کدام بازگو کننده زمینه های فرهنگی و آمال پردازندگان خود هستند. در این مقاله کوشش بر این است تا اساطیر جاودانگی ایران و بین النهرین و اقوام سامی با توجه به خویشکاری شخصیت های نامیرا، معرفی و تجزیه و تحلیل شود. از میان اساطیر ایرانی به کسانی چون پشوتن، توس، گرشاسب، ... و از شخصیت های اساطیری سامی به اوتانپیش تیم، اخنوخ، ایلیا و ... اشاره خواهد شد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 85 تا 105

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تطبیق پیر مغان دیوان حافظ با کهن الگوی پیر خردمند یونگ

نویسنده:

مصطفی گرجی ,زهره تمیم داری

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

آرکی تایپ (کهن الگو) , مکتب روان شناختی یونگ , کهن الگوی پیر خردمند , نقد اسطوره ای (کهن الگویی) , اشعار حافظ شیرازی , روانشناسی(مسایل جدید کلامی) , ادبیات , انواع کهن الگوها , پیر مغان حافظ

کلیدواژه‌های فرعی :

ضمیر ناخودآگاه , حضرت خضر(ع) , نقد ادبی , نقد روانشناختی , پیر مغان , نمادهای کهن الگویی , کهن الگو در ادبیات فارسی , ضمیر ناخودآگاه جمعی و فردی , ادبیات و روانشناسی , خضر در ادبیات ,

چکیده :

شعر حافظ که آینه دنیای خیال انگیز و رازآلود وی است، به دلیل پیچیدگی های معنایی و هنرورزی های زبانی، همواره از متون باز و تفسیرپذیر به شمار آمده و درباره آن از منظرهای گوناگون سخن رفته است. نقد کهن الگویی آثار ادبی از فروع نقدهای روان شناختی است که در دهه های اخیر همچون مطالعات میان رشته ای دیگر رونق و روایی یافته است. این نقد که به بررسی مضامین و تصاویر کهن الگویی در نهاد انسان ها می پردازد، راه را برای ژرف کاوی های بعدی آثار ادبی می گشاید و نشان دهنده جهانی بودن پیام انسانی و احساسات شاعران هنروری همچون حافظ است. در این پژوهش با دید مکتب روان کاوی یونگ و از منظر کهن الگویی به جهان شعری حافظ نگریسته شده و به شخصیت پررنگ و تکرار شونده پیر در دیوان او پرداخته شده است، بررسی مقایسه ای چهره پیرمغان با کهن الگوی پیر خردمند یونگ، نشان دهنده شباهت بسیار و یا حتی انطباق کامل وی با آن تصویر کهن است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 151 تا 177

مشخصات اثر

ثبت نظر