مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

علم الإمام؛ بحوث في حقيقة و مراتب علم الأئمة المعصومين، تقریری از مباحث امامت سید کمال حیدری است که به کوشش علی‌ حمود عبادی نوشته شده است. کتاب با مقدمه مقرر آغاز و مطالب در ده فصل، تنظیم شده است. در این نوشتار، به شرح و تفسیر حدیث ثقلین، آیه تطهیر و برخی دیگر از احادیث در رابطه با علم امام و شئون مختلف آن پرداخته شده و اقسام علوم اهل‌بیت(ع) تبیین گردیده است. نگارنده در همین راستا، به احاطه ائمه اطهار(ع) به علوم گذشته، حال و آینده و احاطه آن‌ها به علوم غیبی، زیاد‌شدن علوم آن‌ها، علم آن‌ها به قضا و قدر الهی و بداء، حقیقت علم امام، معنای علم لدنی، علم الهامی اهل‌بیت(ع)، علم آنان به عوالم ملکوتی و رویت ملکوت، احاطه آنان به علوم قرآن و تفسیر و تاویل آن، علم ایشان به ظاهر و باطن اشیاء و طهارت قلبی و جسمی آنان از هرگونه عیب و ایراد پرداخته و ابعادی از عبودیت اهل‌بیت(ع)، اعلمیت ایشان بر سایر مردم، افضلیت ایشان بر انبیای الهی با استفاده از مفاد آیه تطهیر و حدیث ثقلین و حقانیت و شایستگی ایشان بر مسند جانشینی پیامبر(ص) را، اثبات نموده است. در این کتاب، ابعاد و مراتب علم امام مورد بررسی قرار گرفته است.

علم الأئمة المعصومین علیهم السلام (مقاربة فلسفیة کلامیة)، کتابی است به زبان عربی که به مروری قرآنی و روایی بر ابعاد علم امام معصوم و امامت وی می‌پردازد. این کتاب اثر خلیل رزق (خلیل عبدالأمیر رزق العاملی) عضو شورای مرکزی و اجرایی حزب الله لبنان است و انتشارات دار الهادی نشر آن را به عهده داشته‌ است. مباحثی کتاب عبارتند از: فصل اول: پژوهش‌های مقدماتی در رابطه با امامت و علم امام علیه السلام مبحث اول: تبیین مراد از امام علیه السلام و امامت در این بحث - مفهوم لغوی امامت و امام علیه السلام؛ - مفهوم امامت و امام علیه السلام در قرآن کریم؛ - مفهوم امامت و امام علیه السلام نزد متکلمین؛ - تشیع و امامت. مبحث دوم: منظور از علم امام علیه السلام چیست؟ - تعریف امام علیه السلام؛ - علم حضوری و علم حصولی؛ - علم ذاتی خداوند متعالی نسبت به اشیاء؛ - علم خداوند متعالی حصولی است یا حضوری. مبحث سوم: اختلاف نظر در خصوص علم امام معصوم علیه السلام - علم لدنی؛ - علم خداوند متعال و تفاوت آن با علم امام معصوم علیه السلام؛ - جایگاه علم امامان معصوم علیهم السلام در سخنان علمای تشیع؛ فصل دوم: شروع پژوهش در خصوص علم امام علیه السلام و ادله عقلی و نقلی آن مبحث اول: آغاز پژوهش در خصوص علم امامان معصوم علیهم السلام - بررسی علم معصوم علیه السلام و انواع آن در روایات؛ - امام علیه السلام و استمرار رسالت با علم ایشان؛ مبحث دوم: دلائل عقلی بر ضرورت علم امام علیه السلام - اشکالاتی در خصوص دلائل عقلی و پاسخ آنها؛ - موارد تکمیلی ادله عقلی. فصل سوم: منابع علم امام معصوم علیه السلام مبحث اول: میان پیامبرصلى الله عليه وآله وسلم و امام علیه السلام - پیامبران و وحی. مبحث دوم: منابع علم - علم کامل و بی نقص نسبت به قرآن کریم؛ - وراثت از پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم؛ - به ارث بردن علم از امام علی علیه السلام؛ - روح القدس؛ - الهام و سخن فرشتگان؛ - ستونی از نور. فصل چهارم: گستره علم امام علیه السلام و وسعت آن مبحث اول: روایت ثقلین و دلالت آن بر علم امام علیه السلام و مقدار آن - در تبیین عبارات روایت؛ - منظور از عترت در روایت؛ - دلالت روایت بر اثبات علم امام علیه السلام؛ - مراتب علم قرآنی نزد امام علیه السلام. مبحث دوم: مفهوم کلی گستره و وسعت علم امام علیه السلام - گروه اول: روایاتی که بر آگاهی ایشان علیهم السلام نسبت به لوح محفوظ دلالت دارند؛ - گروه دوم: روایاتی که دلالت دارند بر اینکه امامان معصوم علیهم السلام سرپرستان امر خداوند متعال و معدن علم خداوندی هستند؛ - گروه سوم: روایاتی که صراحت دارند بر اینکه امامان معصوم علیهم السلام دارای اسم اعظم و علم کتاب می‌باشند؛ - گروه چهارم: روایاتی که با صراحت امامان معصوم علیهم السلام را شجره نبوت و خاندان رحمت و معدن علم معرفی می‌کنند؛ - گروه پنجم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را وارثان علم حضرت آدم علیه السلام، علم اولواالعزم از فرستادگان و هم چنین علم تمامی پیامبران علیهم السلام می‌دانند؛ - گروه ششم: روایاتی که با صراحت امامان علیهم السلام، را وارثان علم پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم معرفی می‌کنند؛ - گروه هفتم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را از تمامی پیامبران علیهم السلام داناتر می‌دانند؛ - گروه هشتم: روایاتی که می فرمایند امامان معصوم علیهم السلام علم آسمان و زمین و بهشت و دنیا را می‌دانند، و اینکه آنها علم گذشته و آینده تا روز قیامت را می‌دانند؛ - گروه نهم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را دارای تمامی کتب آسمانی فرو فرستاده شده از آسمان می‌دانند؛ - گروه دهم: روایاتی که برای خداوند متعال دو علم معرفی می‌کنند؛ - گروه یازدهم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را دارای صحیفه جامعه، علم جفر و مصحف فاطمه می‌دانند؛ - گروه دوازدهم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را دارای علم غیب می‌دانند؛ - گروه سیزدهم: روایاتی که از ارواح امامان معصوم علیهم السلام سخن می‌رانند؛ - ادله مخالفان با گستردگی علم امام علیه السلام؛ - بررسی ادله نفی کنندگان گستردگی علم امام علیه السلام؛ فصل پنجم: امام علیه السلام علم غیب مبحث اول: آگاهی امام علیه السلام نسبت به غیب مبحث دوم: قرآن کریم و علم غیب فصل ششم: آگاهی امام علیه السلام نسبت به زمان شهادت خود مبحث اول: علل این پژوهش مبحث دوم: روایاتی که امامان معصوم علیهم السلام را نسبت به زمان فوت خود آگاه می‌دانند - اشکال ابن تیمیه در ماجرای مبیت؛ - دیدگاه علامه طباطبایی در بیان سازگاری میان آگاهی نسبت به غیب و رفتار ظاهری؛ - جمع‌بندی در پاسخ‌های سید خراسانی نسبت به اشکال به هلاکت انداختن معصوم علیه السلام خود را در هلاکت؛ فصل هفتم: مسأله سهو نسبت به پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم و امامان معصوم علیهم السلام مبحث اول: علت بحث در خصوص سهو پیامبر اکرم صلى الله عليه وآله وسلم و امامان معصوم علیهم السلام مبحث دوم: مراتب عصمت و مراحل آن مبحث سوم: عصمت و تطبیق آن در شریعت (مسأله سهو)

یکی از مسایل علم كلام، مساله علوم امامان و جهات علوم آنان می‌باشد. این مقاله که با هدف نگرش به این موضوع مهيا شده، سعی شده مسایلی همچون قلمرو علم ائمه علیهم‌السلام، منابع و جهات علوم آنان و علوم غیبی آن بزرگواران را از نظر شاگردان متكلم امامان شیعه، مورد بررسی قرار دهد. با بررسی دیدگاه‌های اين متکلمان و تفسیر و برداشتی که از آیات و روایات داشته‌اند معلوم مي‌شود از نظر شاگردان ائمه عليهم‌السلام در سیطره علوم ايشان، نسبت به آنچه مورد نیاز در بیان احکام و معارف است، وراثت علمي از پيامبر اكرم صلوات‌الله‌عليه، و همچنین حجیت علوم آنها، تردید و اختلافی نيست. اما در اینکه آیا آنها از طریق غیب معارف و احکام را می‌گرفته‌اند و يا منابع ديگر علوم ايشان از منظر اين متكلمان، با اجمال روبرو هستيم.