مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

مرور درختی موضوعات | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
جستجو در برای عبارت
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
 
شامل عبارت باشد
شامل عبارت باشد
تنها فراداده‌های دارای منابع دیجیتالی را بازیابی کن
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 72
عقل و دل از دیدگاه نهج البلاغه
نویسنده:
فاطمه مسکی بورنگ
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
این مجموعه با عنوان « عقل و دل در نهج البلاغه» به تبیین دو عنصر عقل و دل و رابطه آن ها با یکدیگر در نهج البلاغه پرداخته است. این تحقیق بنیادی با هدف شناخت صحیح عقل و دل و تبیین جایگاه مهم آن در زندگی تدوین شده و در آن سعی شده است تمامی سخنان حضرت علی7در نهج البلاغه گردآوری شودکه برای توضیح آن ها به شرح ها و کتب دیگر نیز رجوع کردیم. عقل نیروی بازدارنده ای است که با شناخت صحیح از عالم هستی می تواند آدمی را به مقام انسانیتی که درخور اوست نائل کند و انبیاء نیز از طریق بیدار کردن عقول، انسان ها را هدایت می کردند. کارکرد عقل را می توان در دو حوزه نظری و عملی بررسی کرد. به عبارتی دیگر در حوزه نظری انسان را در شناخت حقایق و آن چه باید بدان عمل کند یاری می کند و در حوزه عملی به عنوان نیروی بازدارنده از بدی ها ( مقابله با هوای نفس) و منشأ فضایل اخلاقی چون نظم، تدبیر، سنجیده گویی و ... نقش خود را ایفا می کند. البته عقل در شناخت ( حوزه نظری) دارای محدودیت است و توانایی درک همه امور را ندارد مثلاً از شناخت ذات خداوند و درک نعم الهی عاجز است و تا آفتاب وحی نتابد عقل فقط محیط محدودی را روشن می سازد. عواملی چون تفکّر، علم آموزی، تجربه اندوزی، تزکیه نفس موجب تقویت آن می گردد و عواملی نیز موجب تضعیف آن می شود عوامل درونی چون دنیاپرستی، طمع و آرزو، خودپسندی و ... ، عوامل بیرونی مانند فقر، شراب، شیطان و ... که قابل توجه است. دل، لطیفه ای است ربّانی و روحانی که مرکز ادراکات و عواطف است و دارای سه بُعد معرفتی، احساسی و افعالی است و به عنوان شگفت ترین جزء آدمی از آن یاد شده است. دل، چون پرنده ای تیز پرواز و پُر جست و خیز دائماً در حال انقلاب و دگرگونی است که قابلیت گسترش دارد. و موجب رسیدن به شناخت بهتر می شود و این دل است که توانایی هدایت انسان را دارد. چنان که بینایی و شنوایی حسّی داریم که عامل آن چشم و گوش است، بینایی و شنوایی باطنی داریم که عامل آن دل است. البته عوامل تضعیف کننده ای چون دنیاپرستی، شهوات، آرزوها و ... مانع ادراکش می شود و همچنین عواملی مانند یادخدا، حکمت، تصفیه آن، باعث حیات دل می گردد که قابل ملاحظه است. و نکته مهم دیگر در باب دل، پرورش آن است که بسیار بر آن تأکید شده است که باید محبّت خدا، عظمت الهی، یقین و .... درآن پرورش یابد. هرگاه سخن از عقل و دل می شود آن چه به ذهن می رسد تقابل این دو است. امّا حضرت راه رسیدن به شناخت حقیقت را در گرو استفاده صحیح از عقل و دل می دانند. دل می تواند به شناخت هایی برسد که عقل توانایی درک آن را ندارد و شناخت های قلبی بسیار عمیق تر از شناخت های عقلی هستند. عقل و دل اگر سالم بوده و در اسارت نباشند، همیشه می توانند بهترین راه ها را به انسان نشان دهند و آدمی حقیقت را آن چنان که هست ببیند. تهذیب نفس و تربیت برای هماهنگ ساختن این دو کانون است که مستلزم ضبط و کنترل خواهش های بی مورد دل ( هوای نفس) است. و مسئله تقابل یاد شده بین عقل و هوای نفس است که به خواهش های بی مورد دل معروف است. نتیجه این که: در کلام مولی الموحدین علی ( ع) عقل و دل به عنوان دو موهبت بزرگ الهی نقش بسزایی در رسیدن به سعادت انسان دارند و از همین رو دارای ارزش والایی هستند در نتیجه شناسایی این دو عنصر امری ضروری است. و این که باید برای رسیدن به شناخت صحیح با هم هماهنگ باشند. امّا متأسفانه در عصر حاصر در عقل گرایی افراط شده و دل را تحقیر کرده اند. تا جایی که حتی در بین عموم مردم از آن به عنوان هوا و هوس یاد می شود و به این صورت دل و جایگاه عظیم آن به فراموشی سپرده شده است.
مشخصات اثر
مراتب علم از دیدگاه ملاصدرا و اسپینوزا
نویسنده:
زهرا رسولی، محمدکاظم علمی سولا
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
مراتب علم در اندیشه عمده متفکران شرقی و غربی از جایگاه مهمی برخوردار است و متفکران بزرگ به بحث‌های دقیقی در این حوزه پرداخته‌اند. پژوهش حاضر این مسأله را از دیدگاه دو اندیشمند برجسته اسلامی و غربی، ملاصدرا و اسپینوزا مورد مداقه قرار داده است. و مدعی است که گر‌چه این دو اندیشمند به جریان‌های فکری متفاوتی تعلق دارند از جمله اینکه اساسا ملاصدرا بر خلاف اسپینوزا علم را از سنخ وجود بر می‌شمارد و نیز در بحث کلیات، ملاصدرا قائل به اصالت واقع (رئالیزم) و اسپینوزا از اصحاب تسمیه است، اما به رغم این اختلافات، در زمینه‌های خاصی نظریاتی اظهار داشته‌اند که می‌توان آن‌ها را مورد مقایسه قرار داد. از جمله در تقسیم مراتب علم که هر دو فیلسوف بر سه قسم دانسته‌اند، و نیز اینکه در هر یک از این سه مرتبه، مرتبه پیشین و فرو‌تر، خود مقدمه و وسیله تحقق مرتبه پسین و فرا‌تر می‌شود، و نهایتاً سعادت انسان از نظر هر دو متفکر با شهود عقلانی که بالا‌ترین مرتبه علم است، محقق می‌شود. در این جستار، تفصیل این موارد و نیز موارد دیگر از مشابهت‌ها و اختلاف نظرات این دو اندیشمند مورد کنکاش قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 57 تا 81
مشخصات اثر
رابطه معرفت عقلی و قلبی در تصوف عقلانی غزالی
نویسنده:
میترا (زهرا) پورسینا, حسین اجتهادیان, فاطمه (مهناز) توکلی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
گرچه غزالي به عنوان منتقد فلاسفه شناخته مي شود، ولي روش فکري وي همواره مشحون از استدلال هاي عقلي و فلسفي است و لذا از ديد برخي از محققان، غزالي سهم مهمي در عقلي سازي فرهنگ جهان اسلام و به ويژه انتقال انديشه هاي ابن سينا به اخلاف خود داشته و در نظريه پردازي هاي ديني و عرفاني خود نيز از مباني سينوي بهره هاي فراوان برده است. در اين مقاله سعي شده است با توجه به محورهاي اصلي غزالي شناسي جديد که در دو دهة اخير رويکردي نو به آثار غزالي را پيش چشم آورده اند و همچنين با عنايت به مباني تصوف عقلاني غزالي، رابطة معرفت عقلي و قلبي مورد تحليل قرار بگيرد. بر اين اساس نشان داده مي شود که رسيدن به بالاترين مراتب معرفت که در انديشة غزالي به قلب نسبت داده شده است، نه تنها پس از طي مقدماتي ممکن مي شود که در حوزة معرفت عقلاني است، بلکه اساساً خود معرفت قلبي استکمال عالي همان معرفت عقلي به شمار مي آيد.
صفحات :
از صفحه 46 تا 72
مشخصات اثر
بررسی منتقدانه امکان رؤیت پروردگار با محوریت دیدگاههای فقهی و فلسفی بهاءولد
نویسنده:
محمد رسول آهنگران؛ میرجلال الدین کزازی؛ نیره السادات علوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
مسئله رؤیت از جمله مسائل پردامنه و جنجالی ست که در حوزه کلام و فلسفه اسلامی شکل گرفت. پایه گذار این اندیشه ابوالحسن اشعری است و باقی فرق اسلامی همچون معتزله ، امامیه ، حابطیه ، اسماعیلیه و...هر یک دیدگاهی نسبت به امکان یا عدم امکان رؤیت پروردگار در این جهان آن هم با چشم سر ، اتخاذ نموده اند . این مسئله همچون سایر مسائل مهمی که جنبه اجتماعی به خود گرفته و از حد اندیشه ای فردی و حاشیه ای فراتر رفته ، در ادب فارسی - به عنوان ادب و فرهنگ سرزمینی مسلمان - رسوخی چشمگیر یافت و اکثریت شاعران و نویسندگان و عارفان در آثار خود - چه نظم و چه نثر- بدین مسئله پرداخته اند. در میان عرفا و اندیشمندان بزرگ مسلمان ، بهاءولد پدر مولانا جلال الدین بلخی در قرن هفتم هجری و مقارن یورش مغول در تقریراتش که تحت عنوان «معارف» در دست ماست ، دیدگاههایش نسبت به مسئله رؤیت را بیان می دارد. او به عنوان یک فقیه و عارف و واعظ اشعری و ماتریدی با استناد به دلایل عقلی و نقلی در جای جای کتاب خود ، قائل به امکان رؤیت پروردگار در این جهان و جهان دیگر آنهم با چشم مادی است. این مقاله ضمن طرح دیدگاه وی با استناد به عدم امکان عقلی، سعی دارد تا آن را به چالش بکشاند.
صفحات :
از صفحه 29 تا 52
مشخصات اثر
خاتمیت در ولایت از منظر عرفان و دین، با تکیه بر آراء ابن عربی
نویسنده:
مهین عرب
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی,
چکیده :
بی شک یکی از ارکان دین ولایت است، تا آنجا که اعتقاد به ولایت باطن دین و سر قبول عبادات تلقی شده است و منقول است که: «لاتقبل الاعمال الا بالولایه». در عرفان اسلامی ولایت باطن و رکن جمیع کمالات انسانی و سرآغاز رسیدن به مراتب عالی کمال است. هجویری، عارف بزرگ، در اهمیت ولایت گفته است: «بدان که قاعده و اساس طریقت و معرفت حق جمله بر ولایت و اثبات آن است.» (کشف المحجوب، 1382، ص 265). بر اساس نصوص شریفه، بالاترین درجه ولایت فقط از آن حق تعالی است: «انما ولیکم اله ... »، و سایر ولایات جلوه ای است ساری از این چشمه ازلی. اگر چه در شاخه های مختلف علوم اسلامی بحث های مستوفایی در باب ولایت صورت گرفته است، لیکن در این میان یکی از مهم ترین مباحث بدیع، به ویژه از دیدگاه عرفانی، مبحث خاتمیت ولایت است که هنوز هم محل مناقشه و معرکه آرا اهل ذوق و صاحب نظران می باشد. در این مقاله پس از بررسی گذرای معنا و مراتب ولایت، آراء ابن عربی خصوصا در مبحث ختم ولایت و خاتم الاولیا به اجمال نقد و بررسی و سپس با تکیه بر نقل، تاکید مجددی بر اعتقادات ولایی شیعی می شود.
صفحات :
از صفحه 25 تا 44
مشخصات اثر
رؤية الله بين التنزيه و التشبيه
نویسنده:
عبدالكريم بهبهاني
نوع منبع :
کتاب , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست معرفی کتاب
وضعیت نشر :
تهران ایران: مركز الطباعة و النشر للمجمع العالمي لأهل البيت عليهم السلام,
کلیدواژه‌های اصلی :
رؤیت خدا , کتب کلام شیعه
چکیده :
" فى رحاب اهل البيت " مجموعه كتابچه‌هايى است كه در بیش از چهل مجلد موضوعات مختلف كلامى، فقهى و احياناً تاريخى و قرآنى را مورد بررسى قرار داده است. سيد عبدالرحيم موسوى و يك گروه تحقيقى تدوين و تنظيم آن را به انجام رسانده‌اند. "انگيزه تأليف" پاسخگويى و ردّ شبهاتى كه در عصر جديد از طرق شبكه‌هاى اينترنتى و ارتباطى در مسائل اسلامى مطرح مى‌شود، سبب ايجاد گروه‌هاى بحث و پاسخگويى به شبهات در مجمع جهانى اهل بيت علیهم السلام گرديد كه اين مجموعه حاصل آن جلسات است. "ساختار كتاب" در هر جلد از اين مجموعه مهم‌ترين مباحث پيرامون آن موضوع اعتقادى يا فقهى و نيز نظرات و آراء اهل سنت و شبهات مرتبط به اختصار آمده است. در پايان نيز نتيجه و خلاصه بحث ديده مى‌شود. "جلد 37" درباره رویت خداوند و نظرات مختلف فرق اسلامی درباره آن بحث می کند.
مشخصات اثر
حس دروني درباره خدا
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
در پاسخ به اين پرسش به چند نكته اشاره مي شود: 1. منظور از «حس دروني» چيست؟ اين پرسش اساسي بايد روشن گردد تا قسمت دوم پرسش پاسخ داده شود: مقصود از «حس دروني» همان راه «دل» يا «فطرت» است. انسان داراي دو بعد وجودي است: الف. بعد عقل و خرد: كاركرد اين بخش بیشتر ...
کلیدواژه‌های اصلی :
راه های ارتباط با خدا , حس درونی
مشخصات اثر
ديدن خدا با چشم دل
نوع منبع :
پرسش و پاسخ , کتابخانه عمومی
پاسخ تفصیلی:
می دانیم که رؤیت پذیرفته شده در اعتقادات اسلامی و تشیع، رؤیت قلبی خدا و دیدن با حقایق ایمانی است، ولیدیدگاه های مختلفی در کلام، فلسفه و عرفان در مورد همین نحوه از دیدن خدا مطرح است. طبیعی است که وقتی سخن بر سر رسیدن به این مقام در شهود خداوند است، با بیشتر ...
مشخصات اثر
عرفان در قرآن، احادیث و ادعیه
نویسنده:
محمد اسدی گرمارودی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
یکی از مباحث مهم در عرفان اسلامی، تطابق عرفان با شرع و سیره معصومین است. حقایق عرفانی ریشه در فطرت انسانی دارند؛ از این رو در همه ملت ها و مکتب ها مطرح شده است. شاید همین امر باعث شده که برخی اسلامی بودن عرفان را نپذیرند؛ حال آنکه حقیقت شرع و بهره مندی عالی دینی، با نگرش عرفانی میسّر است. این مقاله کوشیده تا سه عنوان مهم از عناوین عرفان را در قرآن، احادیث و ادعیه معصومین بررسی نماید. عناوین تفسیر عرفانی کثرات در عالم وجود و هدف عارفانه در دینداری و عبودیت و همچنین ابزار شهود و نحوه کشف حقیقت از طریق دل را در منابع شرعی بررسی نموده و می کوشد منشأ اسلامی عرفان اسلامی را آشکار نماید.
صفحات :
از صفحه 87 تا 114
مشخصات اثر
معناشناسی تحلیلی آیه «الى ربها ناظره» از منظر مفسران فریقین
نویسنده:
حسین علوی مهر، محسن خوش فر، حسن حسن زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها,
چکیده :
آیه «الى ربها ناظره» از جمله آیات مورد اختلاف مفسران اشاعره، معتزله و امامیه می باشد. در این آیه شریفه چیستی معنای واژه های «الی» و «ناظره» مورد دقت مفسران قرار گرفته است. این آیه با عطف توجه به واژه «ناظره»، یکی از مستندات قائلین به جواز رویت خداوند از جمله اشاعره می باشد. مفسرین امامیه ضمن تبیین معنای صحیح آیه، قول اشاعره را نادرست اعلام کرده اند اما خود در بیان معنای آیه دچار اختلاف شده اند. این مقاله بیانگر آن است که تفسیر صحیح آیه «نعمت الهی را انتظار می کشند» می باشد و تفسیر آیه به «رویت قلبی پروردگار» ناصحیح است. همچنین برخلاف نظر مشهور مفسران که معتقدند «الی» در این آیه حرف جاره است، نظر قوی تر و صحیح تر آن است که «الی» اسم و به معنای «نعمت» می باشد.
صفحات :
از صفحه 7 تا 22
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 72