جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ایضاح الحکمه ترجمه و شرح بدایه الحکمه این کتاب را انتشارات مرکز جهانى علوم اسلامى با کیفیتى مطلوب و رعایت جهات فنى و ویرایشى و حروفچینى خوب و قیمت منـاسب به چاپ رسانده است. از محسناتش یکى انتشار هر سه جلد آن با یکدیگر است. شیوه نویسنده آن است که ابتدا متن عربى یک فصل را یک جا مى آورد, البته بدون اعراب گذارى, سپس ترجمه کل فصل را و بعـد از آن شرح مطالب. یک جـا آوردن همه مطـالب یک فصل در مـواردى که طولانى است کار را مشکل مى کند و سبب مى شود خواننده به راحتى به متن و ترجمه وشرح یک مطلب دست نیابد. در مورد ترجمه مى گویند: (رعایت اصل انطباق ترجمه با متن نیز مورد توجه قرار گرفته است و اگر خواننده گرامى در بخش ترجمه, روان بودن کامل عبارت را نمى یابد علت آن همان است که اشاره شد).از همین روست که مجبور شده اند در برخى موارد قواعد ادبیات فارسى را رعایت نکنند.در برخى موارد نیز تکلف در ترجمه به چشم مى خورد. و خطاى در ترجمه نیز بندرت پیش آمده است. روش مؤلف در شرح مطالب این است که ابتدا مى گوید چند موضوع در این فضل مطرح گردیده است و سپس برخى از آنها را شرح مى دهد و پاره اى دیگر را به محل خود ارجاع داده یا به وضوحش وامى گذارد. عنوان گذارى خوبى در مطالب شرح دارند. در بعضى موارد به سیر تاریخى بحث اشاره مى کنند. از نقل اقوال هم فروگذار نکرده اند و به گفته خودشان (بدین جهت اکثر مباحث مطرح شد در شرح بیشتر براى کسانى مفید است که داراى ذوق فلسفى و تفکر عقلانى بوده و خواهان تحقیق بیشتر پیرامون مسائل فلسفى مى باشند… بلکه براى مدرسان هم سودمند خواهد بود) همین امر موجب شده فایده شرح براى مبتدیان کم شود. کسى که در گامهاى نخستین فلسفه آموزى است طبیعتاً نمى تواند از اقوال اساطین فن استفاده کند و گاه موجب تشتت خاطر وى مى گردد. البته شارح محترم خود در مقدمه کتاب بر این نکته اصرار ورزیده اند که نبایست ذهن مبتدى را مشوش و متشتت نمود.۲ ولى به نظر مى رسد که نقل اقوال متعدد تا حدودى همین مشکل را آفریده است. البته بعضى از موارد نقل قول را به پاورقى منتقل کرده اند که کار خوبى است. ارجاعات سودمندى نیز در پاورقى دارند. در پاره اى موارد توضیحات بیشتر را به پاورقى برده اند که این نیز از محسنات کار است. و دیگر از محسنات, آوردن نمودار درختى است.

در این مجموعه, برخی از درخواست‌های دانشجویان و طلاب کشورهای مختلف از 'مرکز جهانی علوم اسلامی' مبنی بر آن که در دانشگاه‌های ایران, به تحصیل مشغول شوند, درج گردیده است. همچنین در این درخواست‌ها به علاقه‌مندی آنان در حوزه معارف اسلامی اشاره شده است. هر درخواست به زبان اصلی با ترجمه فارسی به چاپ رسیده است.

درسنامه اخلاق برای طلاب پایه چهارم کتاب حاضر، اخلاق (۴)، به منوظر تدریس بر پایه چهارم سطح یک حوزه تدوین شده است، همچنان که در آغاز اخلاق (۳)، گذشت، اخلاق (۴) دفتر دوم از گزیده آثار اخلاقی امام خمینی قدس سرّه، و خلاصه شرح اربعین ایشان است. چگونگی آثار اخلاقی امام و گزینش مرکز متون به تفصیل در مقدمه اخلاق (۳) بیان شده است.

اخلاق (۱): آداب اسلامی: درسنامه اخلاق برای طلاب پایه اول بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله ربّ العالمین، والصلاه والسلام علی سیّدنا ونبیّنا محمّد وآله الطاهرین هدف اسلام سر و سامان دادن به جمیع جهات زندگی انسان است. از این رو، این مکتب حیات بخش در هر مسأله ای از مسائل زندگی آدابی را مطرح کرده است. اسلام آمده است که جامعه ای مؤدّب و انسانی بسازد و فقها در هر بابی از ابواب فقه آدابی را ذکر کرده اند و دانشمندان دهها کتاب در زمینه آداب نگاشته اند: آداب نماز، آداب روزه، آداب سفر، آداب غذا خوردن، آداب ازدواج، آداب حج و ... . از آنجا که طلاّب حوزه های علوم دینی مروج فرهنگ پیامبران و امامان(علیهم السلام) هستند باید خود مظهر ارزشهای آنان باشند و بیش از دیگران به آداب اسلامی مؤدّب شوند. در گذشته به هر طلبه ای که وارد حوزه علمیه می شد قبل از هر چیز تهذیب اخلاق و آداب اسلامی و کتابهایی چون آداب المتعلمین، منیه المرید، جامع السعادات، معراج السعاده و تذکره المتقین می آموختند. این بود که از آنها بوی عطر تقوا می آمد و سخنانشان به دل می نشست، مجالست با آنها روح و جان را دگرگون می ساخت و به معنای واقعی کلمه «روحانی» بودند. مردم هم آنان را سرباز امام زمان (عجّل الله تعالی فرجه الشریف) می دانستند و به آنان عشق میورزیدند. امروز نیز راه سازندگی جامعه در گرو خودسازی و تأدّب به آداب اسلامی است. این نوشته مجموعه ای از آداب اسلامی است که در چهار فصل و یک خاتمه تنظیم شده است: فصل اول: مباحث کلی آداب; فصل دوم: آداب فردی; فصل سوم: آداب اجتماعی; فصل چهارم: آداب تعلّم و دانش پجوهی; خاتمه: رساله الحقوق از امام سجّاد(علیه السلام) . امید است این اثر ره توشه ای باشد برای مربیان و تذکره ای برای طلاب و محصلان.

کتاب علم و عقل از دیدگاه مکتب تفکیک، نوشته ی آقای سیدعباس مرتضوی، از سوی انتشارات مرکز جهانی به چاپ رسیده است. این اثر برای سطح کارشناسی نگاشته شده و در بردارنده ی زندگی نامه و اندیشه های سه تن از بزرگان مکتب تفکیک: سیدموسی زرآبادی، میرزا مهدی اصفهانی و شیخ مجتبی قزوینی است. اثر حاضر دارای دو بخش اصلی است. بخش اول، با عنوان «تبیین شناخت از دیدگاه مکتب تفکیک»، درباره ی ضرورت تفکیک، معنای تفکیک، موضوع له و معانی الفاظ و تفاوت آن با معانی الفاظ در علوم بشری ، عقل، عمل، سبب وجدان، علم حضوری، عالم، عاقل و ادله ی عدم تجرد است.نویسنده در بخش دوم، به نقد آرای معرفت شناختی مکتب تفکیک پرداخته و راه های شناخت و معرفت دینی، اجماع، جایگاه عقل در اسلا م، تعارض عقل و نقل، نقد دیدگاه های مکتب تفکیک در مورد عقل و چگونگی ارتباط آن با عالم و عاقل را بررسی نموده است. تفکیک، نظریه ای معرفت شناختی و روش شناختی در خصوص چگونگی فهم متون دینی است که در آن بر تمایز سه روش معرفت دینی: روش قرآن، فلسفه و عرفان از هم تأکید می شود

در این مقاله در مورد تفسیر عرفانی از دیدگاه امام خمینیw در سه ساحت بحث شده است: ساحت اول ماهیت، ساحت دوم مبانی و ساحت سوم شیوه. تفسیر عرفانی شاخه‎ای از تفسیر است که عهده‌دار بیان باطن آیات قرآن و معانی رمزی و اشاری آنها و مبتنی بر ذوق عرفانی و سیر و سلوک است و از طریق کشف و شهود به دست می‎آید. در تفسیر عرفانی، با قبول دلالت ظاهر آیات، وجهه همت مفسر، راهیابی به باطن آیات، اشارات و لطایف آنهاست؛ زیرا قرآن دارای چهار لایه است: «عبارت» که به عوام اختصاص دارد، «اشارت» که در حیطه ادراک خواص قرار دارد، «لطایف» که در حوزه فهم اولیاست و «حقایق» که برای انبیا قابل دستیابی است. در ادامه اشاره‎ای به پیشینه تفسیر عرفانی شده است. در بحث مبانی، محورهای متعددی مطرح شده است که به‎اختصار عبارت‎اند از: مبنای هستی‎شناختی؛ مبنای معرفت کشفی؛ مبنای زبان‎شناختی؛ مبنای برخورداری قرآن از مراتب نزول؛ مبنای برخورداری قرآن از مراتب معنایی متعدد؛ مبنای مراتب فهم قرآن و مبنای طهارت باطن. امام ضمن ارج‎نهادن به ظاهر آیات، به تفسیر عرفانی پرداخته و رسالت مفسران را کشف مقاصد عرفانی قرآن دانسته است.

کتاب حاضرحاصل رساله دکتری نگارنه دررشته مدرسی معارف اسلامی گرایش قرآن ومتون اسلامی است که دردانشگده علوم حدیث دانشگاه قرآن وحدیث ازآن دفاع شده

در مجموعه حاضر, خلاصه مقالات دومین همایش جهانی 'حکمت متعالیه و ملاصدرا' (۱ ـ ۵ خرداد ۱۳۸۳) درج شده است. عناوین برخی از این مقالات عبارت‌اند از: 'حرکت جوهری و ثبات معرفت/ احمد احمدی', 'تئوری جهان زنده و انعکاس آن در حکمت متعالیه/ مقصود محمدی', 'عقل, اومانیسم و تعالی در فلسفه ملاصدرای شیرازی/ دانیل اسمیت', 'ربط معرفت به جهان صغیر و جهان کبیر در دیدگاه صدرالمتالهین/ سعید رحیمیان', 'حقیقت انسان و جایگاه آن در نظام هستی/ مرضیه اخلاقی' و 'ملازمت اصالت وجود با وجوب ذاتی/ حسین عشاقی اصفهانی

حضرت امام سالها در قم کتاب گرانقدر «اسفار اربعه»، تألیف فیلسوف شهیر صدرالمتألهین را تدریس کرده و بر مباحثى از آن، حاشیه نوشته اند که متأسفانه نسخۀ آن هنوز به دست نیامده است. این کتاب منتخبى از آراى فلسفى حضرت امام از تقریرات دروس فلسفه ایشان است که توسط مرحوم آیت الله سید عبدالغنى اردبیلى نوشته شده و در اختیار مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی (س) قرار گرفت و در تاریخ ۱۳۸۱ در سه جلد به چاپ رسیده است.

۱- کتاب حاضر صورت بسط‌یافته‌ی سخنرانی استاد طاهرزاده تحت عنوان «سلوک ذیل شخصیت امام خمینی«رضوان‌الله‌علیه»» است که پس از آن‌که به صورت مکتوب در آمد در ۱۷ جلسه توسط ایشان به طور مبسوط مورد بحث قرار گرفت و اینک تمامی این جلسات پس از بازبینی توسط استاد، جامه‌ی کتاب در برگرفته است. ۲- این بحث در جمع عزیزانی مطرح شده که از طرفی دغدغه‌ی حرکت فرهنگی در جهان معاصر را دارند و از طرف دیگر می‌خواهند این حرکت را در ذیل اندیشه‌ و شخصیت امام«رضوان‌الله‌علیه» محقق نمایند. لذا مخاطبین اصلی این کتاب کسانی هستند که می‌خواهند با تفکر و تدبّری عمیق به جایگاه شخصیت امام«رضوان‌الله‌علیه» نظر کنند و نیز کسانی که همراه امام وارد صحنه‌ی نهضت و انقلاب اسلامی شدند و قصد بازخوانی عمیق‌تری از انقلاب و جایگاه امام«رضوان‌الله‌علیه» دارند. ۳- کتابی که پیش رو دارید سعی دارد ما را متوجه مبادی تفکر نماید و در همین راستا روشن می‌کند مبادی تفکر باید نه‌تنها یک تئوری مطمئنْ بلکه سیره و سلوک یک شخصیت قدسی باشد که مصداق کامل آن اهل‌البیتhاند که در توصیف آن‌ها در زیارت جامعه اظهار می‌داریم: «مُحَقِّقٌ‏ لِمَا حَقَّقْتُمْ‏ مُبْطِلٌ لِمَا أَبْطَلْتُمْ» آن‌چه را شما حق می‌دانید، ما نیز حق می‌دانیم و آن‌چه را شما باطل می‌دانید ما نیز باطل می‌دانیم. و از این طریق مبادی عقل نظری و عملی خود را امام معصوم قرارمی‌دهیم. در کتاب سعی شده روشن شود در حال حاضر در ذیل ائمه‌ی معصومینh، حضرت امام خمینی«رضوان‌الله‌علیه» قراردارند و ما امروز از طریق شخصیت علمی و عملی ایشان می‌توانیم مبادی عقل نظری و عملی جامعه‌ی خود را شکل دهیم و به آن وحدت قدسی که لازم داریم برسیم. ۴- با شناخت شخصیت اشراقی حضرت امام که در چندین جلسه به آن پرداخته می‌شود موضوعِ به‌دست‌آوردن مبنای لازم جهت تفکّر به میان می‌آید و معلوم می‌شود در چنین حالتی است که همه‌چیز معنای خود را پیدا می‌کند. از یک طرف وحدت حقیقی و تفاهم لازم جهت ایجاد بسترِ تحقق تمدن اسلامی فراهم می‌شود و از طرف دیگر مشکلات تاریخی ما درست تحلیل می‌گردد و راه‌کار‌های عبور از آن‌ها پیدا می‌شود. ۵- جای ‌جای کتاب به شخصیت اشراقی حضرت امام«رضوان‌الله‌علیه» پرداخته است. اول این‌که معنی شخصیت اشراقی چیست و دیگر این‌که به چه دلیل حضرت امام یک شخصیت اشراقی است و با نور قلب خود ملکوت خود را در معرض انوار الهی قرارداده و سوم این‌که چگونه باید افرادِ جامعه را تربیت کرد که بتوانند رابطه‌‌ای اشراقی با حضرت امام داشته باشند و در ذیل پرتو شخصیت ایشان به جامعیت لازم برسند. البته با طرح این مباحث عملاً ما متوجه معارف ارزشمندی خواهیم شد که نه‌تنها نگاهمان به حضرت امام تصحیح می‌شود تا ایشان را صرفاً یک دانشمند ندانیم، بلکه با به‌دست‌آوردن چنین نگاهی بین شخصیت‌های علمی و انسان‌های اشراقی تفاوت قائل می‌شویم و متوجه سنّت خداوند در پرورش زعمای دین خواهیم شد. ۶- کتاب به تأسی از مقام معظم رهبری«حفظه‌الله» به شاخصه‌های اصول‌گرایی حقیقی پرداخته و به طور جدّی به راه کار‌های رسیدن به آن نوع اصول‌گرایی نظر کرده و روشن نموده امروز با نظر به شخصیت جامع حضرت امام در علم و عمل می‌توانیم به آن اصول‌گرایی دست یابیم که مدّ نظر مقام معظم رهبری است. در تبیین شخصیت امام در کنار شخصیت فقهی ایشان، به جنبه‌های فلسفی و عرفانی ایشان نیز تأکید نموده تا مسیر آن سلوکی را که شایستگی قرارگرفتن در ذیل شخصیت حضرت امام را به انسان می‌دهد، روشن کند. ۷- راز تجلّی نور انقلاب اسلامی بر قلب مبارک حضرت امام، از نکات مهمی است که در کتاب بر روی آن بحث شده است و نویسنده روشن نموده چگونه مکتب حضرت امام شایستگی تحقق راه‌حل‌هایی را دارد که جهان امروز را از ظلمات مدرنیته آزاد ‌کند و به وحدت قدسی برساند و امکان تفکّر و تفاهم را به بشر امروز بر‌گرداند. ۸- یکی از حساس‌ترین فراز‌های کتاب نظر به تفصیل درآوردن حقایق اجمالی است که موجب ظهور حقانیت آن حقایق می‌شود و مردم می‌توانند قدسی‌بودن آن‌ها را لمس کنند. این مبحث روشن می‌کند همان‌طور که ائمه‌ی معصومینh نقش تفصیل‌دادنِ وَحی محمدیf را داشتند، وظیفه‌ی نیروهای معتقد به انقلاب است که خود را شایسته‌ی به تفصیل درآوردن حقیقت انقلاب اسلامی کنند، همان‌طور که مقام معظم رهبری«حفظه‌الله» عامل تفصیل انقلاب شدند و توانستند استعدادهای انقلاب اسلامی را در مواطن مختلف ظاهر نمایند تا آن حقیقتِ اجمالی در مظاهر تفصیلی به رؤیت درآید و مورد تصدیق قرارگیرد. ۹- اساسی‌ترین نکته‌‌ای که در کتاب مدّ نظر قرارگرفته، «وجود» یا «حقیقت» است. در جلسات مختلف، زاویه‌های مختلفی نسبت به چگونگی رجوع به «وجود» باز شده است، زیرا می‌توان گفت:‌شاخصه‌ی اصلی مکتب حضرت امام«رضوان‌الله‌علیه» رجوع به «وجود» و تأکید بر اصالت وجود است تا از یک طرف به بهترین شکل به حضرت مهدیg نظر شود و انقلاب اسلامی مسیر رجوع به آن حضرت گردد و از طرف دیگر ماهیت غرب که از طریق سوبژکتیویته به «وجود» پشت نموده نیز روشن گردد. ۱۰- در حال حاضر تجلّی نور مهدیg از آئینه‌ی انقلاب اسلامی، به کمک شخصیت اشراقی حضرت امام«رضوان‌الله‌علیه» به صحنه آمده و عدم رجوعِ کامل به انقلاب اسلامی عین ماندن در جاهلیت و بی فکری است، و بی فکری همواره با تضاد و عدم وحدت هم‌آغوش است. پس اگر امروز به دنبال وحدت حقیقی در جامعه هستیم باید به راه‌کارهای قرارگرفتن در ذیل شخصیت اشراقی حضرت امام فکر کنیم و سراسر کتاب چنین عزمی را دنبال می‌کند. ۱۱- در آخر متذکر می‌شویم که این کتاب برای مخاطبانی که با آثار استاد طاهرزاده از جمله مباحث «معرفت نفس» و «از برهان تا عرفان» و «غرب‌شناسی» و «آن‌گاه که فعالیت‌های فرهنگی پوچ می‌شود»، آشنایی دارند بیشتر قابل استفاده‌ خواهد بود.