جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

فخر رازی , محمد بن عمر (فقیه، متکلم، فیلسوف، مفسر و حکیم مسلمان ایرانی، مکتب اشعری، متکلم اشاعره متاخر، شافعی، پیش برنده الهیات فلسفی، مخالف؟ فلسفه), 543ق./1149م. ری، تهران، ایران 606ق./1210م. هرات، افغانستان

جستجو در برای عبارت

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

78 79 80 81 82 83 84 85 86 87

تعداد رکورد ها : 1070

عنوان :

«الرسالة الزاهرة» نوشته اثیرالدین ابهری: نسخه شناسی، متن شناسی، تصحیح، و تحلیل

نویسنده:

مهدی عظیمی , هاشم قربانی

نوع منبع :

مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF چکیده

وضعیت نشر :

تهران: دانشکده الهیات و معارف اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

منطق صوری , عکس نقیض , الرساله الزاهره , تعدی استلزام , دلیل شرطی , اصطلاحنامه منطق

کلیدواژه‌های فرعی :

منطق ربط , منطق جدید , تابع ارزش صدق , گزاره شرطی , استلزام مادی , احکام مواد ثلاث , عکس نقیض موافق , تمثیل(منطق) , قیاس اقترانی شرطی , قیاس جدلی , منطق رواقی , فلسفه منطق , امکان ابژکتیو , قیاس معارضت , عکس نقیض شرطی , استلزام شرطی , دلالت دوران بر علیت , تاریخ منطق اسلامی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

خواجه نصیرالدین طوسی , ابن سینا: ابوعلی سینا

چکیده :

اثیرالدین ابهری یکی از برجسته ترین منطق دانان دورۀ اسلامی است که کمتر شناخته شده است. جستار پیش رو، از یکسو، با تصحیح الرسالة الزاهرة، یکی از منطق نوشته های ارزشمند وی را از پستوی فراموشی به پیشخوان چاپ و انتشار درمی آورد و، از دیگر سو، با شرح و واشکافی و تحلیل آن از دریچه ی منطق جدید، بر گوشه ای از اندیشه های منطقی ابهری پرتو می افکند. مهمترین دستآوردهای این جستار در مقام بازشناسی اندیشه های منطقی ابهری بدین قرارند: 1. ابهری قاعدۀ تعدّی استلزام را منتجِ شرطی متّصل نمی داند. 2. ابهری قاعدۀ دلیل شرطی را می شناخته است؛ 9. ابهری قاعدۀ عکس نقیض شرطی را به چالش می کشد. 4. ابهری بر آن است که در گزاره های حملی، عکس نقیض موافق اعتبار منطقی ندارد. 5. ابهری، همچون منطق دانان ربط، استلزام ربطی را معتبر می داند، درحالیکه جدلیان رقیب وی، همانند رواقیان و پیروان منطق فرگـه راسلی، استلزام مادّی را. الرسالة الزاهرة بر پایۀ نسخه های خطّی دانشگاه تهران، مجلس، و کتابخانه ی آیت الله مرعشی، به شیوۀ گزینشی تصحیح شده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 129 تا 164

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

معنا شناسی واژه «صابئین» در قرآن : دوره 12، شماره 48 : پژوهش های قرآنی

نویسنده:

محمدرضا حاجی اسماعیلی

نوع منبع :

مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم) , مدخل اعلام(دانشنامه اعلام)

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اهل کتاب , اصطلاحنامه علوم قرآنی , صابئین حرّانى , صابئین حنفا , صابئین قرآنى , صابئین مندایی , آیین های مندایی (آیین ادیان) , دین صابئی (دامنه ادیان خاموش) , تاریخ صابئین , مباحث خاص فقهی صابئین

کلیدواژه‌های فرعی :

آیه 017 حج , صبا , آیه 062 بقره , آیه 69 مائده , غسل تعمید مندایی ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

شیخ طوسی‏: ابوجعفر محمد بن حسن , محقق حلی: نجم الدین ابوالقاسم جعفر بن حسن بن سعید , علامه حلی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی

چکیده :

از واژه صابئین و صابئون در سه آیه قرآن یاد شده است. نگرش قرآن نسبت به آیین صابئین همانند دیگر ادیان توحیدى مبتنى بر گرایش به مبدأ و معاد و رستگارى در آخرت است با این همه دیده می ‏شود که مترجمان و مفسران قرآن در تبیین مفهوم این واژه و تعیین مذهب گروندگان به این آیین با شک و ابهام و به گونه‏ اى سربسته و نامفهوم سخن گفته و حتى پاره ‏اى از فقیهان از یادکرد این گروه در شعار اهل کتاب استنکاف ورزیده ‏اند. این مقاله تحقیقاتى است در معناشناسى واژه صابئین با رویکرد تفسیرى، فقهى، تاریخى با تأکید بر این نکته که کاربرد این واژه در یک مقطع از تاریخ دچار تحویل گردیده است و این آمیختگى در انتساب واژه موجب گردیده تا نزد مترجمان و مفسران قرآن و برخى فقیهان این چنین پراکندگى آراء پدید آید. روش این مقاله تبیین سه آیه مورد نظر از قرآن و مقایسه ترجمه‏ هاى گوناگون فارسى از این واژه و بررسى اسناد تاریخى و آراء تفسیرى مفسران و فقیهان و بیان دیدگاه ایشان است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 174 تا 191

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

اندیشه مشیت و اراده الهی و تبیین مدرسه قم از آن

نویسنده:

محمد تقی شاکر، سید محمود موسوی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ساوه: دانشکاه آزاد اسلامی واحد ساوه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

صفات الهی , اراده الهی , خداشناسی

کلیدواژه‌های فرعی :

کتاب بحارالانوار , اهل سنت (مذاهب کلامی) , جبر و اختیار(کلام) , حدوث , خوارج (مذاهب کلامی) , قدم , اشاعره (اهل سنت) , معتزله (اهل سنت) , افعال واجب(حکمت نظری) , صفات ذاتیه ( الهی ) , صفات فعلیه , قرآن , اصول کافی , شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) , کتاب التوحید , کتاب المحاسن , مشیت حتم الهی , علت تام الهی , کتاب الاعتقادات , فعل غیر خدا ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , محمد بن یعقوب کلینی , شیخ مفید: محمد بن محمد بن نعمان‏ , احمد بن محمد برقی , غلامحسین ابراهیمی دینانی

چکیده :

اسماء و صفات الهی هر یک فصلی از معرفت را به روی جویندگان حقیقت می گشایند. از جمله صفاتی که قرآن و روایات بر آن تاکید و می توان گفت عقل بر آن حکم می کند، صفت اراده است. نوشتار پیش رو به تحلیل داده های نقلی و عقلی در تبیین صفت مشیت و اراده الهی در حوزه شیعه تا پایان مدرسه قم پرداخته است. سعی شده است با چینشی تاریخی تطور سیر دریافت از این مساله در این دوره زمانی نشان داده شود. از این رو نخست بررسی معنای لغوی و قرآنی آن انجام و آنگاه دیدگاه های اهل حدیث، معتزله و اشعری را مرور نموده است و سپس به دیدگاه متکلمین دوره حضور به ویژه هشام بن حکم و محدثین کلامی مکتب قم با محوریت و مقایسه سه کتاب محاسن، کافی و توحید پرداخته است و در نگاهی کلان به این مطلب رهنمون شده است که تنظیم مدار صفت اراده در منظومه کلامی با توجه به پرسشهای جدید، تبیین از چیستی اراده و مشیت را دست خوش دگرگونی و تحول و در رفتار محدثین زمینه ساز گزینش و چینش خاص روایات نموده است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 105 تا 136

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مصداق اهل بیت علیه السلام در آیه تطهیر با رویکرد به منابع اهل سنت

نویسنده:

غلامرضا رحیمی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

تفاسیر (سوره احزاب. آیه تطهیر) , اهل بیت(ع) , مصداق اهل بیت (ع) , اهل بیت شناسی اهل سنت

کلیدواژه‌های فرعی :

صحیح مسلم , همسران پیامبر , عصمت اهل بیت علیهم السلام , تطهیر اهل بیت از رجس معنوی , اصحاب کساء , کتاب المنار , رفتار پیامبر (ص) , واقعه کساء , تفسیر المیزان (کتاب) ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ابن بابویه، محمدبن علی: شیخ صدوق , علامه حلی , علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی , جعفر سبحانی , ناصر مکارم شیرازی , علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی

چکیده :

آیه تطهیر، یکی از مهم ترین و راه گشاترین آیات قرآنی است که در آن، جایگاه و منزلت ویژه اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بیان شده است. تلاش این مقال بر آن است که با توجه به مدارک روشن اسلامی، به دور از هر گونه پیش داوری و تنها با بررسی دقیق منابع دینی، مخاطب خود را در تعیین مصداق اهل بیت در آیه شریفه تطهیر به ویژه از منظر اندیشمندان اهل سنت یاری رساند. در این راه، ابتدا به بررسی معنای لغوی اهل بیت می پردازد، آن گاه اقوال و نظریه های گوناگون را در باره اهل بیت در آیه تطهیر بر می شمارد، و سرانجام با تکیه بر قرائن موجود در آیه شریفه و نیز تعداد فراوانی از روایات وارد شده در موضوع از طریق فریقین، به این نتیجه می رسد که، آیه تطهیر تنها در حق پنج نفر: پیامبر اکرم (ص)، علی (ع)، فاطمه (ع)، حسن (ع) و حسین (ع) نازل شده است و نمی تواند همسران پیامبر (ص) را در بر گیرد، زیرا به اتفاق فریقین، همسران پیامبر (ص) مصون و معصوم از خطا و اشتباه نبودند. ضمنا روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و به شیوه کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 123 تا 145

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آفرینش عیسی مسیح در کتاب مقدس و قرآن

نویسنده:

مژگان سرشار

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

کتاب مقدس (عهدین) , آدم , حضرت عیسی (ع) , خلق آدم (ع) , اصطلاحنامه علوم قرآنی , قرآن , فلسفه دین , خلقت عیسی مسیح (ع)

کلیدواژه‌های فرعی :

لوگوس , قوم بنی اسرائیل , کن فیکون , سنت یهود , آفرینش انسان از خاک , رستاخیز در کتاب مقدس , جبرئیل(ع) , نطفه , پسر خدا , الهیات مسیحی , تثلیث مسیحی , آفرینش انسان از آب , آفرینش نفس بر صورت خدا , لوگوس و کلام الهی , نفخ روح القدس , کلمه مسیح , آفرینش از گل , کلمه انسان , آفرینش از شیره گل , آفرینش از گل چسبان , آفرینش از مرداب سیاه خشکیده و بویناک , صورت بخشی انسان , نفس و کلمه ,

شاپا (issn):

2008-0476

چکیده :

هم در قرآن و هم در «عهد جدید» به کیفیت آفرینش عیسی (ع) اشاره شده است و در هر دو، انعقاد نطفه عیسی مسیح از مریم و روح القدس ممکن شمرده می شود، اما شیوه وقوع این امر و آفرینش عیسی در این دو کتاب اندکی متفاوت است. در عهد جدید نهایی ترین توضیح، سایه افکندن قوت حضرت اعلی، پس از آمدن روح القدس بر مریم است و به این ترتیب، خدا به عنوان پدر عیسی معرفی می شود. در انجیل یوحنا نیز عیسی کلمه، و البته کلمه خدا دانسته می شود که به جسم تبدیل شد. در قرآن توضیح بیشتری درباره کیفیت خلقت عیسی آمده است. نخست آن که ماهیت عیسی مانند تمام انسان ها و آدم از خاک، و دارای اصالت انسانی است. دیگر آن که نطفه او را مانند نطفه سایر افراد بشر کلمه می خواند و کلمه را از مخلوقات الهی می داند. از این رو، در این مقاله به مراحل خلقت انسان که مسیح نیز یکی از آنان است، از نگاه قرآنی نیز اشاره می شود. افزون بر این، مسیح از نظر خلقت و از این نظر که بدون پدر به دنیا آمده است، به آدم مانند می شود؛ جز آنکه با نفخ روح القدس در رحم مریم (س) وارد شده است. عهدجدید نیز عیسی را به آدم تشبیه کرده است. بنابراین، مفهوم کلمه، خلقت نطفه عیسی همانند نطفه آدم و آرای مفسران و محققان در این باره، از منظر این دو کتاب مقدس در مطالعه ای تحلیلی و مقایسه ای تبیین می شود. در آخر، تفاوت اعتقاد مؤمنان به قرآن و عهدجدید، از حیث هویت بشری یا الهی بودن عیسی مورد بررسی قرار می گیرد.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 45 تا 73

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بازسازی دیدگاه ملاصدرا دربارۀ زیبایی و هنرآفرینی

نویسنده:

رضا اکبری

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه تهران,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

زیبایی , علم النفس ملاصدرا , علم نفس , ابن ‌سینا , هنر الهی , حکمت متعالیه , فلسفه هنر ملاصدرا , زیبایی شناسی ملاصدرا

کلیدواژه‌های فرعی :

اسفار , سنخیت , شبهه ابن کمونه , افعال شهویه , افعال غضبیه , حکمت الهی در خلقت انسان , ابلیس , اصالت زیبایی , هنر الهی , هنرنمای شیطانی , هنرنمای غضبی , هنرنمای شهوی , افعال نفس , علیت , اصالت وجود , وحدت وجود , اشتداد وجود , تخیل(راه های معرفت) , عقل(قوه عاقله) , ادراک وحدت و کثرت , مساوقت صفات کمالی و وجود , وحدت زیبایی , اشتداد زیبایی , ملاک زیبایی , هنر فرشته ای ,

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا

شاپا (issn):

2008-9422

چکیده :

توجه ملاصدرا به حکم فلسفی ابن سینا درباره نحوه ادراک وحدت و کثرت و به کارگیری اصولی همچون اصالت وجود، وحدت وجود، اشتداد وجود، مساوقت صفات کمالی و وجود سبب شده است که ملاصدرا در عرصه زیبایی به اصولی همچون اصالت زیبایی، وحدت زیبایی، و اشتداد زیبایی، اگر چه بدون نام بردن صریح از آنها، پای بند گردد. سنخ شناسی ملاصدرا از انسان ها و توجه به رابطه سنخیت میان علت و معلول این اجازه را به ما می دهد که از چهار سنخ هنرآفرینی سخن بگوییم و دیدگاه نانوشته ملاصدرا را بازسازی کنیم. هنر واقعی صرفا هنر الهی است و در کنار آن هنرنماهای شهوی، غضبی، و شیطانی قرار دارد. در گرفتار آمدن انسان در هنرنماهای شهوی، غضبی، و شیطانی نقش اصلی بر عهده وساوس شیطانی به منزله عامل بیرونی، و قوه واهمه به منزله عامل درونی است.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 21 تا 40

مشخصات اثر

ثبت نظر