جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ترجمه ماشینی : موضوع این پژوهش نظریه معنا هوسرل است، از نقد روانشناسی و نظریه معنا ناشی از آن، از طریق نظریه معناگرای متعالی ایده پدیدارشناسی، ایده های اول و مراقبه های دکارتی، تا نظریه آگاهی زمانی. و پیامدهای آن برای درک هوسرل از معنا. در سراسر مطالعه، تنش در اندیشه هوسرل بین دو راهبرد تفسیری، «دکارتی» و «هرمنوتیکی» به منصه ظهور رسیده است.

ترجمه ماشینی: این جلد به پروژه دو مرحله‌ای گودل می‌پردازد که ابتدا از پدیدارشناسی استعلایی هوسرل برای بازسازی و توسعه مونادولوژی لایب‌نیتس استفاده می‌کند و سپس ریاضیات کلاسیک را بر روی متافیزیک به‌دست‌آمده است. نویسنده به تحلیل جنبه های تاریخی و سیستماتیک آن پروژه می پردازد و سپس با تاکید بر مرحله دوم آن را ارزیابی می کند. کتاب پیرامون استفاده گودل از لایب نیتس، هوسرل و بروور سازماندهی شده است. گودل به دور از در نظر گرفتن فیلسوفان گذشته بی‌ربط با دغدغه‌های سیستماتیک واقعی، استفاده از نویسندگان تاریخی را برای چارچوب‌بندی دیدگاه فلسفی خود پذیرفت. فلسفه‌های لایب‌نیتس و هوسرل پروژه‌ی او را تعریف می‌کنند، در حالی که شهود گرایی بروور نقطه ضعف اصلی آن است: قرابت‌های نزدیک بین پدیدارشناسی و شهودگرایی، سدی را برای تلاش گودل برای فراتر رفتن از شهودگرایی ایجاد می‌کند. چهار مقاله اصلی عبارتند از: «مونادها و مجموعه ها»، «درباره رشد فلسفی کورت گودل»، «گودل و شهودگرایی»، و «ساخت و ساختار در ریاضیات». نخست تلاش گودل برای توجیه، با استدلالی از قیاس با مونادولوژی، اصل بازتاب در نظریه مجموعه ها را تحلیل و نقد می کند. همچنین حمایت بیشتری از ایده گودل ارائه می کند که مونادولوژی نیاز به بازسازی پدیدارشناسی دارد، با نشان دادن اینکه مونادولوژی تکمیل نشده قادر به یافتن مستقیم ریاضیات نیست. دوم به مطالعه خوانش گودل از هوسرل، رابطه آن با مونادولوژی لایب نیتس و تأثیر آن بر نوشته های منتشر شده او می پردازد. سومین مورد بحث می کند که چگونه در موقعیت های مختلف شهودگرایی بروور واقعاً از آثار گودل الهام گرفته است، به ویژه تفسیر دیالکتیک. چهارمی به این سوال می پردازد که آیا ریاضیات کلاسیک پایه پدیدارشناختی را که گودل در نظر گرفته بود می پذیرد یا خیر، و نتیجه می گیرد که چنین نیست. مقالات باقی مانده زمینه بیشتری را ارائه می دهند. مقالات گردآوری شده در اینجا در دهه گذشته نوشته و منتشر شده است. یادداشت هایی برای ثبت افکار بیشتر، تغییرات ذهنی، ارتباط بین مقالات و به روز رسانی منابع اضافه شده است.

هوسرل در کتاب بحران علوم اروپایی کوشیده تا خاستگاه «اصالت روانشناسی» را در تاریخ فلسفة جدید نمايان سازد.‌ «روانشناسی پدیدارشناسانه» نه‌تنها بنیادی برای «روانشناسی تجربی» فراهم می‌آورد، بلكه میتواند بمثابه مقدمه‌¬یی برای «پدیدارشناسی استعلایی» قرار گیرد. او در روایت فلسفی خود از سير تاريخي مفهوم اصالت روانشناسي، ما را به جان‌ لاک ارجاع میدهد و بيان ميكند كه ديدگاههاي لاك را بارکلی و هیوم ادامه دادند. پژوهشهای روانشناختی لاك در خدمت مفهوم استعلایی درآمد که نخستین بار توسط دکارت در کتاب تأملات صورتبندی شده بود. بر اساس دیدگاه او، مابعدالطبیعه میتواند نشان دهد که تمام واقعیت و کل جهان و آنچه برای ما وجود دارد، چیزی جز اعمال شناختی ما نیست؛ اینجاست که توجه به «امر استعلایی» ضرورت مي‌يابد. شک روشی دکارت، نخستین روش برای طرح «سوژة استعلایی» بود و توصیف او از «إگو کوگیتو» (منِ‌ انديشنده) نخستین صورتبندی مفهومی از آن را فراهم ساخت. جان‌لاک «ذهن استعلایی محض» دکارت را با «ذهن بشر» جایگزین كرد، با این حال پژوهش خود را در زمينة ذهن بشری از طریق تجربة درونی بدليل یک دغدغة ناخودآگاهِ استعلایی ـ فلسفی ادامه داد، اما خواسته یا ناخواسته در دام جریان اصالت روانشناسی افتاد. هوسرل با نگاهي تاریخی و بنحوي كاملاً فلسفي نشان داد که چگونه بارقه‌های توجه به امر استعلایی برای نخستین‌بار در فلسفة دکارت و پس از آن در تقابل میان «مکتب اصالت عقل» و «مکتب اصالت تجربه»‌ ظهور مي‌يابد و در ادامه با نشو و نمای آن در فلسفة استعلایی کانت، امکانات نهایی آن در فلسفة پدیدارشناسانة هوسرل به ثمر مینشیند.

در این مقاله نویسنده سعی دارد تا مطالعه ای تطبیقی را درباره قابلیت های دو نظام فلسفی آسیایی و اروپایی در باب موضوعی خاص- یعنی قوه عقل- ارایه دهد، و از این طریق تاملی بر امکان گفت و گو میان سنت های فلسفی ای داشته باشد که تا به امروز پیشینه ای سخت و تسلیم نشدنی در این باره داشته اند. اگر چه پس از عصر روشنگری و با فیزیک نیوتنی و در فلسفه نقادی کانت، وحدت و کمال فاهمه توسط عقل فراهم می شود، عملا بر محدودیت و حدود قلمرو عقل نیز تاکید می گردد. «مغالطات»، «تعارضات جدلی» یا «آنتی نومی ها»، «ایده ال عقل محض»، اعلان صریح شکست عقل در سه حوزه شناخت حقیقت نفس، طبیعت، و خدا بودند، و «دیالکتیک استعلایی» به مثابه موقعیتی انتقادی معرفی شد که نشات گرفته از تعالی و فراروی عقل بود. نتیجه گریزناپذیر چنین رویکردی، دوگانگی میان سوژه و ابژه، نومن و فنومن، و فاهمه و عقل است؛ و اخلاف کانت مجبور بودند تا بر چنین دوگانگی ای غلبه کنند. در فلسفه اسلامی- و به ویژه در فلسفه صدرایی- عقل، از سویی، مشتمل بر مراتب معرفت و در واقع مراتب «هستی» است و از سویی دیگر- بر خلاف سنت ارسطویی و کانتی- هیچ تعارضی میان مراتب و درجات شناخت نیست؛ بنابراین، «عقل» همچون شکلی از مراتب هستی و مطابق با آن معرفی می شود. اگرچه در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، اخلاف کانت- به خصوص هگل- تلاش خود را معطوف به حذف دوگانگی میان سوژه و ابژه و نومن و فنومن کردند، اما هیچ نظام فلسفی ای که بر اساس سنتی متافیزیکی شکل گرفته موفق نشده است که بر این معضل فلسفه نقادی غلبه کند (فقط در میانه قرن بیستم بود که با پدیدارشناسی هوسرل و هرمنوتیک هایدگر دریچه جدیدی گشوده شد). نگارنده در این مقاله سعی دارد تا با مطالعه ای تطبیقی بین نظام فلسفی کانت و ملاصدرا، راهی را به جاده گفت وگو و مبادله انتقادی آرا و عقاید میان دو سنت بزرگ فلسفی غرب و شرق بگشاید.

این مقاله قصد دارد تا رهیافت هوسرل در تقویم دیگری، به‌مثابه اگوی دیگر را، مورد بررسی و تحلیل قرار دهد. آنچه از بیان هوسرل در تأمل پنجم تأملات دکارتی برمی‌آید، تقویم دیگری به‌عنوان آغازی برای پی‌ریزی جهانی است که در آن، عینیت و ابژکتیویته، برای همه در دسترس باشد. هوسرل این جهان را بیناسوبژکتیو نام می‌نهد. روایت هوسرل از این تقویم، شامل دو گام اساسی است: در گام نخست، تقلیل دوم به‌اجرا گذارده می‌شود که به‌واسطه آن، از تمامی قصدیت‌ها، انگیزه‌ها، معانی و جز آن، معطوف به دیگرانِ غیر از من، قطع‌نظر می‌شود. سپس با بیان مشخصه ادراک دیگری به‌مثابه یک حضور غیر مستقیم، معنای دیگری در یک ادراک غیرمستقیم شبیه‌ساز و به‌واسطه یک انتقال معنایی در فرآیند جفت‌وجورسازی، از بدن من به بدن دیگری منتقل می‌شود. دست‌کم می‌توان سه نقد جدی بر این توصیف وارد ساخت: 1. اپوخه دوم، تمامی معناهای معطوف به دیگری را از اگو سلب می‌کند و بنابراین، هرگونه ارجاعی به دیگری که بناست معنایش را از اگو دریافت کند، منتفی است؛ 2. توصیف هوسرل از بدن، بسیاری از جوانب درباره آن را مغفول می‌گذارد؛ و حتی در نقطه آغاز، تفاوت ادراکی میان ادراک بدنِ من وبدن دیگری را مورد ملاحظه قرار نمی‌دهد؛ 3. بیان هوسرل برای تمیز میان ارگانیسم و شبه‌ارگانیسم، نا روشن، مبهم و نابسنده است. بیان عباراتی مبهم مانند رفتار متغیر اما هماهنگ، و نیز عدم ارائه معیاری برای تشخیص رفتار هماهنگ یک ارگانیسم، از مواردی است که توصیف هوسرل را دچار دشواری می‌کند.

ابن‌سینا و هرسول در باب لزوم تأسیس فلسفه متقن و ضرورت آن هم‌نظرند؛ اما تلقی هر کدام از این مسئله متفاوت است. ابن‌سینا حقیقت علم را در درون پارادایم وجود، بحث کرده و در چنین فضایی از فلسفه برهانی و یقینی سخن گفته است؛ اما هوسول میراث‌دار دکارت بود و در پارادایم آگاهی می‌اندیشید. علیرغم فاصلۀ بنیادی و تفاوت مبانی، در محورهایی امکان تقریب میان دیدگاه این دو فیلسوف وجود دارد. هر دو برای خلق یک فلسفۀ متقن به بداهت تمسک می‌جویند و شناخت بی‌واسطه را راهکاری برای رفع تردید معرفی می‌کنند. در خصوص نسبت فلسفه و سایر علوم، دیدگاه هر دو قابل مقایسه و سنجش‌پذیر است، زیرا هر دو به نحوی باور دارند که فلسفه مبانی سایر علوم را اثبات می‌کند. ابن‌سینا فلسفه اولی را برترین علم می‌دانست که صحیح‌ترین و متقن‌ترین شناخت را به دست می‌دهد، هوسرل نیز پدیدارشناسی را مانند علم متقن عرضه می‌کند و معتقد است که در تاریخ فلسفه تنها در پدیدارشناسی، فلسفه متقن تأسیس شده است. به باور هوسرل فلسفه هنوز چونان علم متقن تحقق نیافته است؛ اما در پدیدارشناسی و با توجه به کشف ساحت آگاهی استعلایی، زمینۀ تأسیس آن فراهم شده است. ابن‌سینا نیز برای تأسیس فلسفه متقن، بستر مطلق و شک ناپذیری تمهید می‌نماید و خودآگاهی انسانی را چونان خاستگاه بنیادین هرگونه علم معرفی می‌کند. در باب تئوریک بودن و کلی بودن فلسفه نیز هر دو دیدگاه مشابه دارند.

ترجمه ماشینی : دیدگاهی که نقدهای من به فلسفه تجربه گرایانه از آن صورت می گیرد، پدیدارشناسانه است، به معنایی که هوسرل به آن کلمه داده است. اما به سارتر و مرلوپونتی بسیار نزدیکتر است تا به استاد. به طور خاص، تحلیل بازتابی به تعبیر من به تجربه چیزها در جهان مربوط می شود و مسئله وجود یا واقعیت آنها را در پرانتز قرار نمی دهد. تز جهان، یا به تعبیر هیوم، باور طبیعی به وجود مستقل جهان، به نظر من ازلی، نااندیشیده، غیرمنطقی، و از سوژه های تجسم یافته ما جدایی ناپذیر است. شکلی که در آن من آموزه های پدیدارشناختی را بیان می کنم، با استدلال های فیلسوفان تجربه گرا تعیین می شود که به وسیله آنها بحث را مطرح کرده ام. این نقد تجربه گرایی است و نه از پدیدارشناسی.

ترجمه ماشینی : در پایان نامه راه هایی برای تشخیص، نوشتن و تجزیه و تحلیل قراردادها و مقاصد برای نیروهای گفتاری افعال گفتاری و معانی، حواس و ارجاع به گزاره ها و گفته ها با هدف پیشنهاد جایگزین هایی برای آنچه دوبله شده است در نظر گرفته شده است. معنا نسبی گرایی استدلال می‌شود که پارادایم اجرای صریح مصلحت نیست، زیرا نیازی به در نظر گرفتن مدل تطابق بین محتوا و نیرو در یک بیان نیست، و شک و تردیدی که دریدا در مورد امکان و هدف نوشتن چنین قراردادهایی آشکار می‌کند، به طور همبستگی به چالش کشیده می‌شود. . (بحث درباره استدلال های مربوطه برای نوشتن حواس و ارجاع به گزاره ها و گفته ها در معناشناسی شرطی صدق، بیشتر فصل اول را اشغال می کند، و موضوعاتی را که با بحث درباره کنش های گفتاری مندرج در مقدمه، و در فصل های II-IV به اشتراک گذاشته شده است، توسعه می دهد. دریدا در مطالعه‌اش درباره استفاده از عبارات نمایه‌ای یا برهانی که در رابطه با معناشناسی فرگه و پدیدارشناسی هوسرلی در بخش‌های 2 و 3 فصل اول در نظر گرفته شده است، استدلال‌های کیفی مشابهی را مطرح می‌کند. تز اصلی ارائه شده، هم یک بحث ماهوی و هم یک نکته متافلسفی مرتبط را بیان می کند: اولاً، مشکلات مقاصد غیرقابل تعیین و قراردادهای غیراشباع قابل حل است، و منشأ کار دریدا (و رورتی)، یعنی. شکست غرض در میانجیگری یا جهت دهی ارتباط، خودآگاهی و معنا، توسط نظریه ارائه شده به چالش کشیده می شود، نظریه ای که در نکته دوم، تمایز رورتی را بین «دانش عینی» فلسفه سیستماتیک سنتی (معنای) نشان می دهد. و گفتمان کمتر ممتاز (فلسفه «تربیت کننده» یا «تاریخ شناس»). دریدا انکار می‌کند که معانی داده شده به واژه «ارتباط» و تضمین کاربرد استعاری برای تعاریف در معناشناسی، نشانه‌شناسی و گفت‌وگوهای «واقعی» یا «ژستایی» را می‌توان با تعاریف یا قراردادهای پیشینی حل و فصل کرد. او استدلال می‌کند که اجماع لازم برای هدایت هر یک از این قراردادهای ارتباطی، هرگز نمی‌توان یافت، یا به‌طور غیرقابل جبرانی استعاری باقی می‌ماند، به‌عنوان بسط ناقص و نامشروع پارادایم قاعده یا قانونی که هرگز نمی‌توان به آن دست یافت. دریدا ادامه می‌دهد که این را می‌توان در شکل‌دهی مجدد کنش‌های گفتاری در ساخت‌های نمایه‌ای، نمایشی و کمی، در بیگانگی از قصد گویندگان ناشی از ظهور در بافت‌های نقل‌قولی، و در تحمل عدم صداقت، شرایطی که همه جا حاضر می‌شوند، مشاهده کرد. موقعیت‌های گفتاری «ایده‌آل» که با نوشتن قابل تحمل است. دریدا می پرسد که چگونه نوشتن و ارتباط ممکن است با این مشکلات مقابله کند، و یک نکته مرتبط، چگونه می توان مقاصد در نوشتار و ارتباطات را از گزارش های آنها در فرمول های متعارف (نمایش صریح عملی) خواند. تأثیر نسبی‌سازی به بافت‌های غیر تحت اللفظی، داستانی یا نقل‌قولی برای دریدا ناقص ساختن همه قراردادها و مقاصد انگیزشی برای سخنان و اشارات است، زیرا آنها به‌طور همیشگی به ساختارهایی متصل می‌شوند که نمی‌توانند آنها را توضیح دهند، و به آواز خواندن مقاصد به طور غیرقابل حلی پیچیده تر از آنهایی هستند که برای آنها نوشته شده است. استدلال‌های فصل‌های II تا IV روش‌هایی را که گریس، استراوسون، مک‌داول، سرل و لوئیس به این مشکلات پرداخته‌اند، بررسی می‌کنند و نتیجه‌گیری می‌شود که قراردادها و مقاصد عبارات و اشارات را می‌توان از طریق قراردادهای لوئیس، بدون پیش‌فرض نوشت. هر استانداردی که آنها باید با آن مطابقت داشته باشند، و بدون نسبی‌سازی اجتناب‌ناپذیر با زمینه‌های تحت اللفظی و غیر تحت اللفظی، داستانی یا نقل‌قولی. (باید گفت که توجه کافی به دلایل دریدا مبنی بر این که صریح نمایشی مصداق بیانیه ای با نیروی غیرکلامی است، نشده است).

کیرکگور بین دو گونه فیلسوف تمایز می نهد: یکی فیلسوفی که مجرد از وجودش می اندیشد؛ یعنی نوع اندیشه و طرز زندگی او بستگی چندانی به هم ندارند به طوریکه حتی آسیب دیدن ساختمان فلسفی او به وجودش صدمه ای وارد نمی آورد و دیگر فیلسوفی که وجودی (existentiell) می اندیشد؛ یعنی فلسفه او پاسخ به سوالات زندگیش می باشد (Stegmuller, S.149) در این تقسیم بندی، هایدگر در دسته اخیر قرار دارد؛ یعنی فلسفه وجودی او از زندگیش جدا نیست. هایدگر همان گونه فلسفید که زیست و همان گونه زیست که فلسفید و طی حیاتش کوشید تا دریابد و نشان دهد که طرز زندگی واقعی یا اصیل چیست. ما در این مجال یافته های فلسفی و زندگی او را نقادانه بررسی می کنیم.