جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
ابن سینا, حسین بن عبدالله (Ibn Sina؛ Avicenna؛ شیخ الرئیس، فیلسوف مشهور مشائی، شیعه و ایرانی), ۳۷۰ق/359ش./981م. (افشنه بخارا) ۴۲۸ق/416ش./1038م. (همدان)
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 3102
مناقشات نظری ابن سینا و گیدنز پیرامون الگوی خانواده
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مولفه ­های الگوی خانواده مطلوب و کیفیت افزایش کارآمدی این نهاد مهم در جامعه پرسشی بنیادین بوده که هم در حکمت عملی یونانی و اسلامی بدان پرداخته شده و هم در جامعه ­شناسی امروز از آن سخن گفته می­شود. ابن­سینا یکی از فلاسفه اسلامی مهم و تاثیرگذار است که به صورت مبسوط به مباحث مربوط به خانواده و تدبیر منزل پرداخته است. از سوی دیگر آنتونی گیدنز نیز یکی از جامعه ­شناسان معاصر است که به صورت مشخص و مدون درباره الگوی مطلوب خانواده نظریه ­پردازی کرده است. لذا رسالت و هدف تحقیق حاضر مقایسه دیدگاه ­های این دو متفکر پیرامون الگوی مطلوب خانواده و ایضاح نقاط اختلاف این دو هم در ساحت مبانی و هم در ساحت مولفه­ های الگو است. روش انجام این پژوهش به صورت مطالعه اسنادی و تحلیلی می­باشد. پژوهش حاضر الگوی خانواده را در سه محور ساختار و نوع خانواده، کارکردهای خانواده و روابط نقشی در نگاه ابن­سینا تبیین نموده و سپس به مناقشات گیدنز در نسبت با این الگو با استفاده از نظریه خانواده دموکراتیک و رابطه ناب وی پرداخته است. الگوهای ازدواج و طلاق، ساخت قدرت در خانواده، روابط جنسیتی نقش و منطق فرزندآوری از جمله مناقشات مهم ابن­سینا و گیدنز پیرامون الگوی خانواده به شمار می­روند.
صفحات :
از صفحه 5 تا 26
مشخصات اثر
بررسی تعداد عناصر بسیط در حکمت مشاء و حکمت اشراقی سهروردی
نوع منبع :
نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
حکمت اشراق the School of Illumination
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
نظریة غالب در مورد تعداد عناصر بسیط اولیه در طبیعیات قدیم، متعلق به مشائیان است که تعداد آنها را چهار عدد دانسته‌اند. ایشان سه دلیل در اثبات نظریة خود بیان کرده‌اند که عبارتند از: 1) استدلال از طریق جایگاه طبیعی اجسام و میل طبیعی آنها بر اساس کیفیت‌های سنگینی و سبکی؛ 2) استدلال از طریق کیفیت‌های ملموس اصلیِ مشترک میان اجسام (گرمی، سردی، خشکی و تری)؛ 3) استدلال از طریق ترکیب و تحلیل. ایشان سپس مصادیق عناصر اربعه (خاک، آب، هوا و آتش) را به نحو استقرایی تعیین کرده‌اند. ابوریحان بیرونی و سهروردی با این نظریه مخالفت کرده و آتش را عنصر مستقلی به شمار نیاورده‌اند و آن را همان هوای داغ دانسته‌اند. سهروردی سپس با تغییر ملاک تقسیم‌بندی اجسام بسیط اولیه، آنها را بر اساس کیفیت‌های مبصر و میزان عبور نور از آنها دسته‌بندی کرده و تعداد عناصر را سه عدد (حاجز، مقتصد و لطیف) دانسته است. در این مقاله دلایل مشائیان و اشکالات سهروردی در مورد عناصر اربعه مورد نقد و بررسی قرارگرفته و نشان داده شده است که دلیل مخالفت سهروردی با عنصر دانستن آتش در طبیعیات و تغییر ملاک تقسیم‌بندی عناصر بسیط اولیه توسط وی، از نظام خاص الهیاتی وی ناشی شده است و او در نهایت، نظام طبیعیاتی کامل و مستقلی بر اساس نظریات خود بنا نکرده است.
صفحات :
از صفحه 49 تا 76
مشخصات اثر
اعتبارات ماهیت؛ ابداع سینوی و ابتکار مدرس زنوزی
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
در فلسفه اسلامی ماهیت دارای احکام مختلفی است که مسأله اعتبارات ماهیت از آن جمله است. به پیروی طرح مسأله اعتبارات ماهیت سه مفهوم کلیدی در حوزه مباحث ماهیت در آثار فیلسوفان اسلامی به وجود آمد که ارتباط هر یک از این مفاهیم نسبت به هم معرکه آراء فیلسوفان شد و اختلافات زیادی را فراهم آورد. این سه مفهوم عبارت‌اند از : مفهوم « کلی طبیعی»، مفهوم «ماهیت من حیث هی هی» و مفهوم « اعتبار لابشرط ». در رابطه با ارتباط این مفاهیم دو دیدگاه مشهور بین فلاسفه وجود دارد. دیدگاه اول کلی طبیعی و ماهیت من حیث هی هی را منطبق بر اعتبار لابشرط مقسمی می داند. دیدگاه دوم برخلاف دیدگاه اول معتقد است هر دو مفهوم یاد شده منطبق بر اعتبار لابشرط قسمی هستند. مقاله حاضر می‌کوشد دیدگاه ابن سینا و آقا علی زنوزی را در این مسأله مورد کاوش و بررسی قرار دهد. پاسخی که به آن دست می یابد این است که ابن سینا مبدع بحث اعتبارات و قائل به دیدگاه دوم است و آقا علی نماینده دیدگاه سومی است که صراحتا آراء فیلسوفان دیگر را ناتمام دانسته و خود طرحی نو درانداخته که آخرین مرحله در تکامل فلسفی این ایده است.
صفحات :
از صفحه 77 تا 91
مشخصات اثر
تجربه از منظر ابن‌سینا و مقایسه آن با استنتاج بهترین تبیین
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
استنتاج بهترین تبیین به‌ تازگی به ‌عنوان استنتاجی جدید در عرض استقراء و قیاس توسط چارلز پیرس در توجیه بسیاری از نظریات علمی ادعا شده است. هدف این نوشتار انجام مقایسه­ ای میان این نوع استنتاج و تجربه از منظر ابن­ سیناست. در این مقایسه سعی شده است به تمامی شباهت ­ها و تفاوت­ های موجود میان تجربه و استنتاج بهترین تبیین پرداخته شود و نیز در کنار آن به برخی عیوب هر کدام از این دو اشاره شده است. که از جمله شباهت ­های این دو استنتاج می­توان به مقدمه مضمر موجود در هر دو استنتاجو نیز استقرایی بودن و واقع­ گرایی هر دو استنتاجو نیز معیار بودن تبیین علّی در هر دو استنتاج اشاره کرد و از تمایزات میان این دو استنتاج می­توان به معیارهای انتخاب تبیین بهتر همچون سادگی و جذابیت و تطابق در استنتاج بهترین تبیین اشاره کرد که در تجربه به آنها اعتنایی نشده ­است در عین حال که کارآمد بودن این معیارها مورد تردید است. علاوه بر این از این تمایزات می­توان به شروط و قواعدی که ابن ­سینا بر تجربه افزوده است، اشاره کرد چرا که در استنتاج بهترین تبیین هیچ اشاره­ای به قاعده غیاب­های هم­زمان یا عدم مغالطه اخذ مابالعرض بجای مابالذات و.. اعتنایی نشده است.
صفحات :
از صفحه 92 تا 112
مشخصات اثر
ابعاد مسأله کمال نفس ناطقه در فلسفه ابن‌سینا و تحلیل انتقادی آن
نوع منبع :
نمایه مقاله
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
از موضوعات اساسی فلسفة ابن­ سینا نفس ­شناسی است. او ذیل مفهوم نفس به طرح دیدگاه خود در باب کمال انسان پرداخته است. این نوشتار به این پرسش می­پردازد که کمال نهایی نفس ناطقه نزد ابن ­سینا چیست و چه انتقاداتی به نظریة وی وارد است؟ آیا دیدگاه ابن ­سینا می­تواند پاسخگوی سؤال امروز ما در باب کمال نفس باشد؟ به نظر ابن­ سینا کمال نفس کمالی عقلی است و با حصول مرتبة عقل مستفاد حاصل می­شود. بنابراین تکامل نفس در ناحیه عقل نظری است و عقل عملی تنها جنبه مقدمه ­ای و زمینه سازی دارد. دیدگاه ابن ­سینا در سرتاسر تفکر فلاسفه اسلامی سریان داشته و پس از وی توسط ملاصدرا نقادی شده است. وی نظریة ابن­ سینا را نقد و بازسازی کرده اما در نهایت در همان محدوده باقی می­ماند. به نظر می­رسد مشکل اساسی دیدگاه ابن ­سینا تفکیک شئوون نفس و عدم توجه به مدخلیت اساسی عمل ارادی و جنبه های مادی و بدنی و مخصوصاً مسائل ناشی از حیات اجتماعی و سیاسی در امر تکامل نفس است. در نوشتار حاضر ضمن بیان نظریة ابن­ سینا، نقدهای وارد شده بر این دیدگاه را ذیل عناوین نقد درون سیستمی و کلاسیک(سه عنوان) و نقد برون سیستمی (سه عنوان) ذکر کرده و تحلیل خواهیم کرد.
صفحات :
از صفحه 113 تا 137
مشخصات اثر
بخت و اتفاق از نظر فلاسفه
نویسنده:
سید مهدی امامی العُریضی
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب) , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
تهران: سازمان تبلیغات اسلامی، معاونت پژوهشی,
مشخصات اثر
بررسی نسبت نظر و عمل ابن سینا در مقایسه با ارسطو
نویسنده:
حسن عباسی حسین ابادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
کلیدواژه‌های اصلی :
فلسفه ارسطو , فلسفه بوعلی
چکیده :
فیلسوفانی مانند ارسطو و ابن‌سینا اندیشه‌ورزی را بالاترین فعالیت سعادت برای آدمی می‌دانستند. پرسش این است رابطه اندیشه و تأمل نظری با عمل چگونه است؟ بر اساس دیدگاه ایندو اندیشمند رابطه نظر و عمل در چه زمینه‌هایی مطرح می‌شود؟ آیا ابن سینا صرفا شارح ارسطو است یا آراء او را بسط نیز داده است؟ اگر بسط داده آیا در همه جوانب بسط داده یا در جوانبی آنرا مغفول گذاشته است؟ «نسبت علی» نظر و عمل در ارسطو و ابن سینا چگونه است؟ در این نوشتار رابطه نظر و عمل را ذیل دو مسئله بررسی کردیم: نخست رابطه قوه نظری و عملی را از حیث معرفت‌شناسی؛ دوم رابطه معرفت و عمل که تجلی آن در عرفان، سعادت، سیاست، اخلاق و نبوت است که با عنوان حکمت عملی از آن سخن می‌گوییم. بنابر مبانی ابن سینا می‌توان گفت رابطه نظر و عمل از سنخ رابطه علّی است و نظر علت عمل است. ابن سینا در بعضی جوانب آراء ارسطو را بسط داده و در بعضی جوانب مغفول گذاشته است. براین اساس رابطه عقل نظری و عقل عملی و سپس حکمت عملی نزد ارسطو و ابن سینا را با تکیه بر رویکرد «علّی» بررسی می‌کنیم.
صفحات :
از صفحه 295 تا 321
مشخصات اثر
مباحث المشرقیة فی علم الالهیات و الطبیعیات المجلد 1
نویسنده:
محمد بن عمر فخر رازی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF فهرست معرفی کتاب
وضعیت نشر :
قم: بیدار,
چکیده :
یکی از کتاب های امام فخر رازی که به زبان عربی است، کتاب «المباحث المشرقیة فی علم الالهیات و الطبیعیات» می باشد. کتاب حاضر با موضوع علم کلام تألیف شده و حاوی مسائل کلامی و اصولی می باشد. نویسنده در آن بیشتر از مسائل فلکی و متعلقات آن سخن گفته و مهم ترین مسائل طبیعیات را تفسیر کرده است به طوری که اکثر مطالبی كه در این کتاب مطرح شده در کمتر کتاب کلامی ذکر شده است. لازم به ذکر است که این کتاب در 2 مجلد گردآوری شده است.
مشخصات اثر
تقریب نظر ابن‌سینا و ملاصدرا درباره وجود رابط و رابطی
نویسنده:
یارعلی کرد فیروزجایی، غلامرضا عظیمی راویز
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین , ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مبحث علت و معلول یکی از مباحث مهم و دیرینه فلسفه است که در طول تاریخ، تطور معنایی قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده، سرانجام در حکمت صدرایی به بحث رابط و مستقل انجامیده است. نزد ملاصدرا وجود رابط با وجود رابطی تفاوت دارد، ولی اینکه آیا قبل از ملاصدرا کسی توانسته است با گذر از وجود رابطی به وجود رابط نزدیک شود یا تنها او توانسته در وجودشناسی تحول پدید آورد، مسئلهای است که در این مقاله با مراجعه به آثار ابن‌سینا مورد بررسی قرار می‏گیرد. نظر به اینکه باور به وجود رابطی معلول با فطرت توحیدی سازگار نیست، نمیتوان قبول کرد ژرفاندیشی مانند ابن‌سینا که با برداشتن گامهای اولیه لازم، در تعالی فلسفه ملاصدرا نقش مؤثر داشته است، در وجود رابطی متوقف شده باشد. توجه ابن‌سینا به ذاتی بودن وابستگی و نیازمندی برای موجود نیازمند، شاهد بر آن است که ایشان به رابط دانستن معلول نزدیک شده بود. این تحقیق با روش تحلیلی ـ توصیفی صورت گرفته است و نتیجهای که از آن به دست میآید، آن است که ابن‌سینا زمینه ورود به وجود رابط را فراهم کرده است.
صفحات :
از صفحه 131 تا 152
مشخصات اثر
مکان و خلأ در فلسفة سینوی
نویسنده:
علی حقی، مریم زارعی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF چکیده
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
یکی از گزاره‏های بسیار مورد توجه در فلسفه اسلامی، به‏ویژه در بحث طبیعیات، بحث مکان و به تبع آن بحث خلأ است؛ به‏طوری‏که همواره این پرسش، ذهن را مشغول می‏کند که: آیا خلأ و ملأ وجود دارند؟ و اگر وجود دارند، آنها غیر از مکان هستند یا منطوی در مکان شده‏اند؟ این مقاله درصدد است به این پرسش‏ها پاسخ دهد: اولاً، خصوصیات و ویژگی هریک چگونه است؟ ثانیاً، وجود و عدم وجود آنها، با کدام ادلة‌ عقلی قابل اثبات است؟ همواره دو تلقی از مکان وجود داشته است: یکی اینکه مکان، سطح خارجی جسم است و دیگر اینکه مکان، ابعاد سه‏گانه‌ طول، عمق و عرض فضایی را داراست که جسم در آن واقع می‏شود. اما این پرسش مطرح است که: آیا جسم دارای ابعاد سه‏گانه است؟ اگر هست، مکانی که ابعاد سه‏گانه دارد، آیا جمیع ابعاد جسم را من جمیع الجهات دربرمی‌گیرد؟ به عبارت دیگر، آیا جسم من جمیع الجهات در مکان قرار دارد یا بعدی از ابعادش در بعدی از ابعاد مکان قرار می‌گیرد؟ اغلب فیلسوفان اسلامی، خلأ را انکار می‌کنند، ولی برخی دیگر درصدد اثبات آن هستند. این مقاله از نوع تحقیقات بنیادی بوده، روش پاسخ‌گویی به پرسش‌های آن، تحلیلی ‌ـ ‌توصیفی است. همچنین شیوه‌ گرد‌آوری اطلاعات به صورت اسنادی و گزارش‏های علمی بوده است. نتیجه‌ این پژوهش آن است که ابن‏سینا مکان را سطح خارجی جسم محوی یا سطح داخلی جسم حاوی به شمار می‏آورد و در هر حال این مکان چیزی جز متمکن نیست که یا حاوی و یا محوی است. بنابراین، وی نمی‌تواند خلأ را به عنوان محیطی که از هرگونه ماده خالی باشد، بپذیرد. ابن‌سینا بطلان خلأ را بر سه اصل استوار ساخته است: 1. فاقد ابعاد بودن خلأ؛ 2. فرض بی‌نهایت بودن آن؛ 3. اثبات بطلان حرکت در محیط لایتناهی.
صفحات :
از صفحه 57 تا 72
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 3102