جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 1574
تحلیلی بر جاودانگی عذاب اخروی از دیدگاه ملاصدرا و تطبیق آن با آیات و روایات
نویسنده:
محمدحسین دهقانی محمودآبادی، محمدرضا بلانیان
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
اصفهان: دانشگاه اصفهان,
چکیده :
موضوع خلود برخی از انسانهای خطاکار در عذاب بی پایان اخروی، ریشه در آیات قرآن و روایات اسلامی دارد. در این مورد نه تنها عقل نمی تواند عذاب لایزال را برای خطای محدود بپذیرد، بلکه در مقابل آیات خلود، آیاتی که بیانگر عفو فراگیر خداوند است و نیز آیاتی که وقوع عذاب جاودانه را به مشیت و اراده الهی واگذار می کند، قرار دارد. ملاصدرا برای حل تقابل یاد شده، تفسیری بدیع در کتاب اسفار و الشواهد الربوبیه ارایه می دهد، اما دیدگاه وی مشکل تعارض را حل نمی کند، بلکه خود، دارای اشکالات عدیده ای است. ایشان در آخرین اثر خود، کتاب عرشیه، دیدگاه نهایی خود را با آن دسته از آیاتی که تاکید بر عذاب جاودان دارد، منطبق می داند. وی در کتاب تفسیر کبیر خویش، با طرح اصل عقلی عدم وجوب عمل به وعید، به حل مشکل یاد شده می پردازد. این نوشتار مشکل تعارض یاد شده را از طریق توجه به مجموعه آیات و روایاتی که در باب عذاب اخروی است، با عنوان دیدگاه مقبول، حل شدنی دانسته و آن را تجزیه و تحلیل نموده است.
صفحات :
از صفحه 117 تا 134
بررسی تحلیلی معنای اسم در علوم اسلامی عقلی و نقلی
نویسنده:
کاوس روحی برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم : دانشگاه قم,
چکیده :
اسماء و صفات الاهی، از مباحث بسیار پردامنه الاهیاتی است و واژه «اسم» و مشتقات آن از واژه‌های بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. بحث از مفهوم «اسم خدا» نقش تعیین‌کننده‌ای در موضوع گزاره‌های مربوط به مباحث اسمای الاهی دارد. این مقاله، پس از بررسی معنای اسم خدا در علوم مختلف اسلامی، از جمله علم کلام، فلسفه و عرفان اسلامی، تفاوت این معانی را می‌کاود. افزون بر نتایج مختلف درباره ارتباط معانی اسم خدا در علوم مختلف اسلامی به این نتیجه می‌رسد که اصطلاح کلامی اسم خدا با اصطلاح حکمت متعالیه و عرفان اسلامی آن متفاوت است. در علم کلام مقصود از اسم خدا، لفظ مأخوذ از صفت و فعل است، اما در اصطلاح حکمت متعالیه و عرفان اسلامی اسم به عنوان یک امر عینی در برابر ذات، صفت و فعل الاهی کاربرد دارد.
صفحات :
از صفحه 121 تا 140
باز خوانی عبارت «اقرب الناس الیه علی بن ابی طالب...» در باب ششم فتوحات
نویسنده:
حسین سید موسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
در این مقاله ضمن طرح عبارت «اقرب الناس الیه علی بی‌ابی طالب...» اختلاف مهم در ادامه عبارت را مطرح می‌کنیم و دیدگاه هر یک از موافقان و مخالفان را مورد بررسی قرار می‌دهیم، سپس به نتیجه‌گیری از این نزاع پرداخته و این طرح را توضیح می‌دهیم که: عبارت‌های مختلف از سوی ابن عربی نقل شده است، چه بسا این اختلاف به خاطر به سرقت رفتن اولین نسخه فتوحات توسط راهزنان و یا استنساخ ناسخان و نوشته شدن دوباره آن توسط ابن عربی در آسیای صغیر باشد. نیز نتیجه عبارت‌ها یکی است چرا که در تمامی نقل‌ها بخش اول آنکه «اقرب الناس الیه علی بی‌ابی طالب» است، مورد اتفاق می‌باشد. چه عبارت به صورت امام العالم و سر الانبیاء باشد و چه عبارت به صورت اسرار الانبیاء اجمعین و یا امام العالم و سر الانبیاء اجمعین در اصل استفاده و دلالت عبارت ابن عربی خللی وارد نمی‌کند، حداکثر ویژگی که لفظ امام العالم دارد، تاکید بر قرابت و شایستگی‌های ذاتی علی (ع) دارد که نه ابن عربی و نه هیچ یک از اندیشمندان منصف اهل سنت آن را انکار نمی‌کنند.
صفحات :
از صفحه 49 تا 64
توبه و جایگاه آن در عرفان
نویسنده:
على حسینى
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی قدس‌سره,
چکیده :
توبه در عرفان جایگاه بلند و والا دارد. نخستین گام سالک‏ براى وصول به‏ حق، توبه‏ است. در این زمینه سخنان چهره‏ هاى برجسته عرفان، در مقاله پیشین بیان شد؛ آنگاه پیرامون حقیقت توبه و فضیلت و شرایط آن به‏ تفصیل سخن گفته شد؛ در این بخش پیرامون: مراتب توبه، آراء مختلف در مورد مفهوم توبه، توبه در قرآن، توبه نصوح، در جهت تبیین مفهوم و کارکردهای آن سخن گفته می شود.
بررسی تطبیقی «معرفت» در عرفان اسلامی و عرفان گنوسی
نویسنده:
علی محمد سجادی، احمد خاتمی، فرشته جعفری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
آیین گنوسی در حقیقت مذهبی است عرفانی که نحله های گوناگونی از جمله مانویت، صابئین ماندایی، طریقه شمعون، والنتین، بازیلیدیس، مرقیون و ... را شامل می شود. گنوسیان دارای دیدگاه های ثنوی بودند و جهان مادی را آفریده خدای شر می دانستند. پایه و اصل اساسی عقاید گنوسی این نکته است که روح انسان در این دنیا اسیر است و راه نجات و رهایی او دست یابی به گنوس یا همان معرفت نجات بخش است، که فرستادگان الهی و منجیان آسمانی برای انسان به ارمغان می آورند، و راه کسب این گونه معرفت قلب است نه عقل. این عقیده در عرفان اسلامی نیز یکی از مهم ترین و اساسی ترین نکات به شمار می رود، و مشابهت فراوانی در دیدگاه معرفت شناسانه گنوسی و اسلامی وجود دارد. این اهمیت و مشابهت از بررسی دو واژه «گنوس» و «عرفان» که هر دو به معنی معرفت است آشکارتر می گردد.
صفحات :
از صفحه 33 تا 52
تأثیر کنش و واکنش انسان و عالم هستی بر اخلاقی زیستن از دیدگاه قرآن
نویسنده:
اکبر قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
یکی از ابعاد بحث نسبت دین و اخلاق، بررسی ارتباط این دو در اخلاقی زیستن یا تربیت اخلاقی است؛ بدین معنا که گزاره ها، اعتقادات و پیش فرض های دینی می توانند در تربیت اخلاقی انسان ها و به تعبیر دیگر، در کاشتن نهالِ فضائل اخلاقی در انسان و ریشه کن کردن رذائل اخلاقی از او مؤثر باشند. یکی از این پیش فرض ها و اعتقادات دینی، پذیرشِ نظام کنش و واکنش در عالم هستی و به عبارت دیگر، پذیرش ساکت و بی تفاوت نبودن عالم هستی نسبت به رفتار ما انسان ها، و انعکاس آن به سوی ماست. شماری از آیات قرآن کریم به خوبی بر واکنشِ نظام پویا، زنده و باشعورِ جهان هستی به رفتار ما انسان ها دلالت دارد. قرآن کریم انسان را به پذیرشِ مسئولیت اخلاقی اعمال و رفتارش ترغیب میکند و نوعی ضمانت اجراییِ دینی و دنیوی (افزون بر ضمانت اجرایی اخروی) برای اخلاقی زیستنِ انسان فراهم می آورد که نشانگر نسبتِ دوستانه دین و اخلاق در عرصه تربیت اخلاقی است.
صفحات :
از صفحه 63 تا 92
ماهیت و جایگاه قلب در عرفان اسلامی
نویسنده:
محمد جداری عالی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قلب در اصطلاح عرفان اسلامی، نفس ناطقـه و حقيقـت انـسان تلقـی شـده اسـت. عرفـان از نظـر معرفت شناختی شهودگراست. در نظـرعـارف معرفـت وادراك حقيقـی فـوق ادراك عقلانـی و همانا شهود قلبی است و به همين دليل، در انسان شناسی نيز حقيقت و گوهر وجود انـسان را قلـب دانسته و عقل، حس و تمام اعضا و جوارح انسان را قشر و پوسته، خدمه و تابع قلب او قلمداد می كند. به لحاظ غايت شناختی، هدف عرفان تربيت انسان كامل اسـت و بـا توجـه بـه اينكـه حقيقـت انـسان قلـب اوسـت، بنـابراين كمـال و نقـص وی همانـا كمـال و نقـص قلـب او مـی باشـد. در روش شناسی عرفان، عمده ترين پايه دريافـت و توجيـه گـزاره هـا، شـهود قلبـی اسـت كـه در اثـر سلوك عملی حاصل می شود و اگر از زبان استدلال عقلی نيز بهره برده مـی شـود صـرفاً بـه دليـل ترجمه يافته های شهودی به زبان عام عقلی وعلم حصولی می باشد. قلب در ارتباط با مقامات عرفانی، چه به لحاظ فعال بودن و چه به لحاظ انفعال، نقش اصـلی را ايفا می كند.
صفحات :
از صفحه 93 تا 112
نقد و ارزیابی روایات شأن نزول سوره تحریم
نویسنده:
محمد خامه گر، جواد سلمان زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
خراسان رضوی: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم شعبه خراسان رضوی مرکز پژوهشهای علوم اسلامی و انسانی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
در منابع روایی و تفسیری، دوازده روایت به‌عنوان شأن نزول سوره تحریم نقل شده است. این روایات به دلیل تنوع و تعارض درونی و بیرونی آنها، از پر‌چالش‌ترین روایات سبب نزول هستند. برای تشخیص روایات سبب نزول و تعیین صحت و سقم آن، باید سه مرحله را طی نمود که عبارت است از: ارزش‌گذاری روایات شأن نزول، ارزیابی محتوای روایات و ارزیابی سند آنها. با بررسی روشمند تمامی روایات شأن نزول سورۀ تحریم، متوجه می‌شویم که هیچ یک از این روایات، سبب نزول واقعی سوره نیستند، بلکه همۀ آنها بیانگر فضای نزول سوره تحریم در سال هشتم هجری می‌‌باشند و از شکل‌گیری جریانی مرموز در میان مسلمانان خبر می‌دهند که برای تضعیف جایگاه اجتماعی پیامبر تلاش می‌کند و متأسفانه این جریان به منزل پیامبر هم نفوذ کرده است. در این شرایط سورۀ تحریم نازل شده و به زنان پیامبر هشدار می‌دهد که از خیانت به ایشان و همکاری با جریان توطئه دست بردارند.
صفحات :
از صفحه 96 تا 123
عرفان و لغزشگاه تأویل (با نگاهی به تأویلات ابن عربی)
نویسنده:
عزالدین حسینی زنجانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تبریز: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
نحله های مختلفی در جهان اسلام دست به تاویل آیات قران زده اند تا به عقاید خود مشروعیت بخشند.در این میان جریان تصوف و عرفان گوی سبقت را از دیگران ربوده و با آسودگی با تاویل آیات قران پرداخته اند. در این مقاله در مورد معنای تاویل و اینکه آیا تاویل جایز است یا نه و در صورت جایز بودن چه کسانی حق تاویل دارند، بحث شده است و سپس نمونه هایی از تاویلات محی الدین ابن عربی، از عرفای برجسته جهان اسلام، مطرح شده است.
صفحات :
از صفحه 50 تا 65
نگاهی به عرفان و ولایت از منظر علاّمه طباطبائی(ره)
نویسنده:
مجتبی مطهری الهامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه علامه طباطبایی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله جستجویی مختصر با ذوق بینش عرفانی و معنوی به مسئله ولایت از نگاه علاّمه طباطبائی(ره) است که با الهام از «رسالة‌الولایة» که از آثار گرانبهای ایشان است، نگاشته شده است و اساس آن از لحاظ معرفتی بر این مبتنی است که جوهره دین، حنیف است و عطر الوهیّت دارد و نیز ازلی و ابدی است و ثبات و جاودانگی دارد؛ به بیان دیگر، برای ظاهر دین، شریعت و برای باطن آن، طریقتی است و نیز صورت حقّه آن را اسرار و حقایقی است که سیر به سوی ملکوت دارد و باطن نبوّت و دین نامیده می‌‌شود که به نام «حنیّة لدی حقّی» یا ولایت نامیده می‌‌شود؛ بدین معنی که وجهه خلقی رسالت و نبوّت تشریعی پایان‌یافتنی است و دوران آن به رسالت خاتم‌الانبیاء بازمی‌‌گردد، امّا وجهه حقّی آن که ولایت است، استمرار دارد و بازگشت به وجود خاتم‌الاوصیاء حضرت امام مهدی(عج) دارد. البتّه مرتبه شدید ولایت در نبی نیز هست و مهم‌تر اینکه دریافت وجدانی و شهودی از ولایت، از طریق راهیبابی به باطن عالم و سرّ غیبی آن و نیز معرفت شهودی (توحید میسّر است) که البتّه این امر مخصوص انبیاء نیست؛ به عبارت دیگر، سیر و سلوک عرفانی خالصانه و عاشقانه است که سالک را به درک عترت طیّبه می‌‌رساند و از انوار جمالیّه و جلالیّه حق و نور ولایت ایشان بهره‌مند می‌‌نماید، چراکه فطرت انسانی با نور ولایت حق عجین شده است و امانتداری انسان از خدای سبحان در آیه «إِنَّا عَرَضنَا الأَمَانَةَ» همان ولایت مطلقه الهیّه است که در بطن نظام تشریع و نظام تکوین نهفته است.
صفحات :
از صفحه 149 تا 168
  • تعداد رکورد ها : 1574