جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی
کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک :
support@alefbalib.com
نام :
*
*
نام خانوادگی :
*
*
پست الکترونیک :
*
*
*
تلفن :
دورنگار :
آدرس :
بخش :
مدیریت کتابخانه
روابط عمومی
پشتیبانی و فنی
نظرات و پیشنهادات /شکایات
پیغام :
*
*
حروف تصویر :
*
*
ارسال
انصراف
از :
{0}
پست الکترونیک :
{1}
تلفن :
{2}
دورنگار :
{3}
Aaddress :
{4}
متن :
{5}
فارسی |
العربیه |
English
ورود
ثبت نام
در تلگرام به ما بپیوندید
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ...
همه موارد
عنوان
موضوع
پدید آور
جستجو در متن
: جستجو در الفبا
در گوگل
...جستجوی هوشمند
صفحه اصلی کتابخانه
پورتال جامع الفبا
مرور منابع
مرور الفبایی منابع
مرور کل منابع
مرور نوع منبع
آثار پر استناد
متون مرجع
مرور موضوعی
مرور نمودار درختی موضوعات
فهرست گزیده موضوعات
کلام اسلامی
امامت
توحید
نبوت
اسماء الهی
انسان شناسی
علم کلام
جبر و اختیار
خداشناسی
عدل الهی
فرق کلامی
معاد
علم نفس
وحی
براهین خدا شناسی
حیات اخروی
صفات الهی
معجزات
مسائل جدید کلامی
عقل و دین
زبان دین
عقل و ایمان
برهان تجربه دینی
علم و دین
تعلیم آموزه های دینی
معرفت شناسی
کثرت گرایی دینی
شرور(مسأله شر)
سایر موضوعات
اخلاق اسلامی
اخلاق دینی
تاریخ اسلام
تعلیم و تربیت
تفسیر قرآن
حدیث
دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات
سیره ائمه اطهار علیهم السلام
شیعه-شناسی
عرفان
فلسفه اسلامی
مرور اشخاص
مرور پدیدآورندگان
مرور اعلام
مرور آثار مرتبط با شخصیت ها
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی
مرور مجلات
مرور الفبایی مجلات
مرور کل مجلات
مرور وضعیت انتشار
مرور درجه علمی
مرور زبان اصلی
مرور محل نشر
مرور دوره انتشار
گالری
عکس
فیلم
صوت
متن
چندرسانه ای
جستجو
جستجوی هوشمند در الفبا
جستجو در سایر پایگاهها
جستجو در کتابخانه دیجیتالی تبیان
جستجو در کتابخانه دیجیتالی قائمیه
جستجو در کنسرسیوم محتوای ملی
کتابخانه مجازی ادبیات
کتابخانه مجازی حکمت عرفانی
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
کتابخانه تخصصی ادبیات
کتابخانه الکترونیکی شیعه
علم نت
کتابخانه شخصی
مدیریت علاقه مندیها
ارسال اثر
دانشنامه
راهنما
راهنما
مرور
>
مرور اعلام
>
عطار نیشابوری, محمد بن ابراهیم (شاعر، نویسنده و عارف قرن ششم و سالهای نخستین قرن هفتم هجری قمری، شاگرد و مرید شیخ مجدالدین بغدادی از مریدان و شاگردان شیخ نجم الدین کبرا), 540ق.نیشابور 618ق.نیشابور
جستجو در
عنوان
پدیدآورنده
توصیفگر
موضوع
ناشر
زبان
نوع منبع
رشته تحصیلی
مقطع تحصیلی رساله تحصیلی
تاریخ
محل
جستجو در متن
همه موارد
برای عبارت
مرتب سازی بر اساس
عنوان
نویسنده
جنس منبع
محل
ناشر
تاریخ تغییر
و به صورت
صعودی
نزولی
وتعداد نمایش
5
10
15
20
30
40
50
فرارداده در صفحه باشد
جستجو
خروجی
چاپ نتایج
Mods
Dublin Core
Marc
MarcIran
Pdf
اکسل
انتخاب همه
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
تعداد رکورد ها : 223
عنوان :
معانی خوف و رجا در قرآن و تأویل آن در مثنوی مولوی
نویسنده:
نسرین کریم پور، محمد کاظم یوسف پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر ادبی
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
مقام خوف
,
مقام رجاء
,
خوف و رجاء در قرآن
,
خوف و رجا در عرفان
کلیدواژههای فرعی :
لطف ,
رحمانیت ,
رحمت الهی ,
اشعار مولانا ,
اندیشه مولوی ,
عفو الهی ,
عرفان مولوی ,
رحمت خاص ,
مراتب خوف ,
آثار و فواید رجاء ,
آثار خوف ,
رحمت الهی در مثنوی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
علامه طباطبایی: سید محمدحسین طباطبایی
چکیده :
مفهوم خوف و رجا از بعد معرفتشناختی و نظام اصطلاح شناسی در قرآن و در آثار عرفانی، بهویژه مثنوی معنوی جایگاهی ویژه دارد. از این رو این مقاله کوشیده است ابتدا مفهوم این دو واژه را در قرآن کریم بکاود و سپس تأویلات عرفانی این مفاهیم را در نگاه و اندیشه مولوی بررسی نماید. در این رهگذر، سیر مفهومی و تاریخی این دو مفهوم در اندیشه و کلام متصوفه و عرفا تا عصر مولانا نیز به اختصار بررسی میگردد. نتیجه تحقیق نشان میدهد که مولانا با تکیه بر قرآن و آموزههای دینی، احادیث و روایات به این دو مقوله مکمل نگریسته و در تبیین مفهوم و حقیقت خوف و رجا با تأثیر از کلیت اندیشه عارفان اهل سکر، اندیشه خاص و تفکر عاشقانه خود را به کار گرفتهاست. مولانا با تلفیق رجا و عشق، رجا را بر خوف برتری میدهد تا اندیشه غالب در مثنوی، یعنی عشق و وصال، در اجزای آن نیز تبلور یابد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 91 تا 121
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
امانت الهی در قرآن و مثنوی
نویسنده:
محمد آهی، زهرا آزادی نسب
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده
وضعیت نشر :
اراک: دانشگاه اراک,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
امانت الهی
,
اصطلاحنامه علوم قرآنی
,
تفسیر عرفانی
,
تفسیر عرفانی
,
امانت الهی در قرآن
,
تفسیر آیه امانت
,
امانت از دیدگاه مولانا
کلیدواژههای فرعی :
03. انسان شناسی Human nature ,
آیه 58 نساء ,
آیه 72 احزاب ,
امانت در قرآن ,
انسان حامل امانت الهی ,
آیه 32 معارج ,
آیه 283 بقره ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ناصر مکارم شیرازی
,
علامه جعفری: محمدتقی جعفری
,
علامه مجلسی: محمدباقربن محمدتقی مجلسی
چکیده :
امانت الهی از مباحث میان ژرف و ارزشمندی است که درک آن مستلزم مطالعه و پژوهشی عمیق ، میان رشته ای و گسترده است. پژوهش های صورت گرفته در این زمینه چشمگیر نیست. در متون تفسیری و عرفانی حقایق و مصادیقی برای آن ذکر شده است. در متون تفسیری شیعی مصداق «ولایت و حقیقت دین » از میان مصادیق ذکر شده، از بسامد بالایی برخوردار است. در تفاسیر اهل سنت مصداق «تکالیف دینی» بیشترین تأکید را دارد. در متون عرفانی بنابر شیوه تأویل گرایی مصادیقی چون« عشق، معرفت، تکالیف دینی و ولایت» مصداق امانت دانسته شده است که تکیه اغلب این متون چه تفسیری چه عرفانی، بیشتر به ذکر مصادیق امانت بوده و بعضاً به امور مرتبط با امانت الهی از جمله علت پذیرش انسان، ابای دیگران و ... نیز پرداخته اند . ازاین روی در این مقاله سعی شده است حقیقت امانت،سرّارائه، علت پذیرش انسان و ابای دیگران با استنادات نقلی واستدلالات عقلی، تبیین و تحلیل گردد و بر این اساس دیدگاه مولوی در این زمینه مورد بررسی قرار گیرد.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 26 تا 45
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تجلّی نظریۀ وحدت وجود در اشعار عمان سامانی با نگاهی به آرای شمس تبریزی و مولوی
نویسنده:
محمد خدادادی ، محمدکاظم کهدویی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
وحدت وجود
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
,
مقام محبت
کلیدواژههای فرعی :
احکام وحدت ,
احکام کثرت ,
توحید(الهیات بالمعنی الاخص)) ,
شیعه امامیه Twelver Shiism (فرق تشیع) ,
فنا ,
عرفان شیعی ,
رتبه بقاء(مقابل مراتب فناء) ,
مقام ولایت(قسیم مقام نبوت و رسالت و خلافت ,
اتحاد عاشق و معشوق ,
عاشورا شناسی عرفانی ,
اتحاد جان اولیاء ,
فناء ائمه در حق ,
چکیده :
نظریۀ وحدت وجود را میتوان محوریترین مفهوم در عرفان اسلامی نامید و به درستی میتوان گفت که سایر مفاهیم حول این محور اصلی در گردشاند و برای اعتلای این مفهوم به کار میروند. در این پژوهش، نظریات وحدت وجودی عمان سامانی، در قالبی طبقهبندی شده و منظم به تصویر کشیده شده و در هر بخش با نظریات سایر عرفا بهخصوص آرای شمسالدین محمد تبریزی و مولانا جلالالدین محمد مولوی مقایسه شده است. همچنین در این مقاله، در یک طبقهبندی منظم، آرای عمان سامانی در باب وحدت وجود در چهار بخش مورد بررسی قرار گرفته و به تفصیل در مورد هر باب بحث شده است: نخست یگانگی عاشق و معشوق؛ دوم، یگانگی جان اولیا؛ سوم، یگانگی اولیا و خداوند(مقام فنا) و چهارم، وحدت جان اولیا در طول زمان. علاوه بر طبقهبندی و سنجش نظریات وحدت وجودی عمان سامانی، به بررسی آبشخور و سرچشمۀ این نظریات در احادیث و روایات مأثوره از ائمه نیز پرداخته و نمونههایی از این تأثیر ارائه شده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 107 تا 138
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
تحلیل و مقایسۀ فنا و بقا در سنت عرفانی اول و دوم
نویسنده:
علیاصغر میرباقری فرد ، زینب رضاپور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
خودشناسی روحانی
,
خداشناسی(الهیات بالمعنی الاخص)
,
فنا
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان نظری
,
مقام بقاء
کلیدواژههای فرعی :
حدیث من عرف نفسه ,
خلق مدام ,
اعیان ثابته ,
وحدت وجود ,
توحید اخص الخواص ,
خلق ( ایجاد ) ,
استهلاک در حق(اعیان ثابته) ,
مقام خلق(مقابل مقام حق) ,
مقام فرق(مقابل مقام جمع) ,
فناء در فناء(قسیم فناء نفس و فناء روح و فناء از مطلق مغایرات) ,
مقام سکر ,
مقام صحو ,
مقام جمع(منازل) ,
فنای افعال ,
فنای صفات ,
معرفت بعد از فناء ,
مراتب فناء ,
چکیده :
فنا و بقا از مهمترین مباحث مشترک در دو سنت عرفانی اول و دوم است که با دو رویکرد متفاوت بدان پرداخته شده است. عرفای نخستین، فنا را پاک شدن از صفات نکوهیده و بقا را تحصیل اوصاف ستوده دانستهاند. در سنت اول عرفانی، انسان و خدا دو وجود متمایز از یکدیگرند که ذات و صفات و افعالِ یکی(انسان) در دیگری(حق تعالی) فانی میشود، اما ابنعربی اعتقاد به فنا را با شرک برابر میداند. از نظر او آنچه افراد از روی جهل، ماسوی الله میخوانند و برای خود نیز وجودی سوای حق در نظر میگیرند، پنداری باطل است و این پندار در نهایتِ سلوک و با اعتقاد به وحدت وجود از بین خواهد رفت. در این فرایند، جهل فرد فانی میشود نه خود فرد. به عقیدۀ ابنعربی، نباید تصور کرد که در فنا ترک صفات میشود، زیرا صفاتی در کار نبوده است که بخواهیم آن را ترک کنیم. حق، عین آن صفاتی است که به خلق نسبت داده میشود. تمایز بندگان خاص از غیرخاص، در علمِ بدین مطلب است. در این مقاله، به تحلیل و تطبیق و مقایسۀ فنا و بقا در دو سنت عرفانی اول و دوم پرداخته میشود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 204
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
دیدگاه عطار نیشابوری در خصوص عدم
نویسنده:
زهرا غریب حسینی، محمدرضا صرفی، کریم رشیدی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عدم
,
موت
,
فنا
,
عرفان نظری
,
وجود (اسماء اول عرفان نظری)
کلیدواژههای فرعی :
شیئیت عدم ,
ترکیب از وجود و عدم ,
اشاعره (اهل سنت) ,
معتزله (اهل سنت) ,
خالق ,
علم ازلی الهی ,
هستی شناسی عرفانی (مسائل جدید کلامی) ,
امر عدمی ,
تمایز وجودات ,
تناقض وجود و عدم ,
عدم ملکه ,
اعیان ثابته ,
استهلاک در حق(اعیان ثابته) ,
وجود ذهنی عدم ,
عدم بی وجود ,
وجود بی عدم ,
عدم اندیشی در عرفان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
,
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
مسأله عدم به موازات مسأله وجود، یکی از مهمترین مباحثی است که همواره در شمار افکار اصلی فلاسفه و عرفا بوده است. عطار نیشابوری، با تسلط در مبانی حکمت و عرفان اسلامی، دیدگاه خود را در خصوص عدم با اشارات لطیف و مضمون آفرینیهای ظریف به وضوح نمایان ساخته است. از دیدگاه عطار؛ «عدم، عدم به نام است» و در واقع یک مرحله از مراحل ظهور نور وجود به شمار میآید. وی در استدلالی دیالکتیکی بیان میکند: ورای ذات حق چیز دگری نیست و دو عالم فرزند عدماند و ندر نگاه عشق است که عدم و وجود یکسان میگردد. این پژوهش که به روش اسنادی انجام شده، نخست نگرشهای بزرگان در خصوص رابطه عدم و وجود، قلمرو معنایی عدم، خاستگاه مطلق هستی و چشمانداز معنایی فنا و مرگ رت مورد بررسی قرار داده است. سپس با ذکر اشعاری از عطار به جهانبینی وی در این زمینه پرداخته است؛ زیرا در پرتو شناخت دقیق سهم معرفتی عطار، از عدم میتوان بسیاری از دقایق و نکات تصوف و عرفان اسلامی را تجزیه و تحلیل نمود.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 143 تا 174
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
پژوهشی در زندگی و اندیشههای عرفانی ابوالقاسم کُرَّکانی
نویسنده:
امیرحسین مدنی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
تاریخ عرفان اسلامی
,
فنا
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
کلیدواژههای فرعی :
دعا ,
یاد مرگ ,
غرور ,
سَماع ,
پیر (عرفان) ,
مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال) ,
مقام توکل ,
مقام رضا ,
دفاع از ابلیس ,
منافات دعا و رضا ,
جمع رضا و دعا ,
ادب صحبت ,
تمثل نفس به مار ,
چکیده :
ابوالقاسم کُرّکانی (380- 469) یکی از عارفان و مشایخ بزرگ مکتب خراسان است که آگاهی از اقوال و آراء و اندیشههای عرفانی وی، در بررسی تاریخ تحلیلی و جریان شناسی تصوّف، امری ضروری و بایسته است. علیرغم گمنامی و شهرت اندک وی در تصوّف، او در نزد بسیاری از بزرگان و مشایخ کبار صوفیه خدمت کرده و در روزگار خویش صاحب خانقاه و مریدانی بوده که بسیاری از آنها از جمله ابوعلی فارمدی و ابوبکر نسآج، به مدارج عالی عرفانی دست یافته و واسطه انتقال آموزههای عرفانی وی به بزرگانی چون احمد غزالی و عین القضات بودهاند. متأسّفانه برخی از تذکرهنویسانی چون حمدالله مستوفی و دولتشاه سمرقندی به استناد حکایتی در اسرارنامه عطّار، مذکّری را که از نماز گزاردن بر جنازه فردوسی خودداری کرد و اجازه نداد که وی را در گورستان مسلمانان دفن کنند، همین ابوالقاسم کرّکانی دانستهاند و دیگران هم بارها این افسانه را -به تقلید از روی یکدیگر و بدون تحقیق و ژرف نگری در حکایت عطّار- نقل کرده و به عمد یا غیر عمد، کرّکانی را «فقیه متعصّب» و «مذکّر تنگ نظر» معرّفی کرده، به همین بهانه در مقابل میراث و اندیشههای پربار عرفانی وی سکوت کردهاند. این نوشتار بر آن است ضمن ذکر دلایل و شواهدی مبنی بر ردّ چنین نسبت و عملکردی به شیخ کرّکانی، ابتدا کلیّاتی از زندگانی، احوال، آثار، استادان، شاگردان و معاصران وی مطرح و سپس برخی از اقوال و اندیشههای عرفانی او را بیان کند؛ اندیشههایی همچون: دفاع از ابلیس، توأمان بودن رضا و دعا، اهمیّت فنای فی الله، فضلِ موافقت برادران، دام پندار، مار نفس، اطاعت بدون قید و شرط از پیر، تمایز معلومِ خالق و علمِ مخلوق، توکّل و یاد مرگ.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 175 تا 202
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
بررسی تحولات درزمانی تعاریف عرفان و تصوف بر اساس متون نثر صوفیه تا سدۀ سیزدهم هجری
نویسنده:
مهدی رضائی
نوع منبع :
مقاله , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
ادبیات عرفانی
,
اصطلاحنامه تصوف
,
اصطلاحنامه عرفان
,
مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال)
کلیدواژههای فرعی :
رؤیت قلبی خدا ,
زهد ,
ریاضت ,
عرفان عملی ,
تاریخ عرفان اسلامی ,
فنا ,
عرفان نظری ,
تاریخ تعاریف عرفان ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملا عبدالرزاق لاهیجی
چکیده :
عرفان و تصوف اسلامی، میراث معنوی تمدن اسلامی است که از بدو پیدایش تاکنون تحولات بسیاری یافته و به سبب عوامل درونی انشعابهای فراوانی درآن ایجاد شده است. یکی از مهمترین عرصههای ظهور این انشعابها در تعاریفی است که مشایخ و صوفیان از تصوف و عرفان ارائه داده اند. در این پژوهش سعی می شود به شیوۀ تحلیل محتوا، و رویکرد درزمانی، با مطالعۀ کتب معتبر نثر صوفیانۀ فارسی از ابتدا تا سدۀ سیزدهم هجری و استخراج و دسته بندی تعاریف، سیر تحولات این تعاریف در سده های مختلف بررسی شود. این مقاله مشخص می کند که گذر زمان چه تغییراتی در تعاریف عرفان و تصوف ایجاد کرده و همچنین عوامل ایجاد تفاوتها در تعاریف را بررسی می کند. با دسته بندی و بررسی درزمانی تعاریف، می توان گفت در تعاریف ارائه شده در طول این سده ها قطعاً همیشه شش محور اساسی مورد توجه بوده است که ریاضت، تصفیۀ درون، مباحث نظری، دشواری تعریف، مقایسه با دیگر نحلهها و نتایج سلوک از آن جمله اند؛ اما توجه به محورهای تعاریف در سده های مختلف یکسان نیست؛ به گونه ای که مثلاً محور نتایج سیر سلوک در سدههای چهارم، هشتم و نهم هجری بیشتر مورد توجه بوده است؛ در حالی که در دیگر قرنها کمتر بدان توجه شده که این امر خود معلول عوامل زمانی است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 39 تا 66
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
مطالعۀ تطبیقی معراجنامۀ علاءالدوله سمنانی و مصیبتنامۀ عطار نیشابوری
نویسنده:
زرین تاج واردی , حسین طاهری
نوع منبع :
مقاله , مدخل آثار(دانشنامه آثار) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
عرفان اسلامی
,
سیر انفسی
,
ادبیات عرفانی
,
معرفت شناسی عرفانی
,
مقامات سلوک(مقابل مقامات کمال)
کلیدواژههای فرعی :
قوس نزول و صعود ,
خودشناسی ,
عالم ماده ,
نظام هستی ,
عقل(منطق) ,
پیر (عرفان) ,
جهان شناسی عرفانی ,
مقام قلم(قسیم مقام لوح و عرش و کرسی) ,
فکر(اصطلاح وابسته) ,
فلکیات در عرفان ,
معراج اولیاء ,
گفتگوی عارف با هستی ,
وصول به منشاء ,
علم عناصر ,
سمبولیسم عرفانی ,
رابطه روح و دل ,
نقد عرفانی عقل ,
چکیده :
معارج باطنی، یا سفرهای انفسی یکی از موارد معرفت شناختی عرفان اسلامی است؛ مطابق با امر عروج، نفس سالک در سیر تکامل تطورش در مراتب دل، سرّ، روح و خفی از قابلیتی برخوردار میشود که سالک را قادر می کند مظاهر و تکثّرات بیرونی را در درون تجربه کند و هریک را بر باطن خویش عرضه کند؛ آنچه از سیر و سفر در این سیاحت باطنی برسالک پدیدار می شود، بخشی از علم وی نسبت به حقیقت اعیان است؛ معراج علاء الدوله سمنانی چه از نظر محتوا و چه از لحاظ گفتگوپردازی و رجوع شخصیت داستان به مظاهر سفلی و علوی، شباهت های بسیاری با منظومۀ مصیبت نامۀ عطار دارد؛ بی شک مؤلف به دلیل شناخت و مطالعۀ آثار عطار در نوشتن این معراجیه به مصیبت نامۀ وی نظر داشته است، در مقاله ضمن تطبیق این دو اثر، به معرفی وجوه اختلاف و اشتراک و نیز تأکید بر اهمیت موضوع سفرهای درونی یا تجربۀ شخصی سالک از درکِ بی واسطۀ اعیان پرداخته می شود. نگارنده با روش تطبیقی مرحله به مرحلۀ عروج قهرمانان داستان، نحوۀ مکالمه و محتوای گفتگوی ایشان با مظاهر هستی و ذکر نمونه تفاوتها، وجوه اشتراک محتوایی این دو اثر را بازنمایی کرده است.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 179 تا 202
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
الاهیات تنزیهی در عاشقانههای عطار
نویسنده:
حسین حیدری , بتول فـلاح برزکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تشبیه
,
تنزیه الهی
,
الهیات عرفانی
,
عرفان اسلامی
,
الهیات بالمعنی الاخص
کلیدواژههای فرعی :
امکان معرفت خداوند ,
معطله (فرق کلامی) ,
اشاعره (اهل سنت) ,
رؤیت خدا ,
جَهْمِیّه ,
زیادت صفات الهی بر ذات ,
مشبهه حشویه (مشبهه صفاتیه) ,
کرامیه (مجسمه مشبهه صفاتیه) ,
وحدت وجود ,
شناخت ذات خدا ,
توحید صفاتی(فلسفه)) ,
عینیت صفات با ذات ,
خدای ورای اخلاق ,
ادبیات عرفانی ,
اصطلاحنامه عرفان ,
مقام جمع بین تشبیه و تنزیه((اثباتی)، قسیم مقام تشبیه و مقام تنزیه) ,
خرده گیری از خداوند ,
آزادی دیوانگی ,
چکیده :
ماجرای کشمکش بین تشبیه و تنزیه ذات، صفات و افعال خداوند را میتوان دیرپایترین و گستردهترین مناقشه کلامی پیروان ادیان ابراهیمی دانست. در عالم اسلام امثال کرّامیه، حشویه و اشاعره به تشبیه ذات حق و در مقابل معتزله، شیعه، و عارفان مسلمان، به همانند دانستن اوصاف و افعال حق با آدمیان قایل بودهاند. این مقاله رویکرد عارف شوریده نیشابور، فریدالدین محمد عطار(618-540 ق./1221 -1145 م. ) را در موضوع مذکور در سه اثر او(الهینامه، مصیبتنامه و منطقالطیر) بررسی میکند. این جستار نشان میدهد که فریدالدین حتی در حال و هوای سرایش اشعارش نیز رویکرد تنزیهی دارد و بارها بدان تصریح میکند. عطار برخلاف اشاعره، صفات و ذات حق را از هم جدا نمیداند. وی پای خرد را در شناخت کنه ذات، صفات و افعال خداوند شکسته دانسته و او را حتی از به نام خواندن هم منزه میداند و معتقد است آنچه بندگان در مییابند، در واقع بازتاب خیال خود آنان است: «قسم خلق از وی خیالی بیش نیست». در منطقالطیر نیز پرندگان در پایان توانشان، سیمرغ را سی مرغ دیدند: «حضرتی دیدند بی وصف و صفت». این رویکرد تنزیهی فریدالدین که حتی به مرز الاهیات سلبی نیز نزدیک میشود، یادآور خطبه نخست امام علی(ع) در نهج البلاغه است. از سوی دیگر خردهگیریهای عطار بر رحمت الاهی نیز که بر زبان دیوانگان جاری شده است، نشان میدهد که وی به حسن و قبح عقلی افعال باور دارد و خداوند را فوق چون و چرا نمیداند.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 41 تا 70
مشخصات اثر
ثبت نظر
عنوان :
ساختار هرمسی در عرفان ایران
نویسنده:
غزال مهاجری زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
کاشان : دانشگاه کاشان ,
زبان :
فارسی
کلیدواژههای اصلی :
تصوف ایرانی
,
حکمت اشراق the School of Illumination
,
آیین هرمسی (کیشهای سِرّ یونان باستان)
,
اصطلاحنامه عرفان
,
عرفان در ایران باستان
کلیدواژههای فرعی :
حکمت خسروانی ,
علوم غریبه ,
سِحر ,
شامانیسم ,
کیانیان و پیشدادیان ,
تناسخ ,
نظام نوری ,
علم فلک ,
کیمیا ,
طب سنتی ,
قلندریه (از صوفیه) ,
نزاریه ,
دفاع از ابلیس ,
فلکیات در عرفان ,
نسب نامه اشراقی ,
جهان بینی علم کیمیا ,
حشیش در سنت هرمسی ,
معراج هرمس ,
معراج ارداویراف ,
نور در معراج هرمسی ,
زبان پرندگان در عرفان ,
استحاله رمز ,
اینهمانی عطارد و هرمس ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ابن سینا: ابوعلی سینا
چکیده :
فرضِ این پژوهش آنست که در عرفان ایران، خط سیری وجود دارد که بنا به گفته سهروردی آن را حکمت اشراق یا حکمت خسروانی مینامیدند و همه کسانی که در نمودارِ حکمت اشراق قرار دارند، از پیروان هرمس هستند. در این مقاله به اثباتِ این حکم پرداخته شده است که ویژگیهای هرمسی سبب پدید آمدن یک ساختار در عرفانِ ایران شده که این ساختار بر مبنای مشترکات هرمسی استوار است. ویژگیهای مشترکی که در این ساختار وجود دارد از این قرار است: هرمسی ها، کیمیاگر، طبیب، عطار و آشنا به مواد سکرآور هستند. مبنای کارشان استحاله است. تفکرشان ساختار نجومی دارد و به جادو علم دارند. به معراج میروند، معراجنامه دارند، قائل به نور هستند، زبان رمزی و سرّی دارند، منطق الطیر یا زبان پرندگان زبان سرّی آنهاست. در تغییر معنای رمز، نقش دارند. قائل به شکلی از حلولاند و مانند هرمس و حلاج، حلول میکنند. دفاع از ابلیس دارند. گرایشات شعوبی دارند. برخوردی دوگانه نسبت به حج دارند و بعضی اندیشه وحدت وجودی دارند. این ویژگیهای هرمسی در پیوند با یکدیگر هستند؛ تعامل عناصر هرمسی، سبب ایجاد ساز و کار(مکانیزم)ی ویژه در عرفان ایران گردیده است، که ما آن را ساختار هرمسی مینامیم.
انتخاب :
صفحات :
از صفحه 181 تا 214
مشخصات اثر
ثبت نظر
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
تعداد رکورد ها : 223
×
درخواست مدرک
کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید
چنانچه قبلا عضو سایت شدهاید
ورود به سایت
در غیر اینصورت
عضویت در سایت
را انتخاب نمایید
ورود به سایت
عضویت در سایت
×
ارسال نظر
نوع
توضیحات
آدرس پست الکترونیکی
کد امنیتی
*
*
با موفقیت به ثبت رسید