ماجرای خلقت آدم(ع) ، از جمله داستانهای قرآنی است که در متون تفسیری و بویژه تفسیرهای عرفانی، با ظرایف خاصی همراه می باشد. در این میان، کشفالاسرار میبدی با زبا
... انی نمادین و تصویری، به تفسیر عرفانی این داستان میپردازد. روایت میبدی از این ماجرا، در نوبه ثالثه کشفالاسرار، لایههای درونی و دلالتهای معنایی فراوانی دارد. نظر به تعدد سطوح رمزگانی در این داستان، این پژوهش به رمزگانشناسی این متن نظر داشته است. در بررسی رمزگانهای یک متن، تقسیمبندیها و نظریههای مختلفی مطرح است و این پژوهش بر اساس الگوی پنجگانه بارت انجام شده است. با توجه به ویژگیهای این الگو، همچون روایتمحور بودن، توجه به رمزگانهای فرهنگی و ایدئولوژیکی ـ که در متون تفسیری عرفانی جایگاه ویژهای دارد ـ پژوهش حاضر این الگو را اساس بررسی رمزگانها قرار داد. محدوده این پژوهش نیز تفسیر آیات سیام تا سی و هشتم سوره بقره در نوبه ثالثه کشفالاسرار بوده است. نتایج این بررسی، نشان میدهد در داستان خلقت آدم(ع) به روایت میبدی انواع رمزگانهای هرمنوتیکی، کنشی، معنایی، نمادین و فرهنگی درخور تشخیص است. برخی از این رمزگانها از نصّ صریح قرآن هم برداشت میشود و برخی، شاخ و برگی است که میبدی به این داستان میدهد. از بین انواع مذکور، رمزگان هرمنوتیکی و کنشی، بیشترین نقش را در پیشبرد فرایند داستان ایفا میکنند.
بیشتر