جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور اعلام
>
مولوی , جلال الدین محمد بلخی (فیلسوف، عارف، شاعر؛ حنفى؛ اهل بلخ، صاحب کتاب «مثنوی معنوی» و «دیوان شمس»، از بزرگترین عرفای اسلام، عارف قرن هفتم هجری), 604 672
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 919
ابعاد ادبی و اخلاقی امر و نهی در دفتر اوّل مثنوی مولوی
نویسنده:
اعظم شوازی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
کلیدواژه‌های اصلی :
مثنوی معنوی , علوم انسانی
چکیده :
یکی از دانش‌های بلاغی مهم، علم معانی است که به بررسی اغراض ثانوی متکلّم از انتخاب ساخت‌های زبانی، می‌پردازد. وقتی سخنور فصیح و بلیغ باشد، این نوع کاربرد از نظر کمّی و کیفی در کلام او بیشتر دیده می‌شود. از آن‌جا که مولانا یکی از بزرگ‌ترین سخنوران و شعرای فارسی‌گوی است طبعاً نکات بلاغی زیادی در آثار او دیده می‌شود.در این پژوهش که به بحث در ابعاد ادبی و اخلاقی امر و نهی در دفتر اوّل مثنوی مولوی اختصاص دارد، پس از معرّفی شاعر، به تبیین مباحث علم معانی شامل انشا و خبر و خبر و اقسام امر و نهی و نکات اخلاقی آن پرداخته شده است.از بررسی‌های انجام شده در این پایان‌نامه معلوم می‌شود که مولوی آگاهانه به عناصر بلاغی توجّه داشته و با کاربرد متنوّع و گسترده‌ی آن‌ها بر رونق کلام خود و نیز بر تأثیر آن افزوده است. تأثیرپذیری مولانا از قرآن کریم و نگاه خاصّ به جمله‌های خبری و انشایی و آمیختگی خبر و انشا جلوه‌ی ویژه‌ای به اشعار او داده است که خواننده با مطالعه‌ی آن در مسیر عرفان و اخلاق گامی بلند برمی‌دارد.
مشخصات اثر
آموزه بدا در قرآن، آرای کلامى شیعه، و آثار مولوى
نویسنده:
حسین حیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه تهران,
چکیده :
دیرپای‌ترین آموزه مورد اختلاف ادیان بزرگ، ماجرای تشبیه و تنزیه، یا انسان‌پنداری و تعالی خداوند، در موضوعاتی از این قبیل است: که آیا قدرت، علم و اراده او نیز همانند آدمیان دگرگونی می‌‌پذیرد یا خیر. این مقاله نشان می‌دهد که مولانا بر خلاف جبرگرایان اشعری، و تا حدودی همسو با شیعه امامیه و مرجئه، براساس اعتقاد به کرم بی منتهای حق تعالی، معتقد است که دست کرم و جود خداوند در هیچ آنی بسته نیست، بلکه با اندک بهانه‌ای، رحمت جدید او شامل کائنات می‌‌گردد. این ویژگی خداوند او را قادرتر نشان می‌‌دهد. در نگاه مولوی، با نپذیرفتن تغییر اراده و مشیت خداوند (باور به بدا) دعا کردن کوششی بیهوده است. وی حتی روز قیامت را نیز عرصه تغییر اراده حق و تغییر سرنوشت آدمیان می‏شمارد و آن جهان را نیز شهری پربازار و کسب می‏خواند . نتیجه عملی چنین باوری، امید پیوسته و دعای مدام است.
صفحات :
از صفحه 203 تا 224
مشخصات اثر
اخلاق ایجابی عرفانی به روایت ترزا آویلایی و جلال الدین مولوی
نویسنده:
بخشعلی قنبری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
تهران: واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی,
چکیده :
اخلاق ایجابی مجموعه فضایل و ملکات جاری در تمام جوامع بشری، و ضامن قوام و دوام حیات جامعه انسانی است. از آن جهت که در عرفان دستیابی به بطون نهایی این فضایل مورد توجه است، این گونه فضیلت ها عرفانی هم تلقی می شوند و در سیروسلوک در مقام عمل، تنها به جنبه های مشترک آنها اکتفا نمی شود، بلکه عارفان به آخرین مراحل آن عطف توجه می کنند. البته این موضوعات از آن جهت که اخلاقی اند، با موضوعات عام اخلاقی تفاوتی ندارند، اما عارفان نه به لایه های ظاهری و عام آنها، بلکه به ژرفای آنها می پردازند. ترزا آویلایی (1515-1582 م) و جلال الدین محمد مولوی (604-672 ق) عارفانی از دو سنت مسیحی و اسلامی اند که در آثارشان عنایت ویژه ای به اخلاق ایجابی عرفانی هم چون فروتنی، اخلاص، عفو و ... داشته اند و بر اهمیت و جایگاه آنها در سلوک عرفانی تاکید ورزیده اند. اخلاق در آثار عارفان یاد شده از جایگاه ویژه ای برخوردار است، چندان که بدون توجه به آنها سلوک ناممکن می شود. در این میان، ترزا آویلایی به حدی به فضیلت اخلاقی - عرفانی فروتنی اهمیت می دهد که می توان عرفان وی را عرفان فروتنی دانست که بدون توجه به آن سلوک به سرانجامی نمی رسد. نظر مولوی هم کم و بیش در این مقوله شبیه ترزاست و تخلق سالک به فروتنی را مانع نفوذ شیطان در وجود او، و عامل رسیدن به مقام امیری انسان بر کائنات و دستیابی به وصال الاهی می داند.
صفحات :
از صفحه 123 تا 149
مشخصات اثر
وحدت وجود در عرفان مولوی و حکمت متعالیه
نویسنده:
یدالله کشاورز
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
مسئله‌ی وحدت وجود در اندیشه‌ی اسلامی خصوصاً در فلسفه و عرفان یکی از مسائل مهم در نحوه‌ی ارتباط کثرت با وحدت یا کثیر با واحد می‌باشد که نظریات مختلفی در این خصوصدر حوزه‌های فلسفی و عرفانی ارائه گردیده است؛ این نوشتار به منظور بررسی اندیشه‌های مولانا جلال الدین بلخی در عرفان و حکیم الهی، صدرالمتألهین شیرازی در فلسفهپیرامون موضوع وحدت وجود فراهم آمده است.در آثار و تألیفات مولوی نمونه‌هایی از تلقی وحدت وجود، موجود است اما آنچه که مبرهن می‌باشد، این است که رأی اصلی ایشان وحدت شهود است که بر اساس تجربه‌ی شخصی و درونی همراه با تزکیه و تهذیب نفس به ظهور رسیده است اما ملاصدرا در ابتدا قائل به نظریه‌ی وحدت تشکیکی وجود بود که بعدها با تغییر مشی فلسفی قائل به وحدت شخصی وجود گردید.کلمات کلیدی: وحدت وجود، وحدت تشکیکی وجود، وحدت شخصی وجود، وحدت شهود
مشخصات اثر
وحدت ادیان از دیدگاه جلال الدین مولوی
نویسنده:
محمود شالوئی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
چکیده :
هدف پژوهش: بررسی دیدگاه ها و اندیشه های جلا الدین مولوی در ارتباط با وحدت ادیان و قرابت عقاید و افکار ملل و امم و زدودن آثار اختلاف و بدبینی و رسیدن به مقصود واحد است. روش پژوهش: به صورت کتابخانه ای و استفاده از مجموعه آثار و اسنادی که قابلیت دسترسی و بررسی داشتند٬ می باشد. ابزار اندازه گیری: با توجه به اینکه روش پژوهش کتابخانه ای بوده لذا به صورت مقایسه ای٬ آراء مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. طرح پژوهش بر مبنای دریافتهای تحلیلی از ابواب مورد بحث در نظر گاههای جلا الدین مولوی شکل گرفته است. نتیجه کلی: بر پایه دستاوردهای حاصله از مجموعه تحقیقات انجامی در اندیشه های مولوی٬ ریشه اختلافات عمدتا لفظی است و سایه هایی از توهم برای درک حقیقت بر اذهان بشری سایه افکنده که با درایت و ذکاوت بایستی کنار زده شود و نور اتحاد و انسجام ساطع گردد.
مشخصات اثر
نقد شیئیت معدوم معتزله از دیدگاه مولوی
نویسنده:
مرتضی کمالی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
متن
مشخصات اثر
ملاک فعل اخلاقی از دیدگاه مولوی
نویسنده:
فاطمه‌السادت هاشمی‌پور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
آنچه در این پایان نامه مهم است، سخن مولانا و محتوای کار او در برخورد با مسائل اخلاقی است و ذکر این نکته که وی چگونه به بیان مسائل اخلاقیپرداخته است. در این پایان نامه ضمن آوردن مبانی اخلاق، یک روش عملی سیر و سلوک مورد نظر قرار گرفته تا راهی باشد، برای کمال. این روش شناخت حق است و سپس تهذیب نفس وبا عشق قدم در راه کسب فضایل نهادن است. دراین پایان نامه نخست بحث حسن و قبح عقلی و شرعی مطرح می شود،بدین ترتیب که از دیدگاه مولوی صاحبان عقول جزئی به تنهایی قادر به تشخیص حسن و قبح امور نیستند و اگر بخواهند در سیر و سلوک طریقت نزدیکترین راه را بپیمایند، چاره ای جز این ندارند که پیش استاد سر بسپارند. از دیدگاه مولانا داشتن راهنمای آگاه در زندگی به خصوص در سیر و سلوک عرفانی و تهذیب نفس از ضروریات است. سپس مولوی تنها وجود موثر را در عالم خدا می داند و علت حقیقی را می پذیرد. مولوی با توجه به اینکه حسن و قبح شرعی را می پذیرد ،اعتباری بودن گزاره های اخلاقی را هم می پذیرد. همچنین دربحث جبرواختیار مولوی قائل به تقسیم بندی جبر و اختیار به : 1- جبر مادون اختیار 2- جبر ماورای اختیار و3-اختیار می باشد.اشاعره قائل به جبر مادون اختیار می باشند اما مولوی قائل به جبر ماورای اختیار می باشد؛ یعنی جبری که به عقیده مولوی در مقوله عشق به خدا بدست می آید منکر اختیار انسان نیست. در نهایت هم اخلاق او اخلاق فضیلت می باشد لازمه این اخلاق تهذیب نفس و مرکب آن عشق است تا بتوان در راه کسب فضایل گام برداشت.
مشخصات اثر
مقایسه وحدت وجود از منظر ملاصدرا و مولوی
نویسنده:
نجف یزدانی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده
وضعیت نشر :
پایگاه اطلاع رسانی حوزه: ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده مسئله تبیین کثرت عالم و نحوه ارتباط آن با وحدت از مسائل مهم و جریان ساز تاریخ اندیشه بوده است. تاکنون تفسیر ها و تلقی های متفاوت و گاه متضادی در مواجهه با این مساله ارائه شده و تلقی وحدت وجود یکی از مواجهات مهم و بنیادی با مساله مذکور می باشد. در این نوشته، تلقی مذکور از منظر دو تن از بزرگان عرفان و فلسفه یعنی مولانا جلال الدین بلخی و صدرالمتالهین شیرازی تبیین و مقایسه ای انتقادی شده است. ابتدا در دو بخش مجزا به شرح و بسط دیدگاه هر یک از این بزرگان پرداخته و در نهایت در بخش سوم به مقایسه و نقد برخی تحلیل ها و استدلال ها می پردازیم. ملاصدرا با تغییر بسیاری از قواعد فلسفی و کنار هم قرار دادن نظرات جدید، تفسیری نوین از هستی ارائه می کند که آیینه ای برای نمایش وحدت وجود می باشد و هنگامی که تفسیرش را از علیت مطرح می کند، این مساله به اوج خود می رسد. مولوی نیز اگرچه از وحدت انفسی بصورت چشمگیر سخن گفته ولی انحصار او به وحدت شهود صحیح نیست و تلقی وحدت وجود در آثار او غیر قابل انکار است. اما علی رغم قرابت و نزدیکی خاصی که میان تلقی مولوی و ملاصدرا وجود دارد، محور طرح مباحث مولانا "تجربه درونی" سالک بوده و نسبت به صدرالمتالهین که تاکید بیشتری بر "برهان" دارد، با ابهامات و پراکندگی بیشتری مواجه هستیم و اساسا مولانا نظام فکری به معنای واقعی و علمی ندارد و این تعبیر در باب او مسامحتا به کار گرفته می شود، اما صدرالمتالهین به خاطر پای بندی نسبی به روش و رویکرد خود، منسجم و یکپارچه تر تلقی خود را طرح نموده و بسط داده است. و در انتهای این نوشتار به این نکته اشاره شده است که تبیین درست تلقی وحدت وجود، قابلیت های فراوانی در حل برخی معضلات فکری بشر در حوزه اندیشه دارد.
مشخصات اثر
مقایسه مبانی انسان شناسی مولوی و ملاصدرا
نویسنده:
سکینه جعفر صابونچی
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
انسان در جهان بینی اسلامی موجودی شگفت است او تنها این قالب ظاهری که در نگاه اول به نظر می آید نیست. موجودی مرموز تر از آن است که بتوان او را با الفاظ و کلماتی چند شناساند، شناخت راز هستی و حقیقت انسان جزو اساس تزین و اصلی ترین تعالیم بسیاری از ادیان و مکاتب فلسفی و عرفانی بشمار می آید.بنابراین وظیف? اصلی و مهم هر انسانی خود شناسی و آگاهی از ابعاد وجودی او است که می تواند او را به هدف اصلی خلقت هدایت نماید. خودشناسی به معنای این است که انسان مقام واقعی خویش را در عالم وجود درک کند و بداند که خاکی محض نیست پرتوی از روح الهی در او هست. بداند که در معرفتمی تواند بر فرشتگان پیشی بگیرد.آزاد، مختار و مسئول خویشتن و افراد دیگر است. او حامل بار امانت الهی است و بر حسب تصادف برتری نیافته است.این انسان که با داشتن پیچیدگی های فراوان عالی ترین مدحها و بزرگترین مذمت ها در بار?او آورده شده است بنابر تعالیم قرآنی از فرشته برتر و در همان حال از دیو و چهار پایان پست تر شمرده شده است .بنابراین راز چیستی و هستی انسان ، چگونگی ترکیب او از جسم و روح ( یا نفس ) و عقل و در نهایت عشق و شناخت و آگاهی از عمل کرد هریک در مجموع می تواند به اندازه هرچند قلیل در دست یابی به شناخت انسان چراغ راه ما شود.بر آن شدیم در این رساله انسان را با سه بعد وجودی او ( نفس، عقل ، عشق ) در کنار هم مورد بررسی قرار دهیم. در راستای این هدف، دو دیدگاه فلسفی و عرفانی را انتخاب کرده و از بین انبوه متفکران در این زمینه دو عالم و اندیشمند ایرانی و مسلمان ، محمد ابن ابراهیم شیرازی ( ملاصدرا ) و مولانا جلال الدین محمد بلخی ( مولوی ) را بر گزیدیم.این دو یکی فیلسوف عارف و آن دیگر عارف شاعر می باشند. در اصل هر دو نقطه نظرهای تقریبا یکسان در سیطره انسان شناسی دارند . هر دو نفس را جسمانیه الحدوث و عقل را به دو صورت مجازی و حقیقی و در نهایت هر دو عشق را منشا و مبدا هستی و آفرینش و کمال می دانند. در واقع قصد آن است که با پرداختن به مسائل مزبور به مبانی انسان شناسی این دو بزرگوار دست یابیم. در این رساله به کتاب های مختلفی از آثار ملا صدرا مانند: « الا سفار الاربعه » ، « شواهد و الربوبیه » ،« مفاتیح الغیب » و « تفسیر القرآن الکریم »از آثار مولانا جلال الدینبه کتاب هایی مانند : « فیه مافیه » ، « کلیات شمس » و « مثنوی معنوی » مراجعه کردیم. امید است با این نوشتار گامی است در جهت گسترش هر چه بیشتر اندیشه های این دو اندیشمند (فیلسوف و عارف ) مسلمان بر داریم.
مشخصات اثر
معنا و مفهوم زندگی و حیات در مثنوی مولوی
نویسنده:
فاطمه فرجی
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
حیات از منظر عارفان، متجلّي شدن به نور اقدس الهی است در ظلّ انوار ساطع او که سبب آن ترک علایق دنیوی و امیال شهوانی است. فلاسفه نیز عموماً مبحث حیات را برای اثبات حس و اراده و حیّ‌ و قیوم بودن ذات حق مورد بررسی قرارداده اند. در این پایان نامه محقق برآن است تا دیدگاه مولوی را درخصوص معنا و مفهوم حیات بررسی کرده و با تکیه بر آیات و احادیث مورد تحلیل قرار دهد. با توجه به بررسی به عمل آمده در درون مایه‌ی مثنوی سه دیدگاه زیر نمود بیش‌تری دارد: 1ـ دینی که در این دیدگاه حیات جاری معمولی در این دنیا، حیات ابتدایی به شمار می‌رود و لذا این حیات نمی تواند آرمان و ایده آل نهایی انسان تلقی شود بنابراین، دنیا و آخرت در ارتباط تنگاتنگ با هم هستند. 2- فلسفی و کلامی که با اندیشه خداجویی گره خورده است. طبق این دیدگاه، سراسر خلقت کریمانه است و موجودات دایماً حیات خود را از نفخه‌ی لطف الهی دریافت می‌کنند.3- عرفانی که زندگی به معنی نفس کشیدن و رفتار غریزی کردن نیست بلکه تولد دوباره یافتن است؛ یعنی از حیات تیره نفسانی مردن و در عرصه‌ی فضیلت‌های اخلاقی و روانی تولد یافتن است. سرانجام این بررسی به این نتیجه می‌رسد که حیات دنیوی، مقدّمه‌ی حیات اخروی است. مرگ نیز به معنی نابودی مطلق نیست، بلکه نه تنها آغاز یک زندگی جدید، در نگاهی عاشقانه وسیله‌ی وصال به معشوق ازلی است به طوری که روح از تنگنای حیات حسّی به فراخنای عالم ارواح نقل می‌کند و در نشیمن گاه «صدق» مکان می‌گیرد.
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 919