جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
جستجو در برای عبارت
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 755
نقد آراء ابن تيميه در بحث استشفاع
نویسنده:
‫مبارز ابراهيم اف
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، جامعة المصطفی العالمیة,
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
‫شفاعت از جمله باورهايي است که شيعه، و بسياري از علماي اهل سنت، آن را پذيرفتهاند؛ اما وهابيت در برابر آن واکنش منفي نشان داده است. اين پژوهش در پنج فصل به دنبال بيان ديدگاه ابن تيميه درباره شفاعت و نقد و بررسي اين ديدگاه است. ابن تيميه اصل شفاعت را پذيرفته است؛ ولي بر خلاف معتزله و خوارج که معتقدند شفاعت نبي صلي الله عليه و آله و سلم در روز قيامت تنها شامل مؤمنان مي شود و اهل گناهان کبيره را در بر نمي گيرد، بر اين باور است که شفاعت شامل همه مي شود. نويسنده سپس به ديدگاه اماميه درباره شفاعت پرداخته و ديدگاه علامه حلي، علامه طباطبايي و آيت الله سبحاني را بيان کرده است. ابن تيميه از ميان چهار صورت استشفاع، دو نوع را ميپذيرد: يکي استشفاع از پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم در زمان حيات وي و پيش روي آن حضرت، نه در غيبت آن حضرت؛ و ديگر استشفاع از آن حضرت در روز قيامت. طلب شفاعت در زمان حيات و در غياب او و طلب شفاعت پس از رحلت او، از نظر ابن تيميه شرک است. هجده دليل از ابن تيميه بر مدعايش ذکر شده که دو دليل، از اهميت برخوردار است: يکي اينکه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم پس از رحلت طلب شفاعت را نمي شنود و ديگر حجيت عمل صحابه. از آن رو که ابن تيميه اهل حديث بوده و در استدلال بر مدعاي خود، به آيات و روايات تمسک جسته، نويسنده نيز عمدتا در نقد ادله ابن تيميه، از آيات و روايات بهره جسته است. البته ابن تيميه در برخي از ادله خود، از واژگاني چون توسل، استشفاع و غير آن بهره برده و از آن رو که اين واژگان را از ديدگاه خود معنا کرده، دچار انحراف و قائل به بطلان و شرک بودن استشفاع شده است. سبب تحريف واژگان ياد شده و تعريف نادرست از آنها، تمسک ابن تيميه به صحابه است. همچنين برخي از رواياتي را که ابن تيميه در کتب خويش آورده، به عنوان ردّ بر مدعاي اوست.
توحيد از ديدگاه ابن تيميه و علامه طباطبايي
نویسنده:
‫محمدرضا هندي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫در اين تحقيق، با رويکردي تطبيقي، ديدگاه‌هاي ابن تيميه و علامه طباطبايي در مورد توحيد و شرک و مصاديق آن ها مقايسه شده و ادعاهاي ابن تيميه مبني بر شرک خواندن توسل، زيارت و شفاعت نقد شده است. نويسنده در چهار فصل، ديدگاه‌هاي ابن تيميه را با توجه به مباني توحيدي علامه طباطبايي نقد و معاني و اقسام توحيد را از منظر علامه طباطبايي شرح داده است. در فصل اول، ابتدا تاريخچه‌اي از بحث توحيد در ميان دانشمندان مسلمان و مفهوم شناسي توحيد مطرح گرديده و در ادامه خلاصه‌اي از زندگاني و شخصيت علمي ابن تيميه، به عنوان نماينده اي از اهل سنت (سلفيه) و علامه طباطبايي به عنوان نماينده اي از فلسفه و کلام شيعه اماميه بيان شده است. فصل دوم به بيان ديدگاه‌هاي اين دو دانشمند در مورد توحيد و شرک و معناي آن و نيز اقسام و مراتب توحيد نزد ابن تيميه و دلايل آن از منظر وي و مباني ديدگاه‌هاي او در مورد شرک و توحيد و معناي لغوي، اصطلاحي و کلامي آن اختصاص يافته است. آن گاه نويسنده با توجه به مباني ابن تيميه در توحيد که بيش تر مبنايي مانندِ مجسمه و تشبيه (مشبهه) مي‌باشد؛ پيامدهاي ديدگاه‌هاي وي را در معناي توحيد و مصاديق آن، از جمله شرک خواندن اموري مثل شفاعت، توسل و زيارت تجزيه و تحليل و نقد کرده است. در فصل سوم، افزون بر طرح ديدگاه‌هاي علامه طباطبايي در مورد مفهوم لغوي، اصطلاحي و کلامي توحيد؛ انواع وحدت، اقسام و مراتب توحيد عنوان گرديده و شرک و معناي آن، اقسام توحيد و مراتب آن، دلايل توحيد، معناي شرک و اقسام و مراتب آن و نيز پيامدهاي ديدگاه علامه طباطبايي در مورد عدم منافات شفاعت، توسل و زيارت بررسي شده است. در فصل چهارم، بين ديدگاه‌هاي ابن تيميه و علامه طباطبايي در مورد توحيد و شرک مقايسه اي صورت گرفته و وجوه مشترک و اختلاف آنان، نوع تلقي آنان از توحيد و شرک و اقسام مراتب آن دو، اقسام و مراتب شرک و توحيد با يکديگر مقايسه شده و شرک نبودن اموري مانند شفاعت، توسل و زيات اثبات گرديده است.
بررسي تطبيقي ديدگاه شيخ مفيد، علاّمه حلّي و ابن تيميه درباره عصمت ائمه
نویسنده:
‫موسي رضايي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫نوشتار حاضر به مقايسه ديدگاه‌هاي علامه حلي، شيخ مفيد و ابن تيميه درباره عصمت ائمه( پرداخته، ادله عقلي و نقلي شيخ مفيد و علامه حلّي در مقوله اثبات و دليل هاي ابن تيميه در انکار عصمت ائمه و شبهه هاي وي را در اين زمينه ارائه مي‌کند. نويسنده در قالب چهار فصل اختلاف نظريات اين سه تن را که ناشي از اختلاف آنان در مباني کلامي است، مطرح کرده و نوع نگرش آن ها را به مقوله امامت و ويژگي‌هاي امام بررسي کرده است. در فصل اول نخست به تشريح مفهوم واژگان کليدي پژوهش، مانند معناي عصمت و امام در لغت و اصطلاح، معناي آن نزد علامه حلي، شيخ مفيد و ابن تيميه، معناي جبر، اختيار، موهبت و اکتساب پرداخته شده، سپس با بررسي حيات فکري، سياسي و اجتماعي شيخ مفيد و علامه حلي، و مروري بر حيات سياسي، اجتماعي و فرهنگي ابن تيميه و جايگاه امامت در مذهب شيعه و اهل سنت صورت مي‌پردازد. نگارنده آن گاه جايگاه امامت از منظر شيخ مفيد، علامه حلي و ابن تيميه را با يکديگر مقايسه کرده و در فصل دوم تلقي و برداشت هر يک از آن ها از مفهوم عصمت، واژگان معادل عصمت، تفاوت عصمت و عدالت، و دروني يا بيروني بودن عصمت را تبيين مي‌سازد. او در فصل سوم به ادله عقلي و نقلي عصمت در آموزه‌هاي اسلامي و ضرورت وجود آن در پيامبران الهي و ائمه معصوم( اشاره کرده و با توجه به نوع نگرش ابن تيميه به نظام سياسي اسلام، ديدگاه‌هاي وي درباره انکار عصمت امامان و حتي پيامبران الهي را نيز منعکس مي‌کند. نويسنده در ادامه به ادله قرآني و روايي عصمت اهل بيت( با استناد به آيه تطهير، حديث ثقلين و حديث سفينه پرداخته و به اثبات عصمت امامان شيعه مي‌پردازد. در فصل چهارم مهم ترين شبهه هاي ابن تيميه و ساير مخالفان عصمت ائمه( نقل و سپس نقد گرديده است. اين شبهه ها در زمينه ناسازگاري عصمت با اختيار و پديدآوردن شبهه جبر، اکتسابي يا موهبتي بودن عصمت، مکانيزم عصمت، منافات داشتن عصمت با استغفار ائمه از سوي ابن تيميه وارد شده و جواب علامه حلي و شيخ مفيد به اين قبيل ايرادها بر اساس ادله قرآني و نقلي، بيان مي‌گردد.
حقيقت توحيد از نظر اماميه "محقّق طوسي و شهيد مطهّري" و وهابيّه "ابن‌تيميه و محمّد بن عبدالوهاب"
نویسنده:
‫بشيراحمد استوري
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
کلیدواژه‌های اصلی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫اين پژوهش با رويکردي تطبيقي به مقايسه نظريات مکتب فکري اماميه در مقوله توحيد و شرک و مصاديق آن با آرا و عقايد مکتب فکري وهابيت مي‌پردازد و افکار و انديشه‌هاي خواجه نصيرالدين طوسي و شهيد مطهري به عنوان نمايندگان مکتب کلامي شيعه اماميه و انديشه‌ها و افکار ابن‌تيميه و محمد بن‌عبدالوهاب به عنوان نمايندگان مکتب کلامي سلفيه و وهابيت را در اين زمينه تجزيه و تحليل مي‌کند. نويسنده در چهار فصل ضمن بررسي مفهوم توحيد و شرک، ديدگاه‌هاي اين دو گروه را بررسيده و استدلال‌هاي عقلي و شرعي آن‌ها را تبيين کرده است. وي در فصل اول ابتدا کلياتي در مورد اماميه و زندگي نامه خواجه نصيرالدين طوسي و شهيد مطهري و شخصيت علمي آنان، و فرقه وهابيت و شخصيت ابن‌تيميه و محمد بن‌عبدالوهاب باز گفته، سپس اهميت علم توحيد، توحيد در اديان آسماني، مفهوم وحدت و يگانگي و تعريف توحيد را از لحاظ لغوي و اصطلاحي و افراد مذکور ارائه مي‌دهد. نگارنده در فصل دوم به تجزيه و تحليل توحيد از ديدگاه اماميه پرداخته و از منظري فلسفي و کلامي به تبيين مفهوم توحيد، مصاديق توحيد، اقسام صفات الهي، اقسام وحدت، اقسام توحيد نظري، توحيد در عمل و صفات و ملاک‌هاي توحيد و شرک را از منظر خواجه نصيرالدين طوسي و شهيد مطهري بررسيده و به تفسير وحدت وجود، توحيد در عبادت، توحيد در اطاعت، توحيد در ربوبيت و مباني عقلي و نقلي مبتني بر آن‌ها از منظر آنان پرداخته است. فصل سوم به توحيد از ديدگاه وهابيت اختصاص دارد و ديدگاه‌هاي ابن‌تيميه و محمد بن عبدالوهاب در باره اقسام توحيد، مبناي عبادت صحيح، معيار و ملاک توحيد و شرک، مفهوم عبادت، اسماء وصفات الهي، اقسام ربوبيت، مفهوم توکل و توسل و اختصاص داشتن عبادت براي خداوند متعال مطرح شده و ادله آنان در اين زمينه نقد مي‌شود. در فصل چهارم به مقايسه اين دو مکتب فکري درمقوله توحيد و شرک پرداخته و تأويل برخي اسما و صفات خدا و دست شستن از ظاهر بعضي آيات الهي و تفسير عقلي ازآن‌ها و تفاوت مبناهاي وهابيت با اماميه در مفهوم و مصداق شرک بررسي شده است.
نقد و بررسي ديدگاه‌هاي عبدالجبار معتزلي، ابوبکر باقلاني، ابن‌تيميه و محمد بن عبدالوهاب درباره امامت
نویسنده:
جواد وحيدي
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
چکیده :
‫امامت از مسايل مهم علم کلام، و تنها اصل اساسي است که شيعيان را از ديگر مذاهب اسلامي متمايز مي‌کند. پژوهش حاضر ديدگاه مکاتب گوناگون کلامي را درباره امامت مورد بررسي قرار داده و نقاط اختلاف آن‌ها با ديدگاه کلامي اماميه را تبيين نموده است. غير از اماميه، نزد ساير مکاتب کلامي، امامت از جايگاه والايي برخوردار نيست. اهل سنت امامت را به رياست عمومي در امور ديني و دنيايي تعريف کرده‌اند، درحالي‌که به اعتقاد اماميه، اداره شئون دنيوي مردم از پايين‌ترين مقامات امام است، زيرا امام واجد تمام شئون پيامبر‌(، به جز وحي و لوازم آن، مي‌باشد. به‌همين دليل و بر اساس ادله قرآني و روايي، امامت نزد شيعيان از اصول دين محسوب شده، و بر اساس قاعده لطف، ضرورت امامت از مستقلات عقليه به حساب مي‌آيد. اما اهل سنت، امامت را از فروعات فقهي به‌شمار آورده و ضرورت آن را نيز تنها شرعي مي‌دانند. آن‌ها حق نصب امام را از آن مردم مي‌دانند، و براي گزينش امام، انتخاب اهل حل و عقد، يا معرفي امام پيشين را کافي مي‌دانند. مبناي دليل آن‌ها در انتخاب اهل حل و عقد، عدالت صحابه است؛ و دليل صحت مشورت در امر امامت را نيز اقدام عمر در تشکيل شورا مي‌دانند. در مقابل، اماميه تنها طريق گزينش امام را نص صريح پيامبر و يا آن‌چه قائم مقام آن است، مي‌دانند. اماميه با ادله قرآني و تاريخي، نظريه عدالت تمام صحابه را رد نموده، و مشورت در امري را که دستور صريح از جانب خدا دارد صحيح نمي‌دانند. عبدالجبار معتزلي، ابوبکر باقلاني، ابن‌تيميه و محمدبن عبدالوهاب، شرايطي مانند اسلام، حريت، عقل، بلوغ، عدالت ظاهري، قرشي بودن و تدبير در امور را از شرايط امام دانسته‌اند. عبدالجبار افضليت و اعلميت را لازم نمي‌داند؛ اما باقلاني و ابن‌تيميه افضليت را در صورت فقدان مانع، از شرايط امام دانسته‌اند؛ همچنين ابن‌تيميه اعلميت را نيز ضروري مي‌داند. آن‌ها عصمت را نيز شرط امامت نمي‌دانند؛ اما شيعيان، عصمت، افضليت مطلق و اعلميت را از ويژگي‌هاي لازم براي امام دانسته‌اند.
بررسي تطبيقي نظريه تأويل نزد ابن تيميه و علامه طباطبايي
نویسنده:
‫محمدتقي احساني
نوع منبع :
رساله تحصیلی , کتابخانه عمومی
وضعیت نشر :
‫قم : ‫مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، معاونت پژوهشي، دفتر تبليغات اسلامي,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
‫تأويل به‌معناي تفسير و بيان، خلاف ظاهر لفظ، و نيز به‌معناي حقيقت خارجي، جزء اصطلاحاتي است که ميان عالمان مسلمان همواره رواج داشته و مطرح بوده است. تأويل از نظر ابن‌تيميه، حقيقتي خارجي بوده، و اثر واقعي مدلول کلمه دانسته شده است. بر اين اساس، تمام آيات قرآن از نظر وي داراي تأويل است. ظاهرگرايي، تعصب افراطي در عقيده، رجوع به دوره نخستين و بدعت‌ستيزي، اموري هستند که زمينه پيدايش اين نظريه را فراهم ساخته است. از سوي ديگر، علامه طباطبايي تأويل را به‌معناي واقعيتي عيني و حقيقتي خارجي مي‌داند که تمام بيانات قرآن به آن اعتماد دارد، و از قبيل مفاهيم و معاني نبوده، بلکه فراتر از آن است که در دايره الفاظ بگنجد؛ اما آن امور و حقايق عيني را فقط براي تقريب به اذهان ما در قالب لفظ و عبارت پرداخته‌اند. اين الفاظ همانند مثل‌هايي است که با آوردن آن‌ها انسان به‌معناي مورد نظر نزديک مي‌شود. قرآن کريم نيز در تمام مواردي که لفظ تأويل را استعمال کرده است، همان واقعيت عيني خارجي را در نظر گرفته است. وحدت تشکيکي وجود، تطابق عوالم سه‌گانه، و مسأله انزال و تنزيل، مباني‌اي هستند که زمينه پيدايش اين نظريه را فراهم مي‌آورد. بدين ترتيب مي‌توان نتيجه گرفت که تأويل بر اساس نظر هر دو انديشمند، از سنخ مفاهيم و معاني نبوده، بلکه واقعيتي عيني و خارجي است؛ با اين تفاوت که ابن‌تيميه مصاديق عيني و خارجي الفاظ را تأويل آن‌ها دانسته، اما علامه طباطبايي آن حقيقت را فراتر از دايره مصداق عيني مي‌داند. او بر اساس باورهاي عرفاني و فلسفي خويش، آيات قرآن را متکي بر حقايق اصيل و واقعي مي‌داند که سرمنشأ تمام بيانات قرآني است. همچنين بر اساس هر دو ديدگاه، تمام آيات قرآن، اعم از محکم و متشابه، داراي تأويل است. به‌علاوه، هر دو براي اثبات فهم‌پذير بودن تمام قرآن، تلاش بسياري کرده‌اند.
نقد نظریه برهان ناپذیری وجود خدا
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
برخی از متکلمان اشاعره و عرفان و روشنفکران معاصر تحت تأثیر علوم طبیعی و تجربی مدعی اند که براهین فلسفی یا اصلا ناممکن یا فاقد کارکرد مثبت است. این مقاله به نقد این رهیافت می‌پردازد. ابتدا امکان شناخت خداوند و مکاتب گوناگون در آن را بررسی می‌کند؛ آن گاه بعد از اشاره به آرای منکران براهین فلسفی، ادله آنان را به نقد می‌کشد که مهم‌ترین آن عبارت از امتناع اقامه برهان برای خداوند به دلیل ماهیت و علت نداشتن است. واپسین دلیل مخالفان، تمسک به دلیل نقلی است که ارزیابی خواهد شد. فرضیه نویسنده در این مقاله، تعمیم برهان به برهان انی و شبه لمی مفید یقین است که اقامه آن برای اثبات خداوند امکان دارد.
صفحات :
از صفحه 181 تا 201
لغزش های ابن تیمیه
نویسنده:
قاسم جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
کلیدواژه‌های اصلی :
آیین وهابیت
نویسنده:
جعفر سبحانی تبریزی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: مشعر,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
«آیین وهابیت» کتابی کلامی و به زبان فارسی تألیف آیت الله جعفر سبحانی از عالمان معاصر شیعه در قم است. او در این اثر که در ۲۰ فصل گردآوری کرده به مباحث اختلافی بین شیعیان و وهابیت پرداخته و سپس به نقد و بررسی عقائد وهابیان می‌ پردازد. این اثر در مؤسسه امام صادق (ع) به چاپ رسیده و ترجمه عربی آن با عنوان «الوهابیة فی المیزان» منتشر شده است. مؤلف در مقدمه کتاب، اساس اسلام را بر پایه توحید و وحدت کلمه دانسته و این دو را مورد تأکید پیامبر (ص) معرفی می‌ کند. وی سپس به پایه گذاری فرقه وهابیت می‌ پردازد که بر اساس عقائد انحرافی و افراطی ابن تیمیه حرانی شکل گرفت و بعدها توسط محمد بن عبدالوهاب پایه گذاری گردید. وهابیان به تکفیر مخالفین پرداختند و تفرقه و جدایی را میان مسلمانان نهادینه ساختند. وی سپس به معرفی ابن تیمیه از دیدگاه عالمان معاصر پرداخته که هر کدام به گونه‌ ای او را مورد نکوهش و مذمت قرار داده‌ اند. آیت الله سبحانی در ۲۰ فصل و یک خاتمه، ضمن زندگانی محمد بن عبدالوهاب به نقد و بررسی عقائد وهابیان می‌ پردازد.
سلفی گری (وهابیت) و پاسخ به شبهات
نویسنده:
علی اصغر رضوانی
نوع منبع :
کتاب , پرسش و پاسخ
وضعیت نشر :
قم: مسجد مقدس جمکران,
چکیده :
کتاب سلفی گری (وهابیت) و پاسخ به شبهات توسط علی اصغر رضوانی به رشته تحریر در آمده است. سلفیّه، پدیده ای ناخواسته و نسبتاً نوخواسته است که انحصارطلبانه، مُدعی مسلمانی است و همه را جز خود کافر می داند. فرقه ای خودخواه که با انتساب دادن جامه به سلفِ صالح و با ادعای وحدت در فضای بی مذهب با بنیان وحدت مخالف است. سلفیّه؛ یعنی همان که بستر وهابیت است, مدعی است هیچ مذهبی وجود ندارد و باید به عصر سلف؛ یعنی دوران صحابه, تابعین و تابعینِ تابعین بازگشت و اسلام بلامذهب را اختیار نمود. نویسنده درصدد معرفی سلفی گری و پیروان این اندیشه می باشد.
  • تعداد رکورد ها : 755