جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

موضوع تحقیق « شاهد و شهادت اخروی در قرآن » است. هدف تحقیق ، ایجاد روحیه ی خدا محور، و کم کردن انحرافات روزانه است و به وجود آوردن انسانی است که به درجه ی شهادت رسیده و خود شاهد دیگران گردد. دامنه ی این تحقیق گواهانی را شامل می شود که از طریق منابع قرآنی به معرفی آنها پرداخته شده است و گواهانی که به وسیله ی منابع روایی معرفی شده اند از دایره ی این تحقیق بیرون هستند، در این ضمن حیطه ی این تحقیق شاهدان اخروی را شامل می شود که در بحث قضاوت و وکالت به شهادت می پردازند. از این رو، این تحقیق با توجه به نوع، از سنخ تحقیق های کاربردی است زیرا با آگاهی دادن به جامعه سعی در رفع انحرافات و ایجاد جامعه ای بهتر دارد. و با در نظر گرفتن جهت گیری کلی ، از سنخ یک پژوهش توصیفی – علی است. زیرا از یک سو به توصیف شاهدان می پردازد واز سوی دیگر در پی یافتن راهی است که چگونه یک انسان که همچون، هم نوعان در یک محیط زندگی می کند به مقام گواه بودن و شهادت می رسد. فعالیت انجام شده در روند تحقیق از سنخ تحقیق های کتابخانه ای است که به توصیف و تحلیل موضوع در 5 فصل پرداخته است. در فصل اول بیان شده که هرجا که قلمرو و احاطه ی حسی و علمی انسان است عالم شهود است و آنچه ماوراء آن است عالم غیب محسوب می گردد و تفاوت عوالم شهودی بررسی گردیده، در فصل دوم، حقیقت شهادت اخروی را بیان کرده و اعراف را به عنوان مکان شهادت شاهدان معرفی نموده و اصل تکلم و اصل دروغ در قیامت را بازگو می نماید. در فصل سوم به ترتیب مراتب شهود ، به عنوان کردن شاهدانی پرداخته که در عقاید ما ایشان شهود همه جانبه بر اعمال ما دارند مانند: خداوند، پیامبر خاتم ? ، ائمه معصومین، شهدا و ملائکه. در فصل چهارم به بررسی شاهدانی پرداخته شده که در این دنیا شهود ایشان از دید ما مخفی و پوشیده است، مانند: اعضای بدن، وجدان، اعمال انسان، زمین، معبودان، اموال غصب شده، زمان. در فصل پنجم در تعریف شهید بیان شده که هر کسی که در راه حق باشد و عقیده ی حق داشته باشد و در این راه از دنیا برود شهید است؛ سپس امتیازات او را بر شمرده و به راهکار رسیدن به این مرتبه ی عالی پرداخته شده است . از جمع بندی مطالب ، به دست می آید که ما نیز به عنوان یک فرد عادی می توانیم به درجه ی شهادت نائل آئیم ، فقط باید حضور همه جانبه ی هود را در اعمال خود احاساس و از همین حضور به محبت واقعی و عشق خدا برسیم و در زمره ی شهدا قرار گیریم. که با اهتمام به این مطالب می توانیم ما نیز از شاهدان قرآنی باشیم.

توصیفی از دادگاه عدل الهی در روز قیامت و گواهی دادن شاهدان اعمال در آن روز است. در این پژوهش ابتدا اصل معاد با دلایل فطری، عقلی و نقلی اثبات شده و شبهات و توهمات منکران معاد، مورد تحقیق و نقد قرار گرفته است و نیز ویژگی های محکمة وجدانی و انسانی تبیین شده است، سپس تعداد گواهان و ادله عقلی و نقلی آن ها بررسی شده و تلاش شده به شبهاتی که در این زمینه موجود است با تحلیل عقلی پاسخ داده شود که برخی از آن ها عبارتند از: با این که خداوند در همه جا حاضر و ناظر است، فلسفة وجود گواهان متعدد چیست؟ چگونگی شهادت اعضاء با این که بدن انسان در تغییر و تحول است. نویسنده در ادامه بحث شاکیان محکمه عدل و جهت شکایات و چگونگی آن را بررسی نموده و در فصل پایانی نامه های اعمال مورد توجه قرار داده شده و به شبهات مربوطه از قبیل ماهیت نامه اعمال و فلسفه تعدد آن پاسخ داده است. در ضمن به برزخ از دیدگاه عقل، فلسفه وجودی برزخ و چگونگی زندگی ارواح نیز اشاره کرده است.

این رساله با موضوع «شاهدان قیامت از دیدگاه قرآن» از یک بخش (کلیات) و پنج فصل تشکیل شده است: بخش کلیات به مقدمه، تعریف مسئله، اهمیت و فایده موضوع، سابقه، ضرورت، روش و پرسش های اصلی و فرعی تحقیق اختصاص دارد. در فصل اول، مفهوم شناسی شهادت مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم به بررسی ضرورت ضبط اعمال بندگان توسط شاهدان پرداخته و این سؤال را مطرح می کند که با توجه به علم گستردة الهی، چه ضرورتی بر ثبت و ضبط اعمال توسط شاهدان است؟ در فصل سوم، کیفیت تحمل شهادت و چگونگی ادای آن در قیامت بیان شده است. گفتنی است که شاهدان اعمال در دنیا، نوعی درک و بینایی دارند و دارای شعور خاصی هستند، تحمل شهادت نیز برای همه شاهدان یکسان نیست. در فصل چهارم، مصادیق شاهدان قیامت ذکر شده است. فصل پنجم به آثار تربیتی وجود شاهدان بر انسان ها اختصاص دارد و گفته شده است که گفتار و رفتار و حتی نیات آن ها ثبت و ضبط می شود.

این پژوهش به بررسی شاهدان اعمال انسان با تکیه بر آیات و روایات در پنج فصل با این عناوین پرداخته است: فصل اول، نظارت خداوند و قرآن بر اعمال؛ فصل دوم، شهادت ملائکه و انبیاء و امامان بر اعمال؛ فصل سوم، شهادت اعضاء و جوارح انسان بر اعمال؛ فصل چهارم، شهادت مکان و زمان بر اعمال انسان؛ فصل پنجم، شهادت خود اعمال (تجسم اعمال).

قرآن کریم در آیه 143 بقره، امت اسلام را به «امت وسط» توصیف کرده و آن را دلیل شایستگی این امت در شهادت دادن بر مردم دانسته است. درباره چیستی «وسط بودن» و مصداق «امت وسط» میان مفسران فریقین اختلاف نظر است. مفسران اهل سنت، «وسط» را به عدل، خیر و اعتدال امت اسلام در مقایسه با امت های دیگر و نیز اعتدال احکام اسلام در مقایسه با احکام دین یهود و نصارا تفسیر نموده و مصداق «امت وسط» در قرآن را همه مسلمانان قلمداد کرده اند، برخی نیز اهل سنت را تنها مصداق «امت وسط» می دانند. مفسران امامیه با تکیه بر قرائن و احادیث، مصداق آیه را تنها ائمه اطهار علیه السلام دانسته اند. مقاله حاضر، ضمن بازخوانی دیدگاه های مطرح درباره امت وسط، آنها را در بوته نقد گذاشته، در نهایت به این نتیجه رسیده است که منظور از امت وسط، تنها ائمه اهل بیت علیه السلام هستند که واسطه میان پیامبر و مردم اند، بر این اساس آنان در قیامت از مقام شهادت علیه مردم برخوردارند.

هدف این پژوهش ارائۀ مکانیزم‌های نظارت خداوند بر رفتار افراد و اثر آن بر تنظیم رفتار اجتماعی از دیدگاه قرآن است. سؤال اصلی پژوهش این است که: «مکانیزم‌های نظارت خداوند بر رفتار انسان و اثر آن بر تنظیم رفتار اجتماعی از دیدگاه قرآن چیست؟». این تحقیق با روش کیفی «گراندد تئوری (نظریۀ زمینه‌ای)» با مراجعه به همۀ آیات قرآن و کدگذاری و تحلیل آیاتِ مرتبط انجام گرفته است. دستاوردهای پژوهش نشان می‌دهد که: 1. نظارت خداوند بر رفتار انسان به سه شکلِ نظارت مستقیم خداوند، نظارت مأموران الهی و ثبت و ضبط شدن کنش‌های انسان و آشکار شدن آنها در قیامت انجام می‌گیرد؛ 2. آگاهی از این مکانیزم‌ها و باور به آنها، سبب تنظیم رفتار انسان می‌شود و نابهنجاری‌ها را کنترل می‌کند؛ 3. استخراج آموزه‌های قرآن در این‌باره می‌تواند کمک مؤثری به مسئولان نظام اسلامی برای تنظیم رفتار افراد جامعه و مقابله با نابهنجاری‌ها باشد