جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بنا به تعریف، مشاوره فرآیندی است که از طریق فتگوی بین مشاورو مراجعه کننده، به فرد کمک می شود تا با استفاده از تجربیات، توانایی ها، ظرفیت ها، استعدادها، شرایط و امکانات زندگی، به زندی مطلوب تر، سالم تر و موثرتری دست یابد.

همانند غالب واژه هایی که در علوم انسانی استعمال می شود، تعریف واحد و مورد قبول همگان از مشاوره وجود ندارد و هرکس از منظر و زاویۀ نگرش خویش تعریفی از مشاوره ارائه نموده و مبنای کار او در تحلیل فرآیند مشاوره قرار کرفته است؛ مفهوم مشاوره دینی نیز از این قاعده مستنثنی نیست.

در دنیای فعلی و به دنبال تحولاتی در علوم انسانی و به خصوص علوم تربیتی و روان شناسی پدید آمده، بحث از مشاوره روزبه روز از جایگاه و ارج بالاتری برخوردار شده است. ار سوی دیگر، سنت دیرپای دینی و متون ارزشمند اسلامی ما، مشاوره به مفهوم عام آن جایگاه بسیار مهمی دارد.

رازداری یکی از مسائل اخلاقی بسیار مهم به ویژه در فرایند روان شناسی و مشاوره است. به همین علت در نظام‌نامه اخلاقی سازمان روان شناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران مورد تاکید قرار گرفته است. مسئله افشای اسرار یکی از چالش‌های مهمی است که روان شناسان و مشاوران با آن مواجه هستند. در این مقاله که با روش توصیفی ـ تحلیلی تنظیم گردیده مسئله رازداری و موارد نقض آن از منظر آموزه‌ها و تعالیم اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. بر این اساس، افشای اسرار جایز نیست مگر در مواقع بسیار ضروری که جان و عرض مراجع یا شخص دیگری در خطر باشد در این صورت به جهت مصلحت عقلی و از باب قاعده الاهم فالاهم و دفع افسد به فاسد آن هم در حد ضرورت جایز دانسته شده است. برخی مصادیق دیگر در انی حوزه مسئله مقاله پیش روست.

اضطراب هسته اساسی اختلالات روانی و یکی از مفاهیم اساسی در نظریات مشاوره و روان درمانی است که برمبنای توجیهات مربوط به ماهیت انسان و نظریه شخصیت به گونه خاصی تبیین می‌شود. ضرورت هماهنگی و وحدت میان مبانی نظری مشاور با طرح شخصیتی و مبانی ارزشها و اعتقادات وی، انگیزه این تحقیق در بررسی مفهوم اضطراب و راه درمان آن بر پایه طرز تلقی خاص اسلام از ماهیت و هدف انسان ساخت شخصیت ، بیماری و سلامت روان قرار گرفته است . ازنظر اسلام، انسان موجودی پیچیده است که شاکله وی براساس ساخت روانی اولیه حاصل از فطرت و شهوت و نیز عقل و اراده و در تعامل با محیط به گونه خاصی شکل می‌گیرد حال اگر شاکله‌ای عمدتا برمبنای پاسخگوئی به تمایلات بی‌نهایت شهوی شکل گیرد بدلیل حرکت در جهتی خلاف فطرت و طبیعت انسانی و در نیتجه تضاد با واقعیتها و محدودیتهای فردی و محیطی زمینه‌های مساعد بسیاری برای بروز اضطراب فراهم خواهد آورد. به منظور بررسی موضوع و حصول هدف این تحقیق، روش انجام پژوهش از نوع توصیفی، روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و جامعه آماری عمدتا کتب و مقالات تدوین شده پیرامون (روانشناسی انسان از دیدگاه اسلام) است که به لحاظ محدودیت آنها از منبع دیگر نیز استفاده شده است . برخی از مهمترین یافته‌های تحقیق : - اضطراب عمدتا خصیصه فردی است که بواسطه برخوردی از شاکله‌ای بیمارگونه، در تقابل و تعارض دائمی با واقعیتها و محدودیتهای درونی (فردی) و برونی (محیطی) قرار گرفته و احساس فشار و تهدید می‌کند. - اضطراب وقتی بروز می‌کند که فرد نتواند فشار و تهدید حاصله را دفع کند یا بطریقی با آن کنار بیاید. - فرایند درمان، تاکید برخودشناسی مراجع و کشف رابطه اضطراب با نیازها، انگیزه‌ها، افکار و اهداف برخاسته از شاکله بیمارگونه و هدایت و یاری وی برای تجدیدنظر در ساخت شاکله و تغییر و اصلاح آن براساس تمایلات اصیل انسانی و فطری و با استفاده از روشها و فنونی مانند : اعطای بینش ، وانمودسازی، الگوسازی، عمومی‌سازی، دعا است .

مشاوره رابطه ای حرفه ای بین مشاور و مراجع است که پدیده ای نو، و از دستاوردهای دانش روان شناسی نوین به شمار میرود. اما مشاوره در مفهوم گسترده عبارت است از: هدایت و کمک به انسان ها و راهنمایی خواستن از افراد صاحب نظر، که در اسلام بدان سفارش و تأکید فراوان شده است. اصول مشاوره در حقیقت، راهنمای عمل مشاور است که فعالیت مشاوره را جهت میدهد. از این رو، برای جهت دار شدن فعالیت مشاوران، شناسایی این اصول ضرورت دارد.این جستار، به بیان برخی از مهم ترین و عمده ترین اصول و راهکارهای مشاوره از نگاه اسلام، به روش توصیفی ـ تحلیلی پرداخته است. طی بررسیهای انجام شده، 25 اصل مهم استخراج شده و در اختیار مشاوران و عموم علاقه مندان به امر مشاوره قرار گرفته است.

یکی از موضوعات اخلاقی که در دین مبین اسلام حائز اهمیّت شمرده شده موضوع مشورت است. هدف این پایان نامه بررسی دقیق جایگاه مشورت در زندگی مسلمانان و شناخت مسائل پیرامون آن، با استفاده از قرآن و سنّت پیامبر گرامی اسلام (صلی اللّه علیه و آله وسلم) و ائمه طاهرین (علیهم السّلام) می‌باشد.قرآن کریم در چهار آیه مختلف پیرامون مشورت با مومنین سخن گفته و عموم مسلمین حتی رهبر جامعه اسلامی را به آن دعوت نموده است. همچنین اهل بیت پیامبر (علیهم السّلام) ضمن تشویق مسلمین به این امر خود نیز در این زمینه پیشتاز بوده‌اند. ایشان هم از نظرات مشورتیِ امّت خویش بهره می‌بردند و هم نظرات هدایت گونه خود را از آن‌ها دریغ نمی‌کردند.به‌طور کلی برای مشورت سه رکن اساسی وجود دارد. که عبارت‌اند از: موضوع مشورت، مشاور و مشورت گیرنده. برای هر یک از ارکان شرایط و آدابی نقل شده است. از جمله شرایط اینکه جزء یقینیات انسان همچنین از مصادیق احکام عملی نباشد.مشاور نیز موظف است آدابی را هنگام مشورت رعایت نماید. اظهار نظر سنجیده، مخاطب شناسی و توجه به گفته‌های مستشیر از جمله آن‌هاست. همچنین مشورت گیرنده برای رسیدن به هدف باید از نتیجه مشورت تبعیّت نموده، در انتخاب مشاور دقت و جایگاه مشورت را رعایت نماید.اگر مشاوره ای طبق ضوابط و شرایط صحیح صورت پذیرد نتایجی را در بر خواهد داشت که منجر به تقویت اراده و در نهایت رسیدن به نُجح و پیروزی خواهد شد.

آثار و برکات زیادی در زندگی فردی و اجتماعی انسان می‌باشد. من جمله: آگاهی بخشی مسئولان جامعه بر جوانب و زوایای مختلف مسأله، مشارکت مردم در تصمیم گیری، مسئولیت پذیری، پذیرش همگانی، رشد و بالندگی و تأیید و حمایت دیگران و ... در این پ‍ژوهش که با عنوان "مشاوره در سیره ‌پیامبرو اهل‌بیتبا تأکید بر امور سیاس‍ی- اجتماعی" می‌باشد و به روش کتابخانه‌ای انجام شده است، در ابتدا با استفاده از آیات و روایات به اهمیت و ضرورت مشاوره و قلمرو و نقش آن در تصمیم‌گیری اشاره شده و سپس دیدگاه اسلام در مورد مشاور و مراجع و ویژگی‌ها و وظایف هر کدام با استفاده از سیره و سخنان پیامبر و ائمهبیان شده و در نهایت به مقایس? تطبیقی اهداف و اصول و فنون مشاوره و ویژگی‌ها و وظایف مشاور و مراجع در مشاوره سیاسی- اجتماعی با نمونه‌هائی از مشاوره‌های اهل‌بیتپرداخته شده است.