جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرور > مرور کلید واژه ها
>
عقل و وحی
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 13
وحی و عقل در اسلام [کتاب انگلیسی]
نویسنده:
Arthur J. Arberry (آرتور جی. آربری)
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
Routledge,
مشخصات اثر
شکاکیت و ضد شکاکیت در فلسفه و اندیشه یهودی قرون وسطی [کتابشناسی انگلیسی]
نویسنده:
(راچلی حلیوا)Racheli Haliva
نوع منبع :
کتابشناسی(نمایه کتاب)
وضعیت نشر :
De Gruyter,
چکیده :
ترجمه ماشینی: تنش میان عقل و وحی برای قرن ها فیلسوفان یهودی را به خود مشغول کرده است که از یک سو به دفاع از یهودیت و از سوی دیگر به وفاداری به اصول فلسفی متعهد بودند. میمونید را برجسته ترین فیلسوف دینی یهودی می دانند که هدفش آشتی دادن فلسفه، به ویژه فلسفه ارسطویی، با اصول بنیادین یهودیت بود. اما بسیاری دیگر از متفکران یهودی قبل و بعد از او نیز با این کار دست و پنجه نرم کردند و این پرسش را مطرح کردند که آیا امکان دستیابی به این آشتی وجود دارد یا خیر؟ ارتباط بین فلسفه و دین اغلب آشکار نبود. در نتیجه، در برخی موارد می‌تواند به عنوان زمینه‌ای برای حمایت از پروژه Maimonides باشد، در حالی که در موارد دیگر می‌تواند منجر به رد شود. شک گرایی و ضد ابهام در اندیشه یهودی قرون وسطی بر پرسش ها، روش ها، راهبردها و رویکردهای شکاکانه ای متمرکز است که متفکران یهودی در قرون وسطی مطرح کرده بودند. در سلسله سخنرانی‌ها، تنوع نگرش‌های ارائه‌شده توسط این متفکران و همچنین آخرین خوانش‌های محققان معاصر در مورد آن نگرش‌ها را بررسی می‌کنیم.
مشخصات اثر
چرا عقل با دین متناقض است؟
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
در اصطلاح، عقل جوهر بسیطی است که مردم به وسیله‌ی آن واقعیت ها را دریافت می‌کنند. بنابراین عقل دریافتن واقعیت است. علاوه بر دریافت حقایق، نگه دارنده نفس ناطقه و شرف دهنده آن نیز هست.[1] در اصطلاح حکما عقل تقسیماتی دارد: عقل نظری و عقل عملی؛ عقل نظری بیشتر ...
مشخصات اثر
شبهه: عقل انسان او را به پیروى از حق و اعتقاد و عمل به حق دعوت مى کند و همین کافى است و دیگر نیازى به ارسال پیامبران نیست .
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
عقلى كه انسان را به پيروى از حق دعوت مى كند عقل عملى است . همان عقلى كه به حسن و قبح حكم مى كند . اما عقل نظرى كه مدرك حقايق است چنين حكمى ندارد . عقل عملى نيز مقدمات حكم خود را از احساسات درونى مى گيرد . امـا احـسـاسـات مـوجـود درانـسان ريشه در قواى بیشتر ...
مشخصات اثر
شبهه: گرچه بپذیریم که عقل در تعین اعمال متناسب با سعادت واقعى انسان مستقل نیست و نیازمند به وحى است، اما طبیعت انسان همواره مایل به امورى است که صلاح و سعادت انسان در آن است و اجتماع هم تابع فرد و طبیعت است . بنابراین مى توان گفت که باز نیازى به وحى نیست .
نوع منبع :
پرسش و پاسخ
پاسخ تفصیلی:
اين مطلب كه طبيعت به سوى كمال خود و سعادتش تمايل دارد جاى ترديدى ندارد . امـابـايـد تـوجـه داشـت كـه از صـرف تـمايل طبيعى به سعادت و كمال فعليت كمال و سعادت حـاصـل نـمـى شـود زيـرا حـالـت و كمالات شهوانى و غضبى در انسان بالفعل است و در حاليكه مبادى س بیشتر ...
مشخصات اثر
بازخوانی انتقادی اسلامی‌سازی علوم انسانی از منظر اسماعیل فاروقی
نویسنده:
محسن میری (حسینی)
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات)
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه فرهنگی تحقیقاتی إسراء,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
امام خمینی
چکیده :
مسئله اسلامی‌سازی دانش، حدود سال 1960 طرح شد و اسماعیل راجی فاروقی از جمله پیشگامان این بحث بوده که آرای وی تاکنون در کانون توجه صاحب‌نظران بوده است. این نوشتار در صدد تبیین، تحلیل، نقد و بررسی دیدگاه‌های وی در این زمینه است. فاروقی همچون برخی دیگر، راه حل عقب‌ماندگی مسلمانان را اصلاح نظام آموزشی و حاکمیت بخشیدن اندیشه و باور اسلامی بر این نظام آموزشی می‌داند. از آنجا که این نظام متکی بر متون، ساختار و مدیریت مناسب آموزشی است، باید اسلامی‌سازی در همه این امور صورت گیرد. راهکار فاروقی در این باره، اصول پنج‌گانه اسلامی حاکم بر علم و نیز مراحل دوازده‌گانه تولید و تدوین متون است. پژوهش حاضر با مروری انتقادی بر ایده‌های پیش‌گفته فاروقی، بر آن است تا مهم‌ترین چالش‌های نظریه وی را بررسی کند.
صفحات :
از صفحه 37 تا 76
مشخصات اثر
جایگاه عقل در معارف اعتقادی از دیدگاه فیض کاشانی
نویسنده:
احدالله قلی زاده برندق
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
چکیده :
بحث از ماهیت عقل، و نقش و جایگاه آن در فهم و تنسیق عقاید و نیز نسبت عقل با وحی و سنت نبوی از مهم‌ترین مسائل کلامی است، از دیرباز تا کنون، که دو دیدگاه عقل‌گرایی و نص‌گرایی را در بین عالمان دینی به وجود آورده است. در این میان، اندیشه فیض کاشانی همواره با ابهام همراه بوده است. عده‌ای با تکیه بر برخی کتاب‌های او، همچون عین‌الیقین، انوار‌الحکمه و اصول المعارف، که همسو با عقل‌گرایی به نگارش درآمده‌اند او را عقل‌گرا معرفی نموده، عده‌ای دیگر با تکیه بر برخی دیگر از کتاب‌های او، همچون المعارف، وافی، شافی و نوادرالاخبار، که همسو با نص‌گرایی است او را نص‌گرا معرفی می‌کنند. تحقیق حاضر با عنایت به تمام آثار به جا مانده از این اندیشمند قرن یازدهم عقل‌گرایی او را در حوزه عقاید به اثبات می‌رساند.
صفحات :
از صفحه 155 تا 191
مشخصات اثر
نقد نگاه تطبیقی محمد ارکون به عقل اسلامی و عقل غربی
نویسنده:
محمد عرب صالحی، سعید متقی فر
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی ,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
مرتضی مطهری
چکیده :
یکی از موضوعات مورد توجه اندیشـمندان اسـلامی، واکـاوی در علـت هـای انحطـاط جامعـه مسلمانان است که ضرورت و اهمیت پرداختن به آن، بر کسی پوشیده نیست. در ایـن واکـاوی برخی روشنفکران مسلمان عقل اسلامی را یکی از مهمترین علل انحطاط جهان اسلام می داننـد . محمد ارکون از دو روش آسیب شناختی و تطبیقی برای نقد عقل اسلامی بهره می گیرد. نوشتار حاضر، بررسی روش تطبیقی وی در نقد عقل اسلامی است. او در این روش با یکسان پنداشـتن عقل کلیسا و عقل اسلامی، می کوشد ناکارآمدی عقل دینی را اثبات کند. ارکون عقل دینی را با عقل های فلسفی،علمی، مدرن و پست مدرن مقایسه کرده و معتقد است، به حاشـیه رفـتن عقـل دینی در غرب توسط عقل های مذکور، علت آغاز پیشرفت های مادی غرب است. در اینجا سؤال اول این است که آیا یکسان پنداری عقل کلیسا و عقل اسلامی صحیح است؟ دوم اینکه نگاه تطبیقی ارکون بین عقل اسلامی و عقل های پیشگفتۀ غربی چه انـدازه اعتبـار دارد؟ مقالۀ حاضر بعد از مفهوم شناسی واژگان کلیدی، در چهار بخش به نقد و بررسی نگـاه تطبیقـی ارکون بین عقل اسلامی با عقل فلسفی، عقل علمی، عقل مدرن و در نهایت عقـل پسـت مـدرن می پردازد. نظر نویسندگان این است که بی توجهی به تفاوت های عقل کلیسا و عقل اسلام اصیل، باعث اشتباه ارکون در نگاه تطبیقی بین عقل اسلامی و عقل غربی شده است؛ بلکه فاصله گرفتن از ویژگی های عقلانیت اسلام اصیل که توسط مفسرین واقعی آن یعنی اهل بیت نبی مکرم اسلام تبیین می گردد، خود یکی از علل اصلی عقب ماندگی مسلمانان است.
صفحات :
از صفحه 5 تا 36
مشخصات اثر
بررسی مساله نسبت میان عقل و وحی در آثار آیت الله محمد باقر ملکی میانجی و آیت الله سید جعفر سیدان
نویسنده:
زهرا حاجی ابراهیم زرگر
نوع منبع :
رساله تحصیلی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
ایرانداک,
چکیده :
اندیش? تفکیک یکی از اندیشه‌های نو در عرص? تفکر کلامی و دین پژوهی فرهنگ ماست و دارای آثار و نتایج مهمی بوده و بسیار مورد توجه واقع شده است. یکی از مسائل کلیدی در آثار علمای مکتب تفکیک، نسبت عقل و وحی است. رویکرد علمای متقدم و متأخر این مکتب در این خصوص متفاوت بوده و می‌توان سیر تحولی را در آرای این علما شناسایی کرد. البته به دلیل حجم بالای آثار تمامی علمای مکتب تفکیک و عدم دسترسی به تعداد زیادی از آن‌ها، دامن? تحقیق، به آثار آیت الله محمد باقر ملکی میانجی، به عنوان نمونه‌ای از آرای علمای متقدم مکتب تفکیک، و آثار آیت الله سید جعفر سیدان، به عنوان نمونه‌ای از آرای علمای متأخر مکتب تفکیک، منحصر شده است. در این پژوهش، دیدگاه‌های این دو بزرگوار از آثار ایشان و هم‌چنین برخی از منابع مرتبط، استخراج شده است.در بخش اول کلیاتی در خصوص پیشین? عقل و وحی در اسلام، معرفی مکتب تفکیک و ادوار فکری آن، مطرح شده و به معرفی آیت الله میانجی و آیت الله سیدان پرداخته شده است.بخش دوم مشتمل بر آرای آیت الله میانجی در خصوص نسبت عقل و وحی است. تعریف ایشان از عقل، متکی بر جنب? وجود شناختی و هستی شناختی عقل است. ایشان عقل را نوری می‌دانند که خداوند بر ارواح انسان‌ها افاضه می‌کند و از آن به عقل فطری یاد می‌کنند و آن را خارج از ذات انسان می‌دانند. لذا از نظر ایشان، عقل به این معنا با وحی در تضاد نبوده و با آن هماهنگ است. اعتقاد به عقل انواری در برابر عقل اصطلاحی و برهان منطقی در آثار ایشان، موجب شده تا در حوز? علوم قرآنی و عقاید که شامل مباحث خداشناسی و نبوت و معاد و عدل است، دیدگاه‌های ویژه‌ای داشته باشند.بخش سوم بیانگر دیدگاه آیت الله سیدان دربار? نسبت عقل و وحی و مقایس? آرای ایشان با آیت الله میانجی است. از نظر ایشان حقیقت عقل هر چه که باشد مقصود از آن ما به الادراک و آن چیزی است که ادراک به آن است. تعریف ایشان از عقل با نظر به کارکرد آن است. عقل به معنای ذکر شده با وحی منطبق است و آن چیزی که منطبق نیست اثبات می‌شود که اصلا مدرک عقلانی نیست. رویکرد ایشان در نسبت عقل و وحی، موجب اتخاذ دیدگاه‌های خاصی در حوز? علوم قرآنی و عقاید، گشته است.مقایس? دیدگاه‌های این دو بزرگوار به عنوان دو نماینده از تفکیک متقدم و متأخر، گویای این مطلب است که دیدگاه تفکیک متقدم با شاخصه‌های خارج بودن حقیقت عقل از وجود انسان و برخورد با آرای فلاسفه و عرفا و دانشمندان علوم بشری، راه را برای گفت و گو با مخالفان و نقادان می‌بندد و منجر به این نتیجه می‌شود که دین و فلسفه در تعارضند، نه عقل فطری و وحی. دیدگاه تفکیکیان متأخر معتدل‌تر بوده و مبتنی بر جداسازی حوز? معرفت شناختی دین و فلسفه است. تفکیک اعتدالی در پی ارائ? نوعی روش شناسی جدید در مطالعات دینی است که متکی بر تعقل در وحی است و مسیری را برای تعامل با مخالفان باز می‌کند و این، همان روش فقها در فهم مسائل است. لذا توجه به استنباط معارف اعتقادی از قرآن و حدیث با تکیه بر روش اجتهادی، دغدغ? اصلی تفکیکی‌های متأخر است و لازم است به آن عنایت ویژه‌ای شود.
مشخصات اثر
ماهیت عقل و تعارض عقل و وحی
نویسنده:
رضا برنجکار
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
چکیده :
نویسنده با بررسی معانی لغوی و اصطلاحی عقل،به تفاوت عقل اصطلاحی و عقل به کار رفته در قرآن و سنت از ناحیه وجودشناختی و معرفت‏شناختی پرداخته است. در بخشی از مقاله با طرح صورتهای مختلف تعارض عقل و وحی به مباحثی بدین قرار اشاره رفته است: ارتباط روح و عقل، زمان بهره‏مندی از عقل و کمال آن، درجات عقل، حجیت عقل، ارتباط اراده و عقل، محدوده داوری عقل و دین، تعارض عقل فطری با نقل قطعی، تعارض عقل اصطلاحی با نقل قطعی. اغلب مباحث طرح شده در شماره دوم مجله نقدونظر درباره عقل و دفاع عقلانی از دین و ارتباط عقل و وحی بود. روشن ساختن معنای عقل و مشخص کردن حدود آن، از مهمترین و اولیترین بحثهاست و حل منطقی و درست‏بسیاری از منازعات اعتقادی در گرو ارائه تصویر روشنی از آن است. از این رو انتخاب مساله عقل در شماره‏های نخستین مجله‏ای که سمت و سوی آن در حوزه مباحث اعتقادی و کلامی است، کاری است‏شایسته و بجا. چنانکه در سرتاسر اظهارات و نوشته‏های مندرج در مجله دیده می‏شود، نویسندگان در ضمن بحث معانی متفاوتی را از عقل مراد می‏کنند و گاهی نیز خود بر این اختلاف معانی تصریح می‏کنند. از جمله این معانی می‏توان از این موارد نام برد: «مجموعه علوم و معارف بشری‏»، «عقلی که نه محدود به روشهای علوم طبیعی و نظری است و نه در بند قوانین منطق و مابعدالطبیعه ارسطویی‏»، «عقل ظاهربین و جزوی‏»، «عقل الهی و کلی‏»، «قوه‏ای که همه یا تقریبا همه انسانها از آن بهره‏مندند و احکامش مورد قبول عمومی و همگانی است‏» و بالاخره «قوه‏ای که مسائل دنیوی را حل می‏کند.» (1) یکی از استادان محترم ضمن بیان این مطلب که عقل افلاطون و ارسطو، عقل متکلمان، عقل فارابی و ابن‏سینا و دکارت و... با هم فرق می‏کنند، بحق اظهار فرموده‏اند. «همه کسانی که دم از عقل و منطق می‏زنند، صورتی از عقل را، هرچند به ابهام و اجمال، در نظر دارند. البته آن عقل را عقل مطلق یا عقل اصلی و اصیل می‏دانند و اصلا درباب عقل بحث نمی‏کنند و چه خوب بود بحث می‏کردند». (2)
صفحات :
از صفحه 184 تا 204
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 13