جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
...جستجوی هوشمند
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 4703
رابطه معرفت با سعادت قصوی در فلسفه ملاصدرا
نویسنده:
فاطمه میرزاپور
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
در میان مجموع کائنات، «انسان»، کانون توجه اندیشمندان، ف?سفه و عرفا بوده است. در این ‌بین، صدرالمتألهین، انسان را نسخه جامع جمیع عوالم، معرفی کرده، حقیقت او را نفس ناطقه‌اش می‌داند. هویت او را شأنیت وی بر تصاحب مقام خلیفه‌اللهی و سعادتش را در میزان وصول به این مقام برمی‌شمارد. او معتقد است حقیقت این عصاره خلقت به‌طور کامل، قابل‌شناسایی نیست؛ زیرا طبق حرکت جوهری، نفس، مدام، در حال تغییر و اشتداد بوده، آناً فآناً در حال شدن، و رسیدن به کمال مطلوب است، لذا ماهیت ثابت مشخصی برای او قابل لحاظ نخواهد بود. هرچند نفس انسانی ماهیت ثابتی ندارد، ولی رسیدن به مدارج بالاتر و مقام عندیت، غایت قصوای اوست.ملاصدرا با توجه به اصالت وجود، سعادت و معرفت را بر پایه وجود تعریف کرده، میزان سعادت را متناسب با سعه وجودی مکتسب از معارف حقه می‌داند. او معتقد است معرفت و سعادت نیز همانند وجود مشکک بوده و دارای مراتبی از ادنی تا اعلی درجه است. به‌طوری‌که هرچه میزان معرفت بیشتر باشد، برخورداری از سعادت نیز افزون‌تر خواهد بود. در نگاه او سعادت قصوی به عندیت در نزد حی لایزال، تعریف و تبیین می‌شود. راه رسیدن به این سعادت حقیقی از چشم‌انداز حکمت متعالیه، معرفت و دانش و عملکرد صحیح است که "المعرفه فی الدنیا بذر المشاهده فی الاخره". در ادبیات صدرا، معرفت، علم حضوری یقینی است که نهایتاً به ایمان منجر می‌شود. و سعادت یعنی خدا‌گونه شدن. لذا در نظام فلسفی او بین معرفت و سعادت قصوی رابطه علی برقرار بوده، به هر میزان که نفس عارف‌تر باشد، سعادتمندتر خواهد بود.در این نوشتار بر‌آنیم تا با روش تحلیلی ـ توصیفی، ضمن تبیین معنای سعادت در حکمت متعالیه و معرفت به‌عنوان عامل اشتداد وجود و شاه‌راه وصول به‌حق سبحانه، سعادت قصوی را مورد بررسی قرار داده و نتایج مترتب بر آن را ترسیم نماییم.
مشخصات اثر
تحلیل و تبیین فلسفی مرگاندیشی در آگوستین و ملاصدرا
نویسنده:
محبوبه جباره ناصرو
نوع منبع :
رساله تحصیلی
وضعیت نشر :
ایرانداک,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
مرگ و مرگاندیشی از مسائل مهم و مشترک همهی انسانها است. ادیان و مکاتبفلسفی و کلامی نیز آن را از دغدغههای وجودی و معرفتی انسان میدانند که هر کس بهفراخور توان خویش سعی در شناختن و شناساندن آن دارد. بررسی تطبیقی این مسأله ازدیدگاه آگوستین فیلسوف و عارف مسیحی قرن چهارم پنجم میلادی و ملاصدرا فیلسوف – - -و عارف مسلمان قرن یازدهم هجری )هفده میلادی( میتواند گامی موثر در راستای فهم ما -از این مسألهی مهم باشد. بررسی تطبیقی دیدگاههای این دو اندیشمند دربارهی مرگ نشانگراین نکته است که آگوستین با توجه به آیین مسیحیت، به ویژه تعالیم پولس، مرگ را بر مبنایگناه نخستین و دیگر گناهان بشری، توجیه و حتی گناه را علت مرگ معرفی میکند. وی براین باور است که خداوند انسان را به گونهای آفریده بود که اگر گناه نمیکرد بیواسطهی مرگاز زندگی جاودان برخوردار میشد و اقسام مرگ اعم از مرگ جسم، مرگ نفس و مرگ ابدی بهسراغ او نمیآمد؛ اما با گناه زوج نخستین، چون نطفهی نسل بشر نیز در آنان وجود داشت،مجازات مرگ به گونهای عادلانه همه را در بر گرفت. وی همچنین مرگ جسم را به تبعیت ازافلاطون، جدایی نفس از بدن تعریف میکند و معتقد است این مرگ طبیعی نیست، بلکهتحمیلیِ گناه آدم و حوا است؛ بنابراین مرگ در اندیشهی آگوستین با بحث گناه نخستین وانسان هبوطیافته گره خورده است. اما ملاصدرا هرچند در این باور که گناهان ارادی و اختیاریانسان میتواند باعث مرگ نفس و مرگ ابدی انسان شود، با آگوستین همپیمان است، اما تأثیرگناه نخستین را نمیپذیرد. علاوه بر این ملاصدرا با توجه به اینکه انسان را حقیقتی یگانه وذومراتب میداند که در گوهر خود پیوسته در تحوّل و سیلان است، مرگ طبیعی را نیز مرحله-ای از کمال وجودی وی دانسته که پیشتر با حرکت جوهری آغاز شده است. علیرغم ایناختلاف اساسی، هر دو اندیشمند، بر ویژگیهای مشترک مرگ طبیعی مانند ضروری بودن،همگانی بودن، لطف بودن، تأکید دارند؛ همچنین بر مرگ ارادی به معنی تزکیهی نفس وریشهکن کردن هواهای نفسانی و قطع تعلق نفس از بدن به ارادهی سالک و جلوههای آنتصریح دارند. در کنار همهی این تفاسیر، مرگ را نه تنها آغاز یک زندگی نو و جدید، بلکه آن راوسیلهی وصال به محبوب ازلی میدانند. به همین سبب هر دو، اندیشهی جهان پس از مرگ وسرنوشت آدمی پس از مردن را به آدمی یادآوری میکنند. هر چند که در این موضوع توصیف-ها و تصویرپردازیهایی که ملاصدرا در برابر خواننده قرار میدهد، در آثار آگوستین موجودنیست.کلیدواژهها: مرگ، مرگاندیشی، گناه، گناه نخستین، هبوط، جهان پس از مرگ،آگوستین، ملاصدرا.
مشخصات اثر
تأثیر مبانی فلسفی ملاصدرا در برداشت‌های حدیثی او در حوزه مباحث نفس و معاد
نویسنده:
جلیل قاسمی، عزیزالله فیاض صابری، حسن نقی زاده
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
چکیده :
صدرالمتألهین شیرازی، مؤسس مکتبی است که به عنوان حکمت متعالیه شناخته می‌شود. وی با بهره‌بردن از میراث سلف خود راه جدیدی را فراروی جویندگان حقیقت گشوده است. یکی از ویژگی‌های مکتب فلسفی او استفاده فراوان از آیات و روایات معصومان‌(ع) در آثار فلسفی خود می‌باشد. وی براساس مبانی فلسفی که خود موفق به تأسیس آن‌ها شده است، تبیین خاصی از منابع نقلی از جمله روایات ارائه داده است. در این مقاله نخست علت رویکرد ملاصدرا به روایات بررسی شده و سپس با ذکر نمونه‌هایی به تأثیر مبانی فلسفی ملاصدرا در برداشت‌های او از احادیث با محوریت مباحث نفس و معاد پرداخته شده است.
صفحات :
از صفحه 91 تا 111
مشخصات اثر
یکسانی حقیقت وجود و واجب‌الوجود از نظر ملاصدرا
نویسنده:
محسن قمی، حسام الدین شریفی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ملاصدرا، مانند دیگر فیلسوفان، حقیقت وجود یا «وجود بما هو وجود» را موضوع فلسفه می‌داند. حقیقتِ وجود متن و واقعیت خارجی است، که ملاصدرا اصالت آن را ثابت می‌کند. وی در جای‌جای فلسفه خود خصوصیاتی برای این حقیقت ذکر می‌کند و بنیان مباحث فلسفی را بر آن بنا می‌نهد. نکته قابل توجه آن است که با مقایسه این خصوصیات با ویژگی‌های واجب‌الوجود، مشخص می‌شود که مراد ملاصدرا از حقیقت وجود همان واجب‌الوجود است. بر این اساس، درست است که موضوع فلسفه موجود بما هو وجود یا همان حقیقت وجود است ولی با توجه به خصوصیات واجب و یکسانی آن با حقیقت وجود، می‌توان پی برد تمامی بحث‌های فلسفه صدرا، در حقیقت، حول واجب‌الوجود است و گویا وجودی غیر از این وجود تحقق ندارد و سایر موجودات به واسطه ‌حقیقت وجود محقق هستند.
صفحات :
از صفحه 93 تا 124
مشخصات اثر
مقایسه تطبیقی عقلانیت باورهای دینی از دیدگاه غزالی و ملاصدرا
نویسنده:
محسن جوادی، ملیحه محمودی بیات
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
بررسی رابطۀ میان دین و عقلانیت همواره از نکات قابل‌توجه در جهان اسلام و غرب بوده است. مقالۀ حاضر این مسئله را از دیدگاه دو نمایندۀ تفکر اسلامی: ملاصدرا و غزالی بررسی نموده است. غزالی که بیشتر به ایمان گرایی شهرت دارد با اینکه عقل نظری را پذیرفته اما آن را در درک و فهم دین ناتوان دانسته است و، به همین دلیل، حتی ایمان عوام را به عقل فلسفی ترجیح داده است. اما ملاصدرا، گرچه به محدودیت‌های عقل اشاره می‌کند، به مباحث عقلانی در حوزۀ دین بسیار بها می‌دهد و سهم مهمی برای عقل در فهم گزاره‌های دینی قایل است. مقاله با بیان نقاط تشابه و تفارق دیدگاه این دو به تطبیق و مقایسۀ نظرات آنها پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 65 تا 91
مشخصات اثر
تأملی در ادله منکران علم پیشین خدا
نویسنده:
محمدحسن قدردان قراملکی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامی,
چکیده :
علم پيشين خدا به كائنات از مباحث چـالش زای كلامـی و فلسـفی در سـده هـای متمـادی گذشته می باشد. موافقان با ادله متعدد و متقن به اثبات مدعای خود پرداختـه انـد. مخالفـان نيز با ادله متعدد در مقام نقض ادعای علم پيشين برآمده اند. در اين مقالـه ادلـه معـروف و مهم مخالفان مورد تحليل ونقد قرار می گيرد.
صفحات :
از صفحه 61 تا 86
مشخصات اثر
فلسفه عبادت از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
رحمان مرتضوی باباحیدری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
چکیده فاسی:ملاصدرا در حکمت متعالیه، با رویکردی فلسفی به تبیین جایگاه و منزلت عبادت و همچنین چیستی و چرایی آن می پردازد. در این راستا فلسفه عبادت، بر جهان شناسی، انسان شناسی و خداشناسی حکمت متعالیه استوار می گردد، و این وجودشناسی، معرفه النفس و خداشناسی صدرایی است که امکانات و مواد لازم را برای حصول فلسفه عبادت او فراهم می آورد.صدرالمتالهین در قالب فلسفه عبادت خود، به مسائلی همچون نسبت دو مقوله نظر و عمل، تمایز میان عبادت تکوینی و تشریعی و چرایی وضع عبادات می پردازد، و نقش عبادت در تعالی انسان و سایر موجودات در مراتب وجودی عالم را برجسته می سازد.شرح چگونگی زایش فلسفه عبادت صدرایی از حکمت متعالیه و شیوه پرداخت ملاصدرا به مساله عبادت، هدف اصلی این نوشتار است.
صفحات :
از صفحه 151 تا 167
مشخصات اثر
واکاوی نسبت میان اسلام و فلسفه اسلامی
نویسنده:
حمید خدابخشیان
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
چکیده :
دانشی که موضوع خویش را وجود مطلق قرار داده و با روش عقلی و بهره گیری از برهان در پی درک حقایق اشیا است را «فلسفه اسلامی» نامیده اند. اما چرا این فلسفه را با پسوند «اسلامی» وصف کرده اند؟ برای پاسخ گویی به این پرسش، نخست به امکان تحقق فلسفه اسلامی و سپس به ویژگی ها و مولفه هایی که در مجموع، امکان شکل گیری فلسفه ای با وصف اسلامی را قابل قبول می سازند، پرداخته شده است.بررسی جنبه اسلامی آنچه که امروز با نام «فلسفه اسلامی» شناخته می شود، بخش دیگر این مقاله را تشکیل می دهد. در آغاز این بخش در نقد دیدگاهی که عنوان «فلسفه اسلامی» را ساخته و پرداخته شرق شناسان می داند، به تبارشناسی این واژه پرداخته و آثار آن در نوشته های فیلسوفان اسلامی پی گرفته شده است و در ادامه، واژه «فلسفه عربی» مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. آن گاه مولفه هایی که بیانگر اسلامی بودن فلسفه موجود است، برشمرده شده و در پایان به طرح و نقد دیدگاه مخالف تحقق فلسفه اسلامی پرداخته شده است. این مقاله در مجموع با گردآوری دیدگاه های گوناگون درباره نسبت میان اسلام و فلسفه اسلامی، به ارائه معیارهایی که انتساب فلسفه اسلامی به اسلام را قابل قبول می سازد، پرداخته است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 160
مشخصات اثر
توزین ایمان و کفر در ترازوی مصلحت
نویسنده:
ابراهیم نوئی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: مرکز پژوهشی دایرة المعارف علوم عقلی اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
قرآن، پیشوایان دینی و اندیشمندان مسلمان و غیرمسلمان، بارها به استدلالی پرداخته اند که با برانگیختن خوی تجارت پیشگی، آدمیان را به سوی ایمان فرا می خواند. این پرداخت اقناعی یا جدلی، کفه ایمان را در ترازوی مصلحت سنجی آدمیان، سنگین تر از کفه کفر نشان می دهد؛ زیرا انسان ها به هنگام داوری میان گزاره ها، به گزینشی روی می آورند که دربردارنده بیشترین مصالح و کم ترین زیان برای آنان باشد. بر این اساس چون کافران به این سنجش می پردازند، ناگزیر از پذیرش گزاره های دینی خواهند بود؛ زیرا حتی احتمال صدق آنها نیز می تواند بیشترین و پایدارترین مصالح را برای آنان برآورد و دشوارترین خطرها را از آنان دور سازد. این استدلال می تواند کافران را با تردید روبه رو ساخته و زمینه مناسبی برای حاکمیت ایمان مبتنی بر برهان فراهم آورد.این شیوه استدلال، شخص جاهل و شکاک میان ایمان و بی ایمانی را در مقام عمل نیز از سرگردانی خارج می سازد؛ هم چنانکه در هنگامه های شک و آشفتگی فکری بر دلگرمی مومنان نیز خواهد افزود.
صفحات :
از صفحه 203 تا 233
مشخصات اثر
ملاصدرا و رویکردهای سه گانه در تعقل
نویسنده:
سعیده فخارنوغانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
نسخه PDF
وضعیت نشر :
قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
ملاصدرا شیرازی: صدرالمتألهین
چکیده :
ادراک عقلی در حکمت متعالیه ملاصدرا با سه رویکرد گوناگون بیان شده است. رویکرد نخست، مشاهده صورت های عقلیه از دور است. آنچه مشاهده می شود مثل نوریه یا عقول فعاله است. رویکرد دوم، افاضه صورت از عقل فعال است. در این رویکرد، نفس انسانی با صورت های معقوله موجود در عقل فعال متحد شده و در پی این اتحاد، صورت های معقوله برای او حاصل می شود. در رویکرد سوم که برای سالک واصل قابل تحقق است، نفس انسانی با اندکاک در ذات الهی و فنای باله به حقیقت امور خواهد رسید و در نتیجه، خلاق صورت ها خواهد بود.نگارنده در این نوشتار می کوشد تا با بررسی سخنان صدرالمتالهین به تبیین واپسین دیدگاه وی در ادراک عقلی که همان رویکرد سوم است بپردازد. افزون بر این به واکاوی و تبیین دو رویکرد نخست در نظام معرفت شناسانه ملاصدرا و هماهنگی آنها با مبانی حکمت متعالیه نیز خواهد پرداخت.
صفحات :
از صفحه 211 تا 244
مشخصات اثر
  • تعداد رکورد ها : 4703