جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 68
نگاه عرفانی به اختلاف عقاید و ادیان بررسی دیدگاه قونوی
نویسنده:
سیدمحمود یوسف ثانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
قونوی در رساله مستقلی با عنوان الرساله المفصحه عن منتهی الافکار و سبب اختلاف الامم و نیز در برخی دیگر از آثار خود به بررسی مساله اختلاف عقاید و ادیان و پی جویی از علت یا علل آن پرداخته است. او هر چند در وهله نخست از این اختلاف تبیینی معرفت شناختی به دست می دهد و تلقیات و برداشت های گوناگون و یا دلایل و براهین مختلف در قبول و رد عقاید را علت اختلاف آنها قلمداد می کند، ولی در این مرحله متوقف نمی ماند و با ارجاع اختلاف های معرفت شناختی به امور هستی شناختی در نهایت این اختلاف ها را معلول توجهات ادراک کنندگان و آنها را نیز تابع مقاصد و اهداف آنان و مقاصد و اهداف را نیز تابع اختلاف مزاج ها و روحیات افراد و محصول تفاعلات بین روح و جسم، و آنها را نیز در غایت امر معلول یا محصول اختلاف در آثار تجلیات اسمایی متعین و متعدد در مرتبه قابل ها و به تناسب استعداد آنها می داند و بدین ترتیب، اختلاف عقیده در مرتبه عقل نظری در خصوص امری واحد را مساله ای طبیعی دانسته، به تبع آن اختلاف ادیان و عقاید دینی را نیز امری ناگزیر و لازمه تجلیات اسمای الهی قلمداد می کند.
صفحات :
از صفحه 73 تا 86
عقل نظری در ترازوی عرفان بررسی دیدگاه قونوی
نویسنده:
سیدمحمود یوسف ثانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
انتقاد از عقل نظری در دو مکتب ذوقی خراسانی و عرفان نظری مکتب ابن عربی دو صورت مختلف یافته است. در عرفان خراسانی بیشتر بر تقابل آن با عشق و ناتوانی اش از همراهی با عشق در طی طریق سلوک تاکید شده است. این تلقی بیشتر بر ناتوانی عقل در تحریض بر عمل و ورود در حیطه عرفان عملی متکی است. در عرفان نظری بر ناتوانی های عقل در حوزه ادراک و توجه به محدودیت های عقل نظری در درک حقایق تاکید می شود. ساحت هایی از حقیقت، ورای ادراک عقل وجود دارند که باید به طریق دیگری از حقایق مرتبط با آن ساحات آگاه شد. صدرالدین قونوی از برجستگان مکتب عرفان نظری است که بر اثبات ناتوانی های عقل نظری با استفاده از براهینی که مقدمات آنها متخذ از فلسفه و برخی متخذ از عرفان است، در این راه تلاش کرده است. براهین او را حمزه فناری جمع و تلخیص کرده است، براهین یاد شده از قوت و ضعف یکسانی برخوردار نیستند و از این جهت تقدم و تاخر دارند. در این نوشته با بررسی و تبیین ادله مذکور میزان توفیق آن ها در اثبات مدعا، مورد ارزیابی قرار گرفته است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 145
رابطه اخلاق کاربردی و عرفان عملی
نویسنده:
محمدرضا احمدی طباطبایی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: انجمن علمی عرفان اسلامی ايران,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
مباحث و گفتمان مربوط به اخلاق به دو بخش عمده تقسیم می گردد. اخلاق نظری و اخلاق کاربردی و عملی. اخلاق نظری و مباحث پیرامون آن در علم اخلاق و فلسفه اخلاق مورد مطالعه و مداقه قرار می گیرد. تحلیل مبادی تصوری و تصدیقی اخلاق در فلسفه اخلاق و چیستی رفتار خوب و بد و علل و آثار آن در علم اخلاق بررسی می شوند. عرفان ملهم از آموزه های دینی و اسلامی نیز به دو شاخه نظری و عملی قابل تقسیم است. آموزه های عرفان نظری به تحلیل مبادی تصوری و تصدیقی آدمی با خالق بی همتا می پردازد و عرفان عملی ناظر به آموزه هایی است که پس از تحلیل مبادی تصوری و تصدیقی عرفان و تبیین مفاهیم عرفانی در رفتار و سلوک آدمی، به حوزه اخلاق و رفتار عملی معطوف می گردد. اخلاق کاربردی و عرفان عملی صرف نظر از تحلیل گفتمانی نظری متفاوت در حوزه عمل و رفتار، دارای وجوه اشتراک و قرابت قابل مداقه ای است. این نوشتار به اختصار با تشریح ابعاد اخلاق کاربردی در آموزه های اسلامی در تلاش است تا پیوند آموزه های مربوط به اخلاق عملی با آموزه های عرفانی عملی مستظهر به شریعت را تا حدودی تبیین نماید.
صفحات :
از صفحه 1 تا 21
محدوده شناخت از نفس از دیدگاه ابن‌ سینا و کانت
نویسنده:
زینب حاجی پور ، امیر دیوانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
این مقاله به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا ماهیت و وجود نفس از دیدگاه ابن‌سینا و کانت قابل شناخت است. به نظر می‌رسد ابن‌سینا علم ما به وجود نفس خود را، حضوری و نسبت به ماهیت نفس، با واسطه و از طریق استدلال می‌داند. اما کانت دیدگاهی متفاوت با ابن‌سینا دارد. به اعتقاد وی، ما صرفاً با وحدت آگاهی‌ها مواجه هستیم نه یک موضوع مشخص. وی حمل مقولات بر نفس و فراتر از محدودة تجربة ممکن را موجب مغالطه می‌داند. کانت، عقل نظری را قادر به شناخت نفس نمی‌داند، اما در نقد عقل عملی به گونه‌ای دیگر پیش می‌رود. ما نخست به بیان کیفیت حصول شناخت، سپس به بررسی چگونگی شناخت وجود نفس، و در انتها به احکام نفس از دیدگاه آن‌ها می‌پردازیم.
صفحات :
از صفحه 61 تا 78
کانت و بازیابی خدا در اخلاق
نویسنده:
ابوالقاسم خوشحال، حسین سیدموسوی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها : دانشگاه معارف اسلامی,
چکیده :
کانت با تحقیقاتش درباره اخلاق، خواسته است برای مسائل دشوار بشر راه حل مفیدی ارائه کند. کانت مسیر معمول رسیدن به الهیات را که از طریق عقل نظری حاصل می شود مسدود، و نتایج به دست آمده از آن را در قالب ماوراء الطبیعه زمانه بی اعتبار دانسته است. او در ازاء این کار مسیر دیگری را از منظر عقل عملی می گشاید و می خواهد از منظر اخلاق به الهیاتی نوین و علمی دست یابد. او هنگامی که اثبات وجود خدا و دیگر امور ماوراء حس را از طریق برهان های عقلی غیر ممکن می یابد، خدا را از طریق اخلاق و اصول قانونمند شده آن اثبات می نماید. این مقاله در بررسی چگونگی رسیدن کانت به این نتیجه و میزان اعتبار آن مسئله این مقاله است.
صفحات :
از صفحه 9 تا 38
انسانی شدن علم و دین در فلسفه کانت
نویسنده:
قدرت اله قربانی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
کانت یکی از تاثیرگذارترین فیلسوفان غرب در دوره مدرنیته بر اندیشه فلسفی و نیز بر مساله علم و دین بوده است، اهمیت این مساله از آنجاست که تاریخ فلسفه مدرن را می توان به دو دوره ماقبل و مابعد کانت تقسیم کرد؛ زیرا بر اثر فلسفه کانت بود که نگرش جدید انسان به هستی، که از دکارت شروع شده بود و به کمال نهایی خود رسید تا آنجا که بعد از کانت، فلسفه و مابعدالطبیعه به مسیر جدیدی قدم گذاشتند که در این رهگذر علم و دین معنا و هویت جدیدی را به خود گرفتند. موضوعات اندیشه فلسفی کانت را از جهتی می توان انسان، خدا و جهان و از جهتی دیگر علم، مابعدالطبیعه، اخلاق، دین و هنر دانست. در هر حال، کانت در آثار اساسی خود چون «نقد عقل محض»، «نقد عقل عملی و دین در محدوده عقل تنها»، انسان و تواناییهای او را محور اساسی پژوهش فلسفی خود قرار می دهد و این انسان دارای تواناییهای شناسایی، اخلاقی، دینی، هنری و غیره است که معرفت، اخلاق و دین برای ما در این پژوهش دارای اهمیت خاص است. کانت محور هستی را انسان قرار می دهد؛ زیرا او تقسیم عالم، فهم حقیقت، اخلاق، علم و دین را تنها در پرتو تواناییها و اراده و تکلیف انسان دارای معنا و اعتبار می داند که این همان علم و دین انسان مدار یا انسانی شدن علم و دین است. ضمن اینکه جهان واقعی این انسان نیز، همان جهان پدیداری و تجربی است؛ یعنی واقعیت دین و علم بیشتر در همین دنیای تجربی و تنها در حد و توانایی فهم و اراده انسان دارای اعتبار و ارزش است. در نتیجه، برای انسان هیچ واقعیتی فراتر از دنیای مادی و خواستها و تواناییهای او وجود ندارد.
صفحات :
از صفحه 145 تا 172
بررسی دیدگاه‌های اندیشمندان مسلمان درباره حقیقت ایمان
نویسنده:
فاطمه صادق زاده قمصری
نوع منبع :
مقاله , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران : دانشگاه امام صادق(ع),
چکیده :
ایمان نخستین ارزشی است که در آموزه‌های دینی، مردم بدان فرا خوانده می‌شوند، ایمان، فعلی قلبی و یا فعالیتی عقلی و یا امری قلبی ـ زبانی ـ بدنی است که هر سه در تحقق آن نقش دارند و در کنار این سه، عقل نیز با تأملات خود سهمی بر عهده‌ دارد و یا آنکه انسان با اطاعت و تسلیم عملی خود، ایمان را محقق می‌سازد. هر یک از متکلمان و صاحب‌نظران مسلمان، بر حسب موضعی که در این مقام اختیار کرده، تعریف خاصی از ایمان ارائه داده است. اندیشمندان مسلمان حقیقت ایمان را به صورت‌های زیر تفسیر نموده‌اند: علم و آگاهی؛ معرفت کشف و شهودی؛ اعتقاد و باور قلبی؛ جزم و اذعان قلبی، گرایش قلب و گردن نهادن به یک مطلب؛ عواطف و حالات قلبی؛ اطاعت عملی؛ مجموع باور قلبی؛ اقرار و اطاعت؛ باور قلبی توأم با کشف عرفانی و یقین علمی. از آن جا که ایمان حقیقی ابعاد گوناگونی دارد و از این رو دارای ماهیتی پیچیده است، برخی از اندیشمندان به تمامی وجوه ایمان توجه نکرده‌اند و ایمان را به بعضی از وجوه آن فرو کاسته‌اند. با تحلیل این دیدگاه‌ها و برگرفتن نکات مثبت هر یک، چنین به نظر می‌رسد که گوهر ایمان حقیقی، گرایش و باور قلبی و مقدمه آن علمی یقینی است؛ اما حقیقت ایمان، به عنوان یک امر وجودی با تمامی شخصیت انسان ارتباط پیدا می‌کند. از سویی، میان ایمان حقیقی و عمل به لوازم آن، هیچ فاصله‌ای وجود ندارد و از سوی دیگر ایمان با ایجاد حالات احساسی خاصی چون عشق، توکل، اعتماد و رضایت، در ساحت عاطفی و تجربی انسان، متبلور می‌شود. این لوازم عملی و حالات عاطفی، بی‌آنکه ‌کنه ایمان باشند، در پس ایمان بی‌هیچ تأخیری حاصل می‌شوند.
صفحات :
از صفحه 112 تا 137
نظریه خودشناسی رازی در طب روحانی و جایگاه آن در نظام اخلاقی وی
نویسنده:
احد فرامرز قراملکی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
چکیده :
خودشناسی از عناصر بنیادی هر نظام اخلاقی است. جهت گیری روان شناختی در نظام اخلاقی رازی و سلامت محور بودن آن، خودشناسی را در مفهوم «شناخت عیوب نفس» به کار برده است. شناخت عیوب نفس گام نخست در پیشگیری و درمان بیماری های دل است. رازی در این مقام، «خود نقدی» را توصیه نمی کند، بلکه رویت عیوب نفس در آینه دیگران را مورد بحث قرار می دهد. چنین رهیافتی محتاج بیان مهارت های نقدپذیری است. مقاله حاضر با تحلیل منابع رازی و مقایسه آن با میراث روایی به نقد و سنجش ره آورد وی در خودشناسی می پردازد.
صفحات :
از صفحه 5 تا 20
مراتب تکامل نفس از دیدگاه ملاصدرا
نویسنده:
علی ارشد ریاحی، حمیدرضا اسکندری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
ملاصدرا کمال نفس را در شدت وجود و قوت مدرکات می داند. از حیث وجودی، نفس قابلیت رسیدن به تمام مراتب امکانی وجود را دارد. بر همین مبنا وی مراتب نفس را به نفس نباتی، نفس حیوانی، انسان نفسانی و انسان ملکی یا شیطانی تقسیم می کند. نفس از حیث مدرکات نیز دارای سه مرتبه طبیعی، نفسی و عقلانی است که بر اساس ادراک مخلوقات در عوالم سه گانه طبیعت، مثال و مجردات شکل می یابند. در آخرت، انسان طبیعی در زمره اصحاب شمال، انسان نفسانی از جمله اصحاب یمین و انسان عقلانی در جمع سابقون خواهد بود. نفس در مرتبه انسان معقول، واجد عقل عملی و عقل نظری می گردد. ملاصدرا برای نفس عماله چهار مرتبه کلی (تهذیب ظاهر، تهذیب باطن، آراستن نفس به صورت های قدسی و رفع حجاب منیت) و برای نفس علامه نیز چهار درجه (عقل هیولانی، بالملکه، بالفعل و بالمستفاد) را برشمرده است.
صفحات :
از صفحه 125 تا 137
چیستی وهم، نسبت آن با عقل و نقش آن در اخلاق و عرفان نزد ملاصدرا
نویسنده:
نفیسه ترابی، محسن جوادی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: دانشگاه پیام نور,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
واهمه در میان قوای نفس قوه ای مهم است که علاوه بر جایگاه مهمی که در نفس شناسی دارد در سایر حوزه های پژوهشی مانند معرفت شناسی، اخلاق و عرفان نیز نقش آفرینی می کند. واهمه در نسبت با عقل دو جنبه مطیع و سرکش دارد. از یک سو در درک معانی جزئی به عقل خدمت می کند و از سوی دیگر، سبب خطای ذهن در امور کلی می شود. بنا بر نظر ملاصدرا، وهم قوه ای غیرمستقل و دارای مرتبه ای از تجرد و به منزله عقل نازل است. قوه واهمه از این حیث که سبب به خطا افکندن ذهن می شود، بیش از جنبه دیگر آن مورد توجه فلاسفه است. به گونه ای که ملاصدرا آن را شیطان درون و راه نفوذ شیطان به نفس آدمی می داند. طبق دیدگاه او جنبه گمراه کننده واهمه به مدد خواطر شیطانی، علاوه بر آن که منشأ بروز برخی رفتارهای انسان است، در مسیر سلوک نیز موانعی برای سالک راه حق ایجاد می کند. در این مقاله ضمن بررسی چیستی وهم و نسبت آن با عقل نزد ملاصدرا، نقش آن را در اخلاق و عرفان بررسی می کنیم.
صفحات :
از صفحه 55 تا 69
  • تعداد رکورد ها : 68