جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 31
شهود عرفانی و ارزش معرفت شناختی آن
نویسنده:
محسن جوادی، علیرضا معظمی گودرزی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
چکیده :
در این مقاله، سخن در بررسی ارزش معرفت شناختی راه و طریق اهل شهود است. در مقدمه تاریخچه، واژه شناسی و فرق میان تصوف و عرفان بیان خواهد شد. مفاهیم کلیدی که معرفت شناسی عرفانی با توجه به آن ها صورت می گیرد توضیح داده شده، دیدگاه عالمان و فیلسوفان مسلمان در مورد جایگاه شهود عرفانی مطرح می گردد. سپس ارزش معرفت شناختی شهود عرفانی از دیدگاه آیات و روایات بیان می شود و بالاخره، خطاناپذیری مشاهدات عرفانی مورد بحث قرار می گیرد.
صفحات :
از صفحه 91 تا 116
بررسی تطبیقی نظریه ی تشکیک ملاصدرا و نظریه ی تمثیل آکوییناس
نویسنده:
قاسم کاکایی، منصوره رحمانی
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
تحلیل معناشناختی اوصاف الاهی همواره مورد توجه متکلمان، فلاسفه و عرفا بوده و نظریات مختلفی در این باب بیان شده است. محدودیت های زبان بشری از یک طرف، و وجود نامتناهی خداوند از طرف دیگر، سبب شده است که دست یافتن به تبیینی معقول از اوصاف الاهی دشوار گردد. ملاصدرا با استفاده از اشتراک معنوی و تشکیک در وجود، می کوشد به گونه ای در باب اوصاف الاهی سخن بگوید که هم تعالی خداوند حفظ گردد و هم شناخت و اتصاف ذات باری تعالی به اوصاف ایجابی، ممکن شود. توماس نیز با نفی اشتراک لفظی محض و اشتراک معنوی متواطی و طرح نظریه ی تمثیل، خود را از افتادن در دام تشبیه و تنزیه می رهاند. در این مقاله، به بررسی و مقایسه ی این دو دیدگاه پرداخته می شود.
صفحات :
از صفحه 127 تا 156
شهر دیدار
عنوان :
نویسنده:
ترابی زهره
نوع منبع :
کتابخانه عمومی , نمایه مقاله
کلیدواژه‌های اصلی :
چکیده :
این مقاله با سیر اجمالی در جریان های فکری فلسفه اشراق به طرح فضاهایی رسید که در تطابق با خاستگاه فکری و نظری باشد با مطالعه مباحث نظری مطرح شده، سعی گردید که دیدگاه و نگرش موجود در آنها استخراج شده و در مواجهه با مطالعات قرار گیرد بدین ترتیب موضع فکری مشخص شود. سوالی که در این مقطع، مسیر کار را مشخص می کند این است که چگونه می توان با توجه به جهان ترسیم شده در مطالعات نظری، افق روشنی برای طراحی به وجود آورد. در این مرحله سعی گردید با یک اسکیس، کار همزمان با مبانی نظری پیش روی اتخاذ این روش به انفکاک کالبدی فضاهای خاص شهری از یکدیگر انجامید و این انفکاک هم سنخ با مبانی فکری و نظری ترسیم شده است. این فضای شهری ارگانیکی (فضای درهم آمیخته ولی مستقل از هم) به یکباره به وجود نمی آید بلکه ساکنان آن فضا در طول زمان به آن شکل می دهند و یا در آن تغییر ایجاد می کنند.این پژوهش بیش از آن که به دنبال پاسخ های نهایی برای پرسش ها باشد و آن را به دیگران عرضه کند به دنبال صورت بندی مجدد آنها بود. چه بسیاری از این پرسش ها، پاسخ های دست نیافتنی دارند. حاصل کار اندیشیدن مجدد به آنها بوده و اینکه راه همچنان باقی است.
مقایسه آرای سهروردی و ملاصدرا در موضوع نفس
نویسنده:
زری پیشگر
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
ساوه: دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شناخت نفس یا خویشتن شناسی یکی از مهمترین مسائلی است که افکار فلاسفه را در تمام قرون و اعصار به خود مشغول داشته و از ایده های بزرگ علمی است که کلیه ملل مختلفه جهان را به بحث و جستجو برانگیخته است. در نوشتار حاضر به بررسی آراء شیخ شهید سهروردی در موضوع نفس و مباحث مرتبط با آن همچون «حدوث و قدم نفس»، «تعلق نفس به بدن»، «چگونگی رؤیت نفس» و «نفوس واصل به سعادت» پرداخته شده است. سپس رای صدرالمتالهین شیرازی در این موارد و اختلاف آنان بیان شده است.
صفحات :
از صفحه 167 تا 191
تبیین و نقد راه حل ناسازگاری ظاهری در روش حکمت اشراق
نویسنده:
رضا (زهیر) حسینی لواسانی
نوع منبع :
مقاله , نقد دیدگاه و آثار(دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات) , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: دانشگاه فردوسی مشهد,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
شیخ اشراق با ناقص دانستن روش مشائین در دستیابی به حقیقت، روش کشف و شهود را برمی‌گزیند؛ اما فکر و برهان چه جایگاهی در روش وی دارد؟ از برخی عبارات او برداشت می‌شود که فکر و برهان جایی در روش او ندارند و از برخی عبارات دیگر وی نتیجه عکس گرفته می‌شود. یکی از راه حل‌های این ناسازگاری ظاهری، تفکیک قائل شدن بین روش شخصی رسیدن به حقیقت و روش انتقال مفاهیم به غیر است. طبق این دیدگاه، روش رسیدن خودِ حکیم به حقیقت، کشف و شهود است و استفاده از فکر و برهان، تنها برای تعلیم دیگران است، نه برای اطمینان شخصی؛ اما با ذکر سه دلیل محدود کردن جایگاه فکر به جایگاه انتقال مفاهیم به غیر رد می‌شود. در نتیجه حکیم اشراقی در جایگاه رسیدن شخصی به حقیقت هم می‌تواند از روش شهودی استفاده نماید و هم از روش استدلالی و در جایگاه انتقال حقایق به غیر از روش استدلالی باید استفاده نماید.
صفحات :
از صفحه 9 تا 28
سیر تطور تبیین فلسفی وحی از فارابی تا ملاصدرا
نویسنده:
زهرا یوسفی روشناوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دانشگاه باقرالعلوم,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
وحی که یکی از مهم‌ترین آموزه‌های دینی است از سوی فلاسفه همچون دیگر اندیشمندان مورد توجه قرار گرفته است. در فلسفه اسلامی، فرشته وحی، مخزن علوم و مفیض آنها و گیرنده وحی نیز قوه عاقله نبی است که وی به علت استعداد ذاتی و تکامل وجودی به مرتبه‌ای می‌رسد که می‌تواند به عقل فعال متصل گردد و معارف را از وی دریافت نماید. مهم‌ترین مبحث در زمینه وحی نزد فلاسفه اسلامی، نحوه رؤیت فرشته وحی است. در نظام مشائی، عقل فعال همان فرشته وحی و رؤیت او نیز محاکات متخیله نبی از حقیقت وجود وی بود؛ ولی در مکتب اشراقی و حکمت متعالیه با کشف عالم مثال منفصل یا به تعبیر شیخ اشراق «مثل معلّقه» تبیین فلسفی وحی به نقطه‌ عطف خود رسید. در این مکتب، فرشته وحی عظیم‌ترین انوار قاهره عرضیه و رب النوع آدمی بود که نفس پاک نبی پس از رفع شواغل و حجب برزخی و جسمانی با اتصال به فرشته وحی، معارف را از وی دریافت می‌کند. حقیقت فرشته وحی دارای مظاهری در عالم مثال است که با ظهور در این مظاهر، امکان رؤیت آن برای نفس نبی حاصل می‌شود. فرشته وحی از حقیقت عقلی و نوری خود تنزل می‌نماید و در مظهری از مظاهر عالم مثال جلوه‌گر می‌شود تا نبی به رؤیت آن نائل آید.
صفحات :
از صفحه 145 تا 173
سیر معرفت‌شناختی انسان کامل در دو قوس نزول و صعود از دیدگاه صدرالمتألهین شیرازی
نویسنده:
مریم صانع‌پور
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی,
چکیده :
مقاله حاضر در یک فرایند جریان‏شناسانه، حکمت متعالیه صدرالمتألهین را مورد مداقه قرار داده و عقل کلی را که همان نور انسان کامل است به‏ عنوان صادر اول و مبدأ فیضان عقول در مراتب تشکیکی معرفی کرده است؛ عقلی که در قوس نزولی‌اش مرحله به مرحله از وحدت وساطت جمعیه به طرف کثرات تا عقل بالقوه پیش می‌رود و سپس در سیر صعودی از عقل بالقوه به سوی عقل مستفاد و بالفعل رجوع می‌کند و دیگر بار در وحدت جمعیه الهیه که نور، ابتهاج و عشق است فنا می‌شود و به این ترتیب قاب قوسین اوادنا محقق می‌شود. در این نزول و صعود همه عقول از عقل ابزاری و جزئی گرفته تا عقل کلی، متناسب با همان مرحله از حرکت جوهریِ نفس آدمی، چراغ راه او هستند و هیچ‌یک دیگری را نفی نمی‏کنند بلکه هر مرحله زمینه‏ساز مرحله بالاتر است.
صفحات :
از صفحه 85 تا 115
مقایسه‌ی دیدگاه سهروردی و آکویناس درباره‌ی چگونگی اثبات فرشتگان و تبیین ماهیت ایشان
نویسنده:
لاله حقیقت - زهرا دبیری
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
شیراز: دانشگاه شیراز,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
فرشته‌شناسی یا علم به مجردات قدسی از جمله معارفی است که هرچند به دلیل در پرده‌ی غیب واقع شدن موضوعش مبنایی وحیانی دارد، همت عقل در رسیدن به آن هرگز کوتاهی ندارد، تا آن‌جا که فلاسفه‌ی متدین همواره درصدد ارائه‌ی شناختی عقلانی از ماهیت و اوصاف این موجودات شریف برآمده و ضرورت وجودشان را توجیه کرده‌اند. از آن­جا که یکی از مهم‌ترین مباحث فرشته‌شناسی، مبحث اثبات فرشتگان است؛ خصوصا که ضمن استدلال بر وجودشان، ماهیتشان روشن‌تر می‌شود، در واقع مقاله‌ی حاضر کوشش و کاوشی است در زمینه‌ی چگونگی اثبات فرشتگان و تبیین ماهیت ایشان از منظر دو نظام فلسفی- ایمانی مهم، موسوم به مکتب اشراقی و تومیستی، با این رویکرد که بر سازگاری عقل و دین تأکید ورزد و بلکه نزدیکی‌شان را آشکار سازد. از یافته‌های این پژوهش، اشتراک نظر هر دو فیلسوف در روشی استدلالی بر وجود فرشتگان، بیان ماهیت ایشان، رابطه‌ی آنان با انسان و قول به کثرت شمارناپذیرشان و نیز اختلاف‌نظر در کیفیت ایجاد فرشتگان، شیوه‌ی دسته‌بندی آنان، نحوه‌ی تحلیل علم ملکی به ذات و غیر ذات، حقیقت تمثل فرشتگان و مسأله‌ی وحدت یا تباین نوعی‌شان می‌باشد، که امید است راه را برای کنکاش‌های ذهنی عمیق‌تر و بررسی مقایسه‌ای دیگر بگشاید.
صفحات :
از صفحه 80 تا 114
مبانی ذات گرایی شهود عرفانی در تفکر اشراقی
نویسنده:
رضا حیدری نوری
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
سهروردی فیلسوفی اشراقی است که ابداعات قابل توجهی در حوزة فلسفه، عرفان و تفکرات معنویت محور بیان داشته است. چیستی و چگونگی کسب تجارب معنوی و حقیقت آنها که در همة فرهنگ ها، مکاتب و اشخاص توجهی خاص به آنها میشود، از جمله حیطه های فکرآفرین سهروردی است. دو دیدگاه عمده در چیستی این گونه تجارب مطرح است: ذات گرایی که بر انسجام چنین تجاربی و مشترک بودن آن بین افراد و مکاتب تأکید دارد؛ و دیدگاه ساخت گرایی که معتقد است تفکرات و ایده های مکاشفه گر در پیدایش و شکل دهی به تجارب مینوی نقشی اساسی داشته است؛ بنابراین، تفاوتی ماهوی بین تجارب افراد و آنچه متعلق به سنت های فکری مختلف است وجود دارد. در تفکر سهروردی اتحاد با نور، زمینه ساز مکاشفة عرفانی و تجربة مینوی است، البته دیدگاه خاص نفس شناسانه و روان شناسی وی در تحقق آنها دخیل است که با اشراق و مشاهده همراه می باشد و با اتحاد و فنا صورت میپذیرد، با این توصیف، مجموعه ویژگیهای تجارب مینوی در نگاه اشراقی سهروردی، گویای نوعی ذات گرایی در این مکاشفات است؛ نه اینکه وحدت شخصی تجارب مطابق تفکر خاص حاکم بر افراد، هر تجربه ای را از تجارب دیگری متفاوت کند، بلکه همة آنها دارای مشترکات و زمینه های واحدند. پژوهش حاضر با روش توصیفی، تحلیلی و ابزار کتابخانه ای و با تجزیه و تحلیل داده های مطالعاتی، ضمن اشاره به دیدگاه های مطرح در این زمینه، به مبانی ذات گرایی در شهود عرفانی از نگاه سهروردی پرداخته و به پرسش های اساسی در این زمینه پاسخ داده است.
نقش خواجه نصیر طوسی در تعامل پارادایم های سه گانه فلسفه اسلامی
نویسنده:
محمدزاده رضا, عبادی احمد
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
غرض از نگارش نوشتار حاضر، مطالعه و بررسی جایگاه خواجه نصیرالدین طوسی در ظهور، رشد و بالندگی پارادایم های سه گانه فلسفه اسلامی یعنی مشاء، اشراق و حکمت متعالیه است؛ از این رو، ابتدا ضمن ارائه توضیحات مختصری درباره مفهوم واژه «پارادایم» و سه مکتب فلسفی مذکور، بر معنای مختار از این واژه استوار می شود و سپس نقش خواجه نصیر طوسی در تطور این سه پارادایم تحلیل خواهد شد. نگارنده بر این باور است که خواجه نصیر با اتخاذ رویکردی تعامل-محور، به رهیافتی جدید در فهم پارادایم ها نائل شده است. وی در زمره اندیشمندانی است که با ایجاد تعامل سازنده و ترابط اثربخش میان دو پارادایم مشاء و اشراق، زمینه ظهور پارادایم حکمت متعالیه را فراهم آوردند. این مساله، هم از حیث مفهوم سازی اصطلاح «حکمت متعالیه» و هم از لحاظ رهیافت معرفتی قابل تبیین است. تاثر نظام حکمت صدرایی از خواجه نصیر طوسی در مسائل مختلف نیز چشمگیر و قابل تامل است.
صفحات :
از صفحه 17 تا 32
  • تعداد رکورد ها : 31